КЛЕТКАНЫҢ ХИМИЯЛЫҚ КОМПОНЕНТТЕРІ
57
қасындағы молекуланың жартылай теріс заряд-
талған оттегісімен тартылады.
Протон өзінің
алғашқы оттегісінен ажырап,
басқа су молеку-
ласымен байланысады да,
гидроксоний ионын
(Н
3
О
+
) түзеді (
2.5А-сурет
). Суда қарама-қарсы
реакциялар үздіксіз жүріп отырады және протон-
дар судағы молекулалар арасында секіріп жүреді.
Суда еріген
кезде протондарды босататын
және Н
3
О
+
түзетін қосылыстар
қышқылдар
деп аталады. Н
3
О
+
иондары
көп болған сайын
сұйықтың қышқылдығы артады. Таза суда Н
3
О
+
ионы 10
-7
М концентрациясында болады (
2.5
Ә-сурет
). Н
3
О
+
концентрациясы, әдетте, Н
+
кон-
центрациясы ретінде көрсетіледі және
рН шка-
ласымен белгіленеді. Таза судың рН көрсеткіші
7,0 және ол бейтарап болады, қышқылдық ортаның көрсеткіші рН<7.0, ал негіздік орта-
ның көрсеткіші pH>7 болады. Қышқылдар өзінің протондарын беру қабілетіне байла-
нысты күшті және әлсіз болып бөлінеді. Тұз қышқылы сияқты күшті қышқылдар өзінің
протондарын тез жоғалтады. Сірке қышқылы әлсіз қышқыл, себебі ол өз протондарын
беріктеу ұстайды. Клетка үшін маңызды қышқылдар – карбоксильді тобы (СООН) бар
молекулалар – әлсіз қышқылдарға жатады (2.2-панель).
Достарыңызбен бөлісу: 
