Нүрмашева Ф. К а з а Х с т а н р е с п у б л и к а с ы н ы ң а з а м а т т ы қ 1 c ж ү р г І з у к ү к ы ғ ы \. l\l \ I ы /м II а \іч 1,1 ’iiiw



Pdf көрінісі
бет9/198
Дата15.10.2023
өлшемі12,05 Mb.
#115282
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   198
Байланысты:
nurmashev u nurmasheva f kazakstan respublikasynyn azamattyk 2

Koptayra 
кепіл 
берілгем, — деп үнделген Казакстан Республикасынын Консти- 
туциясында (2-тарау, ІЗ-бап). Ешкім де өз мүлкінен айрылуға 
тиісті емес, болмаса сот шешімі бойынша (К.Р Конституииясы 
2-тарау, 26-баи).
Азаматтык күкыкты корғау кезінде сот өкімін азаматтыксот 
ісін жүрпзу аркылы сот жүзеге асырады.
§ 5. Аэаматтық сот ісінін сатылары
Ә рбір іс бойы нш а азам атты к сот ісі басталады және 
процестің сатылары деп аталатын онын белгілі бір жүйеде 
бірнеше кезеңдері болады. Азаматтык процестін сатылары деп 
накты іс бойынша сот ісініи максаттарын біріктіретін іс жүргізу 
әрекезтерінін жиынтығын айтады.
Қазакстан Республикасынын Азаматтык іс жүргізу кодексі- 
нің мынадай сатылары болады:
1) 
бірініиі сатыдагы сот ісі.
Бүл сатыда сотгар талап етушінің 
жауап берушіге жазған талап кою арызы бойынша іс козғала- 
ды, нәтижесінде сот шешім шыгаратын сот талкылауына, істі 
карауга дайындык жүрпзіледі. Бүл істі шын мәнінде талкылай- 
тын азаматтык пронесли міндетті сатысы болып табылады.
2) 
кассацияіық және шагым беру сатысындагы сот ісі.
Шағым 
беру бойынша наразылыкты сот бірінші сатьшағы соттың күшіне 
енбеген шешімінің непздігін тексереді;
3) 
қадагаіау сатысындагы сот ісі.
Занды күшіне енген шешім 
және бірінші сатыдағы соттын аныктауы, шағым бойынша істі 
карайтын және кадағалау соттарының каулылары, сот бүйрык- 
тары кадағалау тәртібімен каралады. Кадағалау сот ісін жүргізу 
тәртібі өзінің күрделш пмен ерекшеленеді;
4) 
заңды күшіне енген шешшнің, анықтау мен қаульиардың
жаңадан ашыяган мән-жайіары бойынша істі қайта қарау.
Зан­
ды күшіне енген сот актілерін кайта караудың негіздеріне 
мәлімдеуші мен сот төрешісіне бүрын белгілі болмаган және 
болуы мүмкін емес манызды мән-жайлар жатады;
23


Ж анадан ашылған мән-жайлары бойынш а шешіиді, анык- 
тау мен каулыларды кайта карау непздеріне мыналар жатады 
(К Р А ІЖ К , 404-бап):
— мәлімдеуші мен сот төрешісіне бүрын белплі болмаған 
және болуы мүмкін емес маңызды мән-жайлар;
— занды күшіне енген сот үкімімен аныкталған, зансыз не 
негізсіз шешімнен каулы шығаруға әкеліп соктырған куәгердін 
касакана жалған жауабы, сарапш ының қасақана жалған кор- 
тындысы, касакана жасалған аударма, кұжаттардың не затгай 
дәлелдемелердін жалғандығы;
— занды күшіне енген сот үкімімен аныкталған тараптардың, 
іске катысушы өзге түлғалардын не олардын өкишерінін неме- 
се соттардың накты істі карау кезіндегі кылмыстык әрекеттері;
— накты шешімді, аныктауды не каулыны шығаруга неп з 
болған соттын шешімін, үкімін, аныктауын немесе каулысын 
не болмаса өзге органнын каулысын ж окка шығару;
— Қазакстан Республикасынын Конституш іялык Кенесінін 
сот кесімін шығарғандағы соттөреш ісінін колданған занын не­
месе өзге де күкыктык акп сін конституииялык емес деп тануы.
5) 
сонымен бірге зан сот ісіндегі немесе орындау ісіндегі 
шығынды кайта калпына келтіруді карастырады. Орындау ісін 
азаматтык процесс сатысына жаткызу мәселесіне зангерлердін 
көзкарасы әртүрлі. Олардын көпшілігі орындау ісін азаматтык 
процеске жаткызады. Бүл саты сот ісіндегі немесе орындау 
ісіндегі шығынды кайта калпына келтіруді карастырады. 1998 
жылдын 30 маусымындағы «Аткаруш ылык іс жүргізу және сот 
орындауш ыларынын мәртебесі туралы* Зан кабылданғаннан 
кейш, орындау ісі сот жүйесінен сот әкімішлігі деп аталатын 
үкімді орындау органдарына берілді. Біракта мәжбүрлеу пропесі 
аясында сот шешім шығарумен не токтатумен аякталған аза­
маттык іс бойынша сот ісі немесе орындау ісіндегі шыгынды 
толыктай не жартылай калпына келпру мәселесі калады.
Іс бойынша сот ісін козғау, істі сот талкылауына дайындау, 
сот талкылауы сатыларынын бірінші сатылагы, кассаииялык 
және шагымдану, кадағалау соттарында, кайта ашылган мән- 
жайлар бойынша істі карайтын сотта алатын орны барын айга 
кеткен жөн. Аталған сатылар бір-бірінен азаматтык істі козгау- 
дың мазмүны мен ерекшеліктері жағынан ерекшелене;
Бірінші сатыдаты сот ісі мүнда соттын шешімі не каулысы 
ш ығатышш ктан және негізінен талап етушінін талаптары мен
24


тараптардым карсылыктары канағаттандырылуы мүмкін бола- 
тындыктан азаматтык процестің міндетп сатысы болып табы- 
лады, ал калғандарын факультативті сатыларга жаткызуга бо- 
лады.
2 - т а р а у. АЗАМАТТЫҚ 1C Ж Ү РП ЗУ КҮҚЫҒЫНЫҢ 
ПРИНЦИПТЕР1

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   198




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет