К. Е. Раманкулова, А. М. Омаралиева, И. Килибаев



Pdf көрінісі
бет76/174
Дата28.09.2022
өлшемі6,33 Mb.
#40700
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   174
Нəтижелерді өңдеу
Тәжірибе нәтижелері кестеге енгізіледі.
№ Заттың атауы
X
1
күл мазмұны, % х
1
қоспалардың
құрамы, %
х
1
мазмұны
NaCl, %
1
2
Бақылау сұрақтары
1. Өнімдердің минералды бөлігіне қандай металдар мен металоидтар 
кіреді?
2. Өсімдік шикізатындағы күл мөлшері мен оның құрамы қандай 
факторларға байланысты.
3. Жасылдану кезінде өнімнің минералды бөлігінде қандай өзгерістер 
болады?
4. NaCl анықтаудың қандай әдістері бар?
5. Консервілердегі NaCl анықтау үшін қандай химиялық талдау әдісі 
қолданылады?
Белсенді қышқылдықты анықтау. Ұшпа қышқылдардың құрамын 
анықтау. Фторидтердің құрамын анықтау.
Жұмыстың мақсаты:
жалпы титрленетін қышқылдық пен Ұшпа 
қышқылдардың құрамын эксперименттік анықтау.
Тапсырма
1.
Дайын өнімдегі жалпы титрленетін қышқылдықтың мазмұнын 
анықтаңыз.
2.
Дайын өнімдегі Ұшпа қышқылдардың құрамын анықтаңыз.
3.
Орнатуды дұрыс жинай білу.
4.
Жасалған жұмыс туралы есеп жасаңыз.
Теориялық бөлім
Жалпы титрленетін және белсенді қышқылдықтың (рН) көрсеткіштері 
және Ұшпа қышқылдардың құрамы консервілеу шикізатының, жартылай 
фабрикаттардың және дайын өнімнің көптеген түрлерінің сапасын 
сипаттайды. Бұл көрсеткіштердің мәні шикізаттың табиғаты мен дайын 
өнімнің сапасына, оның балғындығына, сақтау және өңдеу жағдайларына 
байланысты. Бірқатар консервілердің жалпы қышқылдығы қалыпқа 
келтіріледі. Мысалы, жеміс шырындарында ол кем дегенде болуы керек: 
жүзім-0,5%; алма -0,3%; мандарин -0,5%; ащы томат тұздығында –1,1-1,5%; 
томат тұздығы бар балық консервілерінде –0,3-0,6%; ет - өсімдік 
консервілерінде-0,4% аспайды.
Өнімнің сезілетін дәмдік қышқылдығы, шикізат пен дайын өнімді (атап 
айтқанда, металдардың коррозиясы) қайта өңдеу және сақтау кезінде 


115
көптеген бактериологиялық және химиялық өзгерістердің бағыты мен 
жылдамдығы едәуір дәрежеде қышқылдардың жалпы санына емес, олардың 
иондалған күйдегі бөлігіне байланысты болады. Сондықтан Өндірісті 
бақылау тәжірибесінде белсенді қышқылдық немесе рН жиі анықталады. 
Зерттелетін объектілердің сипаты мен консистенциясына байланысты 
жалпы қышқылдықты анықтау әдістері өнімді тікелей титрлеуге (кейде 
сумен сұйылтқаннан кейін) немесе өнімді сумен жиі шайқағаннан кейін 
немесе қыздырған кезде қышқыл мен қышқыл тұздарды шаймағаннан кейін 
алынған фильтратты титрлеуге дейін азаяды. 
Тұздалған тұздықтағы Ұшпа қышқылдардың мөлшері өте төмен болуы 
керек (іздерден 0,05-0,08% дейін), малынған алмада ол 0,15%, сау шарапта -
0,15% дейін). Ұшпа қышқылдардың көп болуына жол берілмейді.
Ұшпа қышқылдар (формикалық, сірке, пропион, Валериан және т.б.) 
бірінші кезекте қызған кезде буланып кетеді. Оларды анықтау әдісі осы 
қасиетке негізделген. Қышқылдардың жалпы құрамы сорғышты қайнатқанға 
дейін және одан кейін орнатылады. Осы екі нәтиженің арасындағы 
айырмашылық Ұшпа қышқылдардың мөлшерін береді. Басқа әдіс бойынша, 
тоңазытқышта су буымен қызған кезде ұшатын Ұшпа қышқылдар алынады 
және дистилляциядағы қышқылдардың мөлшері анықталады.
Әдістер бромтимол көк индикаторының қатысуымен және бейтарап 
реакция алынғанға дейін потенциометрді қолдана отырып, өнімнің белгілі бір 
көлемін қышқыл негізіндегі титрлеуге негізделген.
Титрленетін қышқылдық-бұл өнімнің рН-ны 7-ге келтіру кезінде 
сілтілік ерітіндімен титрлеу арқылы анықталған г/дм
3
(г/л) өнімдегі бос 
қышқылдар мен олардың қышқыл тұздарының қосындысы. 
Титрленетін қышқылдық Жүзім шарап жасау үшін шарап қышқылына, 
ал жеміс-жидек үшін Мали қышқылына қайта есептегенде литрге (г/л) 
гаммада көрсетіледі. Анықтау дәлдігі бір ондық белгімен шектеледі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   174




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет