Меншік иесі: «Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы» акционерлік қоғамының филиалы Шығыс Қазақстан облысы бойынша педагогикалық қызметкерлердің біліктілігін

72 
 
Педагогика 
ЖАРШЫСЫ 
Педагогика 
ЖАРШЫСЫ
 
Педагогическ
ий 
ВЕСТНИК 
Педагогическ
ий 
ВЕСТНИК 
№2 (58) 2015 
П 
рименение  информационных  технологий  в  преподавании  казахского 
языка  и  литературы  –  это  не  дань  моде,  а  необходимость.  Педагогическими 
целями использования информацонных технологий в процессе изучения языка 
являются: коммуникативная свобода учащихся и возможность самостоятельной 
реализации их творческого потенциала. 
Использование  компьютера  способствует  совершенствованию  прак-
тических  умений  и  навыков;  позволяет  эффективнее  организовать  само-
стоятельную  и  индивидуальную  работу,  повышает  интерес  к  урокам, 
активизирует  познавательную  деятельность  учащихся,  развивает  интел-
лектуальные  творческие  способности  учащихся,  их  умение  самостоятельно 
приобретать новые знания, работать с различными источниками информации. 
Сам  факт  проведения  урока  казахского  языка  и  литературы  в  кабинете, 
оснащенном техникой, интригует детей, у них появляется мотивация. Ребенок 
чувствует потребность в знаниях. Ему не терпится узнать, что будет дальше. Из 
внешней  мотивации  «вырастает»  интерес  к предмету.  Ученику интересно  при 
помощи  компьютера  усваивать  новый  материал,  проверять  свой  уровень 
компетенций, навыки  профессионального общения. 
С какой целью я применяю компьютер на уроках? 
Для  того,  чтобы  решать  практические  задачи,  сформировать  орфо-
графические  и  пунктуационные  умения  и  навыки.  Например:  предлагаю 
упражнения  разного  характера:  вместо  многоточия  поставить  нужную  букву 
или в предложениях правильно поставить знаки препинания и т.д. 
При организации самостоятельной работы учащихся. Текстовый контроль 
и  формирование  умений  и  навыков  с  помощью  компьютера  предполагает 
возможность быстрее и объективнее, выявить у учащихся знания. Этот способ 
организации учебного процесса удобен.  
Они позволяют мне, как учителю, одновременно решать ряд проблем: 
- повысить интерес учащихся к предмету; 
- повысить успеваемость и качество знаний учащихся; 
- сэкономить время на опрос учащихся; 
-  дает  возможность  учащимся  самостоятельно  заниматься  не  только  на 
уроках, но и в домашних условиях. 
Так  каждому  ученику  при  использовании  ИКТ  представляется  возмож-
ность  работать  в  своем  (индивидуальном)  темпе  и  в  наиболее  благоприятное 
время для него. 
На  уроках  часто  обращаюсь  к  ИКТ,  что  даёт  возможность  рационально 
распределять учебное время, доступно, наглядно, качественно объяснять новый 
материал.  С  помощью  ИКТ  удобно  проводить  словарные  диктанты:  учитель 
показывает рисунок, а ученики записывают соответствующее слово. Ученики с 
удовольствием  составляют  или  разгадывают  кроссворды  по  соответствующей 
теме. Первое слово часто пишу сама. Оно, как правило, очень длинное, для того 
чтобы  был  простор  для  мышления  у  учеников.  Каждый  ученик  дополняет  по 
одному  слову,  либо  по  вертикали,  либо  по  горизонтали.  Задание  выполняют 
Курмангалиева А., 
учитель казахского языка 
и литературы, 
Самарская средняя 
школа, 
Кокпектинский район 
Компьютер – 
помощник в изучении казахского языка 

Педагогика 
ЖАРШЫСЫ 
Педагогика 
ЖАРШЫСЫ
 
73 
Педагогический  
ВЕСТНИК 
Педагогический 
ВЕСТНИК 
№2 (58) 2015 
сначала те, кто желает, но в итоге желают все, особенно, когда уже написано много слов. Итог: проверили 
словарный запас, грамотность написания слов, поработали все с удовольствием. 
Также  на  уроке  вместе  с  учениками  составляем  тесты,  которые    помещаем  в  специальную 
компьютерную  программу.  Готовятся  вопросы,  школьники  продуманно  вносят  ответы,  среди  которых 
только один правильный. Иногда даются ответы, тогда ученикам требуется поставить к ним подходящий 
вопрос. При тестировании ученики с удовольствием находят ответы, исключается принцип отгадывания. 
К наиболее эффективным формам представления материала по казахскому языку и литературе следует 
отнести  мультимедийные  презентации.  В  программе  Power  Point  вместе  с  учащимися  составляем 
презентации,  которые  позволяют  создать  информационную  поддержку  при  подготовке  или  проведении 
уроков,  а  также  во  внеклассной  работе.  Презентации  позволяют  ученикам  иллюстрировать  работу  не 
только  наглядным  материалом,  но  и  образцами  шедевров  казахской  литературы.  Так,  при  изучении 
творчества Абая, ребята, обращаясь к возможностям гиперссылок, вставляют в презентации, живой звук, 
что позволяет ученикам уловить не только интонационную окраску поэтических строк Абая, но и провести 
фонетическую  работу.  Другой  пример,  при  изучении  темы  «Халық  ертегілері»,  пользуясь  интернетом, 
учащиеся  нашли  много  дополнительной,  интересной  информации,  которую  представили,  как  в  слайдах, 
так  и    сумели    на  их  основе  разработать  тестовые  задания  для  одноклассников.  Некоторые  ученики, 
обратившись  к  программе  You  Tube,  представили  возможность  классу  просмотреть  казахские  народные 
сказки, что дало возможность мне организовать диалог на основе увиденного. 
Безусловно, такая работа вносит в урок живой интерес и позволяет вовлечь всех в процесс обучения. 
Используя  слайды,  можно  осуществлять  дифференцированный,  индивидуальный  подход  в  работе  с 
учащимися, владеющими разной степенью освоения учебного материала. 
Так на уроках казахского языка использую задания: «Сыңарын тап», «Ойлан, тап!», «Дұрыс - бұрыс», 
«Сөйлемді аяқта», «Сан мен буынның қосындысын тап!», «Сәйкестіріңдер» и т.д. 
Моих  учеников  уже  не  удивишь  заданием  подготовить  доклад  или  реферат,  обратившись  к 
определенным сайтам. Наряду с широким использованием возможностей интернета, также приучаю ребят 
пользоваться  электронными  учебниками.  Ребятам  очень  интересно  они  с  удовольствием  выполняют 
задания любого характера. 
Так например при изучении темы: «Синтаксис. Сөйлем. Сөйлемнің түрлері» в 6 классе использовала 
электронный  учебник  «Қазақ  тілі»,  разработанный  Национальным  центром  информатизации.  В  начале 
ребята изучили новый материал по теме, затем выполняли грамматические упражнения.  
Например: Сөйлемдегі көп нүктенің орнына керекті тыныс белгілерін қойып толықтырыңыз: 
Сен нешінші сыныпта оқисың   
Ажардың анасы қандай мейірімді адам  
Сәкен «Балдырған» журналын оқыды   
Нұрай жаңылтпашты жаттап алды  
Нұрасыл, сен бүгін қандай баға алдың    
Табиғат қандай тамаша   
 
 
 
1. Задание: Сөйлем түрлерін топтастырыңыз. 
Сен нешінші сыныпта оқисың? 
Ажардың анасы қандай мейірімді адам! 
Сәкен «Балдырған» журналын оқыды. 
Нұрай жаңылтпашты жаттап алды. 
Нұрасыл сен бүгін қандай баға алдың? 
Табиғат қандай тамаша! 
 
 
 
Хабарлы 
Сұраулы 
Лепті 
  
  
  
 
 
 
     . 
     ! 
     ? 

74 
 
Педагогика 
ЖАРШЫСЫ 
Педагогика 
ЖАРШЫСЫ
 
Педагогическ
ий 
ВЕСТНИК 
Педагогическ
ий 
ВЕСТНИК 
№2 (58) 2015 
2. Задание: Берілген сөз тіркестер мен сөйлемдерді ажыратып, сөйлемдерді қызыл түске бояңыз. 
Ақ  мата,  жылы  күн,  жаңбыр  басылды,  әдемі  суреттер,  ақ  мақта  оңтүстікте  өсіріледі,  күн 
жылынды,  біздің  мектеп,  көшеде  жүру,  Ә.  Қастеев  әдемі  суреттер  салған,  жаңбырлы  күн,  ережесін 
сақта, біздің мектеп алдынғы қатарда. 
В 5 классе по казахской литературе при изучении темы  «Народные сказки» тоже использовался 
электронный учебник «Қазақ тілі», пользуясь которым, учащиеся заполняли таблицы. Например: 
1. Задание: «Мақта қыз бен мысық» (ертегі) 
Бос ұяшыққа мысық қатық іздегенде қайсысына қашан барғанын ретімен жаз. 
 
тышқан                     
дүкенші 
тауық 
ағаш 
қыздар 
Мақта қыз 
сиыр 
 
2. Задание:Мақал-мәтелдердің дұрыс сыңарын ұяшыққа орналастыр. 
 
 
тәтті                                         Еңбек етсең ерінбей,....          
жүзеді                                        Туған жердің жуасыда ... 
тояды қарның тіленбей          Өнерлі өрге ... 
 
Использование  интернета  также  дает  возможность  не  только  учащимся,  но  и  учителям  принимать 
участие  в  различных  видах  олимпиад.  Например:  в  Казахстанской  интернет  олимпиаде.
 
Здесь  даны 
задания разного характера. Например: Определи виды сложных предложений или составить хронологию 
ученых, которые исследовали синтаксис казахского языка
 
или найди сложное существительное название 
птицы и т. д. 
На  своих  уроках  предлагаю  ученикам  задания  творческого  характера:  написать  пожелания, 
подготовить  меню,  рекламу  и  т.д.  Такие  задания  творческого  характера  учащиеся  выполняют  с 
удовольствием,  у  них  развиваются  неординарные  способности,  а  также  умение  использовать  ИКТ  и 
эстетично оформить свою работу. 
Мне, как учителю, использование ИКТ помогает решить следующие педагогические задачи: 
- повысить интерес учащихся к предмету; 
- сэкономить время на опрос учащихся; 
-  дают  возможность  учащимся  самостоятельно  заниматься  не  только  на  уроках,  но  и  в  домашних 
условиях. 
Реалии  нашей  жизни  таковы,  как  бы  мы,  учителя,  не  относились  к  компьютеру,  каких  бы 
педагогических  методик  не  придерживались,  но  все  более  широкое  распространение  и  необходимость 
использования информационных технологий в нашей работе, начинает превалировать. 
 
Литература: 
1. Кульневич С.В. Анализ современного урока. (Тест): Практическое пособие для учителей, преподавателей и 
руководителей школ.\ С.В Кульневич, Т.П. Лакоценина- М.: Изд. «Учитель», 2006. 
2. Народное образование / 2001г. №1 стр. 39 - 49 
3. Народное образование / 2009г №8 стр. 67 - 72 
4. Учитель / 2007 №5 
5. Жаримбетова Г.К. Активное участие с интерактивной доской. Журнал «Технология в школе» №8-2008г. 
6. Галанов А.Б. Система действий ученика и учителя на уроке с использованием телекоммуникационных 
технологий \\ Интернет - журнал «Эйдос»,- 2005. 
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  

Педагогика 
ЖАРШЫСЫ 
Педагогика 
ЖАРШЫСЫ
 
75 
Педагогический  
ВЕСТНИК 
Педагогический 
ВЕСТНИК 
№2 (58) 2015 
Қ 
азіргі  уақытта,  ақпараттық 
технология  заманында,  жалпы  білім 
беретін  мектептің  түріне, типіне,  тіпті 
орналасқан жеріне де қарамастан білім 
берудің  сапасын  одан  әрі  жетілдіру 
басты,  әрі  маңызды  мәселе  болып 
отыр.  Президентіміз  Н.Ә.  Назарбаев 
«Ауыл  -  бұл  халық  өмірінің  бейнесі, 
мәдениеті,  дәстүрінің,  салты  мен 
рухани  өмірінің  қайнар  көзі.  Тек  қана 
осы факторлар жиынтығы біздің  ауыл 
мәселелеріне,  соның  ішінде  оның 
мектебіне  өте  сергек  қарауды  талап 
етеді» деп атап көрсетті.   
Қалалық  жердегі  бала  саны  көп 
және  ауылдық  жерлердегі  бала  саны 
салыстыруға  да  келмейтін  шағын 
жинақталған  жалпы  білім  беретін 
мектептердің  алдына  қойған  талап  та, 
мақсат  та  бір.  Әрине,  әр  істің  өз 
қиындығы,  сонымен  берге  артықшы-
лығы,  жалпы  айтқанда  кез  келген 
жағдайдың  өзіне  тән  ерекшеліктері 
бар.  Бұл  ерекшеліктерді  осы  салада 
үзбей  жұмыс  атқарып  жүрген,  өз 
істеріне шын берілген, тәжірибе жинақ
-таған мамандар ғана біле алады. 
Шағын  жинақталған  мектептер 
негізінен  келешегі  бұлыңғыр,  қазіргі 
таңда  бала  санына  ғана  байланысты 
ауыл мектептері екені белгілі. Осыған 
дейін  де,  қазір  де  ауылдың  шағын 
мектептері  оқу-тәрбие  үрдісін  іске 
асыруда  күрделі  мәселелерге,  қиын-
шылықтарға  тап  болып  отырғаны 
ешкімге  де  құпия  емес.  Әсіресе  оқу 
үрдісіне  байланысты  шешілмеген, 
ғылыми  жүйелендірілмеген  мәселелер 
толып жатыр.  
Осындай  мәселе  Ұлан  ауданы 
Привольное  ауылы.  Привольное  орта 
мектебінде  2,4  «А»  сыныбындағы 
шағын  жинақталған  қазақ  сыныптың  
 
жұмыс  барысына    тоқталайын.  Біздің  
мектептің алға қойған өзекті мәселесі: 
«Оқытудың  жаңа  технологияларын  
пайдалана    отырып,  оқушылардың  бі-
лім сапасын арттыру». Осы мәселе не-
гізінде    «Бастау»  әдістеме  бірлестігі, 
оның  ішінде  бастауыш  сынып  мұға-
лімдері өз алдына шешуді қажет ететін 
өзекті мәселелер қойды. 
Менің алдыма қойылған өзекті мә
-селем  «Жинақталған  шағын  сынып, 
жаңашылдық  пен  шығармашылық  
әдіс-тәсілдері  арқылы  оқыту  мен 
тәрбиелеудің  сапасын  арттыру,  білім 
деңгейін  көтеру».  Бұл  мәселені  шешу 
үшін мен өз денгейімді, сонымен қатар 
оқушылардың  денгейін  ескере  келе 
алдыма мақсат пен міндеттерді қоюды  
жөн санадым. 
Міндетім: 
-  Өзімнің  теориялық  білімімді 
күнделікті заман талабына сәйкес етіп 
жетілдіру. 
-  Жаңа  оқу  технологияларының 
элементтерін тиімді пайдалану. 
- Сабақ жоспарлары бойынша түр-
лендіріп,  оқушы  білімінің  сапасын 
арттыруға негіздеу. 
-  Сабақта  пайдаланатын  қажетті 
көрнекілік  құрал  жабдықтардың,  со-
нымен  қатар  талапқа  сай  болуын 
ескеру. 
Мақсатым: 
- Жинақталған шағын  сыныптағы  
әр  оқушының  алған  білім  денгейі 
мемлекеттік  білім  стандартына  негіз-
делген  және  бағдарламаға  сәйкес 
болуын көздеу. 
-  Оқушылардың  шығармашылық 
денгейін  арттырып,  өз  беттерінше 
жұмыс  істей  білуге  дағдыландыру. 
Шағын  кешенді  сыныпта  педагоги-
калық  процесті  ұйымдастыру  ерекше 
Мекенева Ж., 
Привольное орта 
мектебінің бастауыш  
сынып мұғалімі,  
Ұлан ауданы 
Шағын кешенді  мектептегі 
сынып ерекшелігі 

