Клинические дисциплины chapter clinical disciplines акушерство и гинекология obstetrics and gynecology
жүктеу/скачать 19,82 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ШУ АҢҒАРЫНДАҒЫ МӘДЕНИ ЖӘНЕ ЖАБАЙЫ ҚАРАСОРА КАННАБИНОИДТАРЫН ЖИНАҚТАУШЫ ЖӘНЕ ДНК ПОЛИМОРФИЗМІ Түйін
- Keywords
- К.Ш. УРАЗГАЛИЕВ, А.Б. САҒЫНБАЗАРОВА
- Түйінді сөздер
- К.ШУРАЗГАЛИЕВ., А.Б САГИНБАЗАРОВА Западно-Казахстанский государственный медицинский университет, Актобе
- ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ИННОВАЦИИОННЫХ МЕТОДОВ ОБУЧЕНИЯ В ПРЕПОДАВАНИИ ФАРМАЦЕВТИЧЕСКИХ ДИСЦИПЛИН
- Ключевые слова
- K.SH. URAZGALIEV, A.B.SAGINBAZAROVA
- ОПЫТ ПРИМЕНЕНИЯ КОМБИНИРОВАННОЙ ТЕРАПИИ В СОВРЕМЕННОМ ЛЕЧЕНИИ АРТЕРИАЛЬНОЙ ГИПЕРТЕНЗИИ
- Материал и методы исследования.
К.Н. САРСЕНБАЕВ, Л.С. ҚОЖАМЖАРОВА, А.С. ҚОЖАМЖАРОВА Л.Н.Гумилёв ЕҰУ, М.Х.Дулати ТарМУ, С.Ж.Асфендияров ҚазҰМУ
ПОЛИМОРФИЗМІ
полиморфизмі зерттелінді. 10 арнайыландырылған праймерлар көмегімен, популяциялармен будандар арасындағы елеулі генетикалық айырмашылықтарды бірге анықтады. Наркотикалық тетрагидроканнабинолдың жинақталуына қабілеттілігінің басым ерекшелігі емес, наркотикалық каннабидиолдың синтез артықшылықтары каннабидиолсинтаздың жоғары белсенділігімен байланыстылығы көрсетілді.
активность каннабидиолсинтазаның жоғары белсенділігі, наркотикалық тетрагидроканнабинол. K.N. SARSENBAEV, L.S. KOZHAMZHAROVA, A.S. KOZHAMZHAROVA ENU. L.N.Gumilev, TarSU M.H.Dulati, KazNMU S.D.Asfendiyarov DNA POLYMORPHISM AND THE ACCUMULATION OF CANNABINOIDS IN CULTIVATED AND WILD HEMP SHUISKYS THE VALLEY Resume: Using RAPD-analysis studied the DNA polymorphism in cultivated varieties of fissile offspring and different populations Shuyskaya cannabis. With 10 specific primers revealed significant genetic differences between varieties and hybrids populations. It has been shown that the ability to accumulate drug tetrahydrocannabinol is not dominant trait, preferably the synthesis and narcotic cannabidiol associated with high activity cannabidiol synthase. Keywords: RAPD-analysis, DNA polymorphism, Chu hemp, genetic variation, population, hybrid, high activity kannabidiolsintazy, narcotic tetrahydrocannabinol.
549
К.Ш. УРАЗГАЛИЕВ, А.Б. САҒЫНБАЗАРОВА Марат Оспанов атындағы Батыс қазақстан мемлекеттік медицина университеті, Ақтобе
Мақалада фармацевтикалык пәндерды оқытуда CBL инновациялық тәсілдерді қолдану және болашақта кәсіби міндеттерін білікті, сапалы орындайтын, уақыт талабына сәйкес маманды қалыптастыруға бағытталған фармацевтиқалық пәндер курсының әдістемелік жұмысы қарастырылған. Фармацевтикалық пәндерді оқытуда кейс-технология негізінде - инновацияларды қолдану және еңгізілуі студенттердің жұмысын сабақтың мақсатына бағыттау. Топтық – бағытталған әдіс студенттердің коммуникативтік, өздігінен білім алу компетенцияларын дамытады, қойылған міндеттерді орындауға жағдайын түғызады. Студенттер кейс-технология тапсырмаларын орындауда өздерінде өскелең мотивацияны байқады, бұл жетістіктер топ мүшелерінің кәсіби білімдері, дағдырлары мен істерін топтық жұмысының реттелгендігіне (міндеттерді бөлісу, тақырып сұрақтарын білу, өздік пікір, кәсіби жанасқыштық негізі) көбейту қосындысынан тұрады. Болашақта химиялық пәндер кафедрасы мен фармацевтикалық пәндер курсында тәжірибелік сабақ барысында СBL әдісін (топтық – бағытталған оқыту) ойдағыдай қолданатын болады. Түйінді сөздер: фармацевтиқалық пәндер, тәжірибелік сабақтар, инновациялық әдіспен оқыту, СBL. Маңыздылығы. Болон процесіне қатысқан мүше-
мемлекеттердің жоғары біліміне жауапты Европалық министрлер Конференциясы коммюникесінде жариялау бойынша Европалық кеңістікте 2020 жылға дейін жоғары білім бұл алдыменен демократиялық қоғамның белсенді азаматтарын және бәсекелесуге қабілетті мамандарды дайындау; кең, алдынғы білім негізін құру мен қолдау және инновация мен ғылыми зерттеулерді ынталандыру істері. Бұл іс оқитындардың мүмкіншілігін кеңейтілуіне және ізденістерін жаңадан белсендіруіне әкеледі [1,2]. Оқу үдерісі соңғы нәтижелерге жетуге бағытталғаны белгілі, тек ғана, егер де студенттер сабақтарға дайындалуға және пікір алысуға белсенді қатысуға уәждайтын жағдайлар жасалынса. Осы жұмыс ұйымдастыруда үш белгілі сәті (L.K.Michaelsen, 1998) оқытушыға мына жағдайларды жасауға көмектеседі: жеке және топтық жауапкершілікті дамыту; жеке, топтық жұмысты өзара белсендіретін және байланыстыратын, аудиторияда талқылауға пайдаланатын тапсырмаларды қолдану; өзара және топтар арасында пікір алысуды ынталандыратын клиникалық жағдайларын пайдалану [3,4]. Осы сәттердің барлығы шектеулі түрде топтық – бағытталған оқу технологиясына еңгізілген (TBL,CBL). Кредиттік оқу жүйесі еңгізілгеннен бері Марат Оспанов атындағы БҚММУ фармацевтикалық пәндер курсымен химиялық пәндер кафедрасында оқу траекторияға негізделіп түлектердің жалпы және
кәсіптік компетенциялары қалыптасуына, студенттердің білім алуға уәждайтын қолайлы әдістер еңгізілуде. Инновациялық педагогикалық технологиясының бірі топтық оқу әдісі немесе TBL, CBL есептелінеді. Берілген тесттерге топтық жауап табу және тапсырмалардың студенттерге материалдарды терең меңгеруіне себеп, нақтылы есептерді шешуге, білімдерін қолдануға, тапсырмаларды түсініп оқудың дағдыларын жетілдіреді. Әдістің құндылығы топтық жұмыс дағдыларын дамытуда, дискуссия жүргізуде, дәлелдеу апелляция колдануда. Топтық бағалау үдерісі әрбір топ мүшесінің қосқан үлесіне байланысты, студенттердің белсендігін ынталандырады, оқуға жауапкершілігін арттырады [5,6]. Ынтымақтастықпен оқыту әдісінің артықшылығы – студенттерді оқу процесіне белсенді қатыстыру (өзіндік білім алу процесіне, сабаққа дайындалуға жауапкершілік алу), коммуникативті дағдыларды дамыту, топта жұмыс істеу дағдыларын жетілдіру (әріптестерінен үйрену, олардың білімін бағалауға қатысу, топқа жауапты болу). Мотивацияны көтеру және
тәжірибелік сабақтың материалдарын меңгеру мақсатында фармацевтикалық факультетінің 3 курс 301, 302 топтарына СBL әдісі түрінде мемлекеттік және орыс тілінде тәжірибелік сабақ өткізілді: - тақырыбы «Дайын дәрілік заттар дәріханасын жұмысын ұйымдастыру» (Фармацевтикалық қызметті ұйымдастырудың негіздері пәнінен). - тақырыбы «Жақпа майлар. Суспензионды жақпа майлардың технологиясы. Олардың сапасының бағасы» (Дәрілік түрлер технологиясының негіздері пәнінен ). (Сase-study әдісі) нақтылы жағдай әдісінің негізгі мақсаты – топ студенттерімен бірлесіп нақтылы жағдайды (сase) талдау
арқылы практикалық шешімді қабыдауға алгоритмдер табу, оларды бағалау және дұрысын таңдау. Сабақтың басында топ ұйде орындаған тапсырманы (жағдайлық есепті шығару) презентация түрінде ұсынды. Кейстің презентациясы № 1 жағдайлық есепті талқылауға жалғасты. Тапсырманың талқылауына және дұрыс шешім қабылдауға барлық топ студенттері қатысты. Кейстің № 1 жағдайлық есебін орындай отырып, студенттер дұрыс шешім тапты, оны ұқсастық жағдайда (кейстің № 2 жағдайлық есебін) шығаруға қолданды. Кейістің тапсырмасы студенттерге іскерлік ойыны ретінде белгіленген, яғни топ студенттері болашақта бөлшектеп сату сауда дәріханасының және емдеу-профилактикалық ұйымының дәріханасының жұмысын ұйымдастырушы маман ролінде өздерін көрсете алады. Ситуациялық тапсырмалар студенттерден «Олар жұмысты
қалай ұйымдастырады, егер де болашақта меншік нысанына тәуелсіз жағдайда дәріханалық ұйымдардың басқаруы мен ұйымдастыру сұрақтарына тап болса?» сұраққа жауап беруін талап етіледі. Ситуациялық тапсырмалар шешімі ҚР ДСМ нормативтік талаптар білімін, фармацевтикалық қызметті лицензиялау ережелерін, дәріханалық ұйымдарды лицензиялау алдында қойылатын біліктілік талаптарын білуіне талап етеді. Кейіс тапсырмасының тұбірінде кезең- кезең шешілетін, тұжырымдалған шарттарға негізделген проблемалық жағдай тұр. «Фармацевтикалық қызметті ұйымдастырудың негіздері» пәнінен инновациялық СBL әдісімен өткізілген тәжірибелік сабақ бойынша студенттер дайын дәрілік заттар дәріханасын ұйымдастыруға қажетті нормативтерін қолданып білімдерін нығайтты. Сase-study әдісімен өткізілген сабақтың екінші бөлімінде студенттер кейс № 2 жаңа тапсырма алды. Осы тапсырманы орындау барысында студенттер дәріхананың өндірістік бөлмелеріне қойылатын санитарлық талаптарын (СанПиН) және емдік- профилактикалық мекеменің дәріханасының штат
нормативын есептеу білімдерін көрсетті. «Дәрілік түрлер технологиясының негіздері» пәннен кейстің № 1 жағдайлық есебі бойынша студенттер суспензиялық жақпа майының оптималды технологиясын таңдап, бақылау паспортын жазып, дәрілік түрге сапалық баға береді. Кейстің № 1 есебін оқытушымен бірге талқылау, кейстің № 2 ұсынылған жағдайлық тапсырмасын есептеуі материалды жақсы меңгеруіне мүмкіндік туғызды. СBL әдісімен өткізілген сабақты студенттер теориялық білімдерін суспензиялық жақпа майын дайындаумен нығайтты. Лабораториялық жұмысын төмендегідей жазу үлгісі бойынша жасады: Rp.: Aethacridini lactatis 0,2 Zinci oxydi 1,0
550 Vaselini 10,0 Lanolini 5,0 Misce fiat unquentum. Da. Signa. Зақымдалған теріге жағу
әрекет жасау) - өзара әрекеттесу, әңгімелесу тәртібінде өткізу, біреумен диалог құру деген мағынаны білдіреді. Сase-технологияна негізделген инновацияның енгізілуі процесінде мұғалімдердің орны - студенттердің іс-әрекетін сабақтың мақсаты орындалуына бағыттау боп табылады. Студенттер кейс тапсырмаларын орындау барысында үйрене біледі және жаңа материалдары нақтылай оқиды. Топта жұмыс істеу сыни ойлауды дамытады, өзінің адамдармен тілдесуін тәрбиелеуге мүмкіндік береді. Топтық-бағытталған әдіс тек қана критикалық ойлауды жетілдірмейді, сонымен бірге дискуссияны бірқалыпты өткізуге және
проблемаларды шешуге
көмектеседі; студенттерді шабыттандырады, әрдайым
ақыл-ой жұмыстарына себепші болады.
Топтық жұмыс
студенттердің коммуникативтілігін, өздігінен білім алу компетенциясын дамытады, студенттердің бір-бірімен және мұғаліммен қарым-қатынасыннан бөлек, бірге қойылған тапсырмаларды бірлесе шешуге мүмкіндік береді және топ мүшелерінің арасында міндеттерін бөлу, мәліметтерді іздеуге жағдай туғызады. Сонымен қатар студенттер арасында, студенттер мен мұғалімдер арасында мәліметтермен алмасуына мүмкіндік береді. Бұл туралы кері байланыс арқылы алынған (сауалнама) студенттердің топтық бағытталған оқу әдісі туралы пікірлер айтады. Студенттердің пікірі бойынша, осындай тәжірибелік сабақ дәстүрліге «біз тек қана мұғалімді ғана тыңдамаймыз» қарағанда әлдеқайда қызықты, тәжірибелік сабаққа
белсене қатысамыз; топтағы жұмыс
мені ынталандырады; мен басқалардан қалып қойғым келмейді; топта өзінің пікірін қалдыру маңызды, басқаларды ренжітпей өз құқығыңды дәлелдеу. Тапсырманы орындау барысындағы топтың жұмысы біркелкі болуы, міндеттемелін бөлу маңызды; тапсырманы орындаудың үлкен бір маңызы тақырыпқа байланысты есептердің шешімін табу, сондықтан бұл әдіс мұнан былай пәнді оқуға қызығушылығын арттырады. Болашақта химиялық пәндер кафедрасы мен фармацевтикалық пәндер курсында тәжірибелік сабақ барысында СBL әдісін ойдағыдай қолданатын болады.
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 1
Малов, И.В. Система управления качеством деятельности образовательного учреждения: рейтинг в вузе / И.В. Малов, Л.М. Яновский // Качество. Инновации. Образование. – 2007. – №3. – С. 35-37. 2
Байділдаева А.С., Сыдық А.Н., Махамбетова М.А., Абдримова З.М., Сарбасова Г.С. Оқытуда жаңа инновациялық әдістер мен ақпараттық технологияларды қолдану//Вестник КазНМУ.-№ 5, 2014. – С.20-22. 3
№3.-С. 36-38 4
Коротокова А.Н. Проблемные лекции как способ активизации познавательной деятельности студентов. Материалы межрегиональной межвузовской научно-методической конференции «Современные проблемы качественного образования в высшей школы» РФ. – Киров: 2007.- С. 70-71. 5
Геллер, Л.Н. Мониторинг степени удовлетворенности студентов качеством обучения на кафедре управления и экономики фармации / Л.Н. Геллер, Н.П. Беда, Л.А. Гравченко, Е.А. Попов // Роль провизора в современной системе здравоохранения : материалы конференции. – Омск: Изд-во ОмГМА. – 2013. – С. 31 – 33. 6
Жумалина А.К., Жарылкасинова М.Б. Оптимизация инновационных процессов в высшей школе/материалы Республиканской научно-практической конференции с международным участием «Актуальные вопросы профессионального образования и воспитания нового Казахстана в новом мире». – Актобе: Изд-во ЗКГМУ. – 2007. – С. 67 – 68.
К.ШУРАЗГАЛИЕВ., А.Б САГИНБАЗАРОВА Западно-Казахстанский государственный медицинский университет, Актобе ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ИННОВАЦИИОННЫХ МЕТОДОВ ОБУЧЕНИЯ В ПРЕПОДАВАНИИ ФАРМАЦЕВТИЧЕСКИХ ДИСЦИПЛИН
использование инноваций в преподавании дисциплины и направлена на формирование специалиста, всесторонне развитого, востребованного в быстро меняющихся условиях действительности, и способного грамотно и творчески выполнять обязанности. Использование и внедрение инновации на основе кейс-технологии в преподавании фармацевтических дисциплин сводится к направлению деятельности студентов на достижение целей занятия обучения. Командно-ориентированный метод развивает коммуникативную, самообразовательную компетенцию студентов, позволяет совместно решать поставленные задачи. Студенты отмечают у себя возросшую мотивацию в выполнении задач кейс-технологии, успех которого слагается из суммы профессиональных знаний, навыков и умений членов команды помноженное на слаженность работы в группе (распределение обязанности, знание вопросов темы, личное мнение, основы профессиональной коммуникабельности) В дальнейшем, метод СBL (командно-ориентированное обучение) успешно будет использоваться при проведении практических занятий на кафедре химических дисциплин с курсом фармацевтических дисциплин. Ключевые слова: фармацевтические дисциплины, практические занятия, инновационные методы обучения, СBL.
551
Marat Ospanov West Kazakhstan State Medical University, Aktobe USINGINNOVATIVEMETHODS IN TEACHINGPHARMACEUTICAL DISCIPLINES
discipline and is aimed at creating comprehensively advanced professional, who will be in demand even in rapidly changing conditions of today’s reality and is able to perform his dutiescompetently and creatively . The use and implementation of innovations, based on case technologies in teaching pharmaceutical disciplines leads students to achieve the objectives of training sessions. Command-oriented method develops communicative, self-education competence, allows students to solve the tasks together. Students notice an increased motivation when solving the tasks of case technology, the success of which is composed of sum of professional knowledge and team members’ skills combined with the smoothness of group operation(distribution of responsibilities, knowledge of the topic questions, personal opinion, the fundamentals of professional communication skills) In the future, the method of CBL (command-based learning) will be successfully used during practical lessons of chemical disciplines’ department with the course of pharmaceutical sciences.
медико-социальных проблем. Основная цель лечения больных АГ состоит в максимальном снижении риска развития в сердечно-сосудистых осложнений и смерти от них. В соответствии рекомендациями антогонисты кальция, наряду с бета-адреноблокаторами (БАБ), являются препаратами первого ряда лечения пожилых больных с артериальной гипертонией (АГ). Ключевые слова: артериальная гипертензия, бета-адреноблокаторы, антогонисты кальция, пожилые больные.
Артериальная гипертензия (АГ) на сегодняшний день является одним из самых распространенных хронических заболеваний, плохо поддающихся контролю и лечению. По данным эпидемиологических исследований, артериальной гипертонией страдает более треть взрослого населения Казахстана, распространенность АГ составляет 15-20¿, а у лиц старше 65 лет она превышает 50% (1). АГ является фактором риска
сердечно-сосудистых осложнений, в первую очередь инфаркта миокарда и мозгового инсульта. Важнейшим условием уменьшений риска сердечно-сосудистой заболеваемости и смертности у пациента с АГ, в том числе у больных пожилого возраста с изолированной систолической АГ, является достижение целевого уровня артериального давления (2,3). Поэтому выработка тактики лечения АГ является одной из наиболее важных проблем современной кардиологии. Большое количество гипотензивных препаратов различных групп создает определенные трудности при выборе оптимального медикамента для коррекции АД. Особенно сложен выбор гипотензивного препарата у пожилых больных. В связи
с наличием множественной сопутствующей патологии и особенностями фармакодинамики лекарственных препаратов. Основная цель лечения больных АГ состоит в максимальном снижении риска развития сердечно-сосудистых осложнений и смертности от них. В связи
с этим
наиболее приемлемой признака терапевтическая стратегия предусматривающая применение препаратов с различным механизмом действия т.е.
комбинированная гипотензивная терапия. В соответствии с современными рекомендациями бета- адреноблокаторы (БАБ), наряду с антогонистами кальция являются препаратами первого ряда лечения больных с АГ. Такая комбинированная терапия АГ
предотвращает поражение органов-мищеней и уменьшает частоту сердечно-сосудистых осложнений (4,5). В многочисленных исследования выявлено положительное влияние препаратов этой группы, высокая нейтральность и низкое число побочных эффектов в использований такой комбинированной терапии АГ у пожилых пациентов (6). Цель исследования оценка клинической эффективности и безопасности препаратов Амлотоп ÁБипрол в лечении артериальной гипертензии у больных пожилого возраста. Материал и методы исследования.Для исследования были отобраны 30 больных с АГ 3 степени, степень риска 4, терапевтического отделения городской клинической больницы №1 г. Алматы. В исследование не включали больных со злокачественной и вторичной АГ, нестабильной стенокардией, недавно перенесенным острым инфарктом миокарда, сердечной недостаточностью, гемодинамически значимыми пороками сердца, сахарным диабетом, а также больных с психическими заболеваниям, дыхательной и почечной недостаточностью. В исследование были включены 22 мужчины (73,3¿)и 8 женщин (26,7¿) в возрасте от 67 до 77 лет, средний возраст составил 72,1Ã1,7 лет. Длительность заболевания АГ колебалась от 10 до 25 лет и составила в среднем около 17,5Ã1,8 лет. До включения в исследование 23 человека (74,3¿) получали различную антигипертензивную терапию как в виде монотерапии, так в виде комбинированной терапии, при этом у всех пациентов на момент отбора АД было выше «целевого уровня» и следовательно эффект проводимой ранее терапии был расценен как неадекватный, остальные больные регулярного лечения не получали. Все пациенты были в стабильном состоянии, состояние их было
расценено как
компенсированное, перед
исследованием отменялись все антигипертензивные препараты по меньшей мере на 7 дней и затем назначался АмлотопÁБипрол. Общая длительность активной терапии составила 12 недель. У всех исследуемых до начала и после лечения
оценивали следующие показатели: общие
клинические, функциональные (ЭКГ, ЭхоКГ), исходная
552 частота
сердечных сокращений (ЧСС) по
электрокардиограмме (ЭКГ),
исходное систолическое диастолическое давления (САД и ДАД), показатели внутрисердечной гемодианмики, содержание общего холестерина и сахара крови. Эффективность лечения оценивали по уровню снижения АД, через 2-4 и 14-16 дней от начала терапии путем определения клинического АД аускультативным методом в соответствии с рекомендациями ВОЗ/МОАГ (1999). Для оценки эффективности использовали измерения АД в положении больного сидя после 5мин. отдых. Эффект считался хорошим при достижении целевого уровня АД, ДАД до 90мм.рт.ст. и ниже, удовлетворительным при снижении ДАД на 10 мм.рт.ст. и более (но не до 90 мм.рт.ст.) или 10¿ от исходного, неудовлетворительным при отсутствии снижения АД или при его повышении или снижении АД менее 10¿. Индивидуальную переносимость препарата оценивали по результатам опроса больного о развитии побочных явлений, их характере и времени возникновения в процессе лечения. Переносимость препарата регистрировалась как «хорошая» при отсутствии побочных эффектов, «удовлетворительная» при
наличии переходящих побочных эффектов, «неудовлетворительная при возникновении побочных явлений, требующих отмены препарата. Безопасность препаратами АмлотопÁБипрол изучали с помощью клинических и биохимических анализов крови, общего анализа мочи и инструментальных методов исследования, которые проводили до и после 12 недель активного лечения. Статический анализ полученных результатов проводили методом вариационной статистики с использованием критерия Стьюдента (данные представлены в виде МÃт; достоверными читали изменения при р<0,05).
жүктеу/скачать 19,82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|