Жоо мен орта мектептерде

 Оңтүстік Қазақстан облысы  Сайрам  ауданы  Ақсукент  ауылы
 № 7  «Бабыр» атындағы  жалпы  орта  мектебі  өзбек  тілі  және  
 өзбек  әдебиеті   пәні  мұғалімі Насирова  Халима  Азатбековна
                  Тиллар уйғунлиги ― диллар  оройиши
       Тил  ҳам  онг  сингари   қадимийдир.  Дарҳақиқат ,  тил инсон  учун ўз  манфаатларини  қондириш  учун  эмас ,  
аксинча, фикр- ўй, туйғулар , ўзидаги   ҳақиқат  ва  илҳом  учқунларини  ифодалаш   ва  ўзгаларга   инъом  учун   берилган  
неъматдир.
        Тил―миллат  белгиси  ҳамдир.  Ҳар бир  халқнинг  урф – одати, анъаналари  ва  ўзига  хослиги  айнан  унинг бетакрор  
ва  беқиёс  тилида  ўз ифодасини  топади , дейиш мумкин. Бутун  олам  ола  биладиган  эл, миллат, халқ  бўлиш  учун  
аввало  она  тилимизни  мукаммалроқ  ва  теранроқ  идрок  этмоғимиз  даркор.  Тил  ҳар  бир  инсонга  она  сути  билан  
кириб ,  унинг  қон- қонига  синггиб,  вужудига  оройиш  бахш  эта  олдиган  мўжизадир.
        Ўз  тилини  қадрлаб, ўзга  тилни  ўрганиш― она  юртини , туғилиб  ўсган  масканини , Ватанини  суйиш ,  демакдир. 
Мустақилликка  эришганимиздан  кейин  давлат  тили ― қозоқ  тили, деб  тан  олинди. Шу  билан  бирга  қозоқ  тили – 
Қозоғистон  Республикаси  маҳаллий  халқининг  ҳамда  унинг  чегарасидан  ташқарида  умр  кечираётган  қозоқларнинг  
миллий  тили  ҳамдир. Қозоқ  тилининг  изоҳли  луғати  жуда  ҳам  бой  бўлиб ,  бунга  жами  67  минг  сўз жамланган , 24,5 
минг  фразеологик ,  91,5 минг  лексик  сўзлар  киритилган.  Буларнинг  ҳаммаси  ўн  томдан  иборат «Қозоқ  тилининг  
изоҳла  луғати» да  ўз  ифодасини  топган. Қозоқ  алфавити  1929  йилга  қадар  араб  графикасини ,1929-1940  йиллари  
лотин  графикасига  асосланган  бўлса ,1940 йилдан  бошлаб  ҳозирги  ва0тгача  эса  крилл графикасидан  фойдаланиб  
келинмоқда.
    Улуғ  оқин  Абай  Қунанбаев  ҳамда  Ибрай  Алтинсаринларнинг  сўнмас  ижоди  орқали  бизгача  етиб  келган  ҳозирги  
қозоқ  адабий  тили том  маънода  буюкдир.  Давлат  тили  дунёдаги олти  мингга  яқин  тиллар  ичидаги  қўлланиши  
жиҳатидан  етмишинчи , тил  бойлиги  ва  кўркамлиги , маъно  жиҳатидан  аввалги ўнликлар  қаторидан ўрин  олган.Шу  
билан  бирга   у  дунё  юзидаги  оғзаки  ва  ёзма  тил  маданияти  шаклланган  олти  юз  тилнинг ҳамда  халқаро  эътиборга  
эга  икки  юз  тиллар қаторидан ўрин  олган. 
       Ўзбек  тили  эса ―  туркий  тиллар  гуруҳига  киради. Ўзбек  адабий  тили  учта  тарихий  даврни  ўз  ичига  олади: 
қадимги  туркий – адабий,эски  ўзбек  ҳамда  замонавий  ўзбек тили. 15  асрда Алишер  Навоийнинг  самарали  меҳнатлари  
ва  изланишлари  туфайли  эски  ўзбек   тили 19  асрга   қадар  ягона  ва  ривожланган  адабий  тилга  айланиб улгурди ,20  
асрга  келиб  эса  ўзбек   адабий  тилида  бир  қанча   ўзгаришлар  юз  бериб , у  оддий  ва  шу   билан  бирга  ўта  бой  тил  
миқёсида   танилди,Ўзбек  этноси  1927  йилга   қадар  араб  алфавити ,1929-1938  йилларда  лотин , 1939  йилдан  
кирилл,1994  йилдан  эса  яна  қайтадан  лотин  графикасидан  фойдаланиб  келади.  Лотин  графикасидан  ташкил  топган  
ўзбек  тилида  26  ҳарф , 3  та  ҳарфлар  жамламаси  бор. Ўзбек  тили  лексикаси   негизини  умумий  туркий  тил  
лексикасиасосида   шаклланган  янги  ўзбекча  сўзлар  ташкил  этади.  Ўзбек  тили  ижтимоий – сиёсий , илмий – бадиий 
адабиёт , нашр  тили , адабий  тил  бўлиб ,  жамиятимизнинг барча  ижтимоий  ҳаётида қўлланиб  келади.
          Рус  тили― авваламбор  жаҳондаги  энг  бой  тиллардан биридир.  Бу  тил  табиатдан  жуда  ҳам  гўзал  ва  нафис,  
шоирона  мақомга  эга  бетакрордир.  Рус  тили ― Пушкиндир. Унинг  сўнгги  манзилгоҳи  эса  Горькийдир , деган  эди  А. 
Н. Толстой.
       Инглиз  тили― аралаш  тил , дейилганда  бу  унинг грамматикасига  ва  луғатига  қарата  айтилган  сўздир.  Инглиз  
луғатида  айниқса  лотин , итальян , голланд , араб  тилларини  кўпроқ  учратишимиз  мумкин. Инглиз  тили  лексик 
жиҳатдан  жуда  ҳам  бой  тилдир. Бунга  Уэбстернинг  425000  сўздан  иборат  луғати  мисол  бўла  олади. Бу  луғатда   
герман  гуруҳидан  кириб келган   ―  30 фоиз , лотин – французлардан – 55  фоиз,  қадимги   грек , итальян , испан , 
португал , голланд , немислардан  кириб  келган – 15  фоиз  сўзлар  жамламаси  мавжуд.
         Бугунги  кунда  инглиз  тили ― жаҳон  халқларининг  тили ,  деб  тан  олинмоқда.  Ёшларимизнинг  билиши  керак 
бўлган  давлат  тили , она  тилидан  кейинги  ўрганиш  иштиёқи  баланд  тил  ҳам  инглизчадир.
          Ҳа  чет  тилларни  билиш  ўз  она  тилимизни  бойитади,  уни  янада  ёрқин ,  майин , ифодали  қилади.  Ҳар  бир  
инсон  ўз  фикрини  ,  ички  дунёсидаги  бор  бойлигини  тил  орқали  етказади.  Шундай  экан  тўғридан  тўғри  тил  ва  
фикр , яъни  дил  уйғунлашганда  у  қандай  тил  бўлмасин  янада  чирой  очиб ,  жимжимадор ,  беқиёс  маъно  касб  этиб  
тингловчи  қалбига  кириб  боради.
         Хулоса  қилиб  айтиш  жоизки,  кўп  тил  билиш ,  ижобий  маънода  беҳисоб  қалбларга  ҳукмронлик  ҳам  демакдир.
* * * * * * * * 
Оңтүстік Қазақстан облысы Сайрам  ауданы  Қарабұлақ  ауылы
№ 104 негізгі  орта  мектебі  биология  пәні  мұғалімі  
Ниязалиева   Нафиса   Турдалиевна
Сабақтың тақырыбы: Саңырауқұлақтардың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы.
Мақсаты: 1.Білімділік: Елімізде кездесетін саңырауқұақтардың табиғаттағағы және адам өміріндегі маңызы жайында жан-
жақты түсінік беру.
2. Тәрбиелік: Оқушыларды өсімдіктерді  күтіп – баптауға, ұқыпты, жинақы болуға  тәрбиелеу.
3.     Дамытушылық:  Саңырауқұлақтардың   табиғаттағы   және   адам   өміріндегі   маңызы   туралы   ой-өрістерін   кеңейту,   өз
бетімен жұмыс  жасауға дағдыландыру, шығармашылық қабілеттерін дамыту.
Сабақтың типі: жаңа сабақты меңгерту.
Сабақтың түрі: аралас сабақ.
Сабақтың әдісі: тірек сызбамен жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі: саңырауқұлақтың суреті, интерактивті тақта, кестелер.
Пән аралық байланыс: жаратылыстану, география, медицина
Сабақтың барысы:
I. Ұйымдастыру кезеңі: 1. Сәлемдесу,түгелдеу.
                                           2. Оқушылардың құрал-жабдығын тексеру
69

3.  Оқушылардың назарын сабаққа аудару.
 II. Үй тапсырмасын сұрау: 
« Ия,жоқ »ойыны
1. Күздік бидай,қара бидай,арпада көбіне сабақтарын да жапырақтарында ол  мақта сияқты болып көрінеді. (ия)
2. Егістікті аралап жүргенде бидай масағынан сәл иіліп келген қара түсті қастауышты көруге болады. Ол ақұнтақ
саңырауқұлағы.  (жоқ )
3.  Ағаштардың сабағында өсетін діңқұлақ саңырауқұлағының пішіні малдың тұяғына ұқсас.    (ия)
4.  Тат саңырауқұлағы дәнді дақылдарды қамысты және басқа да өсімдіктерді          зақымдайды.
5.  Паразит саңырауқұлақтарымен күресуде улы химикатткр пайдаланады. (ия)
6.  Зақымдалған дәнді қайта сепкенде,одан ауру өскін пайда болады.  (ия)
7.  Жер бетінде бидай түсімі жылына 15 % -ға жоғарлайды. (жоқ) 
III. Жаңа сабақты түсіндіру:  
Бактериялар мен топырақта болатын басқа да майда саңырауқұлақтар бірлесіп,өсімдіктер мен жануарлардың, саңырауқұлақ
қалдықтарын ыдыратып, шірітеді. Өсімдіктер мен жануарлардың қалдықтарын ыдырамай, өңделмей, топырақта жата берсе,
әр түрлі жұқпалы аурулардың таралуына себепші болар еді.  Саңырауқұлақтардың құрамы ферменттерге бай.
                              
Ферменттерді әр түрлі салаға пайдаланады:
жеміс шырынының түсін өзгертеді
шикі заттарды өңдейді
нәруызды,крахмалды сұйылтады.
Зең саңырауқұлағынан пенециллен антибиотигі алынады.
Жеуге жарамды тағамға пайдаланылады
     Саңырауқұлақтардың 250-ге жуық түрлері қағаздарды, суреттерді, темір жолға төселген,   шахтадағы тірекке қойылған
ағаштарды бүлдіреді. Аспергилл саңырауқұлағы құстардың өкпесінде аспергиллез ауруын туғызады. Адамдардың құлағын,
кеңсірігін,   көзін,   терісін,   шашының   түбін,   тырнағын   зақымдайды.   Дүниежүзілік   денсаулық   сақтау   ұйымының   мәліметі
бойынша, жер бетінде әрбір 5 адам саңырауқұлақ ауруымен ауырады. Әрбір екінші адамның тырнағы зақымдалған. Бұрын
тырнақты алып тастап емдейтін. Қазір орунгал деген дәріні ішу арқылы емдейді. Тутанхомон фаронының қорымын ашуға
қатысқан 21 адам аспергилл саңырауқұлағының споралары өкпені зақымданғандықтан, өмірден озды.
   Саңырауқұлақтар мен бактериялар топырақ құрамындағы кейбір зиянды бактериялардың көбейіп кетпеуіне ықпал етеді.
Өздерінен   арнайы   зат   бөліп,   зиянды   бактериялардың   өсуін   тежейді.   Оларды  антибиотиктер  деп   атайды.   Ондай
антибиотиктерге бактериялардан бөлінетін стрептомицин, тетрациклин және саңырауқұлақтардын алынатын пенециллин
жатады. Адам баласы бұл дәрілерді күнделікті пайдаланады. Соңғы кезде медицинада жүректі, бүйректі операция жасап
ауыстырғанд пайдалантын дәрі топырақтағы саңырауқұлақтан бөлініп алынады. Өсімдіктерді тез өсіретін белсенді зат –
гибереллин, зиянды бунақденелілерге қарсы қолданылатын боверин де саңырауқұлақтардан алынады. Саңырауқұлақтарды
тек дәрі алу үшін ғана емес, тамаққа пайдалану үшін де өсіреді. Арнайы орындарда қарашірік топыраққа жылқы тезегін
қосып, қозықұйрықтың спораларын себеді. Қазір 70 елде қозықұйрық, жазғы түбіртек егу жолға қойылған. Одан жылына 14
млрд доллар қосымша табыс түседі. Қазақстанда да қозықұйрық пен жазғы түбіртекті қолдан өсіру жүзеге асырылуда.
IV. Жаңа сабақты бекіту.   
Сөзжұмбақ
Сөзжұмбақтың сұрақтары:
1.   Антибиотиктерге   бактериялардан   бөлінетін   саңырауқұлақтардан   алынатын   пенециллин   жатады?
(Стрептомицин)
2. Ферменттерді әр түрлі салаға пайдаланады, солардың бірі?  (Крахмал)
 
3. Адамдардың құлағын, көзін және т.б. зақымдайды?  (Кеңсірігін)
4. Саңырауқұлақтар кездеседі?  (Шалғындықта)
5. Өсімдіктерді тез өсіретін белсенді зат?  (Гибереллин)
6. Өздерінен арнайы зат бөліп, зиянды бактериялардың өсуін тежейді?  (Антибиотик)
7. Бұрын тырнақты алып тастап емдейтін, қазір (Орунгал)  деген дәріні ішу арқылы емдейді. 
 
8. Жеуге жарамды саңырауқұлақты тағамға пайдаланады. (Қалпақшалы)  
9. Қазақстанда да жазғы түбіртекті және  (Қозықұйрық)   қолдан өсіру жүзеге асырылуда.
10. Зең саңырауқұлағынан  антибиотигі алынады?  (Пенециллин)
11. Аспергилл саңырауқұлағы құстардың өкпесінде  (Аспергиллез)   ауруын туғызады.
12. Аспергилден қолданылады?  (Лимон қышқылы)
V.  Үй тапсырмасы:  
1. §11. Саңырауқұлақтардың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы.
70

ОҚО, Созақ ауданы, Сызған ауылы Қозмолдақ  бөлімшесі 
№7 Ғ. Мұратбаев атындағы жалпы орта мектебінің 
мектепалды даярлықтобының  жетекшісі Ноғайбаева Айзада
Жаңалыққа бастаған жаңартылған бағдарлама
Қазақстандағы білім беру үдерісіне енген жаңартылған білім беру бағдарламасы-заман талабына сай
келешек   ұрпақтың   сұранысын   қанағаттандыратын   тың   бағдарлама.   Кәсіби   тұрғыда   жаңа   сатыға
қадам   басып,   білім   жүйесіне   енген   жаңалықтың   қыр   –сырын   зерттей   бастаған   сәтімде   арнайы
курсқа баруым бағдарлама туралы туындаған сұрақтарымның жауабын табуға берілген мүмкіндік
секілді көрінді. Расында да осы уақытқа дейін бірнеше курстар мен тренингтердің тыңдаушысы болсам да, жаңартылған
білім бағдарламасының толық нұсқасын түсініп кетудің сәті түспепті.
 — Білім беру бағдарламасына өзгерістер не үшін қажет?
-Білім беру бағдарламаларын жаңартудың басымдықтары;
 -Рухани құндылықтар мен дағдылар;
 -Қазақ тілінде оқытатын мектептердегі қазақ тілінің оқу бағдарламасын жаңартудың
 мақсаты;
 -Спиральді оқу бағдарламасы;
 -Қазақ тілін оқытуда қолданылатын оқыту тәсілдері;
 -Белсенді оқу, белсенді оқудағы мұғалімнің рөлі;
 -Қазақ тіліндегі тілдік дағдылар;
-Критериалды   бағалау  қағидаттары   тақырыбында   әріптестермен   бірлескен   білім   ортасында   жаңа   бағдарламаны   талдап,
талқылап, тәжірибемен бөлісу кәсіби тұрғыда шыңдала түсуіме көп ықпалын тигізді.
Кіріктірілген білім беру бағдарламасында қазақ тілі пәнінің берілу жайы да өзгеше. Бағдарлама оқушының  төрт тілдік
дағдысын:   тыңдалым,айтылым,оқылым,жазылым   жетілдіруге  бағытталған.   Бұл  төрт  дағды  оқу жоспарында   «Шиыршық
әдісімен» орналастырылған және бір –бірімен тығыз байланысты. Яғни, жыл бойына бірнеше рет қайталанып отырады және
сынып өскен сайын тілдік мақсат та күрделене түседі.
Бұл курстың мазмұны білімге орталықтандырылған парадигмадан қызметтікке ауысуды қамтамасыз ететін тәсілдемелерді
зерделеуге  бағытталған. Оқушылар  білімін критериалдық  бағалау оқыту мен білім беруге  деген әртүрлі тәсілдемелерді
пайдалануға,оқушылардың оқу жетістіктерінің мониторингісін уақытылы жүргізуге, мұғалімге сабақты қажетті мазмұнмен
толтыруға мүмкіндік береді, оқушылардың оқуға деген уәждерін арттырады, оқытудың заманауи әдістерін біріктіреді.
Курс   тыңдаушыларына   жаңа   форматтағы   сабаққа   қатысуға   мүмкіндік   берілді.   Пікіралмасу   арқылы   оқыту   үдерісінің
жаңашылдығы мен демократтиялылық дәрежесі талқыланды.
 Белгілі Қытай пәлсапашысы Конфуцийдің: «Мен саған балық берсем, сен бірақ күн тоқ боласың, ал енді мен саған 
қармақпен қалай балық аулауды үйретсем, сен өмір бойы тоқ боласың» – деген сөзі оқушыларды да, мұғалімдерді де әрекет 
етуге ынталандырады. 
Менің осы курсқа келгенде алғашқда еш қызығушылық болмады себебі мен бастауыш сыныптарда сабақ берген жоқ едім. 
Еш түсінген жоқ едім. Енді түсіндім, бұл біздің күнделікті мекткптегі бастауыш сыныптағы оқушыларды білім мазмұнымен
жаңарту кезеңінде қазақ тілінде оқылытын бастауыш сынып пәндері бойынша педагогикалық кадырларының біліктілігін 
арттыру курысының білім беру  бағдарламасын игеру үшін дәрісін бастадық.  Яғни, бастауыш сыныптардағы белгіленген 
пәндерді жаңа технологиямен  ұштастыра отырып, « қалай білім алу керектігін білетін» , дербес, ынталы, қызығушылығы 
жоғары, сенімді, жауапты, ой-өрісі дамыған жеке  тұлғаны қалыптастыруға бағытталған қағиданы ұстана орырып, мектеп 
түлектері қазақ, орыс және ағылшын тілдерін  меңгерңгеріп шығуы тиіс.
Біздің оқытушымыз Орынбасарова Гулмира Оралбайқызының берген ақпараттары мен бұл курс оқушы мен мұғалімнің 
арасындағы үлкен байланысты үш тілді оқыту арқылы –тыңдалым, айтылым, оқылым және жазылым коммуникативтік  
дағдылырды қалыптастырға бағытталғанын  білдім.
Алғашқы бір аптасында мен толық түсіне алмады, әрине тәлімгеріміз Оралбайқызы Гүлмира апайдың берген бағыт бағдары 
бойынша мен жаңаша, жаңа технология, үш тілді, өмірмен байланыстырып отырғанын түсіндім. Баланы жас кезінен үш 
тілді қатар алып жүрсе нұр үстіне нұр болар еді. Қазір бала өте тез қабылдағыш, есте сақтау қабілеті өте жоғары 
болғандықтан үш тілді қатар алып жүрген өте қолайлы екенін білдім. Балаларды тәрбиелеу  үшін мұғалім үнемі даму 
үстінде болу қажет. Шет аймақтарда әрине ағылшын тілі дүние жүзілік тілдер қатарында, алғашқы ондықтардың қатарында 
болғандықтан балаларға үйрету басты мақсат болды.Бұл салады білім беру ісінің  мазмұнын  жаңа бағытқа  бұрып, 
құрылымдық жүйесін жаңарту, өзгерістер енгізу-білім  реформасын жүзеге асыру алғышарттары тұрғаны баршамызға 
мәлім. Егеменді Қазақстанның болашақ потенциалын оқытып-тәрбиелейтін мұғалім-шығармашыл, жан-жақты білімді, 
парасатты, мейірімді, сезімтал, мәдениетті, кәсіби шебер, Интелектуалды, ізденімпаз, ғылыми зерттеуші, жаңа 
технологияларды меңгеруде жан-жақты білуі қажет.
Жаңа заман талабына  сай қазіргі мұғалім қандай болу қажет?
•
Педагогикалық үрдісте жүйелі жұмыс жүргізе алатын;
•
Педагогикалық өзгерістерге тез төселетін;
•
Оқушылармен т ез тіл табыса алатын;
•
Жаңаша ойлау, жүйесін  тез меңгергенін;
•
Дарынды оқушының шығармашылығын дамытатын;
•
Дарынды оқушының өзінің жұмысын өзі жоспарлап шешім қабылдауға ықпал ететін мұғалім болуы қажет.
  Бүгінгі   күні   барлық   елдер   жоғары   сапалы   білім   жүйесімен   жұмыс   істеуде.   Өйткені   қазіргі   заманда   елдің   бәсекеге
қабілеттілігі   оның   азаматтарының   парасаттылығымен   анықталады,   сондықтан   білім   беру  жүйесі   болашақтың   талабына
сәйкес дамуы тиіс. Оқушыларды заманауи әдіс –тәсілдермен оқытып, ой –өрісі кең, саналы, еркін азамат етіп тәрбиелеу
71

қажеттілігі де осы себептен туындап отыр. Оның үстіне білім берудің жүйесін қарқынды дамытқан бұл үрдістің жалпы білім
беретін мектептерге де енгізіле бастауы көңілді қуантады. Курстың маңыздылығы да міне, осында. 
Менің алдыма қойған мақсатым: әр баланың жеке тұлға екенін, өзіндік көзқарасы, пікірін айту тағы басқа шығармашылық
қасиеттерін ашу. Сабақтарымның қалай шығуы, өзімнің шеберлігіме байланысты екенін түсіндім. Сабақтарымда жаңаша
әдіс-тәсілдерді пайдалана отырып , оқу үдерісін сындарлы жоспарлаймын. Оқытуды өзгертуде  , оқушының қажеттілігі мен
қызығушылығын анықтау арқылы сабақты түрлендіремін.
  Бүгінгі мектеп оқушылары ертең өз жолында кездескен қиындықтарды жеңе білуін, өз мәселелерін өздері шешуін, саналы
шешім қабылдауға дайын болуын үйрететін жаңа бағыттардың бірі –  жаңартылған білім бағдарламасының әдіс-тәсілдерін
сабақтарда   тиімді қолдану. Мен   осы оқу   курсын жақсы аяқтап, сабақтарымда әдіс-тәсілдерді   тиімді қолдана отырып,
оқушылардың білім денгейін артуына өз үлесімді қосамын  деген үміттемін.  
* * * * * * * * 
  № 38 «Жазира»  бөбекжайы  МКҚК 
Тәрбиеші:  Дуйсекешева С.А
Күні: 24.11.2015 
Тақырыбы:   «Орман тұрғындары»
Білім беру салалары:  Әлеуметтік орта
Бөлімдері:  Экология негіздері
Әдіс-тәсілі:Әңгімелесу,саяхат,түсіндіру,сұрақ-жауап  тапсырма.
Мақсаты:  Білімділік : Жабайы жануарлартуралы түсініктерін байыту.
Дамытушылық:  Жабайы  жануарлардың  (аю,қоян,тиін) сипаттық  белгілерін  байқай  білуге  үйрету
арқылы зейіндерін дамыту.Жабайы жануарларды ажырата білуге үйрету. 
Тәрбиелік:табиғаттағы тірі жандарға қамқор болуға тәрбиелеу. 
Алдын-ала жүргізілген жұмыс және сабаққа даярлық : 
Орман жануарлары туралы тақпақтар жаттау,ертегілер оқу
Билингвизм:  Орман-лес-forest         
                         тұрғындары-жители-residents
                           
Қызмет кезеңдері
Педагогтың басқару іс-қимылдары
Балалардың  қызметі
1
                          2
                 3
Мотивациялық
қозғаушы
Балалар әсем  әуенмен залға кіреді.  
Тәрбиеші:-Балалар,бүгін бізге қонақтар келіпті.  Қонақтармен 
амандасайық.
 -Менде сендермен кездескеніме өте қуаныштымын. Өлең 
жолдарын айтып бір-бірімізді қуантайық!
      Жылулық шеңбері.
Қуанамын менде ,
Қуанасың сенде .
Қуанайық достарым,
Арайлап атқан күнге.
(Бөлмеге біреу  жаңғақтар лақтырады)
-Балалар,бұл кім екен?Бізбен әзілдесіп жаңғақтарды лақтырып тұр 
ғой!
- Сендер білесіңдер ме?
:-Менде білмеймін.Қазір тексеріп қарайын!
             (Тәрбиеші қарайды)    
Көңілді әуенмен секіріп, қолына себет ұстап тиін кіреді
Тиін:
-Ой,мен қайдамын,қайда келіп қалдым! 
Сәлеметсіздер ме,балалар!
Тәрбиеші:-Сәлеметсің бе, тиін? Сен балабақшаға тап болдың!
Тиін: -Ал,балабақшада балалар не істейді?
Тиін:-Балалар,менде сендермен бірге тақпақ айтқым келеді?
Тәрбиеші:-Әрине,тиін сенде шеңберге тұрып бізбен бірге тақпақ 
айта ғой!
   
   Лучик, лучик золотой
   Луч везде и луч со мной.
   Добро в тебе добро во мне
   Добро кругом на всей земле.
          Гуд монин, гуд монин.
          Гуд монин ту ю
          Гуд монин диә тичә
         Айм глад ту су ю.
     Залға кіреді
Үш тілде амандасады.
Балалар шеңбер бойына 
тұрып, үш тілде қимылмен
өлең жолдарын  айтады.
Балалар қарайды
-Жоқ,білмейміз.
Балалар таңдана қарайды.
Үш тілде амандасады.
Ойнаймыз,ұйықтаймыз,ән 
айтамыз,тақпақ айтамыз
Балалар тиінмен бірге өлең
жолдарын  қимылдармен 
орындайды
Ұйымдастырушы
ізденушілік
Тиін:-Балалар ,сіздерге рахмет!Маған тақпақ  үйреттіңдер.Енді  
маған орманда  көңілсіз болмайды. 
Менің де сіздерге сыйлығым бар. Мен сендерді  орманға қонаққа 
шақырамын.
72

Ал, мынау сіздерге (себетті жерге қояды).Мен сендерді күтемін.
Тиін:-Балалар,сау болыңыздар!Мен қайтайын.Орманда 
кездескенше!
Тәрбиеші:-Сау болыңыз, тиін!  
              (Тиін шығып кетеді)
Тәрбиеші:-Балалар,себетте не бар екен? -Қараймыз ба?
Тәрбиеші:-Балалар,тиін бізге поезбен орманға саяхатқа баруға 
билеттер тастап кетіпті.Бұл билеттер жай билеттер емес. 
Билеттерде пішіндер бейнеленген.
-Мынау қандай пішін?
-Дөңгелектің түсі қандай?
-Мынау қандай пішін?
-Шаршының түсі қандай?
-Орманға бару үшін поезға отырайық. 
Вагоннан орнымызды табуға қолымыздағы  пішіндер көмектеседі.
-Балалар,дөңгелек бейнеленген билетпен дөңгелек бейнеленген 
вагонға, шаршы бейнеленген билетпен шаршы бейнеленген вагонға
отырамыз.
Тәрбиеші:-Балалар, паровоз қозғалды. Біз жүрдік.Чок-чок,чу-чу,  
чок-чок,чу-чу. Алысқа біз барамыз.
            (көңілді әуен ойналады) 

жүктеу/скачать 10,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: