Molecular Biology of the cell клетканың молекулалық биологиясы Алтыншы басылым, І том
жүктеу/скачать 52,26 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2.3-панельде
- 2.3-сурет ). 2.1-кестеде
- 56 2-тарау.
- 2.1-КЕСТЕ. Коваленттік және коваленттік емес химиялық байланыстар
| тартылыстар (иондық), сутектік байланыстар және ван дер Ваальс тартылыста-
ры; молекулаларды біріктіретін төртінші факторға гидрофобтық күш жатады. Кова- ленттік емес байланыстардың қасиеттері 2.3-панельде көрсетілген. Жеке немесе дара коваленттік емес байланыс өте әлсіз болады, бірақ олардың жиынтығы үлкен макромо- лекулаларды біртұтас күйінде ұстап тұра алады ( 2.3-сурет ). 2.1-кестеде коваленттік емес және қалыпты коваленттік байланыстар күштерінің салыстырмасы көрсетілген (сулы және сусыз). Ортадағы молекулалармен бәсекелес байланыстар түзу көмегімен су электростатикалық тартылыстар мен сутектік байла- ныстардың күшін азайтады. 56 2-тарау. Клетка химиясы мен биоэнергетикаcы Қалыпты сутектік байланыстың құрылымы 2.4-су- ретте көрсетілген. Мұндай байланыстар полярлы қа- тынастардың бір түрі болып табылады. Осы жағдайда оң зарядталған сутегі атомы теріс зарядталған екі атомның ортасында орналасады. Осындай байланыс түріндегі сутегі атомы донор атомынан жартылай дис- социацияланған протон ретінде қарастырыла алады. Қалыпты электростатикалық тартылысқа қарағанда, мұндай байланыс жоғары бағытталған болады: қа- тысатын үш атом арасында түзу сызық қалыптасқан жағдайда ғана олар ең жоғары күшке ие болады. 2.1-КЕСТЕ. Коваленттік және коваленттік емес химиялық байланыстар Байланыс түрі Ұзындығы (нм) Күші, кДж/моль** вакуумда суда Коваленттік 0.15 377 (90) 377 (90) Коваленттік емес иондық* 0.25 335 (80) 12.6 (3) сутектік 0.30 16.7 (4) 4.2 (1) ван дер Ваальс (атомға шаққанда) 0.35 0.4 (0.1) 0.4 (0.1) * - иондық байланыс толық зарядталған екі атом арасындағы электростатикалық тартылыс, ** - жақшадағы көрсеткіштер ккал/моль есебінде берілген, 1кДж = 0,239 ккал және 1ккал = 4,18 кДж Молекулаларды біріктіретін төртінші эффект, негізінде, байланыс түрі емес. Деген- мен, судың полярлы емес беттерді сутектік байланыстар торынан ығыстыру нәтижесін- де өте маңызды гидрофобтық күш түзіледі. Екі полярлы емес беттерді жақындастыру олардың сумен әрекетін азайтады. Біз гидрофобтық күштің белоктардың фолдингі үшін маңызды екенін 3-тарауда қарастырамыз. Кейбір полярлы молекулалар суда қышқылдар мен негіздер түзеді Клеткаларда орын алатын ең маңызды және ең қарапайым химиялық реакция, құрамын- дағы сутегі мен басқа атом арасындағы, жоғары полярлы коваленттік байланысы бар молекула суда еріген кезде орын алады. Осындай молекуладағы сутегі өзінің электрон- дарын толықтай береді және сұйықтықта оң зарядталған сутегі ядросы болатын протон жүктеу/скачать 52,26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|