Создание  ощущения  внутренней  потребности

789

педагогаспрофессиональным  сообществом;  педагогическое  творчество,  самоконтроль  и 

самоанализ на основе рефлексии. Новой ценностью образования можно считать и признание 

педагогом самоценности своей личности, ее неповторимой индивидуальности, неизменного 

призвания и предназначения. 

В то же время, практика показывает, что убеждения, ценности современных учителей в 

большинстве своем остаются на уровне традиционных подходов к преподаванию и значительно 

сдерживают его восприимчивость к новым идеям. 

Это обусловило цель данного исследования:

выявление возможностей курсов повышения 

квалификации по Уровневым программам по формированию новых ценностей и убеждений 

педагогов.

В  основу  исследования  были  положены  теоретические  выкладки  ученых-психологов 

о  специфике  ценностей  и  убеждений.  Так,  например,  И.Ф.  Исаев  предлагает  следующую 

классификацию  профессиональных  ценностей  преподавателя:ценности-цели,  ценности-

средства, ценности-отношения, ценности-знания и ценности-качества [5].

Перечисленные группы профессиональных ценностей, порождая друг друга, образуют 

аксиологическую  модель,  имеющую  синкретический  характер.  Он  проявляется  в  том,  что 

ценности-цели  определяют  ценности-средства,  ценности-отношения  зависят  от  ценностей-

целей и ценностей качеств, то есть они функционируют как единое целое [6].

В  процессе  реализации  Программ  уровневых  курсов  происходит  освоение  основ 

конструктивистского  подхода,  переход  от  лекционных  форм  работы  к  интерактивным.  Для 

всех участников процесса обучения становится актуальной пирамида Синека, содержащая в 

основании пирамиды убеждения человека, а на вершине – действия, как результат влияния 

убеждений и ценностей. 

Формирование  ценностей  педагогов  происходит  в  результате  сложения  нескольких 

факторов: либо сложившегося или готового сложиться поведения, либо при наличии внутренне 

или  внешне  мотивирующей  ситуации.  Чаще  на  занятиях  используется  естественный  путь 

формирования - не разговоры, а ненавязчивое вовлечение человека в новые для него жизненные 

обстоятельства,  в  которых  естественным  образом  ему  эти  ценности  оказываются  близки  и 

нужны. 

Обучение  взрослых  людей  предполагает  большую  опору  на  имеющийся  опыт  и 

предварительное  чтение.  Групповая  дискуссия  или  участие  в  мозговом  штурме  позволяет 

заинтересовать  всю  группу,  поделиться  информацией  посредством  опыта.  Учителям  дается 

возможность внести вклад своими комментариями в оценку учебного процесса. Их комментарии 

представляют эффективную основу для улучшения обсуждаемого материала и для улучшения 

способа его подачи. 

Для исследования была выбрана группа учителей, проходящих обучение на уровневых 

курсах по 1 (продвинутому) уровню. Общее количество участвующих в исследовании учителей 

составило 100 человек. Исследования проводились во время обучения, частные методики были 

использованы в первую неделю первого аудиторного этапа и в последнюю неделю второго 

аудиторного этапа.

Методы сбора данных были выбраны следующие: наблюдение, анализ работ слушателей, 

анкетирование, использование авторских методик (тест М.Рокича), психодиагностический метод 

– тестирование, так как тест – это стандартизированное задание, которое позволило выявить 

меру выраженности педагогических ценностей у учителей. В результате тестирования были 

получены определенные количественные характеристики, показывающие меру выраженности 

ценностей у исследуемой группы педагогов. Данный метод наиболее актуален и удобен для 

проведения данного исследования. Обработка данных происходила на основе количественного 

анализа собранных ранее данных с помощью методов описательной статистики.

Исследование педагогических ценностей слушателей Уровневых курсов проводилось не 

790

5

на уровне анализа личности (индивидуальных различий), а на уровне культуры (различий в 

социальной культуре), в связи с этим, единицей анализа выбрана социальная группа – группа 

педагогов. В данном случае ценности характеризуют основу профессионального поведения 

группы слушателей, и анализируются абстрактные идеи о том, что принято или не принято 

в данной профессиональной среде. Учителя в таком исследовании выражают определенные 

ценностные  приоритеты  в  отношении  целей  и  способов  действия  в  процессе  обучения  и 

преподавания, а также решают какое поведение является приемлемым и обосновывают свой 

выбор.

Для  исследования  была  выбрана  наиболее  распространенная  в  наше  время  методика 

изучения  ценностных  ориентации  М.  Рокича,  основанная  на  прямом  ранжировании  списка 

ценностей.

Для оценки степени изменения убеждений учителей в процессе обучения были выбраны 

пять убеждений, соответствующих новым подходам в обучении и преподавании, а также пять 

убеждений,  соответствующих  традиционным  подходам  к  обучению.  В  исследовании  был 

использован Метод суммируемых оценок Ликерта и его установочная шкала. 

В исследовании были изучены два класса ценностных ориентации учителей: терминальные 

и инструментальные ценности (по М.Рокичу). Терминальные ценности отражают убеждения 

в том, что та или иная конечная цель индивидуального существования стоит того, чтобы к 

нейстремиться.  В  отличие  от  них,  инструментальные  ценности  состоят  из  убеждений,  что 

определенный образ действий или свойства личности являются предпочтительными.

На  стартовой  позиции  исследования,  в  первую  неделю  первого  аудиторного  этапа, 

приоритетами  в  терминальных  ценностях  (ценностях-целях)  являлось  физическое  и 

психическое здоровье, а также развитие, самосовершенствование. Среди наименее значимых 

ценностей  учителя  отметили  развлечения,  материально-обеспеченную  жизнь  и  свободу 

(независимость поступков). 

Среди ценностей-средств (инструментальных) первое место занимает умение доходчиво 

объяснять  материал,  владение  дидактическими  приемами,  чувство  долга.  Среди  наименее 

значимых были отмечены самокритичность, умение планировать урок, терпимость к взглядам 

других.

Результаты повторного тестирования педагогов в конце обучения кардинально отличаются 

от исходных. Среди терминальных ценностей приоритетными после обучения на Уровневых 

курсах стали любовь к детям, осталось в приоритетных, но сместилось на второй план крепкое 

здоровье  и  резко  поднялся  ранг  желания  изменить  мир  к  лучшему.  Среди  менее  значимых 

ценностей  также  произошли  изменения,  так  наименее  значимой  стала  исполнительность, 

материально обеспеченная жизнь и общий кругозор.

Инструментальные ценности также поменяли свои позиции в ранжировании учителями 

после  обучения.  Так,  быстрота  реакции,  современный  имидж  и  самокритичность  стали 

наименее  важными,  а  авторитетность  и  оптимизм  получили  преимущественный  выбор. 

Объяснить  полученные  результаты  можно  следующим  образом.  В  процессе  обучения  на  1 

(продвинутом) уровне, перед учителями ставится цель стать лидерами образования, создаются 

условия для повышения веры в себя, в значимость происходящих перемен и важность слышать 

«голос ученика».

Вторая методика, выявляющая степень убежденности на основе согласия-несогласия с 

определенными тезисами также показала, что наблюдается изменение отношения учителей к 

новым подходам. 

Результаты исследования демонстрируют явное изменение убеждений учителей в пользу 

новых  подходов.  Анализ  результатов  исследования  показал,  что  в  результате  обучения  на 

курсах  повышения  квалификации  по  Уровневым  программам,  в  частности  по  программе  1 

(продвинутого) уровня происходит изменение профессиональных педагогических ценностей 

791

у группы учителей. На более высокие позиции среди терминальных ценностей поднимаются 

ценности «желание изменить мир к лучшему», «любовь к детям», ценность «познание». Данные 

приоритетные  ценности-цели  вполне  могут  стать  основой  для  освоения  новых  подходов  к 

обучению и преподаванию. 

Особое внимание во время исследования было обращено на изменение инструментальных 

ценностей. Большой прирост после обучения в ранжировании показал термин «авторитетность», 

что напрямую можно связать с ориентиром учителей первого уровня на лидерство в школе. 

Весь процесс обучения базировался на развитие лидерских качеств и основ менеджмента у 

педагогов.

Полученные  результаты  являются  прямым  следствием  базирования  обучения  на 

конструктивистском подходе. На курсах тренер старается яркими примерами, интересными 

фактами  привлечь  внимание  слушателей  к  необходимости  изменений  во  взглядах  на 

образование. Затем большое количество упражнений способствует пониманию инновационных 

ценностей. Учителя самостоятельно формируют в результате упражнений собственное мнение, 

индивидуальные представления о деятельности учителя. На занятиях используется постоянная 

опора на собственный опыт учителя, осмысление своей практики, понимание необходимости ее 

изменения проходит при совместных обсуждениях в группе. Учителя, как в зеркале, видят свои 

действия в рассказах коллег, и при положительном подкреплении с помощью формативного 

оценивания, выстраивают (конструируют) новые убеждения и ценности. 

Большое  внимание  тренеры  стараются  уделить  на  занятиях  сохранению  заявленных 

новых убеждений. Построение тренингов и занятий идет только таким образом, как должны 

проводить  уроки  обученные  педагоги.  Задания,  как  правило,  используются  проблемные, 

приближенные к действительности, основанные на метапознании. 

Измененные убеждения становятся основой поведения педагогов уже на курсах, а также 

во  время  практики  и  после  обучения.  В  своей  практике  тренеры  используют  подключение 

учителей  к  процессу  обучения  в  роли  со-тренеров.  Учителя  проводят  разминки-ледоколы, 

ведут некоторые мастер-классы.

В  то  же  время,  имеются  некоторые  ограничения  интерпретации  полученных  данных. 

Утверждения, соответствующие новым подходам в образовании, сформированные во время 

обучения  на  курсах  могут  меняться  в  других  условиях,  при  изменении  мнения  учителя, 

например, во время неудачной практики. Утверждения, как и другие свойства личности, имеют 

тенденцию сохраняться, пока человек не подвергнется новому обучающему опыту. В этом и 

состоят ограничения данного исследования в действии. Как только учитель возвращается в 

школу и попадает в прежнюю среду,его новые убеждения могут затухать. Выявить процент 

этого «затухания» может повторное тестирование тех же учителей после обучения, например, 

через полгода, через год. В то же время показатели тестирования не будут ниже первоначальных, 

так как они являются более стабильными и устойчивыми.

Не  все  учителя  дали  высокий  результат  изменений.  Прослеживается  четкая  линейная 

зависимость  между  возрастом  учителя  и  лабильностью  его  мышления.  Более  опытные 

учителя, с большим стажем и сложившейся философией меньше говорят на занятиях, труднее 

исправляют  свои  записи,  хуже  рефлексируют.  Причиной  этих  проблем  является  то,  что  их 

ценности  уже  сформированы  и  меняются  с  большим  трудом.  Решить  эту  проблему  может 

активная посткурсовая поддержка и изменение учебной среды в каждой школе.

Полученные результаты позволяют выстроить дальнейшие планы, способные продолжать 

работу по изменению убеждений педагогов и, что особенно важно, сохранения убеждений и 

ценностей, приобретенных на курсах. Учитель в процессе своей работы ежедневно погружается 

в  эмоционально  насыщенную  среду  своего  учебного  заведения.  Эта  среда,  совместно  с 

педагогическими успехами и неудачами активно влияет на ценностные ориентации педагога. Во 

время курсов учитель находится в своеобразном «оазисе» искусственно созданном тренером, а 

792

5

в школе еще может царить традиционный подход, субъективизм и рутина. Поддержать педагога 

в таких условиях даже важнее, чем научить.

