Мектептегі білім беруді

удивил, какие ассоциации вызвал, на какие мысли натолкнул. 

Дескриптор: могут выписать отрывки, поразивших и заинтересовавших детей и могут написать к ним 

комментарий.                                           

Ф.о. оценивает учитель.

П.р. 1 группа. Работа с карточками. Прочитав предложения на карточках, находят грамматические 

основы и графически обозначают.

2 группа. Образуют падежные формы существительных гусыня, град.

(Совместное письмо)

Ф.о. оценивание учителем

обратная связь «Светофор»

Конец урока 

10 минут

Г.р. Составление на группу графического органайзера «Почему?»

Почему гусыня вывела гусят на прогулку?

Почему гусята забыли о маме?

Почему гусыня тревожным голосом стала звать гусят?

Почему она подняла крылья для своих неразумных гусят? И т. д.

 Ф.о. взаимооценивание групп

Дескриптор:  С помощью графического органайзера могут выделить основную идею текста,  могут 

правильно применить органайзер.

Г.р. Приём «Создай паспорт» 

Дети создают подробную характеристику гусыне (1 группа) 

и гусятам, какие они, почему повели себя таким образом, почему чувствовали себя счастливыми под 

крылом матери, когда шел дождь (2 группа). И т.д.

Дескриптор: могут составить подробную характеристику героям рассказа по содержанию текста.

Рефлексия 

2 минуты

«Выбор»

Я считаю что урок прошел  скучно / интересно

Я научился                              многому / малому

Я принимал участие               часто/ мало

Результатами своей работы   доволен / недоволен

Инструктаж 

д/з

Составить план текста 

Выставление 

оценок

Комментирование оценок в группе

Выставляет оценки в журнал и дневники

КӨПТІЛДІЛІК- ЗАМАН ТАЛАБЫ

Жайлаубаева С.Ғ.  Ағылшын тілі  пәнінің  мұғалімі

Көп тілділік туралы ойтолғау жазарда көп ойландым. Неден бастау керек? Осы көп тілділіктің

бізге керегі бар ма,жоқ па деген сауалдар мазалай берді. Ғаламтор, газет-журналдардан мәлімет

іздегенімде,   қайшы   пікірлер,   маңдытып   ештеңе   таппадым.  Олай  болса,   ата-бабамыздың   өткен

тарихына көз жүгіртсек…

Әлемде екінші  ұстаз,ұлы  ғұлама Әбу-НасырӘл-Фараби  өмірінде 76 ұлттың  тілін  білсе, өр

рухты дауылпаз ақын Махамбет пен қазақтың бір туар ұлы Шоқан да бірнеше   тіл білсе   керек.

Ұлы Абай орыс-қазақ   тілдері мен қатар парсы, араб тілдерін меңгерген. Орыс тілін орта жастан

асып  барып, кеш  меңгерген.Қазақ  тілі ешуақытта өзімен  көршілес  халықтың тілдерінен   сорлы

болып,  қатардан  қалып  өмір  сүрмегендігі, өз  сыбағасын  ешкімге  бермегендігі  мыңдаған  жыл

тарихынан  айқын.

Көп тіл білу-заман  талабы. Елбасы  өзінің 2007 жылғы «Жаңа әлемдегі –жаңа Қазақстан» атты

жолдауында   :   «Қазақстан   бүкіл   әлемде   халқы   үш   тілді   пайдаланатын     мәдениетті     ел   ретінде

танылуға  тиіс. Бұлар: қазақ тілі-мемлекеттік  тіл, орыс тілі-ұлтаралық қатынас тілі  және  ағылшын

тілі-жаһандық экономикаға  ойдағыдай  кірігу  тілі».Иә, «үштілділік» саясатын қайта қарау қажет

деген пікірлер жиі қылаң беріп жүргені жасырын емес. Десек те Елбасының: «Қазақ тілі үш тілдің біреуі болып қалмайды.

Үш тілдің  біріншісі, негізгісі, бастысы, маңыздысы бола береді»- деп ескерткенін тағы бір қайталап қойсақ артық  болмас.

Әлемдегі  дамыған елу елдің қатарына  қосылу   үшін   билік «үш  тұғырлы  тіл» саясатын қолға алып жатқаны    белгілі.

Ақпараттық техниканың дамыған заманында тілді үйрену қиындық  тудырмайды, қайта көп тіл білгеннің ешбір зияны жоқ.

Бірақ Қазақ баласы әуелі отбасында Қазақы рухпен тыныстап, ана тілінің нәрлі уызына қанып,  ұлттық рухани тәрбиенің

қайнар   бұлағынан сусындап өсуі керек. Алғашқы тәрбиені   ана тілінде қабылдап, Қазақы қасиетпен жетілген бала кейін

қандай ортада жүріп, қанша тіл үйренсе де, өз тілін ұмытпайтын, ұлттық қасиетінен көз  жазып адасып  қалмайтын  болады.

Әлихан   Бөкейханов  сынды  алаш арыстарымыздан  бастап, кешегі Абай Құнанбайұлы, М. Әуезов,       Қ. Сәтпаев сияқты

талай тарландырымыз қанша жерден Ресей топырақтарында білім алса да, сол империяныңқ ысымында жүрсе де, ана тілінің

идеологиясы мен мәртебесін   ең жоғары орынға қойған. Өйткені олардың бәрінің де тілі қазақша   шыққан, бірі   ауыл

молдасынан     хат таныса, енді бірі   ана тілінде   мұғалімдерден тіл   сындырған. Яғни, тірек мықты. Тіл ана тілде сайрап

тұрғандықтан, ешкім оған балта да шаба  алмаған.

Қазақ халқы табиғатынан   еліктегіш, қабылдағыш халық. Кеңес заманында орыс тілі-заманның   кілті   болды. Бұл-заман

талабы еді. Орыс тілін  үйреніп, орыстардың    өзін жаңылыстыратын жағдайға  жеттік. Енді алдағы асу –    ағылшын  тілі.

Адам   көп   тіл білген   сайын оның көкірек көзі ашылып, өмірінің көкжиегі кеңіп, өрісі   ұлғая түсетін болады. Намысын

найзаға шаншып, күре тамыры Көкбөріден нәр алған, көк Тәңірге табынған Күлтегіннің ұрпағына бүгінгі таңда ағылшын

32

тілін меңгеру қиындық тудыра қоймас.  Иә,  көп тіл білу ــәрине, мақтаныш. Әйтсе де өз ана тілін аяқ асты  ету тексіздің  ісі.

Ана тілін  жақсы  біліп  тұрып, өзге тілде  жетік  сөйлесе ــбұл  сүйініш, мақтаныш; ал ана  тілін білмей тұрып, өзге  тілде

сөйлесе ــбұл   күйініш,   өкініш.   Ал   біздің   мақсат   –   ағылшын   идеологиясын   сіңіріп,     ағылшын   болып   өмір   сүру   емес,

ағылшынның тілін ғана үйрену емес пе? Балаларымызды әлемге қанат жайған ағылшын тілімен қаруландыру ғана емес пе?

Кейбір адамдар ағылшын тіліне қарсылық білдіріп жатады. Ал ағылшын әлем мойындаған  жаһандану  тілі . Бұл-бұзылмас

заңдылық.

Бүгінгі әлемде мыңдаған адамдар шетел тілін, соның шінде ағылшын тілін жұмыста немесе оқуда пайдаланады және  ана

тілі  ретінде меңгереді. Қазіргі заманда  ағылшын  тілі«21 ғасырдың»,халықаралық бизнес, қазіргі ғылым мен технологиялар

тілі мәртебесіне ие болды. Ағылшын тілі – дүние жүзіне ең кең таралған халық аралық  тіл. Әлемдегі ең көп тараған, әрі

қытай тілінен кейінгі халық  саны  бойынша ең  көп пайдаланатын  тіл. Ағылшын  тілі – бүгінде халықаралық қатынастың,

ғылым  мен техниканың,  бизнес пен журналистиканың барлық салаларында  кеңінен қолданылып келе жатқан тілдердің

қатарына  жатады. Ағылшын  тілі – бүгінгі  заманымыздың  кілті, ақпараттық  технологияның, компьютер технологиясының

кілті   деуге   болады. Ағылшын   тілінде әлемге әйгілі Вильям Шекспир, Джек Лондон, Джонатан Свифт, Вальтер Скотт

сөйлеген. Бүгінгі күні зерттеушілер ағылшын тілінде сөйлеушілердің   саны 1,2 – 1,5 млрд арасында деп тұжырымдайды.

Ағылшын тілі – жер бетіндегі ең  қолданылатын  тіл. Ағылшын  тілі  әлемнің 75 елінде ерекше  орын  алады, ал 19 елде  ол

мемлекеттік  тіл болып  табылады. ХХ ғ.    60 жылдардан  бастап  ағылшын  тілі  кеңінен  тарала  басталды. Ағылшын  тілі

көптеген  халықаралық   ұйымдардың   ресми  тілі  болып  табылады.  Ағылшын  тілін  оқып – үйренемін  деушілердің  саны

күннен   –   күнге     көбеюде.     Осы   орайда,   шет   тілінің   еліміздің   оқу   жүйесінде   айрықша   мәртебеге   ие   болатыны

айқындалғандай. Бұл  сайып  келгенде, шет тілін, соның  ішінде  ағылшын  тілін мектеп  қабырғасынан  бастап жоғары оқу

орындарында оқыту әдістемесінің  жаңашыл  бет  бұрыстарды  қажет  екендігін    тудырады. Қазіргі  уақытта,   ағылшын

тілін   игерудің   талабы     жоғары     болғандықтан, ағылшын   тілін   тереңдетіп   үйренуге   арналған     арнайы     мектептер,

гимназиялар, колледждер   көптеп     ашылуда.  Көп тілді   оқыту – жас ұрпақтың   білім кеңістігінде еркін  самғауына жол

ашылатын,   әлемдік ғылым құпияларына үңіліп, өз қабілетін танытуына  мүмкіншілік   беретін бүгінгі   күнгі ең   басты

қажеттілік.  Жалпы   білім   беретін   жоғары   оқу   орындарында   және орта мектепте   шетел тілін практикалық   тұрғыда

меңгеруге  үйреткенде  оқушыларды, студенттерді  өз бетімен   жұмыс  істеуге  баулу, алған  білімін, икемділік  дағдыларын

жаңа  жағдайларға  тап болған  кезде, шығармашылықпен  қолдана білуге  машықтандыру   көзделеді. Шетел тілін  оқыту

мақсаттары  қоғамның  мұқтаждығына   байланысты  өзгеріп   отырады. Қазіргі  кезде шетел  тілін  оқыту  мынадай  төрт

мақсат   көздейді: коммуникативтік   мақсат, білімділік, тәрбиелік   және  жетілдіру  мақсаты. Осы аталған мақсаттардың

ішінде коммуникативті     мақсат     жетекші   рөл   атқарады, қалған мақсаттар сол коммуникативтік   мақсатты     орындау

арқылы  жүзегеа сырылады.

Form 5  «А»

Theme of the lesson: The environment. 

The aim of the lesson: 1) жаңа сабақпен  танысып, мәтінді оқу. Сол мәтіндегі  жаңа  сөздермен  танысып, сөздік жұмысын 

жүргізу. 

2) оқушылардың  іс- әрекетін  басқару  ақылыой таласын туғызу,оқу материалдарының мазмұнын өмірмен байланыстыру 

арқылы оқушының білім-біліктілігін дамыту.

3) оқушыларды  табиғатты қорғауға,қоршаған ортаға қамқор болуға, аялауға, сүйе білуге тәрбиелеу.

The type of the lesson: аралас сабақ

The method of the lesson: answer the questions 

Visual aids: active board,  pictures. 

Plan of the lesson

6)

Org. moment. 

ДМ1 Greeting 

ДМ2 Talk with on duty 

ДМ3 Prep. to the lesson

The weather is fine. It is bright  and sunny. Smile each other and let us begin our lesson.

7)

Checking up the pupil’s home-task. 

ДМ4 Where is Great Britain? 

Retell the text. 

8)

Checking up the pupil’s knowledge. 

ДМ5   1. Where is Aspen? 

         2. Where is Colorado? 

         3. What’s the weather like in Aspen?

         4. What’s the weather like  in Colorado?

IV. Prep. to the lesson.

ДМ6 Reported the aim and the theme of the lesson «The environment» 

V.New lesson.

ДМ7  Phonetic exercises 

Let’s us train our tongues and practice the English sounds. Look at the screen carefully and read these words:  

[i:]- tree

[i]-kill

[a]-cut, dump,rubbish.

[ei]- air, made.

[ai]- like

[ө]- bird.

ДМ8  Read the text

The worlds is a very beautiful place. There are mountains, rivers and large forests. But some people destroy the environment. 

33

They cut large trees. They destroy forests because they do not want to change forests into farm land. People walk on the mountains. 

They destroy the grass. They kill plants. They dump their rubbish on the mountains because they do not want to  carry it. 

On the Zhaiyk River in Kazakhstan the  factories pollute the river with dirty water. People kill red fish in the river  because they want

the caviar. They take the caviar and they throw away the fish. 

ДМ9 Write new words: 

Burn-өрт

Tree-ағаш

Pollute-ластану

Factory-завод, фабрика

Air-ауа

Oil-мұнай, май

Kill-жою, өлтіру

Cut-кесу

Rubbish-қоқыс

Caviar-уылдырық

Environment-қоршаған орта

ДМ10 Listen and read. Match the sentences to the picture (p163)

We don’t cut trees but some people cut trees. The oil kills birds. People dump rubbish. We pollute water. Factories pollute the air. 

People  burn forests. 

ДМ11 a) Do you pollute water? 

          b) Do you cut trees?

          c) Do you dump rubbish?

VI.  Comprehension check

                    ДМ12 exercise- 7 

                  True (T) or False (F)

17)

The world is beautiful. 

18)

Some people destroy the environment.

19)

People walk on the mountains.

20)

They destroy the grass. 

21)

They dump their rubbish on the mountains every year.

22)

In Kazakhstan on the Zhaiyk River the factories pollute the river with dirty water. 

23)

We help the environment a lot.

VII.  Conclusion of the lesson. 

                ДМ13  Answer the questions

               Do people kill red fish? 

              Do people take the caviar and throw fish away? 

              Do people help the nature? 

              What do you think? What can we do to help the environment? 

VIII.  Giving home- task.

              ДМ14 Write a letter to the people who destroy the environment.

              ДМ15 Marks.

            Lesson is over! Good bye! 

АҒЫЛШЫН ТІЛІ САБАҒЫНДА ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДІС-ТӘСІЛДЕР МЕН ТЕХНОЛОГИЯЛАР

                            

Умбеталиева Жадыра Тулегеновна.  Ағылшын тілі пәнінің  мұғалімі

      Қазақ әдебиетінің классигі, қазақтың ұлы ақыны Абай Құнанбайұлы: «Шәкірттерің жақсы оқу

үшін, оның оқуға деген ынтасы және қызығушылығы зор болу керек», - деген. Расында да, тек ғана

жігерлі,   әр   нәрсені   үнемі   білгісі   келген,   табандылығын,   шыдамдылығын   көрсеткен   адам   ғана

мақсатына жетеді.Осы қасиеттер ең бірінші әрбір мұғалімнің бойынан табылуы тиіс. Қазіргі таңда

Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев «Мәңгілік Ел» идеясының басты құндылықтарының бірі де бірегейі ана

тілін қастерлеу дей отыра, «Үш тұғырлы» тілге үлкен мән беруде. Ана тілін жетік меңгере отырып,

өзге тілді меңгерудің де маңыздылығына  баса мән берген жөн. Әсіресе, ағылшын тілін саналы

меңгерту, оны өз деңгейінде қажеттілікке айналдыру кезек күттірмес мәселе. Ағылшын тілі – XXI

ғасырдың тілі. Бұл тіл қазақты дүниеге танытатын, әлемдік деңгейге шығаратын тіл. Ал енді сол

ағылшын тілінде өз ойын ауызша және жазбаша еркін жеткізе алуға қалай үйрету керек? Оқушыны

ынталандыру   үшін   қандай   әдіс-тәсілдерді,   технологияларды   қолданған   жөн?   Ағылшын   тілді

оқытуда жаңа технологияларды, техникалық құралдарды сабақта жан-жақты қолдану, мұғалімнің

көптеген қиындаған қызметтерін жеңілдетіп, осы іскерліктің ұстанымды жаңа тәсілдерінің пайда

болуына   мүмкіндік   туғызады.   Еліміздің   шет   елдермен   қарым-қатынасымыз   күшейіп   отырған

қазіргі кезде оқушылардың шет тіліне қызығуын, білімге құштарлығын ояту, танымдық белсенділігін арттыру әрбір шетел

тілі мұғалімінің міндеті. Демек, балаларымыздың ағылшын тілін білуі – уақыт талабы. Шәкірттерінің сабақтағы белсенді іс-

әрекеттерін   ұйымдастыру,   ойлау,   шығармашылық,   ізденіс   қабілеттерін   дамыту   арқылы   білім   сапасын   көтеруде   ойын

технологиясын пайдаланудың мәні зор. Ойын технологиясын сабақта дұрыс қолдана білу керек. Санына емес сапасына

назар аударған жөн. 

Тиімді қолдана білген ойын арқылы:

1. Білім беру сапасы артады;  2. Оқушылардың сабаққа қызығушылығы артады;

34

3. Қиын грамматиканы оңай,әрі қызықты етіп түсіндіруге болады;

4. Оқушы белсенділігі артады;  5.Материалды меңгеруге түрткі болады.

       Ойын арқылы ұстаз қойған мақсаттарына жетеді деп ойлаймын. Ойынға қатысушы  оқушылар мұғалімдермен өзара

қарым-қатынастарын   көтереді,   әрі   өздерінің   қабілеттерін   тексеруге   мүмкіндік   тудырады,   сонымен   қатар   ұйымдастыру

қабілеттерін арта отырып, сабақ кезінде қуаныш сезімін оятады. Оқу үрдісінде тиімді ойындардың бірі төмендегідей:

1. Рөлдік ойындар;

2. Іскерлік ойындар /саяхат, блиц ойындары/ ;

Рөлдік ойындар - интербелсенді әдістердің тиімді бір түрі. Рөлдік ойындар екіге бөлінеді:

1. Әрбір оқушы рөлде ойнайды;

2. Оқушылардың шағын топтары рөлде ойнайды.

      Іскерлік оқу ойындарға келсек, мысалы, сабақ тақырыбы бойынша жазылған сценарийлерге қысқа жағдаяттар ойнау. Ал

саяхат ойындарында оқушылар күнделік жүргізеді немесе достары мен туыстарына хат жазады. Блиц оқу ойындары туралы

айта кетсек, олар шағын ойындар, оқушылардың нақты біліктері мен дағдыларын дамытуға бағытталады:  фотосуреттерді

баяндау (отбасы мүшелерін, достарын, өз үйіңді, бөлмеңді), сұхбат алу (мерекелер тақырыбы бойынша), шындық детекторы

(дұрыс, қате), т.б.  Мектептегі шетел тілін оқыту әдістемесі бойынша ойындарды екі түрге бөлуге болады. Олар:дайындық

ойындары   және   шығармашылық   ойындары.   Дайындық   ойындарына   грамматикалық,   лексикалық,   фонетикалық   және

орфографикалық   ойындар   жатады.   Грамматикалық   құрылымдарды   есте   сақтау   қиындау   және   оқушыны   жалықтырып

жібереді.   Сол   себептен   ойын   бұл   тапсырманы   жеңілдетеді.   Мысалы,   затты   тығып   қойып,   ағылшын   тілінде   «Менің

көзілдірігім   қайда?»   немесе   «Мынау   не?»   деп   сұрақ   қою.   «Домино»,   «Бинго»ойындары,   қызықты   геометриялық

фигураларды   сызып,   оның   әр   бұрышына   сандарды   немесе   әріптерді   эстетикаға   сай,   ретсіз   жазып   қойып,   атап   беру.

Фонетикалық   ойындар   сөзді   дұрыс   айтуға   арналған.   Ал   орфографикалық   ойындардың   мақсаты   сөзді   қатесіз   жазу.

Әдеттегідей ойынға оқушылар 2-3 топқа бөлінеді.Бұл ойындарға дайындықтың қажеті жоқ, тек қана оқушыларды ойынның

шарттарымен   таныстырамын.   Бұл   ойындарды   шығармашылық   ойындардың   қатарына   қосуға   болады.   Сонымен   қатар

әртүрлі   викториналар,   жағдаяттар,   «Жұлдызды   сәт»,   «Таңғажайып   алаңында»,   «XXI   ғасыр   көшбасшысы»   ойындарын

өткіземін.   Ойындардың   бәрі   дамыту   ойындарына   жатады.   Сонымен   қатар,   кроссвордтар,   ребус,   жұмбақтар,

жаңылтпаштарды тез әрі дұрыс айттыру арқылы оқушылардың тілдері жаттығады, логикалық ойлау қабілеттері дамиды,

шапшаң ойланатын болады. Сергіту сәтін ұйымдастырған кезде «Bingo» «If you happy», «Hello how are you» т.с.с.сияқты

әндерді бейнеге қарап тұрып орындатса, оқушылар сергіп ,қызығушылықтары оянар еді деп ойлаймын. Бір жағынан, тілдері

жаттығады,   екінші   жағынан,   ағылшынша   әндер   жаттайды.Ағылшын   тілін   оқытуда   ең   алдымен   тәжірибелік   мақсат

қойылады,   оған   оқушылардың   сөздік   қорларын   байыту,   сауатты   жазуға   үйрету,   сөйлесуге,   көргендерін,   естігендерін

әңгімелеп беруге үйрету қажет. Ал бұл іс-әрекеттерді сауатты да дұрыс жүзеге асыру үшін грамматикалық жұмыс жүргізілуі

керек. Ағылшын тілі сабағында АКТ –ні тиімді қолдану мәтіндер мен ақпаратты білуге жол ашады. Тіпті нашар оқитын

оқушылардың өзі компьютермен жұмыс істеуге қызығады, өйткені кейбір жағдайларда компьютер білмеген жерін көрсетіп,

көмекке  келеді.   Тілді   ақпараттық-коммуникативтік  технология   арқылы   оқыту  – тіл  үйренушінің   өз   бетімен  тіл   үйрену

қабілеттерін жетілдіруіне игі ықпал ететін тиімді жүйе болып табылады. «Оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлау»

технологиясының   әдіс   -   тәсілдерін   тиімді   пайдалану   арқылы   да   оқушылардың   шетел   тілін   меңгеруге   деген

қызығушылықтарын     арттыра   түсуге   болады.   Сапалы   білім   беру  үшін   мұғалім   үнемі   ізденіс   үстінде   болуы   керек.   Әр

сабақты   түрлендіре   білу,   яғни   сабақты   белсенді   өткізіп,   әр   баланың   еркін   жауап   беруіне   жағдай   жасау   арқылы

оқушылардың  пәнге қызығушылығын  арттыру,  әр түрлі  жауапқа  бірдей қарау,  жақсысын мадақтау,  жаманын сынамау,

оқушының дүниетанымын кеңейтіп, қиялы мен тіл байлығын дамыту,  «менің ойымша» деген жауапқа дағдыландырып, кез

келген оқушы жауабын соңына дейін тыңдау мұғалімнің басты міндеті. Жеке тұлға ретінде «мен»деген ролін көтеру, өз

пікірін қалыптастыру  білім беру жүйесі тиімділігінің басты мақсаттарының бірі екенін ұмытпаған жөн. 

       Өз сабақтарымда үнемі қолданатын әдіс-тәсілдер: ассоциация, топтастыру,  семантикалық карта, Венн диаграммасы,

әлемді шарлау, екі жақтама күнделік,  араласқан оқиғалар, түртіп алу, Джиксо, алты қалпақ,  т.б.  Жалпы бұл технолдогия 3

сатыдан тұрады:

жүктеу/скачать 4,34 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: