«Жалпыұлттық құндылықтар негізінде білім беру және тәрбиелеу»

75 
МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРДЫҢ КҮНДЕЛІКТІ ҚАУІПСІЗДІК 
ЕРЕЖЕЛЕРІН САҚТАУҒА БЕЙІМДЕУ 
 
С. Ибрахимова, Қ. Н. Сейтхазина 
 
МҚК «Мөлдір» бөбекжайыҚарағанды қаласы 
 
Балаларға қамқорлық әрқашан ересектердің назарында болуы керек. Кез – 
келген төтенше жағдайда балалардың денсаулығын, өмірін қорғау-қоғамның ең 
адамгершілік, маңызды міндеттерінің бірі. Мектепке дейінгі жас – адам тұлғасы 
қалыптасатын, өмірлік тәжірибе мен қоғамның салауатты имиджінің берік 
негіздері қаланатын маңызды кезең. Балалар өздерінің физиологиялық 
ерекшеліктеріне сәйкес оларды қоршап тұрған қауіптің барлық өлшемін әлі 
анықтай алмайды. Олардың қозғалыс белсенділігі, қызығушылығының 
жоғарылауы, тәуелсіздікке деген ұмтылыс көбінесе қауіпті жағдайларға 
әкеледі. Сондықтан ересек адамға табиғаты бойынша баласын қорғау миссиясы 
жүктелген. Балаларға әртүрлі жарақаттардан, жарақаттардан аулақ болуға 
ақылмен көмектесу керек. Бала кезінен бастап оларда тұрмыстық заттарды 
дұрыс пайдалану әдетін тәрбиелеу 
Забота о них всегда должна находиться в центре внимания взрослых. 
Защита здоровья, жизни детей в любых чрезвычайных ситуациях – одна из 
самых гуманных, самых важных задач общества. Дошкольный возраст – 
важнейшей период, когда формируется человеческая личность, закладываются 
прочные основы опыта жизнедеятельности, здорового образа общества. Дети 
по своим физиологическим особенностям еще не могут самостоятельно 
определить всю меру опасности, которая повсюду окружает их. Их 
двигательная активность, повышенная любознательность, стремление к 
самостоятельности, нередко приводит к травм опасным ситуациям. Поэтому, на 
взрослого человека природой возложена миссия защиты своего ребенка. 
Детям нужно разумно помогать избегать различные повреждения, травмы. 
Объяснять как нужно себя вести во дворе, на улице, дома. 
Соңғы жылдары қауіпсіздік негіздерін қалыптастыру аса өзекті мәселе 
болып отыр. Бұл мәселеге білім беру ұйымдарының барлық түрлері мен 
деңгейлерінде ерекше көңіл бөлінеді. Мектеп жасына дейінгі балалар түрлі 
қауіпсіздікке жиі ұшырайды. Олар өздерінің физикалық күші мен 
интеллектуалды-тұлғалық мүмкіндіктерін, қауіпті жағдайды бағалай алмайды, 
бірақ қауіпсіздік негіздерін қалыптастыруға мүмкіндік беретін жаңа тәжірибені 
үйренуге қабілетті болып келеді. 
Ата-аналар балабақшаға ең құндысы - ойланбаған балаларына сенеді. Ал 
балабақша-бұл біртұтас организм, мұнда басшылықтан бастап техникалық 
қызметкерлерге дейінгі барлық адамдар өмір мен денсаулықты сақтауға, бізге 
сеніп тапсырылған балалардың қауіпсіздігіне толық жауап беруі керек. Бүгінгі 
таңда өмірдің өзі ересектерді ғана емес, сонымен бірге балаларды өмір 
қауіпсіздігі негіздеріне үйрету қажеттілігін дәлелдеді, өйткені әлеуметтік, 

76 
табиғи және экологиялық қолайсыздық жағдайында баланың қоршаған әлемді 
танудағы табиғи қызығушылығы ол үшін қауіпті болуы мүмкін. Сондықтан біз 
баланың жеке қауіпсіздігі мен басқалардың қауіпсіздігіне саналы және жауапты 
көзқарасын қалыптастыруымыз керек, жеткіліксіз жағдайларда дұрыс әрекет 
ету қабілетіне тәрбиелеуіміз керек. Бұл міндеттер ата-аналардың да, білім беру 
мекемелерінің мұғалімдерінің де алдында тұр. Өйткені, топта, серуендеуде, 
спорт алаңында қабілетсіз мінез-құлықпен бала денсаулығына зиян тигізуі 
мүмкін. Өзіне сенімді, стресске төзімді тұлғаның дамуына ықпал ететін жайлы, 
қолайлы микроклимат, балалардың психикалық жылуы мен эмоционалдық әл-
ауқатының атмосферасы; - кеңістіктік-пәндік орта; - балалардың танымдық 
белсенділігін ынталандыратын ойын ортасы. Әрекет сонымен бірге балаға 
қоршаған әлемді барабар білуге және осы әлемнің бір бөлігі болуға мүмкіндік 
беретін шарт пен құрал болып табылады. 
Қауіпсіздік - бұл үйренген білімнің жиынтығы ғана емес, әртүрлі 
жағдайларда өзін дұрыс ұстай білу.Адамның өмірлік белсенділігі оның 
қоршаған ортасымен тығыз байланысты. Өмір қауіпсіздігі мәселесі бүкіл 
әлемде мойындалады. Жеке адамның және қоғамның ұлттық қауіпсіздігі мен 
өмірін қамтамасыз етудегі шешуші рөл білімге тиесілі. Өмір бізге қауіпсіз өмір 
сүру қажеттілігін үнемі дәлелдейді, мектепке дейінгі білім беру мекемесінің 
қызметкерлерін, ата-аналар мен балаларды қазіргі жағдайда қауіпсіз өмір 
салтына үйретуді талап етеді. Баланың қауіпсіздігіне байланысты проблемалар 
шеңберін тек балабақша аясында шешу мүмкін емес екенін бәріміз білеміз. 
Сондықтан балалардың қауіпсіздігі бойынша жұмыста жетістікке балалардың 
ата-аналарымен тығыз қарым-қатынас жасау арқылы қол жеткізуге болады, 
өйткені баланың балабақшада алатын білімі отбасы жағдайында бекітілуі керек. 
Қала көшелеріндегі тұрмыстық заттар, тұрмыстық жағдайлар, қозғалыс 
жылдамдығы, көлік ағындарының қарқындылығы жазатайым оқиғаларға әкелуі 
мүмкін. Мектеп жасына дейінгі кезеңде бала көптеген ережелермен, 
нормалармен, ескертулермен, талаптармен танысады. Алайда, олардың 
маңыздылығын елестету қиын. Қауіпсіздікке тәрбиелеу-мектепке дейінгі, 
мектеп және т.б. білім беру жүйесінде жалғасатын, ерте жастан басталатын 
(ата-аналар тәрбиелейтін) үздіксіз, жүйелі және дәйекті процесс.
Барлық оқу қызметі мен барлық тренингтер және балаларға арналған кез-
келген проблеманы ұсыну ойын түрінде болуы керек. Ойын барысында нақты 
әлемде болуы мүмкін көптеген жағдайларды ойнауға болады, балалар іс 
жүзінде қиын жағдайлардан шығуды үйренеді. 
Жұмыстың басты мақсаты-
балаларда күнделікті өмірде, қоғамда, табиғатта қауіпсіз мінез-құлық негіздерін 
қалыптастыру. тәрбие балаларға қауіп-қатердің "сезімін" ояту арқылы жүзеге 
асырылады, бірақ қорқыныш емес, жағдайды бағдарлай білу. Қауіпсіз мінез-
құлық дағдыларын тәрбиелеу баланың қоршаған әлемді білуге деген ұмтылысы 
негізінде жүзеге асырылады, оның қызығушылығын 
Пайдаланылған әдебиеттер: 

77 
1. Степаненко Э. я., Филенко М. ф. - мектеп жасына дейінгі балаларға жол 
ережесі туралы: балалар тәрбиешісіне арналған нұсқаулық.бақша.- 3-ші 
басылым.. – М.: Ағарту, 1979.- 63с., ил.
2. Авдеева Н.Н., Князева Н.Л., Стеркина Р.б. – Қауіпсіздік: үлкен мектеп 
жасына дейінгі балалардың өмір қауіпсіздігі негіздері бойынша Оқу құралы. - 
Санкт-Петербург.: "БАЛАЛЫҚ ШАҚ-БАСПАСӨЗ", 2010.-144с.2013-2022 
"Санкт-Петербург қосымша кәсіптік білім беру орталығы" дербес 
коммерциялық емес ұйымы ("Санкт-Петербург қосымша кәсіптік білім беру 
орталығы"АҚ)

жүктеу/скачать 6,46 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: