НұРСҰлтан назарбаев тәуелсіздік дәуірі әож 23 (574) кбж 66. (5Қаз) н 19 н 19
жүктеу/скачать 3,95 Mb. Pdf көрінісі
|
| G-GLOBAL қағидалары
Тәуелсіздік жылдарында егемен Қазақстан әлемге жаһандық қоғамдас- тықты үйлесімдірек әрі әділетті ете түсетін ойластырылған шешімдерді 468 ТӘУЕЛСІЗДІК ДӘУІРІ ұсынумен келеді. Осындай ұстанымдардың бірі – 2012 жылы негізделген G-GLOBAL жобасы. Алғаш рет жоба ұстанымдары 2012 жылғы 23 мамырда өткен V Астана экономикалық форумында тұжырымдалды. Әлемнің таңдаулы іскер топтарының алдында сөз сөйлеп, мен әділетті әлем құрылысының маңызды негіздерін қадап айттым. Бірінші – «эволюция, революция емес». Адамзат саяси революциялар лимитін өткен ғасырда-ақ тауысып қойған. Сондықтан реформалар жолы – ХХІ ғасырдағы прогреске бастайтын бірден-бір соқпақ. Екінші – әділдік, теңдік және ортақ мәмілеге келу. XXI ғасырда елдерді «ұлы және қосалқы, жетекші және жетектегі» деп бөлу ескірген. Мемлекеттер теңдігін негіздейтін жаңа әділетті әлемдік саясат қажет. Үшінші – «жаһандық толеранттылық пен сенім». Мемлекеттер арасындағы қарым-қатынас, геосаяси салмаққа қарамастан, толерантты болуы тиіс. Жаһандық сенім болмайынша, келісілген шешімдерге қол жеткізу мүмкін емес. Төртінші – «жаһандық транспаренттік». G-GLOBAL әлемі – бұл транспарентті қауымдастық, мұнда ешқандай қосарлы стандарттар болмауы тиіс. Бесінші – «конструктивті көпқырлылық». Тап осындай шиеленіссіз көпқырлылық жаһандық сын-қатерлерден өтіп, ХХІ ғасырдағы адамзаттың тұрақты дамуын қамтамасыз ете алады. G-20 форматының қазірдің өзінде жеткіліксіз болып отырғандығына мен кәміл сенімдімін. Жаһандық диалогтың шоғырланған тетіктері қажет. G-GLOBAL форматы осындай тетік бола алады. Ал бұған қажетті комму- никативті алаң – Астана экономикалық форумы. Жаңа жобаның қағидат- тары әлем тәртібінің бүкіл архитектурасын бойлап, БҰҰ мен халықарлық құқықтың негізгі құжаттарында бекітілуі тиіс. 2012 жылдың 24 мамырында мен АЭФ-қа қатысушы мәртебелі эконо- мист ғалымдардың тобымен кездестім. Олардың арасында Нобель сый- лығының лауреаттары – Роберт Манделл, Эдвард Прескотт, Джон Нэш, Эрик Маскин, Роберт Ауманн, Финн Кидланд, Кристофер Писсаридес, Мюррей Гелл-Манн, Ада Цонат, Ричард Джон Робертс, Кэрри Бенкс Мул- лис болды. Әлемге аты мәшһүр ғалымдар қазақстандық идеяға қолдау біл- дірді. Ал бір аптадан соң, Астанада 30 мамыр күні G-GLOBAL-дың руха- ни-өнегелі аспектілері өзге беделді халықаралық форум – Әлемдік және дәстүрлі дін көшбасшыларының IV съезіне қатысушылар арасында қызу талқыға түсті. Рухани көшбасшылар – Мәскеу және Бүкіл Русь Патриархы Кирилл, Дүниежүзілік Ислам Лигасының Бас хатшысы Абдалла бен Абдель Мухсин ат-Турки, католик кардиналы Джованни Лайоло, Израильдің Бас Ашкеназ Раввині Иона Мецгер және көптеген өзге де дін басшылары Қа- зақстанның күш-жігеріне қолдау білдірді. ҚАЛЫПТАСҚАН МЕМЛЕКЕТ. ҚАЗАҚСТАННЫҢ ҮШІНШІ ЖАҢҒЫРУЫ 469 Жаһандық тұрақсыздықтың жалғасуы және 2010-шы жылдардың орта- сына қарай халықаралық жағдайлардың күрт шиеленісуі G-GLOBAL қағи- даттарының маңыздылығына көз жеткізді. жүктеу/скачать 3,95 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|