Лекция тезистері 1-тақырып. Әлеуметтік-педагогикалық кенес берудің пәні және міндеттері Сабақтың мақсаты

1. 
   Психокоррекцияның мақсаты
   
2. 
   Психологиялық консультацияның ерекшеліктері
   
3. 
   Психокоррекция және психологиялық түзету жұмыстары
   

1. З.Фрейд теориясы тұлға дамуындағы дағдарыстық кезеңдері

2. М.Паттон мен Н.Меара психоаналитикалық консультацияда маңызды болатын үрдістері
Лекцияның қысқаша мазмұны.

Қазіргі психологияда негізгі 3 тұрғы: психодинамикалық, бихеовиристік және гуманистік бағыттар жетекші ағымдар айналып отыр.

Психологиялық көмек көрсету тәжірибесінің тарихында психодинамикалық бағыт алғашқы болды. Ол XIX ғасырдың соңында пайда болып, XX ғасырдың басынан-ақ танымал болып, өрістей бастады. Психодинамикалық бағыт австриялық психиатр Зигмунд Фрейдтің психоанализінен бастау алады. Қазір Э.Фромм, К.Хорни, К.Юнг, В.Рейх, Ж.Лакан, Э.Бордин және т.б еңбектерінде анықталған.

Консультацияның психоаналитикалық моделі бойынша клиент психикасының ішкі динамаикасы: оның әр түрлі саналы және санамен аңғаруға болмайтын қажеттіліктері мен мінез-құлық, жүріс-тұрыс мотивтерінің, ортаның қоятын талаптары арасындағы күрестер; оның психологиялық қорғаныс механизмдері, типтік көріністер мен қарсыласу сипаттары қарастырылады;

З.Фрейд теориясы тұлға дамуындағы дағдарыстық кезеңдерді қарастырады. Психоанализ бойынша адам үнемі өз-өзімен іштей қақтығыстық жағдайда болады, ал оның себебі өзі саналы түрде аңғармаған ниеттерден, мотивтерден және қанағаттандырылмаған қажеттіліктерден шығады.

Психоаналитикалық консультация клиенттің мінез-құлқының түпкі себептерін саналы түрде аңғаруына басты назар аударады. Тұлға өзгерісінің бастамасына көп жағдайда саналы түрде аңғару, түсіну сәті ретінде инсайт жеткілікті болады.

Психолог пен клиенттің психодинамикалық теорияға негізделген сұхбаттасуы барысында төмендегі тәсілдер қолданылады.

1. 
   Нақты бір сөзге қатысты клиентке ассоциация құру.
   
2. 
   «Фрейд қателігі» - клиенттің байқаусызда айтып қалатын фразалары, жіберетін қателіктері, мақсатсыз орындалған сызбалар.
   
3. 
   Көрген түс мазмұны бойынша еркін ассоциация арқылы көрген түске талдау.
   
4. 
   Қарсыласуға ығыстыру механизмінің әлдеқайда кеңейтілген көрінісі ретінде талдау.
   
5. 
   Клиент тасымалының мазмұнын талдау.
   

М.Паттон мен Н.Меара психоаналитикалық консультацияда маңызды болатын мынадай үрдістерді бөліп көрсетеді:

1. Консультант өз қызығушылығын, зейін қойып отырғанын білдіреді. Клиент өз мәселесін еркін баяндайды. Бірақ консультанттың клиент әңгімесін белсенді тыңдауы қажет.

2. Клиент консультантқа қатысты тасымалдық қатынас байқатады.

3. Консультант үрдісті қалт жібермей байқап, қадағалап отырады.

4. Клиент консультант тарапынан болған комментарийлерді қорытады және өз қажеттіліктеріне қатысты бейімдейді.

5. Клиент өзінің бұрынғы сипаттарын өзгертіп, өзіне жаңаша қатынаста болады.