Следовательно,  очень  важным  моментом  является  посткурсовая  поддержка 

сертифицированного учителя, до тех пор, пока в школах не сформируется соответствующая 

инновационная среда.

Выводы:

•  обучение педагогов на курсах повышения квалификации по Уровневым программам 

способствуют  изменению  ценностей  и  убеждений  учителя,  касающихся  новых 

подходов к обучению и преподаванию;

•  сформированные  в  процессе  обучения  на  основе  мотивационного,  когнитивного  и 

поведенческого  компонентов  новые  ценности  и  убеждения  способны  привести  к 

постоянному использованию новых действий в практике учителя;

•  формирование  новых  убеждений  и  ценностей  –  длительный,  многокомпонентный, 

поэтапный  процесс,  имеющий  отсроченный  результат  и  требующий  постоянной 

поддержки.

Список использованной литературы

1.  Фрост Д., 2011, согласно цитате в Руководстве для учителя 1 уровня, 2013, с.117.

2.  Пажарес, 1992, согласно цитате в Руководстве для учителя 1 уровня, 2013, с.121.

3.  Пажарес 1992; Татто 1996, согласно цитате в Руководстве для учителя 1 уровня, 2013, 

с.149.

4.  Ричард  Дж.  Эдлин  Повышение  квалификации  http://www.acsi.org.ua/7-novosti/593-

povyshenie-kvalifikatsii.

5.  Исаев И.Ф. Профессионально-педагогическая культура преподавателя. М.: Академия, 

2004, 208 с.

6.  Сластенин В.А., Исаев И.Ф., Мищенко А.И., Шиянов Е.Н. Педагогика: учебное пособие 

для студентов педагогических учебных заведений. – М.: Школа-Пресс, 1997, 512 с.

АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫ САБАҚТА 

ҚОЛДАНУДЫҢ ТИІМДІЛІГІ

Умытканова Н. У. 

Оралхан Бөкей атындағы №44 мектеп-лицейі

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ

Түйінді  сөздер:  ақпараттық  технологиялар,  интерактивті  тақта,  видео-сабақ,  оқушы, 

даму.

Ключевые  слова:  информационные  технологии,  интерактивная  доска,  видео  урок, 

ученик, развитие.

Keywords: information technology, interactive whiteboard, video lesson, student, development.

Аңдатпа

ХХІ ғасыр – бұл ақпараттық қоғам дәуірі, технологиялық мәдениет дәуірі, айналадағы 

дүниеге, адамның денсаулығына, кәсіби мәдениеттілігіне мұқият қарайтын дәуір. Ақпараттық 

технологияны  игеру  қазіргі  заманда  әрбір  жеке  тұлға  үшін  қажетті  шартқа  айналды. 

Ақпараттық  технологияның  дамуы  кезеңінде  осы  заманға  сай  білімді  шәкірт  тәрбиелеу 

мұғалімнің басты міндеті болып табылады. Бұл мақалада ақпараттық қоғамның негізгі талабы 

793

– оқушыларға ақпараттық білім негіздерін беру, логикалық – құрылымдық ойлау қабілеттерін 

дамыту, ақпараттық технологияны өзіндік даму мен оны іске асыру құралы ретінде пайдалану 

дағдыларын  қалыптастырып,  ақпараттық  қоғамға  бейімдеу  туралы  айтылған.  Ақпараттық 

технологияның әр түрлі құралдарын білім беру барысында түрлі әдіс-тәсілдер арқылы  қолдану 

- оқушының сабаққа деген қызығушылығын арттырып, өз бетімен ізденуге талпындыратыны 

сөзсіз.

Аннотация

ХХІ век – это информационная эпоха, эпоха культуры технологий, эпоха направленная на 

защиту окружающей среды, здоровья человека, профессиональную культуру. Овладение ИКТ 

в настоящее время стало для каждого необходимостью. Главная задача учителя – воспитание 

молодого  поколения  в  соответсвии  с  современными  требованиями  в  образовании.  В  этом 

докладе говорится, что главная цель ИКТ – дать ученику основные информационные знания, 

развитие логического мышления и самообразования и использование ИКТ как методическое 

пособие. Применение разных методик, методов и приемов ИКТ на уроках увеличивает интерес 

к предмету, помогает в поисках самостоятельных решений.

Abstract

XXI century - is the information era, the era of technology culture, the era aimed at protecting 

the environment, human health, professional culture. Mastering ICT has now become a necessity 

for everyone. The main task of the teacher - education of the young generation in accordance with 

modern requirements for education. The report states that the main objective of ICT - to give the 

student basic knowledge of information, the development of logical thinking and self-education and 

the use of ICT as a teaching aid. The use of different techniques, methods and techniques of ICT in 

the classroom increases the interest in the subject, helping in the search for their own decisions.

ХХІ  ғасыр  ақпарат  ғасыры  болғандықтан  адамзатқа  компьютерлік  сауаттылық  қажет. 

Білім берудің негізгі мақсаты – білім мазмұнын жаңартумен қатар, окытудың әдіс-тәсілдері 

мен әр түрлі құралдарын қолданудың тиімділігін арттыруды талап етеді. Осы мақсатты жүзеге 

асыруда ақпараттық технологияны пайдалану әдісі зор рөл атқарады. Осы орайда ел Президенті 

Н.Ә.Назарбаевтың халыққа жолдауындағы «оқу үрдісінде ақпараттық технологияларды білім 

беру саласын жақсартуда қолданыс аясын кеңейту керек» деген сөзін басшылыққа ала отырып, 

сабақта жаңа ақпараттық технологияларды пайдалануға жаппай көшуіміз керек. Ақпараттық 

технологияларды сабақта пайдаланудың негізгі мақсаты: Қазақстан Республикасында біртұтас 

білімдік  ақпараттық  ортаны  құру,  жаңа  ақпараттық  технологияны  пайдалану  Қазақстан 

Республикасындағы ақпараттық кеңістікті әлемдік білім беру кеңістігімен сабақтастыру болып 

табылады [1].

Көптеген жаңа технологиялармен қатар соңғы кездері информатика пәні сабақтарында 

ақпараттық технологиялар жиі қолданылуда.Осыған байланысты күнделікті сабаққа: 

•  мультимедия  (видео,  аудио  қондырғылары  мен  теледидарды,  электрондық 

оқулықтарды); 

•  компьютер (компьютерлік бағдарламалар, интерактивті тақта;

•  интернет және т.б. көрнекі материалдарды пайдалану айтарлықтай нәтиже береді. 

Мұндай қондырғылар оқушылардың қызығушылығын арттырып, зейін қойып тыңдауға 

және  алған  мәліметтерді  нақтылауға  мүмкіндік  береді.  Оқушылардың  сабаққа  деген 

қызығушылығын ояту мұғалімнің сабақ өткізу тәсіліне де байланысты. Қазіргі таңда оқудың 

интерактивті  әдіс-тәсілдері  өте  көп.  Педагогикалық  ғалым  мен  озық  тәжірибенің  бүгінгі 

даму деңгейінде белгілі болған оқыту әдіс-тәсілдерінің бәрін де еркін игеріп, әрбір нақтылы 

жағдайларға орай ең тиімдісін таңдап алу және олардың бірнешеуінің жиынтығын түрлендіре 

794

5

тиімді, үйлесімді әрі шығармашылықпен қолдану- сабақтың сәтті өтуінің кепілі. 

