М.Өтемісов атындағы Батыс
жүктеу/скачать 1,16 Mb.
|
| Саговниктер -Cycadopsida
Саговниктердің жапырақтары үлкен, қауырсынды, сиректеу тұтас ланцет тәрізді болып келеді. Сабағы (діңі) жақсы жетілген, өзектен, қабықтан және онша үлкен болмайтын сүрек қабатынан тұрады. Тұкымбүрі жапырақ тәрізді немесе азды-көпті метаморфозаға ұшыраған мегаспорфилдерінде орналасады. Әдетте тұқымбүрлері жалғыздан орналасады немесе топтасып стробил (шишка) түзеді. Саговниктер эволюцияның үлкен жапырақты тармағы болып табылады. Саговниктер класы бір қатардан (Cycadales) тұрады, онда бір тұқымдас (Cycadaceae) бар. Қатарға қазіргі кездерде кездесетін 100 дей түр жатады. Ола Шығыс Азияның, Австралияның, Африканың және Америками тропикалық жөне субтропикалық облыстарында кеңінен тара Саговниктер жай өсетін ағаштар, биіктігі 20 метрге жетеді 1000 жылға дейін өмір сүреді. Сабағы бүтақгалл немесе нашар бұтақтанатын колонна тәрізді немесе түйнек төрід жуаңдаған, кейде топыракқа жартылай көмілген болып келі (геофилия). Өзегінде крахмал жиналады. Сабақгың жоғарғы І вегетативті бүршікпен аякталады, оны жапырақтардың тобы қоршап тұрады. Бүршікте жаль папоротниктердегі секілді ұлу тәрізді (улитка) бұралып Үлкен жапырақтары кауырсынды, ұзындықтары 2м. дейін Саговниктердің ұрықтануы өліде сулы ортамен байланыс Архегонийлері эндоспермнің ойыстау жерінде- архегониаш камерада орналаскан. Тозаң өскен кезде сперма түзетін кле 2-4 немесе көптеген көпталшықгы үлкен сперматозоидтар болады. Олар архегониальды камераның ішіндегі сұйыкқа ба түседі де, біраз уақыт жүзіп жүреді, содан соң барып олар біреуі жұмырікд клеткасын ұрықтандырады. Саговник практикалық маңызы шамалы. Кейбір түрлерінің, өсіресе саговниктің (саговник поникающий - Cycas revoluta) өзегінен жармасын дайындайды. Саговниктер тамаша сәндік өсімтгіі оларды орашкерияларда және ашық грунтта өсіреді. Саговниктер қатары — Cycadales. Қатарға қазіргі кездерде кездесетін 100 дей түр жатады. Олар Шығыс Азияның, Австралияның, Африканың және Американың тропикалық және субтропикалық облыстарында кеңінен таралған. Саговниктер жай өсетін ағаштар, биіктігі 20 метрге жетеді және 1000 жылға дейін өмір сүреді. Сабағы бүтақталмаған немесе нашар бұтақтанатын колонна тәрізді немесе түйнек тәрізді жуандаған, кейде топыраққа жартылай көмілген болып келеді (геофилия). Өзегінде крахмал жиналады. Сабақтың жоғарғы ұшы вегетативті бүршікпен аяқталады, оны мәңгі жасыл жапырақтардьщ тобы қоршап түрады. Бүршікте жапырақтары папоротниктердегі секілді ұлу тәрізді (улитка) бүральш тұрады. Үлкен жапы- рақтары қауырсынды, ұзындықтары 2 м. дейін барады. Саговниктердің үрықтануы әліде сулы ортамен байланысты. Архегонийлері эндоспермнің ойыстау жерінде- архегониальды камерада орналасқан. Тозаң өскен кезде сперма түзетін клеткадан 2—4 немесе көптеген көпталшықты үлкен сперматозоидтар пайда болады. Олар архегониальды камераның ішіндегі сұйыққа барып түседі де, біраз уақыт жүзіп жүреді, содан соң барып олардың біреуі жүмыртқа клеткасын ұрықтандырады. Саговниктердің практикалық маңызы шамалы. Кейбір түрлерінің, әсіресе иілгіш саговниктің (саговник поникающий — Cycas revoluta) өзегінен саго жармасын дайындайды. Саговниктер тамаша сәндік өсімдіктер, оларды оранжерияларда және ашық грунтга өсіреді. жүктеу/скачать 1,16 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|