Лабораториялық сабақ № 30

4.  Пономарева И.Н. Изучение экологии в школе : Экология растений основами биогеоценологии 

М.: Просвещение, 1978. 

5.  Пономарева И.Н. Экологические понятия,их система и развития в курсе биологии Л.: 1979. 

6.  Пугал Н.А., Розенштейн А.М. Кабинет биологии М.: Просвещение 1983. 

7.  Рыков  Н.А.  Руководство  к  практическим  занятиям  по  методике  преподавания  зоологии  М.: 

Просвещение, 1976. 

8.  Современный урок биологии (Под ред. Корсунской В.М.) М.: Просвещение, 1986. 

9.  Введение в биоэтику: Учебная пособие М.: 1998. 

10.  Дудель И., Рюгэгг И., Шмидт Р и др Физиология человеака В 3т М., Мир , 1966. 

11.  Сарахтин О.Т., Ушаков С.А. Глобальная эволюция земли М: МТУ 1991. 

12.  Тюрюканов А.Н., Федорова В.М., Тимофеев Н.В. , Ресовский Биосферные раздумия М.: 1996. 

13.  Фишер Д. Рождение земли М.: Мир 1990. 

14. Е.Т.Бровкин ж.б.  «Зоологиря сабақтары» А-А, «Мектеп», 1984 

15. К.Жүнісова  «Зоология сабақтары»А-А, «Мектеп», 1984, 1981 

16. Г.С.Нога  «Мектеп тірі бұрышында қолда өсірілетін жануарлар», 1988 

17. Л.А.Луцкая, А.И.Никишов «Самостоятельная работа по зоологии», 1987  

18. П.Виниченко  «Лабораторные занятии по зоологии», 1978 

19. И.Ф.Филатов  «Уроки зоологии», 1981 

20. В.Ф.Шалаев  «Методика обучения зоологии», 1979 

      21. А.А.Яхонтов  «Зоология для учителя», 1975 

                

                   2.8 Студенттердің білімін тақырыптар бойынша тексеру   

               2.8.1.   1-7 апталардағы тақырыптар бойынша тексеру сұрақтары  

1.Биология  оқытуда жергілікті жер материалдарын  пайдаланудың әдістемесі. 

2.Биологияны   оқытуда оқушыларда дүниетанымдық  көзқарас  қалыптастыру. 

3.Биологияны оқытуда экологиялық білім беру. 

4.Биологияны оқытуда жаңа технологияны пайдалану.  

5.Экологияны оқытуда жаңа технологияны пайдалану. 

6.Биологияны оқытуда өз организмін танып білуге үйрету. 

7.Биология сабақтарында проблемалық әдіспен оқытуды пайдалану.  

8.Экология сабақтарында проблемалық әдіспен оқытуды пайдалану.  

9.Биология сабақтарында техникалық құралдарды пайдалану.  

10.Экология сабақтарында техникалық құралдарды пайдалану.  

11.Биологиядан білімі мен білігін тексерудің жолдары мен түрлері. 

12.Экологиядан білімі мен білігін тексерудің жолдары мен түрлері. 

13.Биология сабақтарында және кластан тыс жұмыстарда ойын элементтерін пайдалану. 

14.Экология сабақтарында және кластан тыс жұмыстарда ойын элементтерін пайдалану. 

               2.8.2.  8-15 апталардағы тақырыптар бойынша тексеру сұрақтары. 

1 .Мектеп оқулығы мен бағдарламасына талдау. 

2. Биологиялық кешті ұйымдастыру және өткізу. 

3. Экологиялық кешті ұйымдастыру және өткізу. 

4. Оқушылардың биологияны оқуға қызығушылығын арттыру. 

5. Оқушылардың экологияны оқуға қызығушылығын арттыру. 

6. Биология сабақтарындапәнаралық байланыстарды пайдалану жолдары. 

