Катон-Верстка-01. indd
ҚОҚАБАЙ – жайлау, Аққайнар а.о. Антропотопоним, кісі есіміне қатысты берілген атау. М.1: Жайлаған адам атына қойған[ 155
жүктеу/скачать 2,93 Mb. Pdf көрінісі
|
Катон-Верстка-336 стр.
- Бұл бет үшін навигация:
- ҚОҚЫБАС
| ҚОҚАБАЙ – жайлау, Аққайнар а.о. Антропотопоним, кісі есіміне
қатысты берілген атау. М.1: Жайлаған адам атына қойған[ 155]. М.2: Терістік қапталын қара орман көмкеріп, жауар бұлттай түнерген бұл тарғыл тауды жиырмасыншы жылдары Қоқабай деген айдарынан жел ескен мықты бір кісі жайлапты [9, 96 б.]. ҚОҚЫБАС –жайлау, Аққайнар а.о. Антропотопоним[152]. ҚОЛАТ – ж.а. Алтынбел а.о. Жердің географиялық ерекшелігіне қатысты қойылған атау. Қолат деп тау беткейлеріндегі сай-сай жыралардың арасында жатқан ұзынша келген, дөңестеу кең, аңғарды айтамыз[33,215 б.]; [121]. ҚОҢЖАЙ – ж.а. Өрел а.о. Малға жайлы жер. Қоң сөзі «малдың сауыры, сауыр еті» [65,323б.]мағынасынан «малдың күйі, семіздігі» семасына ауысқан. Өйткені малдың семіздігін қоң етіне қарап бағалауға болады. Топонимжасамда «табиғи нысанның сауыр тұсын белгілеуі немесе құнарлы, қоңды жерді атап көрсетуі» мүмкін [16,274 б. ]. М.: Аршатыға барар жолда [100]. ҚОҢҚАЙ – қыстақ, Үлкеннарын а.о. Ғалымдар пікіріне сүйенсек, жеке тұрған қыстақ деген мағынаны білдіретін топонимдік атау. «Атаудың алғашқы сыңары моңғол. гон «салт бас, жалғыз бас» мағыналы сөзінен де, екінші сыңары Ә.Қайдардың айтуынша түркі- 169 моңғолға ортақ көне жұрнақ -қай/-кей (М.: теріс-кей, күн-гей, оң-қай т.б.) [38;118]. Сонда Гонхай>Қоңқай «жеке тұрған, оқшау» деген мағына береді. Катонқарағай ауданында кездесетін Қоңқай, Балақоңқай, Үлкенқоңқай, Қоңқайбаз тауларының бәрі де жалпы тау жүйесінен бөлініп қалған, жеке тұрған таулар болып табылады» [16,106 б.]. М.1: Қоңқай деген жер бар. Ол жерде мал сойылып отырған[153]. туған. Ұлттық парк қызметкері]. М.: Большенaрым селосынан 15 шақырымдай жерде Қоңқай баз деген жер бар. Оның жанында Қоңқай тауы мен өзені (бұл Күлмес өзеніне құяды, ол Бұқтырмаға құяды ) жатыр. Оны кейбір құжаттар Қоңқай баш деп көрсетеді. Бұл топонимдегі екінші компонент баш түрік тілінің элементі болуы мүмкін), ал Қоңкай сөзi монгол тіліндегі гон – бір, жалғыз мәнінде), хай ауыл мәнінде сөздер болуы ықтимал. Сонымен қорыта келгенде, Қоңқай бір, жалғыз ауыл, иен жатқан жеке ел деген мағынада алынады ма деп ойлауға болады. Бұл географиялық термин - тау мен өзен аты. Осы өзен бойында немесе тау бөктерінде бір ғана ауыл отыруы да мүмкін. Бұл сөздің этимологиясы туралы Н. И. Баяндин былай дейді : «По народным преданиям название горы Конхай связаны с именем легендарного калмыцкого богатыря Конкай , выдержавшего натиск казахов. Наконец он был взят в плен казахским батырами, а гору стали назвать его именем в знак упорства героя» [3,76б.]. жүктеу/скачать 2,93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|