Әрбір  ұстаздың  алдына  келген  бала  да  әртүрлі  ойлау  қабілетінде  болады,  мысалы 

кейбірі шапшаң ойлап, тез жұмыс істесе, кейбірі тақырыпты баяу қабылдап, оған тапсырманы 

(тақырыпты)  қайтадан  қарап  шығу  тиімді  болып  табылады.  Осы  орайда  АКТ  құралдарын 

пайдалана  отырып  презентация  құралдары  арқылы  сипаттап,  артынан  осы  материалдарды 

флеш-карталарына салып берудің тиімділігін білеміз.

Видео-сабақтарды қолдану мен презентацияларды демонстрациялау оқу құралы ретінде 

қиялды,  абстрактілі  ойлауды,  оқытылатын  оқу  материалына  және  пәнге  қызығушылықты 

арттырады.  Презентациялар  бір  жағынан  оқушыларға  жаңа  материалды  (иллюстрация, 

фотосуреттер,  бейнелік,  дидактикалық  материалдар,  т.с.с.)  көрнекті  түрде  көрсету  құралы 

болса, екінші жағынан, мұғалімдерге осы материалдарды және оны қолдану арқылы сабақты 

меңгерту  процесін  жеңілдетеді.  Видео-сабақтар  педагогикалық  технологияның  алға  басқан 

тағы  бір  қадамы.  Оқушылардың  ақпаратты  теледидар,  компьютер  және  т.б.  техникалық 

құралдардың  көмегімен  жақсы  қабылдайтынын  жақсы  білеміз.  Видео-сабақты  қолдану 

ақпаратты жоғарғы көрнекілікте көрсету және жаңашылдық элементін енгізуге көмектеседі. 

Ашық  көркемдеулер  және  анимацияланған  процестер  назардың  көбірек  аударылуына, 

қарастырылатын  тақырыпқа  байланысты  қызығушылық  тудырады.  Егер  мұғалімнің 

түсіндіруін  оқушы  дұрыс  қабылдай  алмай  қалса,  видео-сабақтар  арқылы  түсіндіру  жеңіл 

әрі  қызықты.  Сонымен  бірге  қажеттілігінше  видео-сабақтарды  пайдалану  оқушының  пәнге 

қызығушылығын арттырады. Видео-сабақтардың дәстүрлі қағаз кітаптардан айырмашылығы 

«жанды» болып келеді және педагогика ғылымдарының негізін салушы Ян Амос Каменский 

тұжырымдаған: «Барлық мүмкін деген нәрселерді қабылдауды сезіммен жүзеге асыру керек, 

атап айтқанда: қабылдау үшін көруді көзбен; естуді есту қабілетімен; иістерді иіс түйсігімен; 

дәмге тиістіні дәммен; түйсікке қатыстыны түйсіну жолымен. Егер қандайда болмасын затты 

бірнеше  сезіммен  қабылдау  керек  болса,  бірнеше  сезімді  салу»  дидактиканың  ережелеріне 

сәйкес келеді. Оқушы әр пән бойынша оқу материалын көру арқылы қамтамасыз ететін түрлі 

суреттер, сызбалар, фотосуреттерді көре алады, тарихи және географиялықкарталарды, көркем 

экспонаттарды және тағы да басқа көптеген нәрселерді қарастыра алады [2,12-б.].

Ақпараттық мәдениет дегеніміз–тек компьютермен дұрыс жұмыс істей білу ғана емес, 

кез-келген ақпарат көзін: анықтамаларды, теледидар бағдарламаларын т.с.с. дұрыс пайдалана 

білу деген сөз. 

Жаңа ақпараттық технологияның негізгі ерекшелігі – бұл оқушыларға өз бетімен немесе 

бірлескен түрде шығармашылық жұмыспен шұғылдануға, ізденуге, өз жұмысының нәтижесін 

көріп,  өз  өзіне  сын  көзбен  қарауына  және  жеткен  жетістігінен  ләззат  алуға  мүмкіндік 

береді. Ол үшін мұғалім өткізетін сабағының түрін дұрыс таңдай білуі қажет. Сабақты сәтті 

ұйымдастырудағы  басты  мақсат  -оқушының  сабаққа  деген  қызығушылығын  арттырып, 

бүгінгі заман талабына сай білім беру. Сабақтың сәтті өтуі біріншіден, мұғалімнің біліміне, 

іскерлігіне,  тәжірибесіне  байланысты  болса,  екіншіден,  сабақ  материалына,  ал  үшіншіден, 

сынып типіне, төртіншіден мұғалім мен оқушының көңіл – күйіне де байланысты. Сабақты 

тартымды әрі сәтті өткізе білу мұғалімдер қауымынан көп ізденуді, білімділікті, қабілеттілікті 

және тапқырлықты қажет етеді. 

Ақпараттық  технологиялардың  бірі  –  интерактивтік  тақта,  мультимедиялық  және  он-

лайн сабақтары. Оқыту үрдісін компьютерлендіру мақсатында интерактивті тақтамен жұмыс 

жасау тиімді. Қазіргі уақытта Қазақстанның жалпы орта білім беретін мектептерінің барлығы 

дерлік интерактивті тақтамен қамтамасыз етілген. 

Тақтаны қолдану арқылы оқушылардың қызығушылығын, интеллектуалдық танымын, 

білім  сапасын  арттыруға  болады.  Өз  басым  интерактивті  тақтаны  әр  сабақ  барысында, 

соның  ішінде  информатикадан  практикалық  сабақтарды  өткізген  кезде  жиі  қолданамын. 

Мысалы: информатика пәнін оқытуда интерактивті тақтамен жұмыс жасауда оқушылардың 

қызығушылығын танытып қана қоймай, шығармашылық қабілеттерін дамыту мен қатар жаңа 

795

ақпараттық  технологияны  меңгеруге,  оны  пайдалана  алуына  мүмкіндік  береміз.  Сабақта 

интерактивті тақтаның элементтерін пайдалану, дайындалған арнайы тапсырмаларды тыңдап 

қана  қоймай,  көздерімен  көріп,  оны  жетік  түсінуге,  дағдыланады.  Интерактивті  тақтаны 

пайдалану  аркылы  оқушылардың  білімін  тексеру  үшін  әр  тарауды  аяқтаған  кезде  немесе 

жаңа сабақты бекіткен уақытта тестілеу әдісін қолдануға болады. Оқушылардан бір уақытта 

жауап алуға мүмкіндік береді. Тестілеудің нәтижелерін құрылған график арқылы тексеріп, сол 

уақытта бағалауға болады. Жауап нәтижелерін бақылап және оқушылардың материалды түсіну 

деңгейін  анықтауға  мүмкіндік  береді.  Интерактивті  тақтаны  пайдалану  арқылы  тестілеген 

кезде мұғалім оқушылардың білім деңгейін анықтай алады. Оқушыға тест сұрақтарына жауап 

беруі үшін уақыт беріледі. Бұл жүйе тұйық оқушылардың ойын білдіріп, жалқау оқушылардың 

қызығушылығын арттырады. Оқушылар жауаптарын құпия түрде бере алады [3,25-б.].

Ақпараттық  технологияларды  жүзеге  асырудағы  тағы  бір  мүмкіндігі  –  ол  электронды 

оқулық. Электрондық оқулық - бұл дидактикалық әдіс – тәсілдер мен ақпараттық технологияны 

қолдануға негізделген түбегейлі жүйе. Электронды оқулықпен оқыту оқытушының оқушымен 

жеке жұмыс істегендей болады. Электрондық оқулық тек қана оқушы үшін емес, мұғалімнің 

дидактикалық әдістемелік көмекші құралы да болып табылады. 

Жаңа  сабақты  түсіндіруді  электронды  оқулық  немесе  Power  Point  презентациясы 

көмегімен беруге болады. Сонымен қатар, материалдың құрамында кесте, диаграмма, сурет, 

басқарушы  батырмалар,  гиперсілтемелер  және  графиктер  болады.  Түсіндіру  барысында 

оқытушы  тақтаның  алдында  тұрып  жасырулы  ақпаратты  және  объектілерді  көрсете  алады 

және өзгертеді. Сабақтың соңында қолданылған материалдар есте сақталып, қажет жағдайда 

қайталап қолдана алады. Сонымен қатар мұрағаттап (архивтеу) оқушыға электронды пошта 

арқылы жіберуге болады [5].

Осындай ақпарат құралдарын пайдалана отырып, мен сабақ барысында оқушылардың 

қабілетіне,  білім  деңгейіне,  ынтасына  қарай  топқа  бөліп,  өз  бетімен  еңбектенуге,  ізденуге, 

шығармашылыққа  баулып,  қорытынды  жасауға  машықтандырамын,  оқушының  ақыл-

ойын  дамытып,  өзіндік  дүниетанымын  қалыптастырамын,  сабаққа  ынтасын  арттырып, 

тапсырманы орындау барысында жіберілген қателер мен кемшіліктерді уақытында анықтап 

түзетуге мүмкіндік беремін. Сабақ барысында оқушыларды біліммен қаруландырып қоймай 

оларды қисынды ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамыту үшін оқушылардың шығармашылық 

ізденісін, тапқырлығын, зеректігін, ойлауға икемділігін, өмірге ғылыми көзқарасын дамытуға 

өткізілген сыныптан тыс жұмыстар: «Көңілді тапқырлар», «Тапқыр достар» сияқты танымдық 

ойындарын қолданамын. Алынған өзекті тақырыпты басшылыққа ала отыра және істелінген 

жұмыстарды  қорытындылай  келе  өзін-өзі  бағалай  білетін,  шығармашылық  деңгейі  жоғары 

жан-жақты тұлға қалыптастыра отыра, оқушының білім сапасын көтеруге, алған білімдерін 

өмірмен ұштастыруға бағыт беріп оқушы кұзырлығын дамытуға ықпал етемін [4,19-б.].

Осындай  тәжірибем  арқылы  оқушылардың  білімін,  дағдыларын,  ойлау  қабілеттерін, 

шығармашылық ізденісін бақылау арқылы біршама нәтижеге жеттім. Мысалы: «Word мәтіндік 

редакторында кесте құру»тақырыбындағы ашық сабақта ақпараттық технологияны пайдалану 

арқылы оқушылардың есте сақтау, ойлау қабілеттері дамиды. Есте сақтау қабілетін шыңдауға, 

ғылым мен техника жетістіктеріне, білімге деген қызығушылығын арттыруда сыныптан тыс 

шаралардың  маңызы  зор.  Оқушылардың  информатикалық  сауаттылығын  арттыру,  алған 

білімдерін  тиянақты  болуын  қадағалау  үшін  сыныптан  тыс  жұмыстар  жүргізіп,  оқушыны 

қызықтыратындай информатикалық ойындар викторина шешу, кроссворд құрастыру, логикалық 

есептер шығарту арқылы ой-өрісін, пәнге қызығушылығын арттырып, пән аралық байланысты 

нығайту  қажет.  Қорытындылау  кезінде  тақырыпқа  байланысты  сөздік  қорларын  молайтып, 

өткен тақырыптың мазмұнын толық ашу үшін сәйкестендіру кестесін толтырғызып, сабақты 

бекітемін. Әр тарауды өткен соң, өздік жұмыс, тақырыптық есеп, бақылау жұмыстары, тестік 

тапсырмалар өткізу арқылы тақырыпты қаншалықты меңгергенін тексеріп, тақырыпты толық 

меңгере алмаған оқушылармен қосымша сабақтар, сыныптан тыс жұмыстар жүргіземін. Тест 

796

жүктеу/скачать 11,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: