Молодой учёный

70

«Молодой учёный»  .  № 6.2 (86.2)   .  Март, 2015  г.

Филология

значения (как процессуального, так и непроцессуального). 

Здесь мы встречаемся с стохастическим свойством язы-

ковой системы. Постоянно происходит процесс выбора 

такого языкового знака, который в наибольшей степени 

отвечает требованиям, предъявляемым условиями рече-

мыслительной деятельности. Язык способен развиваться 

лишь в единстве противоположных тенденций. С одной 

стороны, происходит сжатие названий, в результате про-

цесса свёртывания, стяжения, конденсации, универбации 

наименований словосочетательного типа, что обусловлено 

законом «экономии усилий» [1]. С другой стороны, всей 

системе русского языка свойственно усиление аналитизма, 

процесса поливербации, ибо именно в противоречии, воз-

никающем между «возможностями… и растущим стрем-

лением носителя языка выразить свои мысли и чувства 

адекватнее, стилистически разнообразнее, логически 

точнее заключается сущность развития и совершенство-

вания языковых средств [2].

В процессе развития литературных норм при столкно-

вении синонимических средств выражения определённого 

лексического значения наблюдается как стремление со-

хранить нормированное выражение понятия, так и стрем-

ление к преобразованию сложившейся нормы, то есть 

в развитии языка постоянно проявляется действие про-

тивополжных тенденций. Если первая тенденция ведёт 

к увеличению числа лексических единиц, то вторая тен-

денция не умножает их количества, они возникают как ре-

зультат каких-либо «формальных и семантических транс-

формаций имеющегося материала» [3].

Если первая тенденция усложняет парадигматику 

в лексическом отношении, то вторая тенденция утяже-

ляет синтагматику языка. В языке устанавливается из-

вестное равновесие между воздействием парадигма-

тических и воздействием синтагматических множеств. 

Поэтому правомерно рассматривать перспективу про-

цесса аналитизации в плане гармоничного сосущество-

вания с однословными номинациями, обогащающего 

возможности стилистической дифференциации. Иными 

словами, появление аналитических дериватов как экспли-

цитного выражения свёрнутых в однословном наимено-

вании семантических компонентов вызвано внутриязы-

ковыми факторами функционирования и развития языка. 

При этом необходимо отметить, что номинализированные 

наименования — это новое означивание, хотя для соз-

дания их привлекаются уже имеющиеся в языке знаки 

и использующиеся во вторичных функциях.

Сопоставление структур в парадигме номинативного 

ряда показало, что в цепи номинаций однословная еди-

ница может представлять собой «пустую клетку», так на-

зываемую лакуну, пр причине отсутствия однословного 

наименования, что обусловлено структурными особен-

ностями или возможностями языка, к примеру, зависит 

от наличия необходимого «строительного материала», де-

ривационного средства.

Под лакунами понимается отсутствие слова для обозна-

чения понятий, которые должны присутствовать в лекси-

ческой системе, например: у глаголов победить, убедить, 

обезголосить отсуствует по аналогии в другими форма 1 

лица (победю*, убедю*, обезголошу*), от прилагательных 

ловкий, правдивый, гнусный, громкий не образуется 

форма инхоативного глагола (ловчеть*, правдиветь*, гнус-

неть*, громчеть*). Для примера представим полный но-

минативный ряд, а также ряд с лакунами: 1. Жемчужного 

цвета — цвета жемчуга, брусничного цвета — цвета брус-

ники, золотого цвета — цвета золота, винного цвета — 

цвета вина; 2. Х — цвета хаки, Х — цвета фуксии, Х — 

цвета хурмы, Х — цвета электрик, Х — цвета синьки, 

Х — цвета индиго, Х — цвета бургунди и др. (знаком Х 

обозначены лакуны в номинативном ряду).

Наиболее успешно аналитические обозначения приме-

няются в таких ситуациях, когда в силу логических, язы-

ковых или чисто нормативных ограничений номинативная 

система либо оказывалась не способной образовать од-

нословное наименование, либо порождало единицу, по ка-

ким-то причинам не устраивавшую носителя языка.

Способность к сочетанию компонентов в устойчивой 

номинализированной единице основана на законах и пра-

вилах, специфичных для свободного словосочетания. Ком-

поненты в аналитической структуре соединяются с учётом 

их способностей сочетаться синтаксически и семанти-

чески. В качестве основных условий семантической соче-

таемости выступает совместимость значений компонентов 

(присутствие общего связующего семантического эле-

мента) и определённый набор словоформ [4].

Номинализация порождает целостные вторичные еди-

ницы номинации, характеризующиеся более высоким по-

тенциалом точности обозначения с более широкими диф-

ференциальными возможностями.

Литература:

1.  Шанский, Н. М. Развитие словообразовательной системы русского языка в советскую эпоху. — М.: Высш. 

школа, 1985. — 160 с.

2.  Будагов, Р. А. Что такое развитие и совершенствование языка? — М.: Просвещение, 1977. — 263 с.

3.  Журавлёв, А. Ф. Технические возможности русского языка в области предметной номинации // Способы номи-

нации в современном русском языке / Отв. ред. Д. Н. Шмелёв.-М.:Наука,1982. — с. 45–109.

4.  Гак, В. Г. К проблеме семантической синтагматики // Проблемы структурной лингвистики, 1971. Сб. ст. / Отв. 

ред. С. К. Шаумян. — М.:Наука,1972. — с. 267–395.

71

“Young Scientist”  .  #6.2 (86.2)  .  March 2015

Philosophy

Ф И Л О СО Ф И Я

Әл-Фарабидің эстетикалық көзқарастары

Медетбаев Тасболат, филология ғылымдарының кандидаты

«Болашақ» университеті (Қызылорда қаласы, Қазақстан)

Е

гер біз, қазіргі заман термологиясымен айтатын 

болсақ, — эстетика мәселелерімен, осы кезге дейін 

әл-Фарабидің музыка, риторика, поэтика еңбектерінде 

көрініс тапқан. Оның эстетикалық көзқарастары аз зерт-

телген. Екінші ұстаздың мұрасына арналған М. Хайрул-

лаевтың және ортағасырлық Шығыстағы эстетикалық 

ойдың тарихы бойынша Г. Сарадиевтің жұмыстарында 

ғана әл-Фарабидің эстетикалық көзқарастары туралы ой-

ландыратын пікірлер бар. Қазақстан ғалымдарының зерт-

теулерінде әл-Фарабидің негізгі эстетикалық концепци-

ялары мен оның жалпы философиялық доктринасының 

мәні мен табиғатынан туындайтын, олардың айырықша 

ерекшеліктері ғана ашылған.

Әл-Фарабидің эстетикалық ілімі туралы да олар жал-

пылама сипаттама айтқан. Бұл, біріншіден, эстетикалық 

мұраттары көрініс тапқан Екінші Ұстаздың негізгі еңбек-

терінің ғылыми айналымға енгізілмегенінің өзіндік себеп-

тері бар. Бұл 1992 жылы әл-Фарабидің «Музыка және 

поэзия туралы трактаты» және «Фарабидің таңдамалы 

трактатының» басылып шығуымен мүмкін болды. Еге-

менді Қазақстанның талаптарына сай осындай еңбектер 

жарық көрді. Әл-Фарабидің көптеген шығармаларына қа-

рағанда, көркем шығармашылықты адамдардың бақыты 

(өмірі) үшін пайдалы игіліктерді жасаумен байланысты.

Әл-Фарабидің пікірінше, өнер дегеніміз адам туын-

дысы, оның қызметі — адамға оның интелектуалдық және 

моральдық қабілеттерін жетілдіруде падалы болу. Өнердің 

қайнар көзі болмыстың өзі болып табылады, ал оны жа-

саушы адам ғана.

Арнайы эстетикалық еңбектер деп оның келесі трак-

таттарын айтуға болады: «Поэзия өнерінің канондары ту-

ралы», «Риторика», «Поэзия (өнері) туралы», «Бақытқа 

апарар жол», «Музыка туралы үлкен кітап», «Бақытқа 

жету туралы». Әл-Фарабидің болмыс пен логика, әлеу-

меттік утопия мен этика туралы ілімдері де оның эстети-

калық көзқарастарын қамтып көрсетеді. Ғалымның эсте-

тикалық көзқарастарын түсінуде ең маңызды әлемдік 

еңбегі Еуропада орта ғасырларда танымал болған және 

музыка теориясымен жалпы эстетикалық ойдың да-

муына ерекше ықпал еткен оның «Музыка туралы үлкен 

кітабы» болып табылады. Болмысты эстетикалық қа-

былдаудың әр түрлі аспектілері Әбу Насыр әл-Фараби 

мұрасында теориялық мағынаға ие болды, атап айтқанда, 

еліктеу, әсемдік, шешендік, үйлесушілік сынды категори-

ялар. Әл-Фараби эстетикалық шығарманың қайнар көзі 

болмыстың өзі екендігіне сенімді болды, яғни естілетін, 

көрінетін, сезілетін материя, әсемдік, әсемденген обьек-

тивтілік бар. Әл-Фарабидің эстетикалық көзқараста-

рынан терең мәні бар, әсемдіктің симетрия, мақсатқа 

сәйкестілік, пропорция, өлшем, үйлесушілік сияқты қа-

сиеттерін сипаттауда, яғни әсемдік категориясының эсте-

тиканың басқа категорияларымен байланысы ашылғанда 

көрінеді. Еліктеу, әл-Фараби бойынша, бірнеше аспек-

тілерде: обьективті шындықты бейнелеу мен талдап қо-

рыту тәсілі ретінде де, кескінделгеннің мәнін білдіретін 

ұғым ретінде, болмысты тану үрдісін бейнелейтін форма 

реиінде де көрініс табады.

Әл-Фараби өз трактаттарында эстетиканың негізгі ка-

тегориясын, атап айтқанда әсемдік категориясын ашуға 

және оны негіздеуге үлкен назар аударады. Ойшылдың 

пікірінше, әсемдік — бұл адамның дене, рухани және өне-

гелік сұлулығының көрінісі. Оның эстетикасында әсемдік 

пен пайдалылық, сұлулық пен пайда біртұтастықта көр-

сетілген. Олар үйлесімді қосылған, бір-бірінен ажыра-

майды. Адамдарда үйлесушілікке, ырғақтылыққа және 

сұлулыққа деген табиғи (туа біткен) бейімділік бар.

Біздің мақсатымыз әл-Фарабидің эстетикалық 

мұрасын жай ғана талдау емес, оны сонымен қатар оның 

идеяларының түркі, ислам әлемі ойшылдарына ғана емес, 

әлемдік мәдениетке тигізген ықпалын ашу.

Әл-Фараби мұрасын зерттеу халықтарда ғасырлар 

байланысы, олардың көркемдік құндылықтарының сіңісуі 

бар екендігін көрсетеді. Ол әрбір халықтың ұлттық игілігін 

олардың музыкалық ойлау, музыкалық тіл жүйесінің ерек-

шелігін ешқандай төмендетпейді. Ұлттық сана-сезімнің 

өсуімен, ол басқа мәдениеттерден барлық озық үлгілерді 

өз бойында қабылдау қабілетіне ие болды. Бародин, Бал-

кирэп, Мусоргский, Ремски-Корсаковтардың Шығыс 

халықтарының музыкалық фальклорының жеке үл-

гілерін немесе элементтерін пайдалануы олардың шығар-

72

«Молодой учёный»  .  № 6.2 (86.2)   .  Март, 2015  г.

Философия

машылығын байыта түскен жоқ па?, — деп жазады Шо-

стакович. Бородиннің «Қыпшақ биінсіз», Балакировтің 

«Исламиясынсыз», Мугорскийдің «Парсы қыздарының 

биінсіз», Ремски-Корсаковтардың «Шахерездасынсыз» 

және Шығыс туралы жазылған орыс музыкасының көп-

теген басқа беттерінсіз әлемдік музыка, оның ішінде орыс 

музыкасы, қаншалықты кедей болар еді [1, с. 13-14].

Әл-Фарабидің эстетикалық мұрасын зерттеуде Ибн 

Сина еңбектері үлкен демеу болды. Әл-Фарабидің эсте-

тикалық білімін дамыта отырып, «ешбір зорлықсыз, қа-

жеттіліксіз және мақсатсыз жасалған жақсылық ретінде 

шүбәсіз жақсылық», — деп жазды ол. Әл-Фарабидің 

ойын жалғастырушы Азербайжан ақыны және ойшылы 

Низами (1141–1209), өз ұстазының эстетикалық ілімін 

дамыта отырып, табиғаты сұлу, адам игілігі үшін қажетті 

байлыққа толы, ол сүйіспеншілік пен құрметке лайық деп 

сендіреді. Адам жақсы өмірге нақ жер бетінде талпынуы 

және оның барлық игіліктерін пайдалануы қажет…

Әл-Фарабидің эстетикалық-теориялық пайымдаула-

рымен толық танысу үшін оның мұрасын, дәуірін терең 

түсінуге көмектеседі. Оның еңбектеріндегі көтерілген 

сұрақтардың барлығы дерлік оның заманынан өтіп қазіргі 

заманда да маңызды болып табылады. Әбу Насырдың із-

денген эстетикалық мәселелер шеңбері әр түрлі, ол іза-

шарларының озық дәстүрін меңгере және дамыта отырып 

заман талабына сәйкес оларды қарастыруда өзінің жаңа 

сөзін айтты.

Орта Азия мен Қазақстан халықтарының музыка та-

рихында жан-жақты, кең интернационалдық өзара бай-

ланысты бақылауға болады. Жергілікті мәдени дәстүрлер 

негізінде дами отырып, ол сонымен қатар түрлі өркени-

еттер мен іргелес музыкалық мәдениеттердің жетістіктерін 

таңдап алды және өңдеді. Бұл туралы мағұлматтар ға-

лымдардың еңбектерінде де, музыкалық-теориялық трак-

таттарда да, халықтық бейнелі музыка тартуда да сақталған.

Ғалымның эстетикалық көзқарастарын түсінуде, Еуро-

пада ортағасырларда танымал болған және музыка теори-

ясының дамуына ерекше ықпал еткен оның «Музыка ту-

ралы үлкен кітабы» ең маңызды тарихи мағұлматтар көзі 

болып табылады. 1967 жылы ғана «Музыка туралы үлкен 

кітап» Каирда толық ескертулермен және алғысөзбен 

(көлемі 1200 беттен асады) түпнұсқа тілінде жарық көрді. 

Жоғарыда атап өткеніміздей бұл кітаптың Қазақстандағы 

аудармасы мен басылып шығуы 1992 жыл. [2, 452]

Әл-Фарабидің бұл кітапта қарастырылатын, мәселе-

лердің тізімі төмендегідей:

 

— Әуен категориялары және музыка өнерінің аспек-

тілері.

 

— Музыкалық дарын әуенінің тууы.

 

— Адамның жанына әр түрлі әсер ететін музыкалық 

жанрлар түрлері.

 

— Орындаушылар дарыны: ән салу және аспаптарда 

ойнау.

 

— Музыкалық білім (практикалық жаттығулар мен те-

ориялық оқу).

 

— Музыкадағы «табиғилық» түсінігі.

 

— Музыка теориясының негізгі принциптері.

 

— Теориялық өнердің кәсіби әншінің мінездемесі.

 

— Адам қабылдау үшін үйлесімді табиғи әуендер.

 

— Үйлестірушілік немесе дыбыстардың үндестігі. Әу-

ендегі үндердің орналасуы. Дыбыстық интервалдар.

 

— Шахруд пен лютня — табиғи үндерді еске түсіруге 

арналған аспаптар.

 

— Гомегендік үндер тобы. Октава, квенто және кварта;

 

— Қатты және жұмсақ диотоникалық жанрлар (түр-

лері). Жартылай үндер туралы.

 

— Үндерді сандармен көрсету. Үндер туралы теориялық 

және практикалық түсініктер;

 

— (Музыка өнерінің теориялық негіздері). Музыкалық 

алғашқы негіздер (принциптері). Музыка (гармонияның) 

он кемелі;

 

— Музыканың алғашқы негіздерін (игеру) әдістемесі. 

(Индуктивті және дедуктивті әдістер).

Бұдан кейін Әбу Насыр әл-Фараби келтіргендер:

 

— Музыка өнерінің элементтері және композиция 

принциптері.

 

— Музыкада анализ және синтез әдістерін қолдану.

 

— Дыбыстардың пайда болуы мен берілуіндегі физика 

принциптерінің ролі туралы.

 

— Үндердің дыбыстық жоғарылығы мен төмендігіне се-

бепші болатын принциптер, музыкалық интервал туралы.

 

— Қозғалмайтын және құбылмалы үндер. Үндестіктер. 

Үндерді, интервалдары, түрлерді, топтарды және үндестік-

терді «араластыру туралы».

 

— Үндер арқылы әуен эволюциясы. Ырғақ.

 

— Экспеимент арқылы теориялық қортындыларды 

тексеру.

 

— Әуеннің аяқталатындығы мен кемеліне жетуі.

 

— Әл-Фараби өз дәуірінде музыка саласында жаңа 

құндылықтарды жинақтау пәрменді болды: өзінің ар-

наулы жанрлары бар (мақам, күй және басқалары) кәсіби 

өнердің ерекше бір бұтағы қалыптасып, бөлініп шықты; 

соған байланысты орындаушылық саласында дефферен-

циация болды [3, с. 20, 21.].

Әл-Фарабидің эстетикалық ілімдері «Музыканың үлкен 

кітабын ғана емес, оның барлық еңбектерін маңызды ете 

түседі. Ол өзінің осы күнге дейін әлемдік маңызын жоғал-

тқан жоқ және өз зерттеушілерін күтуде.

Әдебиет:

1.  Шостакович Д. Национальные традиций в музыке. Курьер. Музыка столетий. — Париж, 1975.

2.  Трактаты о музыке и поэзий. — Алматы,1973.

3.  Музыка Советского Востока. — М., 1868.

73

“Young Scientist”  .  #6.2 (86.2)  .  March 2015

Mathematics

ИНФОРМАЦИЯ ОБ УНИВЕРСИТЕТЕ «БОЛАШАК»

Реализуя инициативы Главы государства Н. А. Назар-

баева, университет «Болашак», имеющий 20-летний опыт 

подготовки кадров в области образования, бизнеса, ин-

женерии, сельского хозяйства и других специальностей, 

стремится к удовлетворению потребностей работодателей 

в специалистах, обладающих логическим мышлением, 

способных адаптироваться к изменяющимся условиям 

мирового рынка в условиях глобализации. Прием в Уни-

верситет осуществляется по государственным образо-

вательным грантам и на договорной основе. Подготовка 

специалистов осуществляется по 42 специальностям ба-

калавриата и 6 специальностям магистратуры. Универ-

ситет включает 3 факультета, 10 кафедр, 2 колледжа.

Как учебное заведение Университет видит свою миссию 

не только в передаче имеющихся знаний, но и наработке 

новых знаний на основе достижений науки. При таком 

подходе в научный поиск вовлечены не только препода-

ватели, но и большинство студентов, а также магистранты 

университета. Сегодня Университет «Болашак» является 

исследовательским университетом инновационного типа.

Университетом проводится работа по созданию и вне-

дрению совместных образовательных программ с зару-

бежными вузами. Так, с целью творческого сотрудничества 

университет подписал договора о сотрудничестве с Аэро-

космическим институтом, институтом Аэронавигации На-

ционального авиационного университета Украины, Феде-

ральным государственным бюджетным образовательным 

учреждением высшего профессионального образования 

«Московским государственным университетом экономики, 

статистики и информатики (МЭСИ)», университетом 

Экономики и предпринимательства (Кыргызстан), науч-

но-издательским центром «Социосфера» (Чехия), изда-

тельством «Молодой ученый» (Россия) 

и т. д. В договорах 

рассматриваются конкретные мероприятия по развитию 

сотрудничества в области учебно-методической и науч-

но-исследовательской деятельности; повышению квали-

фикации и организации стажировок профессорско-препо-

давательского состава; а также по реализации совместных 

образовательных программ бакалавриата и магистратуры.

Увеличивается количество зарубежных публикаций 

ППС, в том числе в научных изданиях с высоким им-

пакт-фактором базы Томсон Рейтер. За 2013 год за ру-

бежом опубликовано свыше 68, за 2014 около 80 на-

учных статей ППС университета. Основные результаты 

исследования опубликовались в России, Чехии, Польше, 

Болгарии, Германии, США, Пакистане, Южной Корее, 

Испании, а также в рецензируемых журналах, которые 

имеют SJR (Scopus, Elsevier и т. д.).

INFORMATION ABOUT «BOLASHAK» UNIVERSITY

Realizing initiatives of the Head of state N. A. Nazarbayev, 

the «Bolashak» University having 20 years' experience of 

training in the field of education, business, engineering, ag-

riculture and other specialties for Kyzylorda area, achieves 

for satisfaction of needs of employees in the experts of pos-

sessing logical thinking, capable to adapt for changing con-

ditions of the world market in the conditions of globaliza-

tion. The university train 42 specialties of a bachelor degree, 

6 specialties of a master. It includes 3 faculties, 10 depart-

ments and 2 colleges.

The university predict its mission not just having the 

knowledge as an institution, but also having the new achieve-

ments in sciences. In research not only the teachers are in-

volved, but also students and masters of university. As a re-

sult, today «Bolashak» University is one of the innovation 

types of research work.

The presence of the international joint educational pro-

grams by university is conducted work on creation and in-

troducing the joint educational programs with foreign high 

schools. For example, university has signed the agreement on 

cooperation with Aerospace institute and institute to Aero-

navigations National aircraft university of the Ukraine, has 

signed the agreement on strategic partnership with Federal 

state budgetary educational institution of the high vocational 

training «Moscow state university of the economy, statistics 

and informatics (MESI)» and Erevan branch of the federal 

state budgetary educational institution of the high vocational 

training «Moscow state university of the economy, statistics 

and informatics (MESI)», one more agreement is signed in 

this year about cooperation between university «Bolashak» 

and university of the Economy and enterprise (Kyrgyzstan), 

with press «Young scientist» (Russia). Permanent coopera-

tion is provided in agreement between university in the field 

of scholastic-methodical, research and cultural activity; in 

increasing of the qualifications and organizations of the pe-

riods of trial professorial-teaching composition; in realization 

of the joint educational programs bachelors and the masters.

The quantity of foreign press of teaching staff is improving. 

68 articles of teaching staff are published in foreign coun-

tries like Russia, Czechia, Poland, Bulgaria, Germany, Pak-

istan, the South Korea, Spain in 2013 year and in 2014 year 

about 80 articles.

There are many articles which are published in reviewed 

journals like SJR (Scopus, Elsevier etc). The results of scien-

tific research work of professor-training staff is actively being 

developed and implemented in the educational process.

Молодой ученый

Ежемесячный научный журнал

№ 6.2 (86.2) / 2015

а

д Р ес

 

Р е д а к ц и и

:

420126, г. Казань, ул. Амирхана, 10а, а/я 231.

E-mail: info@moluch.ru

http://www.moluch.ru/

Учредитель и издатель:  

ООО «Издательство Молодой ученый»

ISSN 2072-0297

Тираж 1000 экз.

Отпечатано в типографии издательства «Молодой ученый», г. Казань, ул. Академика Арбузова, д. 4

Статьи, поступающие в редакцию, рецензируются.  

За достоверность сведений, изложенных в статьях, ответственность несут авторы.  

Мнение редакции может не совпадать с мнением авторов материалов.  

При перепечатке ссылка на журнал обязательна.

Материалы публикуются в авторской редакции.

Р

е д а к ц и о н н а я

 

к о л л е г и я

:

Главный редактор: 

Ахметова Г. Д.

Члены редакционной коллегии:

Ахметова М. Н.

Иванова Ю. В.

Каленский А. В.

Лактионов К. С.

Сараева Н. М.

Авдеюк О. А.

Алиева Т. И.

Ахметова В. В.

Брезгин В. С.

Данилов О. Е.

Дёмин А. В.

Дядюн К. В.

Желнова К. В.

Жуйкова Т. П.

Игнатова М. А.

Коварда В. В.

Комогорцев М. Г.

Котляров А. В.

Кузьмина В. М

Кучерявенко С. А.

Лескова Е. В.

Макеева И. А.

Матроскина Т. В.

Мусаева У. А.

Насимов М. О.

Прончев Г. Б.

Семахин А. М.

Сенюшкин Н. С.

Ткаченко И. Г.

Яхина А. С.

Ответственные редакторы: 

Кайнова Г. А., Осянина Е. И.

Международный редакционный совет:

Айрян З. Г. (Армения)

Арошидзе П. Л. (Грузия)

Атаев З. В. (Россия)

Борисов В. В. (Украина)

Велковска Г. Ц. (Болгария)

Гайич Т. (Сербия)

Данатаров А. (Туркменистан)

Данилов А. М. (Россия)

Досманбетова З. Р. (Казахстан)

Ешиев А. М. (Кыргызстан)

Игисинов Н. С. (Казахстан)

Кадыров К. Б. (Узбекистан)

Кайгородов И. Б. (Бразилия)

Каленский А. В. (Россия)

Козырева О. А. (Россия)

Лю Цзюань (Китай)

Малес Л. В. (Украина)

Нагервадзе М. А. (Грузия)

Прокопьев Н. Я. (Россия)

Прокофьева М. А. (Казахстан)

Ребезов М. Б. (Россия)

Сорока Ю. Г. (Украина)

Узаков Г. Н. (Узбекистан)

Хоналиев Н. Х. (Таджикистан)

Хоссейни А. (Иран)

Шарипов А. К. (Казахстан)

Художник: Шишков Е. А.

Верстка: Бурьянов П. Я.