Molecular Biology of the cell клетканың молекулалық биологиясы Алтыншы басылым, І том
жүктеу/скачать 52,26 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2.22-сурет. Активациялану энергиясының төмендеуі реакцияның іске асу мүмкіншілігін арттырады.
| 71
2.21-сурет. Активациялану энергиясының маңызды принципі. (A) Y қосылысы (реактант) салыстыр- малы түрде тұрақты күйде және оны Х қосылысына айналдыру үшін энергия қажет (Х қосылысы энергиялық төмен деңгейде болса да). Y қосылысы қоршаған ортадан қажетті активациялану энергия мөлшерін (а энергиясы мен b энергиясының айырмасы) алмағанша Y қосылысының Х қосылысына айналуы жүрмейді. Осы энергия басқа молекулалармен энергетикалық соқтығыстар арқылы алына алады. X→Y қарама-қарсы реакциясы үшін активация энергиясы көбіірек болады (а энергиясы мен с энергиясының айырмасы); осы реакция сирегірек орын алады. Активациялану энергиясы әрқашан- да оң болады; дегенмен, энергия тұрғысынан тиімді Y→X реакциясының толық энергия өзгерісі (с энергиясы мен b энергиясының айырмасы) теріс болатынына назар аударыңыз. (Ә) Спецификалық реакциялардың энергиялық бөгеттері каталитиктер көмегімен төмендетіле алады (d әрпімен таң- баланған сызық). Ферменттер эффективті каталитиктер болып табылады, себебі олар іске асыратын реакцияның активациялану энергиясын күрт төмендетеді. Тірі клетканың химия- сы ерекше жолдармен реттеліп отырады, себебі ол активтену энергиясын азайту жолымен реакция жылдамдығын тездететін ферменттер атты белок- тардың арнайы класымен қадағаланады. Әр фермент субстрат атты бір немесе бірнеше молекуламен берік байланысады да, байла- нысқан субстрат жүретін 2.22-сурет. Активациялану энергиясының төмендеуі реакцияның іске асу мүмкіншілігін арттырады. Кез келген сәтте бірдей субстрат молекулаларының популяциясында энергиялардың ауқымы бола- ды (графикте көрсетілген). Әртүрлі энергиялар қоршаған молекулалармен соқтығысу нәтижесінде түзіледі және олар субстрат молекуласын шайқалу, тербелу мен айналуға бағыттайды. Молекула хи- миялық реакцияға түсу үшін оның энергиясы активациялану энергиясының бөгетінен асуы тиіс (үзікті сызық). Биологиялық реакциялардың басым бөлігі ферменттің қатысуынсыз жүрмейді. Тіпті фер- менттік катализ арқылы реакцияға түсуі үшін де субстрат молекуласы энергетикалық соқтығыстарға шалдығуы тиіс (қызыл түспен таңбаланған аудан). Температураның артуы да қажетті энергия мөлшері бар молекулалар санын арттырады; бірақ ферменттік катализбен салыстырғанда осы процесс таңдал- малы емес және барлық реакцияларды тездетеді ( жүктеу/скачать 52,26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|