Нуржігіт Алтынбеков
жүктеу/скачать 1,09 Mb. Pdf көрінісі
|
| Нуржігіт Алтынбеков
езектері тұйық біткен түтікшелер түрінде болады. Еміздікті тыстаған эпидермис пигменттелген (қара- қоңыр). Еміздік дермасында көптеген бос жатқан жөне ннкапсулярлы нерв ұштары болады. Еміздіктің сезімтальдық қасиетінің әсері сүт беруге рефлекторлы әсер етеді. Сүт бездерінің құрамындағы секреторлы жасушалары- лактоциттер,бұлардың апикальды полюстарында микробүрлер болады. Лактопитттердің сыртын жіп тәрізді созылып орналасқан миоэпителиоциттер қоршайды. Бездегі миоэпителиоцитттердің кызметі жиырылғыштық бездін секреторлы бөлігін қысып сүттің бөліну процесіне қатысады. Сүт - күрделі, құрамында суы бар эмульсия. Сүттің құрамында май тамшылары (май қышқылы, үш глицерид), белоктар (казеин, лактоглобулиндер), көмір сулар (лактоза,сүт қанты) және тұздар мен көп мөлшерде су бар. Лактоциттердің күрделі ультра мнкро- скопиялық құрылыс ерекшелігі осы аталған құрылымдардын синтезіне тығыз байланысты. Лактоциттердің цитоплазмасында жақсы дамыған эндоплазмалық торлардың екі түрі, Гольджи комплексі (козенн мен лактозанын секрециясына қатысатын) және микротубуллалар мен мякрофиламенттері де барнылық Микротубуллалары мен микрофиламенттер секреттік транспортқа (тасымалдауға) қатысады. Нәрестенің сүтнеи қоректенуі тоқталысымен, бездің инволюциясы басталады, Бірақ без құрамындағы сүт өзектері мен альвеолалары (сүлік болмағанымен) өз қалпын сақтайды. Жасқа байланысты ерекшелігі. Қыз балалардың жыныстық пісіп-жетілу кезеңіне, сүт безінің альвеолалары мен синустары қарқынды турде өседі. Бұл процесс менустрациядан кейін бірқалыпқа келіп, қайта бәсеңдейді. Ал ересек әйелдерде климакстан кейін, бездің инволюциясы басталады. (без кері дамиды). Бұған овармальды гормондардың тоқыраптоқталуы әсер етеді. 63. Сіңір мен байламдардың гистологиялық құрылысы. Сіңір қалың, тығыз, параллель коллаген талшықтарының шоғырларынан тұрады. Бұл шоқтардың арасында фиброциттер мен аздаған фибробласттар мен негізгі аморфты зат бар. Фиброциттердің жұқа пластинкалы процестері талшықтардың байламдары арасындағы кеңістіктерге еніп, олармен тығыз байланыста болады. Сіңір шоқтарының фиброциттерін сіңірлі жасушалар - тендиноциттер деп атайды. Көршілесінен фиброциттер қабатынан бөлінген коллаген талшықтарының әрбір байламы бірінші реттік шоқ деп аталады. Борпылдақ талшықты дәнекер тіннің жұқа қабаттарымен қоршалған бірінші ретті бірнеше орамдар екінші ретті шоқтарды құрайды. Екінші ретті шоқтарды бөлетін борпылдақ талшықты дәнекер тіннің қабаттары эндотенония деп аталады. Екінші ретті байламдардан үшінші реттік шоқтар құралады, оларды борпылдақ дәнекер тіннің қалың қабаттары - перитений бөледі. Кейде сіңірдің өзі үшінші реттік байлам болып табылады. Үлкен сіңірлерде төртінші ретті байламдар болуы мүмкін. Перитенония мен эндотенонияда сіңірді, нервтерді тамақтандыратын қан тамырлары және орталық жүйке жүйесіне сіңір ұлпасының шиеленісу жағдайы туралы сигнал жіберетін проприоцептивті нерв ұштары бар. Сүйектерге бекінетін жерлердегі кейбір сіңірлер қабықшамен қоршалған, екі талшықты дәнекер тіндік қабықшадан тұрғызылған, олардың арасында гиалурон қышқылына бай сұйықтық (майлағыш) болады. Байламдар - бұл қаңқа сүйектерін немесе жекелеген мүшелерді байланыстыратын тығыз дәнекер тіндік түзілімдер. Функциясы бойынша олар байламдарды күшейту (буындарды нығайтуға көмектесу), буындардағы қозғалыстарды тежеу және бағыттауды ажыратады. Байламдардың бір бөлігі (мысалы, омыртқа мен аяқтың байламды аппараты) статикалық функцияларды жүзеге асыруға қатысады - дененің тік орналасуын сақтау, аяқтың доғаларын бекіту.Буындар аздап созылуы мүмкін, бұл буынның серпімділігін береді, бұл оны дислокациядан қорғайды. Жасы ұлғайған сайын байламдардың икемділігі біртіндеп төмендейді. Әр созылған сайын оларда коллаген қосымша түзіліп, байламдар қатаяды. Нәтижесінде буынның тұрақтылығы жақсарады, бірақ оның икемділігі төмендейді.Буындарды қанмен қамтамасыз ету жақын артериялар арқылы жүзеге асырылады. |