7. 5-6 класс оқушыларымен оқу-тәжірибелік участогінде практикалық сабақтар өткізу методикасы. 

8. Мектептің тірі табиғат бұрышында және үйде оқушылардың өсімдіктанудан өзбетінше істейтін  

   жұмыстарын ұйымдастыру. 

9. Табиғатқа топсеруендер ұйымдастыру және өткізу. 

10. Табиғатта жануарларға фенологиялық бақылаулар ұйымдастыру. 

11. Жануартану сабақтарында оқушылардың таным активтігін арттыру. 

12. Экология сабақтарында оқушылардың таным активтігін арттыру. 

13. Биосфера және адам тақырыбын оқыту әдістемесі. 

                     

                            2.8.3. Эмтиханға дайындық сұрақтары. 

  1. Мектеп биологиясының білімділік және тәрбиелік міндеті. 

2.  Сабақ. Биологияны оқытудың негізгі формасы және оның қызметі 

3.  «Жануартану» бөлімін оқытудың негізгі ерекшеліктері. Жануарлар әлемінің көптүрлілігі ұғымын 

қалыптастырудың жолдары. 

4. Биологияны оқыту әдістері пәні-педагогикалық ғылым, пәнінің мақсаты, міндеті. 

4.  Топсеруен-биология пәні бойынша оқу-тәрбие жұмысының негізгі формасы. 

5.  “Тұқым” тақырыптары  бойынша  физиологиялық мазмұндағы  сабақтардың  өтілу  әдістері.   

6. Топпен жүргізілетін кластан тыс жұмыстар 

7.Сөздік әдістің түрлері, талаптар, маңызы. 

8.«Қарапайымдылар» тақырыбын оқыту әдісі. 

9.Биологияны практикалық әдіспен оқытудың маңызы, мәні 

10. Биологиядан дәстүрлі емес сабақтар, маңызы. Оқудың белсенді түрлері, мәні.   

11.Жасуша  тақырыбы  бойынша  микроскоппен  микропрепаратпен  жұмысты  ұйымдастыру, 

жұмыстың өтілу барысын жазып көрсету. 

12. Кластан тыс жұмыстар, маңызы 

13. Сабақ жоспары, оқу сапасын арттырудағы маңызы. 

 14.“Өркен”  тақырыптары  бойынша  физиологиялық мазмұндағы   

     сабақтардың  өтілу  әдістері.  

15. Биологиядан оқушылардың жауабына қойылатын талаптар. Оқушы білімін тексеру әдістері. 

16.  Биологияны  оқытудың  негізгі  әдістеріне  талдау.  Оқу  пәнінің  мазмұнына  байланысты  әдістерді 

тандау жолдары. 

17. Жеке жүргізілетін кластан тыс жұмыстар  

18. Жылдық күнтізбелік жоспар, мұғалім жұмысын тиімді ұйымдастырудағы маңызы. 

19.Сабақ типтері. 

20. Мектеп жанындағы тәжірибе учаскесі  

21.Биология кабинеті, ұйымдастыру жолдары, жабдықтау. Биология кабинетіне қойылатын талаптар.  

22. Халықтық педагогика-оқу процес інде. 

23. Биология пәні-басты биологиялық ұғымдардың жүйесі. Ұғымдардың дамуы. 

24.Биологияны оқыту әдістері мен тәсілдері. Әдістер мен тәсілдердің жүйесі. 

25. Жапырақтың  суды  буландыруы экспериментін  қою барысы 

26.Биология сабақтарына қойылатын талаптар, сабақ сапасын көтеру жолдары 

27.Биология пәні бойынша жүргізілетін оқу-тәрбие жұмыстарында  

    оқушыларды тәрбиелеу. 

28.Жеке курстарды оқытуда халықтық педагогика элементтерін пайдалану.                          

 

                           3. ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ҚАМТЫЛУ КАРТАСЫ. 

                                                  Пәннің оқулықпен қамтылу картасы 

Кафедра _Биология және экология___  

Пән___  Биологияны оқыту  технологиясы

 

 Кредит саны_____4________________________                        

 

№ 

п/

п 

Әдебиеттердің 

атаулары 

Әдебиеттермен қамтылу 

Ескерту 

 

кітапхан

ада 

 

кафед

рада 

Студенттерд

і қамтамасыз 

ету (%) 

Электронд

ы нұсқа 

 

1 

2 

3 

4 

5 

6 

7 

1 

 

 

 

 

 

2 

 

 

 

Верзилин 

Н.М., 

Корсунская 

В.М. 

Общая 

методика 

преподавания 

биологии 

–М.: 

Просвещение 1983. 

Зверев 

И.Д., 

Мягкова 

А 

Н. 

Общая 

методика 

преподования 

15 

 

 

 

 

 

 

4 

 

 

6 

 

 

 

 

 

 

2 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Каф. № 5 

ғимарат 

12 каб 

№ 2 Оқу 

залы 

 

Каф. № 5 

ғимарат 

12 каб 

 

 

 

3 

4 

 

 

 

 

5 

 

 

 

 

 

 

 

7 

 

 

 

8 

 

 

 

9 

 

 

 

10 

 

 

 

 

11 

 

 

 

12 

 

 

 

 

 

13 

биологии 

– 

М.; 

Просвещение 1985. 

Мектеп оқулықтары 

Пугал 

Н.А., 

Розенштейн 

А.М. 

Кабинет  биологии 

М.: 

Просвещение 

1983 

Рыков 

Н.А. 

Руководство 

к 

практическим 

занятиям 

по 

методике 

преподавания 

зоологии 

М.: 

Просвещение, 1976. 

Белов. 

Уроки  

ботаники 

 

М. 

Просвещения    1974 

г.                      

Кузнецов      Уроки  

биологии    6-7  кл. 

М.  Просвещ.    1991  

г.                       

Е.Т.Бровкин ж.б.  

«Зоологиря 

сабақтары» А-А, 

«Мектеп», 1984 

К.Жүнісова  

«Зоология 

сабақтары»А-А, 

«Мектеп», 1984, 

1981 

Г.С.Нога  «Мектеп 

тірі бұрышында 

қолда өсірілетін 

жануарлар», 1988 

Л.А.Луцкая, 

А.И.Никишов 

«Самостоятельная 

работа по 

зоологии», 1987 ж. 

 

Жетписбаев Н. 

«Валеология» 

Алматы, 2003ж. 

«Нур-Пресс»  

 

 

 

  

 

 

15 

 

8 

 

 

 

 

3 

 

 

 

 

 

 

2 

 

 

 

 

10 

 

 

 

1 

 

 

 

1 

 

 

 

 

1 

 

 

 

4 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5 

 

 

 

 

3 

 

 

 

 

 

 

2 

 

 

 

 

8 

 

 

 

4 

 

 

 

3 

 

 

 

 

5 

 

 

 

2 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Корпус-1, 

биб-ка №1 

 

каф. № 5 

ғимарат 

12 каб 

 

  

 

 

каф. № 5 

ғимарат 

12 каб 

 

 

 

 

 

каф. № 5 

ғимарат 

12 каб 

 

 

каф. № 5 

ғимарат 

12 каб 

 

каф. № 5 

ғимарат 

12 каб 

 

каф. № 5 

ғимарат 

12 каб 

 

каф. № 5 

ғимарат 

12 каб 

 

каф. № 5 

ғимарат 

12 каб 

 

 

 

  

 

                     4.Пән бойынша тапсырмалардың орындалу және тапсыру кестесі 

№ 

п/

п 

Жұмыс 

түрі 

Тапсыр-маның 

мақсаты және 

мазмұны 

Ұсынылатын 

әдебиеттер 

Орындалу 

ұзақтылы

ғы 

Бал-

лы  

Бақы-

лау 

форма-

сы 

1 

СОӨЖ 

орындалуы 

Теориялық 

дайындығын 

тексеру 

Верзилин Н.М., 

Корсунская В.М. 

Общая методика 

преподавания 

биологии –М.: 

Просвещение 1983. 

1-15 Апта 

100 

Ауыз-ша 

сұрау 

немесе 

конспекті 

2 

СӨЖ 

тапсырмал

ары 

Өзбетімен 

жұмысты 

тексеру 

Верзилин 

Н.М., 

Корсунская 

В.М. 

Общая 

методика 

преподавания 

биологии 

–М.: 

Просвещение 1983. 

Зверев И.Д., Мягкова А 

Н. Общая методика 

преподования 

биологии – М.; 

Просвещение 1985. 

1-15 Апта 

100 

Ауыз-ша 

сұрау 

немесе 

конспекті 

3 

Бақылау 

жұмысы 

Оқылған 

материалдар-дың 

теориялық 

тұрғысынан 

тексеру 

Верзилин Н.М., 

Корсунская В.М. 

Общая методика 

преподавания 

биологии –М.: 

Просвещение 1983. 

7, 14 Апта 

100 

Вариант 

бойын-ша 

жазба 

жұмыс-

тар 

5 

Глоссария 

Студенттердің 

ұғымдарды 

қабылдауын 

күшейту  

Зверев И.Д., Мягкова А 

Н. 

Общая 

методика 

преподования 

биологии 

– 

М.; 

Просвещение 1985. 

 

6,15 Апта 

100 

Ауыз-ша 

сұрау 

 

 

5. Дәрістік кешен: 

№ 1 дәріс 

Тақырып: Биологияны  оқыту технологиясы пәніне кіріспе. 

1. Биологияны оқыту   технологиясы -педагогикалық ғылым. 

2. Биологияны оқыту  технологиясы ғылыми негізі. 

Дәріс  мақсаты:Биологияны  оқытудағы    технологияның  орны  туралы  түсінік  беру.    Әдістеме  –

педагогикалық ғылым бағыты екендігіне тоқталу. 

Ұғымдар:әдістеме,әдіс,тәсіл. 

Негізгі сұрақтар және қысқаша мазмұны: 

                          1. Биологияны  оқыту технологиясы -педагогикалық ғылым. 

Биологияны  оқыту  әдістемесі-  мектеп  пәндерінің  ерекшелігіне  байланысты  оқыту  және  тәрбиелеу 

процестерінің  жүйесі  туралы  ғылым.  Бұл  жүйені  білу  мұғалімге  биологияны  оқытуды  меңгертеді. 

Әдістеме педагогикалық ғылым.Сондықтанда оның мақсат, міндеті жалпы білім берумен тәрбиелеуге 

бағытталған.  Биологияны  оқыту  әдістемесі  түрлі  әдістерді  мұғалімге  меңгертудің  нәтижесінде 

оларды  оқушыларға  нақты  биологиялық  білім  беруге  және  осы  алған  білімдерін  өмірде  қолдануға 

үйретеді.  әдістеме  пән  оқулығының  мазмұның  әдістер  тәрбиелеу  мен  оқытудың  формаларын 

қарастырады.  Әдістеме  биологияны  не  үшін  оқыту  керек,  қалай  оқыту  керек  және  неге  тәрбиелеу 

керек  деген  сұқраққа  жауап  береді.  Биологияны  оқыту  әдістемесінің  өзіндік  пән  ретінде 

ерекшеленеді.  Мұнда  нақты  обьектілер  (өсімдіктер,  жануарлар,  адам)  және  тірі  табиғат  және  оның 

дамуы  қарастырылады.  Сондықтан  сабақты  ұйымдастыруға  ерекше  түрлер  үйге  тапсырма,  кластан 

тыс  жұмыс  және  көрнекіліктер,  сарамандық  жұмыстар  қажет.  Биология  курсын  оқыту  үшін  дұрыс 

толық  жабдықталған  кабинет,  тірі  аймақ  бұрышы  қажет.  Биология  қоршаған  ортаны  толық  білуге, 

қорғауға,  ауыл  шаруашылығының  ғылыми  негізгі  жалпы  және  еңбек  гигиенасының  ролін  беруге 

мүмкіндік  беріп  өмірге  дайындайды.  Тірі  табиғат  обьектілерін  бақылау  және  оны  салыстыру, 

аңықтау  оқушылардың  ой-  өрісін  дамытады.  Зертханалық,  сарамандық  оқу-  тәжіребесін  аймақты, 

үйірмеде  тірі  табиғат  бұрышы.  Оқушылардың  жұмыстануы  олардың  танымдық  қызығушылығын 

ұйымдастыру дағдысын еңбек мәдениетін арттырады.   

                 2.Биологияны  оқыту әдістемесі ғылыми негізі. 

Биологияны  оқыту  әдістемесі-    биология  ғылымымен  байланысты.  Мектеп  биология  курсын  оқыту 

үшін  мұғалімнен  биология  теориясын  білімді  практикалық  дағдыны  табиғатта  өсімдіктермен 

жануарларды  тану  және  оны  аңықтай  алу,  оларды  өсіру  эксперемент  жүргізе  білуді  сұрайды. 

Биология  ғылымымен  мектептің  биология  пәнінің  мақсаттары  әртүрлі.  Биология  ғылымының 

мақсаты:  табиғаты  зерттеу  нәтижесінде  тану,  ал  биологиялық  пәннің  мақсаты:  осы  зерттеулер 

нәтижесінде  алынған  ғылыми  фактілермен  жабдықтарды  оқушыларға  беру.  Биологияны  оқыту 

әдістемесі агрономия, медицина, психология, педагогикамен тығыз байланысты. 

    Әдістеменің  дамуы  мұғалімнің  жеке  тәжірибесінің  нәтижесінде  алынған  әдістемелік  нұсқаулар 

зерттелуінен пайда болған. Әдістемелік проблемаларды шешу алғашқы уақытта шашыраңқы болған 

жаратылыстың  жалпы  әдістемесінен  жеке  әдістемелер  бөліп  шығып,  өзіңше  дамыған  жинақталған 

материалдарды  қорытып,  бір  жүйе  келтірудің  нәтижесінде  әдістеменің  негізін  қалайды.  Әдістеме 

оқушыларды  дұрыс  оқуға  және  оқыту  уақытын  үнемдеп  пайдалануға  мүмкіндік  беретін  практикада 

тексерілген  ғылыми  теорины  ұсынады.  Әдістеме  оқытудың  мақсатын  тануға  және  тәрбиелеуге 

көмектеседі. Мұғалім әдістеме теориясының негізін білмей сабақты жүйелі береді деу өте қиын. 

Өздігінен тексеруге арналған сұрақтар: 

1.  Биологияны  әдістемесі қандай ғылым жүйесіне жатады. 

2.  Әдістеменің міндеттерін сипаттап бер. 

3.  Оқыту әдістемесі қандай ғылым саласымен байланысты. 

4.  Биологияны және экологияны оқыту әдістемесі алдына қандай мақсат қойған. 

Пайдаланылатын әдебиеттер:  

1.Н.М.Верзилин «Общая методика преподавания биологии» М,1972ж. 

№ 2дәріс 

Тақырып: Жалпы білім беретін мектептерде биология  пәндерінің мазмұны мен ерекшеліктері. 

1.Биологиялық цикілдегі оқу пәндерінің жүйесі. 

2.Оқу материалының ғылымилығы. 

 Дәріс  мақсаты:  Биологиялық  цикілдегі  оқу  пәндерінің  жүйесі  және  ерекшелігі  мен  сабақтастығы 

туралы түсініктерді қалыптастыру.Оқу материалының құндылығы бағытында әңгімелесу. 

Ұғымдар:гистология,цитология,эмбриология,биотехнология. 

Негізгі сұрақтар және қысқаша мазмұны: 

 1.Биологиялық цикілдегі оқу пәндерінің жүйесі. 

Қазіргі  кездегі  биология  ғылымына  табиғат  және  оны  зерттеу  әдістер  туралы  білім  тән.  Биология 

ғылымынан  басқа  да  жаратылыстану  ғылымының  арасында  байланыс  бар.  Кең  аумақты  ғылыми 

ақпараттардан мектеп пәніне тек білімділік, тәрбиелік мәні  бар. Құнды оқу материалдары алынады. 

Соған  байланысты  мектептік  биология  пәні  биология  ғылымының  әртүрлі  саласын  қысқартып 

бермейді,  жүйеленген,  өнделген  материалдар  жиынтығын  ұсынады.  Мектептегі  биологияның 

мазмұны  әртүрлі  ғылыми  фактілер,  ұғымдар,  заңдылықтар,  терминдерден  тұрады.  Бұларды 

оқушылардың  білуі  тиіс.  Әрбір  адам  қоршаған  ортаны,  тірі  табиғатты  өсімдіктермен  жануарларды 

өзінің  жеке  ағзасының  құрлысын,  атқаратын  қызметін  тарихи  және  жеке  дамуын  өсімдіктер  мен 

жануалардың  табиғаттағы  ауыл  шаруашылығы  маңызын  білу  қажет.  Бұларды  түсіну  табиғатқа 

саналы  түрде  қарау  іскерлік  пен  еңбек  дағдыларын  үйрену  үшін  керек.  Жалпы  биология  курсы 

оқушылардың  жас  мүмкіншіліктеріне  сәйкес  теориялық  түсінік  береді.  1-4  кластарда  дүниетану 

бөлімі, 5 класта жаратылыстану бөлімі  алғашқы биология пәніне бастама.  

2. Оқу материалының ғылымилығы 

    19  ғасырдың  бірінші  жартысында  мектепте  жаратылыстану  пәндері  өсімдік,  жануарлардың 

морфологиясы,  систематикасы  қарастырылады.  Ал  екінші  жартысында  ұлы  оқымысты  Чарлиз 

Дарвиннің  органикалық  дүниенің  даму  тарихы  негіздерін  мектепте  оқытып,  осы  кезден  бастап, 

өсімдіктермен  жануарлардың  құрлысын  қарастырды.  30-40  жылдары  морфология,  систематикалық 

материалдар  көптеп  берілді.  50  жылдары  мофология  систематикалық  материалдар  ықшамдалып, 

агротехникалық, зоотехникалық, генетика ғылымдары енгізілді. Ч.Дарвин жасуша ілімін енгізді. 1965 

жылдары  совет  әдістемешілер  мұғалімдері  орта  мектептегі  биология  курсын  қарастырып,  жаңа 

бағдарлама  қарастырды.  Оқу  материалының  ғылымилығы  оның  мазмұны  қатаң  тексерілген  және 

ғылыми фактілермен бекітілген. Оқу материалы оқушыларды менгеру, ақыл-ой өрісінің дамуы үшін 

жеңілдетіледі.   

Өздігінен тексеруге арналған сұрақтар: 

 

1. Биологиялық цикілдегі оқу пәндеріне қандай пәндерді топтайсың. 

2. Оқу материалының мазмұны қандай болу керек. 

3. Биологиялық цикілдегі пәндердің жүйесі қалай құрылған. 

Пайдаланылатын әдебиеттер: 

1.Н.М.Верзилин «Общая методика преподавания биологии» М,1972ж. 

жүктеу/скачать 0,97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: