Ұсынылған әдебиеттер:
1.Қырықбаев Ж.Қ., Озеранская Н.Л., Жаманқұлова Б.Г. Жерге орналастырудың теориялық негіздері. – Астана: С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университет басылымы, 2014.
2.Варламов, А.А. Земельный кадастр. Том 5. Оценка земли и иной недвижимости. Учебник/А.А.Варламов.-М.:КолосС,2019.-349c.
3.Востокова, Л.Б. Бонитировка почв в системе земельного кадастра / Л.Б. Востокова. -М.:МАКСПресс,2019.-566c.
4.Землякова, Г. Л. Ведение государственного кадастра недвижимости как функция государственного управления в сфере использования и охраны земель / Г.Л. Землякова. - М.:Инфра-М,РИОР,2015.-376c.
Дәріс № 7. Жер санаттары
Жоспар
1.Жерді санаттар бойынша бөлу
2.Жер кадастры кезінде пайдаланылатын жоспарлы-картографиялық материалдар
3.Жер кадастрының құрамындағы алқаптарды жіктеу
4.Жер алқаптарын пайдаланудың экономикалық тиімділігі
5.Әкімшілік-аумақтық құрылымдардың шекаралары, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар және пайдалану мен қорғаудың ерекше шарттары бар басқа да жер учаскелері
Қазақстан Республикасының жер қоры нысаналы мақсатына қарай біртұтас, оның жекелеген бөліктеріне қарай жердің негізгі санаттарына бөлінеді. Қолданыстағы жер қорының жүйесі мемлекеттік жер кадастрына сәйкес негізгі нысаналы мақсатына құрамында мынадай жеті негізгі жер санаттары бөлінеді:
1) ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер;
2) елді - мекендер жері (қалалар, қала үлгісіндегі кенттер мен ауылдық елді мекендер);
3) өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс және өзге де ауыл шаруашылығы мақсатына арналмаған жерлер;
4) ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерлері;
5) мемлекеттік орман қорының жерлері;
6) мемлекеттік су қорының жерлері;
7) босалқы жерлер. Бұл бөлімше санаттары бойынша Жер Кодексінде бекітілген.
Ауыл шаруашылығы кәсіпорындарында, ұйымдар мен мекемелерде жер кадастры сапалы жоспарлы-карто-графикалық материал негізінде анықталған жердің нақты жай-күйі мен пайдаланылуы бойынша жүргізіледі. Жер кадастрын жүргізу үшін негізінен аэрофототүсіру жоспарлары және тек жекелеген жағдайларда — жердегі түсірілім материалдары пайдаланылады.
Жоспарланған материалдар негізгі жер-кадастрлық құжаттар ретінде есепке алынған аумақтың көрнекілігін қамтамасыз етеді, жер кадастры кезінде жер алқаптарын өткізу немесе қайталау мүмкіндігін жояды.
Жоспарланған материал жердің құрамы бойынша жерді есепке алу үшін ғана емес, сонымен қатар ауылшаруашылық жерлерінің сапасын сипаттау, топырақты бағалау және жерді экономикалық бағалау үшін де қажет.
Сенімді жер-кадастрлық деректерді алудың маңызды шарты жоспарлы- картографиялық материалдың толықтығы болып табылады. Олардың мазмұны мемлекеттік жер кадастрының талаптарына сәйкес келуге тиіс. Бұл жер кадастрының мәтіндік және жоспарлы-картографиялық құжаттары бір- бірімен өзара байланысты болуы тиіс дегенді білдіреді.
Жер екі негізгі топқа (алқапқа) бөлінеді - ауылшаруашылық және ауылшаруашылық емес. Ауыл шаруашылығы алқаптарына ауыл шаруашылығы өнімдерін (азық-түлік, шикізат, жем) Алу үшін жүйелі түрде пайдаланылатын жерлер жатады. Оларға егістік, көпжылдық екпелер, тыңайған жерлер, шабындықтар мен жайылымдар жатады.
Жер - табиғи ресурстардың негізгі түрлерінің бірі, ауыл шаруашылығы өндірісінің басты құралы. Ерекше құқықтық мәртебесі бар азаматтық құқық объектілерінің бірі болып табылады, жер ресурстарын қорғауға және ұдайы молайтуға, болашақ ұрпақ мүддесінде қалуын қамтамасыз ету қажет. Егістік - жүйелі түрде өңделетін және ауыл шаруашылығы дақылдары егісіне, көпжылдық шөптерді қоса, сондай-ақ таза сүрге пайдаланылатын жер учаскесі.
Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер - елді мекендермен шекаралас ауыл шаруашылығы қажеттіліктері үшін берілетін жерлер. Ауыл шаруашылылығы мақсатындағы жерлер ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін, шаруа (фермер) қожалығы, жеке қосалқы шаруашылық, бау- бақша, мал шаруашылығы, бақша егу пайдаланылуы мүмкін. Ауылшаруашылық жерлерінің көп бөлігі мәдени өсімдіктерді егуге арналған учаскелерден тұрады. Мұндай учаскелер егістік жерлерге жатады. Бұрын жыртылған, бірақ бір жылдан астам уақыт бойы өсімдіктерді өсіруге пайдаланылмайтын, сондай-ақ бу астында дайындалмаған учаскелер "тыңайған жер" анықтамасына жатады. Көпжылдық екпелер-бұл ағаштармен, бұталармен және көпжылдық шөптермен жасанды отырғызылған жерлер. Шабындықтарға көпжылдық шөптер өсетін телімдер жатады. Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді пайдалану ҚР Жер кодексімен реттеледі. Бұл заңда учаскелерге құқық субъектілері, фермерлікшаруашылықтың құқықтық режимі және жеке аулаларда бау-бақша немесе мал өсірумен айналысатын азаматтардың құқықтары анықталған.
Жер пайдалануларды ұйымдастыру және реттеу, алқапта жер учаскесінің шекарасын бөлу және белгілеу бойынша шаруашылық аралық жерге орналастыру жұмыстары келесі тізбек бойынша атқарылады.
-дайындық жұмыстары;
-жерге орналастыру жобасын жасау;
- жерге орналастыру құжаттарының қарастырылуы, келісілуі және бекітілуі;
-жерге орналастыру жобасын орындау.
Жерге орналастыру жұмыстарының орындалуы жөніндегі келісім-шарт жасасқаннан кейін Жерге орналастырушы мемлекеттік жер кадастрының мәліметтері, жерге орналастыру, қала құрылысы құжаттары, картографиялық және жерді пайдаланумен байланысты мәліметтері мен құжаттары негізінде жер учаскесі туралы және оның орналасқан аумағы туралы мәліметтерді зерттеп, талдау жасайды.
Қажетті жағдайда жерге орналастырушы бекітілген тәртіп бойынша жер учаскесі туралы немесе оның орналасқан аумағы туралы ақпараты бар ұйымдардан жерге орналастыру жұмыстарын жүргізу үшін қажет мәліметтер мен құжаттарды сұрайды. Ақпаратты айқындау және (немесе) жетіспейтін ақпаратты анықтау мақсатында дала жұмыстары жүргізілуі мүмкін.
Достарыңызбен бөлісу: |