76 
 
Педагогика 
ЖАРШЫСЫ 
Педагогика 
ЖАРШЫСЫ
 
Педагогическ
ий 
ВЕСТНИК 
Педагогическ
ий 
ВЕСТНИК 
№2 (58) 2015 
назарда  болады. Осы  сыныпта  жұмыс  істейтін 
мұғалімнің  еңбегі  бірнеше  факторларға  байла-
нысты өзіндік ерекшеліктерге де ие.  
«Адамға  ең  бірінші  білім  емес,  тәрбие  беру 
керек,  тәрбиесіз  берілген  білім  адамзаттың  қас 
жауы»  -  деп  ұлы  ғұлама  Әбу  Насыр  Әл-Фараби 
айтқандай,  мұғалім  сыныптық  ұжымды  қылыптас-
тыру  керек.  Сынып  жетекшісі  -  сыныптың  анасы 
демек,  бастауыш  сынып  оқушыларының  тұлға-
лығын  тәрбиелеу  үшін  ең  алдымен  олардың 
тұлғалық қабілетін қалыптастыру қажет. 
Сыныптық  ұжымды  қалыптастыру  моделі: 
сынып  құрамын,  жас  ерекшеліктерін,  сыныпқа 
мінездеме,  анықтау,  топтастыру,  атқарылатын 
жұмыстарды беру, бөлу. 
Күнтізбелік  жоспар  жасағанда  берілген  оқу 
бағдарламасы:  әрбір  сыныпты  бөлек  оқыту  мен 
біріктірілген  сыныптарды  оқытуға  қиындықтар 
туғызады. 
Бастауыш  сыныптарда  1-сынып  пен  3-сынып,  
2-сынып  пен  4-сынып  біріктіріліп  оқытылады. 
Сынып  –  жинақталған  кешенінде  сабақты  оқу 
пәнінің  мазмұнына  байланысты  біріктіріп,  мате-
риалды  беруде  блоктік-модульдік  принципті 
қолдануға болады. 
Сабақ кестесін құруда: 
Күнтізбелік  бағдарламаға  сай  сағат  сандарын 
анықтау, жоспар, қосымша материалдар пайдалану 
жолдарын  құру,  апталық  сағаттарды  реттеу, 
мерекеге  сай  сағаттарды  жүйелеу.  Тұлға  -  жеке 
адам  өзін  басқадан  ажырата  алатын,  нақты  қоғам 
мүшесі,  есі  кірген  ересек  кісі.  Ең  алдымен  сы-
ныптағы әр баланың отбасылық жағдайын, тәрбие-
леп  отырған  жасқа  таныту  керек.  «Ұйымдастыра 
білген  ұтады»  деген  қағиданы  басшылыққа  ала 
отырып, сыныпта алғашқы жиналыс өткізуді, онда 
сынып  белсенділерін  сайлап  алып,  оларды 
жұмысын  жыл  бойы  қараймын.  Әр  апта  сайын 
өтетін тәрбие сағттарын саралап, баланың қызығу-
шылығын  арттырамын.  Әр  сыныпты  бітірген  соң 
оқушыларға  мінездеме  беріп  отырып,  оның  даму 
ерекшелігіне назар аударамын. 
Шағын  кешенді  мектептегі  сыныптың  кез-
келген  жұмысын  ұйымдастырғанда,  оның  тиімді, 
қолайлы, ұтымды жағын ойластыру керек. Мұғалім 
әр  жеке  оқушылармен  қарым-қатынас  ұзақтығын 
қысқарту  үшін,  оқушылардың  оқу  танымдық 
әрекеттерінің  әртүрлі  формаларын  қолдануға 
болады.  Мысалы:  жекеше,  топ  жұмысының  түр-
лері,  осы  арқылы  оқушылардың  эмоционалды, 
психикалық  және  шамадан  тыс  жүктемелерін 
төмендетеді.  Шығармашылықпен  жұмыс  тануға 
бағыттау ұжымдық құрылым қалыптастыру, шағын 
кешенді   сыныпта  тәрбиенің  мазмұны  мен  түрлері 
білім  мазмұнымен  үйлесімді  ұштастырылуы  тиіс. 
Бірнеше  пәннен  кіріктірілген  сабақтар  өткізіледі. 
Мұғалімнің  ата-аналармен  тәрбие,  мәдениет  тұр-
ғысында  жүргізілетін  жұмыстардың  да  ерек-
шеліктері  көп  болады.  Әр  мұғалімнің  өзінің  сабақ 
өткізіу барысында жеке әдіс-тәсілдері болуы қажет. 
Мұғалім  өзіне  ұнаған  дұрыс  нәтиже  беретін 
технологияны пайдалануы керек. 
Сабақтың 45 минутында не істеу керек? 
Мұғалімнің  іс-әрекеті.  Оқушылардың  іс-
әрекеті. 
Яғни,  мұғалім  педагогикалық-психологиялық 
көңіл-күйін дұрыс қалыптастыруы керек. Ол: 
1. Көреді  
2. Тыңдайды 
3. Қабылдайды 
4. Еске түсіреді 
5. Ойлайды 
6. Салыстырады 
7. Ең негізгісін теріп алады 
8. Қорытындылайды. 
Сабақ  нәтижесіне  қол  жеткізу  үшін  жаңа 
технологияны меңгеру жолдарын білу қажет. 
1.  Жаңа  технологияны  насихаттайтын  нұсқау-
лар  мен  іс-тәжірибелер,  кітаптар,  әдістемелер, 
ақпараттарды жинақтау. 
2. Жаңа технологияны қабылдап, анықтап, іске 
асыру жолдарына кірісу, пайдалы істі шеше білуге 
машықтану. 
3.  Күнтізбелік  бағдарлама  жасағанда  жаңа 
инновациялық  технологияны  қолдануға  болатын 
тақырыптарды,сыныптарды іріктеу. 
Мұғалім  беделін  көтеретін  факторлардың 
ішіндегі ең негізгілерінің бірі-сабақ процесі. 
Сабақ  -  ізденімпаздық  үрдіс  нәтижесі.  Сабақ-
тың  технологиясын  терең білу  оған  өзіндік  талдау 
жасау,  алдында  қойылып  отырған  мәселе,  ол 
оқушылардың танымдық қабілетін дамыту. 
Сабақтың бірыңғай үш мақсаты: 
1-мақсаты -  танымдық аспект. 
2-мақсаты - тәрбиелік аспект.         
3-мақсаты - дамытушылық аспект. 
Сынып  жетекшісінің,  ата-анамен  байланысы 
бала  тәрбиесінде  үлкен  орын  алады.  Жүйелі 
жүргізілген  тәрбие  жұмысы  ғана  жақсы  нәтиже 
береді. Баланың бас ұстазы - ата-анасы. Сондықтан 
ұстаз  тәрбиесі  мен  ата-ана  тәрбиесі  ұштасып  жату 
керек.  Тәрбие  саласындағы  басты  проблема  бала 
тәрбиесін  жақсарту  жолындағы  сынып  жетек-
шісінің  ата-анамен  байланысы.  3-сыныптан  бастап 

Педагогика 
ЖАРШЫСЫ 
Педагогика 
ЖАРШЫСЫ
 
77 
Педагогический  
ВЕСТНИК 
Педагогический 
ВЕСТНИК 
№2 (58) 2015 
оқушыларымның  бірі  құрастырушы,  біреуі  ұйым-
дастырушы.  Ал  мен  тек  жай  ғана  бағыт  беріп 
бақылаушымын:  Ата-аналар  тізімін  алу.  Ата-
аналарға сараптамалар, комитет құрамын сайлау, 
жазу  «Әкелер  мектебі»  жұмыстарын  жандан-
дыру, комитет  отырысын  жүйелеу.  «Ашық  есік» 
күнін өткізу қандай істі болмасын бастауға қиын, 
ал бала тәрбиесі бәрінен де қиын.  
Ұрпақ  тәрбиесі  -  мемлекеттік  маңызды  іс.  «Бес 
саусақ  бірдей  емес»  деген  халықтың  даналы  сөзі 
бар.  Сыныптағы  оқушының  әртүрлі  көзқарасы, 
әртүрлі  ой-пікірі  бар.  Сол  оқушыларды  бір 
мақсатқа  жұмылдыра  білу,  ішінен  талабы  таудай 
дарынды  балаларды  тауып,  дұрыс  бағытқа  салып 
өсіру,  бұлақтың  көзін  ашу  -  сынып  жетекшісінің 
басты міндеті.  Қабілетті баламен жұмыс істеу үшін 
көп жағдай керек: 
- туа біткен дарынын дамыту; 
- отбасының жағдайы, ата-ананың қолдауы; 
- оқушы мен ұстаз арасындағы қарым-қатынас; 
- ұстаз біліктілігі, шеберлігі; 
- мектептегі оқыту мен тәрбие деңгейі. 
- Қабілетті балалармен жұмыс.  
Егер  оқушының  оқу  қабілеті  төмен  болса, 
оның  басқа  бір  қабілеті  дамыған  болуы  мүмкін. 
Өнерлі, шеберқол, спортпен шұғылдануы, шаруаға 
икем.  Бұндай  оқушыларды  да  шет  қалдырмай, 
ортаға тартып, өз қабілетіне сай тәрбиелеу керек. 
Шағын  кешенді  сыныпта  жұмыс  істейтін 
мұғалім  ауылда  ерекше  рөл  атқарады.  Ол  өзінің 
көпқырлы қызметінде ағартушы тәрбиеші, кеңесші, 
шығрамашылық  істер  иесі  және  ұйытқысы  болып 
табылады. Ұстаз өз білімділігімен шығармашылық 
әрекетін  толық  көрсетіп,  балаға  берген  білімі  мол 
болса,  оқушы  да  оны  қабылдап  алуға  мүмкіндігі 
болады.  Дәлірек  айтсақ,  мұғалім  сабаққа  дайын-
далғанда  өзінің  әрекетін  ойлаумен  шектелмей, 
денгейіне қарай оқушының әрекетіне де мән беруі 
тиіс.  Уақытты  тиімді  пайдаланып,  оқушының  өз 
бетімен  тапсырманы  орындауына  ұдайы  жағдай 
жасалуы қажет. 
Шағын  жинақты  сыныптың    педагогикалық 
ерекшеліктерін  ескерген  мұғалім  ғана  өзінің  шы-
ғармашылық жұмысын ұйымдастыра алады. 
Демек  әрбір  сабақ  -  оқу  үрдісіндегі  шешуші 
буын,  сондықтан  ол  -  оқытуды  жетілдіру,  қажетті 
түрлендірулер  мен  мақсатты  нәтижеге  жетуді  ой-
ластыру.  Сонымен  бірге  жоғары  шеберлікті  үнемі 
қажет  ететін,  дамуды  керек  ететін,  даму  үстінде 
сапалы  оқуды  іздестіретін  үрдіс.  Сол  үшін  бүгін 
жақсы  оқытуымыз  керек,  ал  ертең  бүгіннен  де 
жақсы  оқуға  тиіспіз.  Ал,  ең  бастысы  оқушының 
психологиясына  айрықша  көңіл  бөліп,  терең 
зерттеу  жүргізіп,  оның  барлық  тәрбиесін  назардан 
тыс қалдырмаған жөн. 
Сабақтардың  ең  тиімдісі  -  оқушылар  саны  аз 
болсын,  көп  болсын,  әр  сыныптағы  сабақты 
жеке  өткізгеннен тиімдісі жоқ дер едім. 
Шын  мәнінде,  оқу  сапасына  қол  жеткізу  үшін, 
алдымен  ұстаз  уақытын,  үкімет  қаржыны,  ал 
оқушы  күш-жігерін,  ынта-ықыласын  аямауы  керек 
деген ойдамын. 

жүктеу/скачать 13,95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: