М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан
жүктеу/скачать 0,67 Mb.
|
Адам және жануарлар физиологиясы УМКД
- Бұл бет үшін навигация:
- 1 Зат алмасу түсінігі
Əдебиеттер:Х.Н.Сəтпаева „Адам физиологиясы 252-264беттер Дəріс №13Тақырыбы: Зат алмасу Дəріс мазмұны:1 Зат алмасу түсінігі 2 Ақуыз алмасу 3 Көмірсу алмасу 4 Май алмасу 5 Су мен минералды заттардың алмасуы 1 Зат алмасу түсінігіЗат алмасуы организм тіршілігінің аса маңызды белгілерінің бірі. Ол ғұмыр бойы жүретін өзара байланысқан екі процестен тұрады: ассимиляция — клеткалар құрамына кіретін күрделі жə-не арнайы заттардың жаңадан түзілуі (синтезделуі); диссимиля-ция — зат алмасуына қатысқан заттардың тотығуы аокылы қа-рапайым химиялық заттарға айналуы. Күрделі АИМИЯЛЫК заттар тотыққан сəтте олардан потенциалдық энергия босап шығады да кинетикалық энергияға, айталық механикалық, электр энергия- сына, ақырында бұлардың бəрі жылуға айналады. Бұл энергия клеткада жаңа заттар түзілуіне, клеткалар мен ағзалардың, ағза жүйелерінің, тұтас адам денесі атқаратын қызметтеріне жұмса-лады. Қлеткалар кұрылысы мен энергия қорының байырғы қал-пына келуі жəне бүкіл дененің өсіп-дамуы үшін қажетті мелшер-де оларға сырттан қоректіқ минералды заттар, витаминдер мен су уақытында келіп түсуі шарт. Тіршіліктің көзі — тағам (та-мақ), оның сапасы, мөлшері, қүрамындағы қоректік заттар, олар-дың арақатынасы дене мұқтаждығын қамтамасыз етіп тұруы қа-жет. Денедегі тотығу өнімдері, əсіресе белок енімдері көбінесе уытты келеді. Арнайы ағзалары арқылы организм олардан уақы-тында арылып отырады. Зат алмасуы тағамның, оның кұрамындағы қоректік заттар-Дын, асқазанға келіп.түсуінен басталады. Онан соң олар қорыты-льщ, денеге сіңеді, клеткаларда ассимиляция жəне диссимиляция процестері етеді шығару ағзалары арқылы тотығу енімдері сыртқа шырарыла'ды/ Бұл — жалпы зат алмасуы. Ал клетка ішін-Де ететін зат алмасуы (аралық алмасу)—негізінен химиялық процесс, оны биохимия зерттейді. Физиология қоректік, минерал-ды заттар мен су алмасуының жалпы мəселелерін, олардың рет-телуің қарастырады. Мұнымен бірге, физиология зат •алмасуыньщ көрсеткіштерің зерттеу əдістерін іздестіреді, сондай-ақ тиімді та-мақтану негізін зерттейді. жүктеу/скачать 0,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|