Жойып, пайда келтіреді


Қарапайымдалардың паразиттік түрлері



бет7/37
Дата12.04.2023
өлшемі1,34 Mb.
#81899
түріСабақ
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   37
Байланысты:
Дип.-Зоология-сабағында-жергілікті-жердегі-кейбір-төменгі-сатыдағы-жануарларды-оқушыларға-танысты

Қарапайымдалардың паразиттік түрлері.
Мақсаты: Безгек паразитті мен нозема биологиясымен танысу. Еліміздегі безгек және пебринамен зақымдану ошақтарын жою мақсатындағы жұмыстары жайлы айту.
Жоспар: 1. Оқушыларға таныс, инфекциялық ауру қоздырғыштары бір клеткалы организімді қайталау.
2. Микропрепараттармен өз бетінше жұмыс істеу-безгек паразиттік қарау.

  1. Оқушылармен безгекпен курс жүргізу туралы әңгімелесу

  2. Оқушыларға пебрина қоздырғышына нозема жайлы және оның алдын-алу туралы әңгімелесу.

  3. Жаңа материалды қорытындылау

  4. Үй тапсырмасын түсіндіру.

Жабдықтар: 1. Амеба мен нифузория туфелканың суреті (№1,2 таб)
2. Безгек паразитінің жыныссыз көбею циклі мен жалпы көрінісі (№5 таб)
3. Ноземаның жалпы көрінісі (№4 таб)
4. Тарату материалы-безгек масасының ылғалды препараты.
5. Тірі гамбузия мен карп малкасы бар аквариум.
6. Күкірт салынған пакет.
7. Ахрикин таблеткасы.
8. Безгек паразиті, нозема микропрепараттары.
Сабақтың барысы: мына сұрақтарға жауап беру: қандай түкті өсімдікті организмдер адамдар мен жануарлар организіміне еніп инфекциялық ауру тудырады (ауру тудырғаыш бактериялар бейнеленген таблица көрсетілді). Қандай қарапайымды жануарлар адамдарда ауру туғызады және бұл аурулардың қалайалдын алуға болады? (Дизентериялық амеба бейнеленген сызба көрсетілді). Безгек ауруы неден пайда болады және бұл аурудың алғашқы белгілері. Безгек ауруын қандай дәрілердің көмегімен емдейді.
Оқытушы оқушылар жауаптарын қорытындылап, микроскоп арқылы безгек паразитін көруді ұсынады. Оқущылар безгек паразиті құрылысын белгілі қарапайымдылар құрылысымен салыстырады. (№5 сызба көрсетіледі). Осындай сұрақ қойылады. Безгек паразиті адам организіміне қалай енеді? Жауап: Маса шағуы арқылы.
Оқытушы мұндай масаның сау адамды қалай шағатындығы жайлы айту арқылы жауап беруші оқушының ой-өрісін арттырады (қарапайымжәне базгек масасы бейнелеп сызба көрсетіліп, құрсақ орналасуына жете көңіл бөлінеді).
Әр үстелге безгек масасының ылғалды препараты таратылып, оның суретін салып алу тапсырылды. Таратылу материалдарымен жұмыс істеп болғаннан соң, оқытушы келесі «ТМД» елдеріндегі безгек ауруымен күрес тақырыбын түсіндіруге көшеді.
Оқушылардың бұл тақырып жайлы не білетіндігін анықтау мақсатында, сұрақ қойылады. Ұлы Қазан ревалюциясына дейін және қазіргі уақытта безгекке қарсы күрес қалай жүргізілуде?.
2-3 оқушылар жауап бергеннен соң, оқытушы базгек ауруының ревалюцияға дейінгі уақытта Орта Азия елдеріндегі таралуы және діннің бұл ауру таралуын қалай түсіндіргендігі жайлы әңгімелейді. Бұрынғы уақытты қазіргі уақытпен салыстыра келе, үкіметтің денсаулық сақтау жолындағы үлкен жұмысына, безгекке қарсы құрылымдар жүйесіне дәрігер-мамандар даярлайтын жоғарғы жәнеорта медициналық оқу орындарының құрылуына жете көңіл бөлінеді. Безгекке қарсы күрес екі бағытта жүргізілді. а(безгек масасын жою. Батпақты ойпақ қоныстандыру); б(ауруды дәрі-дәрмектермен емдеу арқылы базгек паразитін жою. Безгек ауруымен ауру оқиғалары саны күрт кемігенін дәлелдейтін статистикалық мәліметтерді көрсету ұснылады. Әңгімелеп болғаннан соң материалы мына сұрақтарды қою арқылы қорытындылады: Безгек паразитінің және амебаның (немесе туфельканың) көбейюінің айырмашылығы неде?. Қандай шаралар қолдану арқылы безгек ауруы жойылда?. Осы сұрақтарға жауап бергеннен соң оқушылар нозема споровигінен танысады. Нозема бейнелеген сызба көрсетіліп, оқушыларға нозема мен безгек паразитін салыстыру ұсынылды.
Оқытушы петрина Кеңес үкіметі жалдары және оған дейін болғандығы жайлы әңгімелейді. Гренат зауыттарының салынуы, таза жібек ұқртының ұрығы алынуына байланысты, бұл ауру толық жойылды.
Мына сұрақтарға жауап беру арқылы сабақ қорытындыларды: Қандай қарапайым жануарларды паразиттер деп, қайсыларын паразит қожайындары деп атайды. Религия инфекциялық ауру таралуын қалай түсіндірді және бұл ауру таралуының шын мәніндегі себептері неде?. Біздің республикамызда қарапайымдалармен қандай күрес жүргізілді және жүргізілуде. (Ұсынылған сұрақтардан оқытушы еркіне қарай 1-2 таңдап алыңдар)
Үй тапсырмасын орындау барысы түсіндіріледі.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   37




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет