Образование: исследование устойчивое развитие

385

the NIS network of schools. This approach has the potential to improve student achievement and 

motivation. The flipped classroom makes use of the Internet and the concept of online learning and 

video conferencing. Such terms and technologies have filtered into the classroom over the last ten 

years due to reliability and the ubiquitous nature of the Internet.

The flipped classroom is a technique in which students become empowered and direct activities 

that takes place within the classroom. Students are given new information in which the study and 

develop outside of the classroom. When they return to the classroom they consolidate their individual 

learning with the help of the teacher.

This method utilises the available technology with the teacher producing videos that contain 

theoretical materials that are available to students. The student would then access the material and 

try to understand the content. When the students returns to the classroom they are prepared with 

theoretical material and are now ready to solve practical tasks with the help of the teacher.

In the traditional classroom the teacher first explains the theoretical material and the rest of 

the lesson time is spent on the students applying the knowledge. The students would then be given 

homework to consolidate their learning.

In the context of a mathematics lesson approximately 50% of the lesson time is spent on the 

explanation of the theory. The flipped classroom approach affords the teacher the time during lessons 

to strengthening the students’ knowledge. The teacher can work with individual students and help 

them with any difficulties that they may have encountered.

We started to use this method in my mathematics lessons from the beginning of the academic 

year. We have noticed that there are many advantages of using the flipped classroom. We will list 

some of the advantages that we have noticed:

•  Video materials are a useful resource for students – especially for those that have missed 

lessons due to participating in different contests, illness and whether conditions. They could 

easily watch the lessons using their mobile devices or computers and not be disadvantaged. 

•  Students also benefit from re-watching video lessons if they did not understand or forgot 

the previous lesson material. This resource is particularly useful for the hard and difficult 

topics, so if students want to recall the material, they would have access to it.

•  Students  are  given  an  opportunity  to  experiment  with  different  techniques  to  solve 

mathematical problems. This increases motivation levels amongst students and often leads 

to a discussion on the merits of each technique used.

•  As a result of the Trilingual policy adopted by all NIS schools the Mathematics Department 

have  implemented  Content  Level  Instruction  Language  (CLIL).  The  videos  have  been 

produced in English that has helped to improve the students’ language level. The videos 

give the students an opportunity to re-watch the lessons and pay attention to the terminology 

at the pace that is appropriate to them. 

•  Creating the video lessons in English also helped me to develop my level of English so I was 

able to watch myself conducting the lesson and make an analysis of my speech afterwards.

In order to help make the project successful we have made 25 video lessons during the academic 

year covering a variety of topics in mathematics. These videos have been set up on my very own 

YouTube channel – to date the channel has been visited nearly 3,000 times.The video lessons are 

uploaded to the site and the students are informed via email with the request to watch the lesson.  

The pupils were initially amused with the videos and then started to appreciate them as a valuable 

resource. As part of the evaluation of the project we asked for feedback from the students and parents. 

The response received was extremely positive about the flipped classroom pedagogy.

386

5

Here is a selection of some of the comments made:

•  We understand the topic better by re-watching video lessons, and it is good for reviewing 

materials which we learned at the beginning of the term. 12 Grade student

•  At first it didn’t seem to me that it is applicable for mathematics, but then after watching 2-3 

times these video lessons I started to analyze. Very convenient, I like it. 12 Grade student

•  It is helpful method for preparing to the examination at the end of the study year or term so 

you can review all the materials.    12 Grade student

•  Parents who could not attend lessons can have a chance to study themselves by watching 

videos and if you don’t understand you can re-watch it. 11 Grade student

•  I need to listen teacher’s explanation 2-3 times to  comprehend material, that is why it 

 is useful to me. 10 Grade student

There are a variety of editing tools and software available to create the video for the lessons. 

The software differs in price and complexity nevertheless I would recommend the following software 

for those wishing to trying video editing for the first time. 

•  Vittle

•  I-Movie

•  Camtasia studio

•  Screen-o-matic

We would also offer the following advice for those planning to create video lessons. 

Then time of video lesson should vary depending on the age of students. 

•  The younger the students then the shorter the video should be – due to the concentration 

level of the children being limited.  In my practice, I understood that the longest video 

lesson  for  12  grade  students  must  be  15  minutes  at  most;  otherwise,  we  can  lose  their 

interest to the lesson;

•  Before making the video lesson the teacher should plan and prepare carefully and ensure 

that all of the resources are available for the lesson. The teacher should also think about 

having a script and consider the scenario very carefully.

•  Always take into account students’ feedback for improving the quality of the lesson;

•  The subject should be explained in such a way that the students understand the concept 

being delivered. The language should be appropriate for the audience.

•  It is also useful to reflect on the students understanding after watching the video lesson. 

The teacher should also ask for feedback from the students and share their understanding 

with their peers. This process helps the student develop their cognitive mind and critical 

thinking. The discussions about the context of these new material give more opportunity 

to  use  pedagogical  methods  such  as  Learning  cafe,  Jigsaw,  Dialogical  Method,  PBL, 

Collaborative Learning etc. 

The video lessons were shared with my colleagues in the Mathematics Department in order 

to gauge their opinions and gather feedback. In general the feedback was positive; they liked this 

pedagogical method and have started to implement it as well. After discussing it with their students 

they understand how important the videos are as a learning resource.

•  The teachers in the department also made the following observations;

•  The curriculum requires students to remember lots of information and unfortunately they 

often  forget  some  part  of  information  delivered  in  the  classroom.  By  using  the  flipped 

classroom  method  the  student  would  learn  how  to  comprehend  the  new  knowledge 

themselves and develop a deep understanding that allows them to put it into practice;

387

•  For a variety of reasons some students lack focus and concentration during lessons. This is 

often down to stress and concerns about homework that they bring into the lesson. For such 

students the videos are a tremendous help since they can watch the video lesson at a more 

convenient time.

•  Some students feel uncomfortable asking many questions during the lesson. They also may 

not want to upset the teacher and ask for the new material to be explained again.  

•  If students came to the class preparing for the new topic beforehand it would give more 

opportunity for students to engage in deep discussions with the teacher about the new topic.

As with any other teaching method it has some weaknesses. While implementing this method 

we experienced a few issues.  The most significant of which is the fact that it’s not always possible 

to explain new material in a short period of time. It often depends on the context of the material and 

you need to decide whether to use flipped classroom method or an alternative. To conclude we would 

like to say that I am really pleased that I took the decision to implement this method. Taking a hands 

on approach has allowed me to see the positive impact on my students. I have also enjoyed receiving 

positive feedback from parents who appreciate the effort made to engage with their children.

Literature:

1.  http://www.knewton.com/flipped-classroom/

2.  http://www3.hamk.fi/dialogi/diale/index_eng.html

3.  Мұғалімге арналған нұсқаулық. Үшінші деңгей

4.  https://www.youtube.com/channel/UCefthHqIW0HBWuIZbpBwGdQ/videos

5.  5. Journal “Pedagogical dialogue” №2, 2015 page 172-176

МҰҒАЛІМНІҢ КӘСІБИ ДАМУЫ - БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІН 

ЖАҢАРТУДЫҢ НЕГІЗІ 

Калмаганбетова Г. Т.

«Мирас» көпбейінді мектеп-гимназиясы

Ақмола облысы, Щучинск қаласы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ

Аңдатпа

 Бұл мақалада әлемдік білім беру жүйесі  мектептегі  білім беру, оқу сапасын арттыруға, 

кәсіби қоғамдастықта ынтымақтаса отырып, нәтижеге қол жеткізуге мүмкіндік беретіні жайлы 

жазылған. Мектептегі кәсіби қоғамдастықтың бірлесе атқарып жатқан жүйелі жұмыстарының 

нәтижесінде тың идеялар туындап, қиындықтан шығу жолдары қарастырылған. Мұғалімдер  

бірлесе  отырып,  үздіксіз  кәсіби  дамуды  жоспарлы  түрде  іске  асырып  жатқандығы  жайлы: 

оқыту  мен  оқу  сапасын  арттыру  мақсатындағы  коучингтер,  тәлімгер  мен  тәлім  алушы 

арасындағы  әріптестік    ынтымақтастық,  зерттеу  сабақтарының  берген  нәтижелері  егжей-

тегжейлі баяндалған. Бұл атқарылып жатқан жұмыстар мұғалімнің кәсіби деңгейде дамуына 

және  білім  беру  жүйесін  жаңартудың  қайнар  көзі  болып  табылатыны  дәлелденген.  Кәсіби 

қоғамдастық  мүшелерінің  ынтымақтаса  жұмыс  істеуі  -  мектептің  оқыту  мен  оқу  сапасын 

арттыруға  мүмкіндік  беріп  отырғаны  айтылады.  Оған  дәлел,  мектеп  оқушыларының  білім 

сапасының соңғы 3 жылда өсу қарқынын көрсетіп отыр.

       

388

5

Аннотация

В данной статье описаны возможности системы мирового обучения, обучения в школе, 

повышение качества обучения через сетевое сообщество. В результате системной активной 

работы  школьного  профессионального  сообщества,  раскрыты  новые  идеи,  найдены  пути 

решения  проблем  обучения.  Учителя,  работая  в  сообществе,  активно  воплощают  в  жизнь 

план профессионального развития, целью которого является повышение качества обучения. 

Эта работа осуществляется на основе отношения между наставником и обучающимися, через 

проведение коучинга, рассматриваются результаты проведения урока. Также доказано, что в 

ходе проделанной работы повышается профессиональный уровень учителя и раскрываются 

пути внесения новшеств в сферу обучения. Показано, что через работу профессионального  

сообщества в школе осуществляется возможность повышения качества обучения и образования. 

Доказательством этому является то, что выросло качество обучения за последние  3 года.

       

Abstract

In this article, written by the possibility of global learning in school, improving the quality 

of education through an online community. As a result of active work of the profile of the school 

community, opened the new ideas, we find ways to solve the problem of education. Teachers working 

in the community is carried out in the life of a professional development plan, the purpose of which 

is to improve the quality of education through training, professional relationship between mentor 

and tutoring, and discusses the results of the lesson. It is also proved that in the course of the work 

done by raising the professional level of teachers, and paves the way for innovation in education, 

shows that through the work of the professional community in the school to carry out the possibility 

of improving the quality of training and education. Proof of this is that the quality of education has 

increased over the past three years

      

Қазіргі  кезде  әлемде  болып  жатқан  қарқынды  өзгерістер-жаһандану,  демографиялық 

өзгерістер, әлем тыныштығы мен қауіпсіздігі, елдердің орнықты дамуы, түрлі технологияларды 

жетілдіру әлемдік білім беру жүйесін  қайта қарау қажеттігі туындауда. Соның ішінде білім 

саласындағы саясаткерлер  мен мұғалімдер үшін ең маңызды болып отырғаны  «ХХІ ғасырда 

нені  оқыту  керек  және  мұғалімдер  ХХІ  ғасырға  оқушыларды  қалай  дайындайды?»  деген 

мәселе [2, 5-б.].

Бұл  ауқымды  мәселе  туралы  Қазақстан  Республикасының  Президенті  Н.Ә.Назарбаев 

2011  жылғы  Қазақстан  халқына  «Болашақтың  іргесін  бірге  қалаймыз!»  атты  Жолдауында 

«Біз білім беруді жаңғыртуды одан әрі жалғастыруға тиіспіз... Біз мектептерде білім беру мен 

дамытудың жаңа деңгейін қамтамасыз етуге міндеттіміз... Сапалы білім беру Қазақстанның 

индустриялануының және инновациялық дамуының негізіне айналуына тиіс» деген сөзінен 

елімізде  білім  беру  жүйесіне  елеулі  өзгерістер  енгізуді  уақыттың  қажет  етіп  отырғанын 

аңғарамыз [1, 1-2 б.].

Өзгеріс енгізу – күрделі үдеріс. Бірақ, әрқайсысымыздың өзіміздің жеке мүмкіндіктеріміз 

бен  таланттарымыз  бар,  солардың  арқасында  біз  алға  қойған  мақсаттарға  табысты  түрде 

қол  жеткізе  аламыз.  Мектеп  көшбасшысы  ретінде,    әріптестермен    берік  топ  құра  отырып, 

ынтымақтастықта  бірлесе  қызмет  атқарсақ,  туындаған  кедергілерге  қарамастан,  енгізілетін 

өзгерістер  мектебіміз  үшін  тиімді  болып,  елеулі  нәтижелерге  қол  жеткізе  алуы  мүмкін. 

«Құрылған топ мектепті дамыту жағдайын, жеке адамдар мен жұмыс топтарының идеясын 

қалай  шоғырландыру  керектігін,  қалай  ынталандыруға  және  қызықтыруға  болатынын, 

оқушылардың дарыны мен талантын қалай ашуға болатынын, құндылықтар мәдениетін қалай 

қалыптастыруға болатынын біле ме?» деген сауал туындады.

Белгілі  зерттеуші  Джим  Коллинз  өзінің  «Жақсыдан  ұлылыққа»  атты  еңбегінде  былай 

дейді:  «Біздің  не  жасайын  деп  жатқанымыз  онша  маңызды  емес,  оны  кіммен  жасайын  деп 

389

жатқанымыз аса маңызды» [3, 15-б.]. Сондықтан,  біздің мектептегі білім мазмұнының заманға 

сай жаңартылуы мен дамуына байланысты  жұмыстың жүргізілуі мен ол жұмысты атқаратын 

топтың құрылуы жайлы ой бөліскім келеді.

Біздің  Ақмола  облысы  Бурабай  ауданы  Щучинск  қаласындағы  «Мирас»  көпбейінді 

мектеп-гимназиясы  2012  жылдың  қаңтар  айынан  бастап,  деңгейлік  бойынша  білім  беру 

бағдарламаларының  заманауи  үлгілерін  зерттеу,  байқап  көру,  тәжірибеге  енгізу  және  іске 

асыруды  жүзеге  асыратын  эксперименталды  алаңы  болып  табылады.  Мектептің  түйінді 

мәселесіне  сәйкес,  біздің  топ  мектепті  дамыту  жұмысының  тақырыбын    белгіледі:  «Сын 

тұрғысынан ойлау дағдыларын дамыту арқылы оқу мен оқыту үдерісін жақсарту».

Біздің  құрылған  топта  тәжірибеде  кездесетін  «кедергілерді»  жеңу  іс-әрекеттері  топ 

мүшелерімен  теңдей  бөліскен,  бұлай  ынтымақтаса  отырып  әрекет  ету  жұмыс  әлеуетін 

арттыратыны  сөзсіз.  Осыған  орай,  оқу  мен  өмірдегі  жағдайларға,  ынтымақтастыққа,  өз 

әрекетінің  рефлексиясына,  ашық  диалогқа,  шабыт  пен  шығармашылыққа,  кәсіби  даму  мен 

топтық зерттеуге дайын мұғалімдерді де, ата-аналарды да, оқушыларды және мектептің барлық 

қызметкерлерін қамтитын мектептің кәсіби қоғамдастығы құрылды.

Топтың құрылуы бірнеше қадамды көздеді:

•  Тұлғаның әлсіз және мықты жақтарын анықтау;

•  Тиімді әдіс-тәсілдер арқылы оқу мен оқу сапасын  дамыту;

•  Әр қызметкердің мақсатқа қол жеткізуге қосатын жеке үлесін білу;

•  Маңызды идеялармен бөлісу.

Топтың түйінді мәселесін іске асыру үшін оқу мен оқыту сапасын арттырудың тиімді 

жолын белгіледік - ұжымның ішінде көшбасшылық бағдарламасын дамыту. Өзгеріс енгізер 

алдында  жинаған  бастапқы  деректер  нәтижесі    әріптестерімнің  оқыту  мен  оқу  тәжірибесін 

жақсарту  бағытында  ұйым-дастыратын  стратегияларымды  таңдауға  ықпал  етсе,  дәл  қазір  

салыстырмалы түрде тәжірибедегі өзгерістерді айқын байқауыма себеп болды. 

Өйткені, «әріптестеріме ықпал ету үшін, сондай-ақ оқыту мен оқудың дамуына қолдау 

көрсету  үшін  құзырлы  мұғалімдер  коучинг  пен  тәлімгерлікке  жүгініп,  басқа  мұғалімдердің 

идеяларын жүзеге асыруға қолдау көрсетіп, өз тәжірибелерін зерделеумен айналысады...» [2, 

7-б.]. 

Енгізетін  өзгерістің  тиімділігін,  ең  алдымен,  тәлім  алушыларыммен  тығыз  қарым-

қатынаста  әрекет жасауыма байланысты қарастырдым. Олардың мақсаты, ойы, көзқарасы  өз 

мақсатыммен ұштасып жатса деп ойладым. Сондықтан мен даму жоспарымды жүзеге асыруға 

үлес  қосатын  тәлімгерлерді  таңдап,    мықты  команда  құруды  жоспарлағанда,  қателескен 

жоқпын  деп  айта  аламын.  Оған  дәлел,  әріптестерімнің  бұл  бастамаға  жұмыла  кірісуі  оң 

нәтижесін берді.Топ мүшесі: «Қазіргі қоғамда жаппай бәріне ортақ білім берсек тығырыққа 

тірелеріміз  анық.  Сондықтан  мен  оқушыларды  білімге  қызықтыру  үшін  баланың  жеке 

қабілетін,  дарынын,  талантын  тануымыз  керек  деген  ұсыныс  тастаймын,»  -деді.  Ал  екінші 

әріптесім: «Мұғалімдермен өткізілген сауалнама  нәтижесіне қарай отырып, әріптестерімізге 

оқудағы  өзгерістер  не  үшін  керектігін  керекпіз»  түсіндіру  десе,  «Курсқа  дейін  мен  де  осы 

әріптестерім  сияқты  ойлайтынмын,  қазір  көзқарасым,  оқыту  үрдісім  де  өзгерді»  деп  жауап 

берді  келесі  әріптесім.  Осындай  талқылаулардан  кейін  қоғамдастық  мүшелері  мектепті 

дамыту жоспарының тақырыбын жүзеге асыру нәтижелі болу үшін оның мақсатын, міндетін, 

жетістікке жету жолдарын анықтадық. Мектепті дамыту жоспарының мақсаты ретінде: топ 

ішінде    өзінің  жеке  ойын,  идеясын  ортаға  салып,  дәлелдеуге  үйрету,  сыни  тұрғыда  ойлау 

қабілеттерін  жетілдіру,  мектеп  ішінде  кәсіби  қоғамдастық    және  желілік  қоғамдастық  құру 

арқылы тақырып төңірегінде туындаған мәселелерді бірлесіп шешу жолдарын қарастыруды 

белгілеп, нәтижесінде мектептің білім беру деңгейі жоғарылап, үздік жаңаша оқыту моделіне 

ауысып, оқушының білім  көкжиектері кеңейіп, өзіне сенімді болып, өзін-өзі реттей алады, 

бойына табандылық пен әлеуметтік дағдыларын дамытады, туындаған мәселелерді шешуге 

390

5

талпынады деген тоқтамға келдік.

Мұғалім  сабағын  жоспарлағанда  баланың  іс-әрекетін  тиімді  етіп  жоспарласа,  баланы 

ойландыруға,  еркін  сөйлеуге,  шығармашылықпен  жұмыс  жасауға  бағыттаса,  оқушының 

дарындылық  қабілетін  танып,  дамытуға  болады.  Ендеше,  біз  бұл  тақырып  төңірегінде 

мұғалімдердің кәсіби біліктілігін көтеріп, құзырлы мұғалімдердің дағдыларын тәжірибелеріне 

енгізуге  көмектессек,  ата-аналардың    мектептегі  оқыту  үрдісіне  көңілі  толмау  жолдарын 

іздей отыра, оқушының алған білімін, кез келген уақытта, кез келген жағдайда қолдануына 

жағдай жасалады. Бұл жерде сындарлы оқыту теориясын жүзеге асырдық. Демек, оқушылар 

топпен жұмыс жасап, өз ойларын ортаға салып, басқалардың идеяларын тыңдап, өзінше ой 

қорытады, өзінің пікірін дәлелдейді. Сонымен қатар танылмай жүрген қабілеті ашылады, яғни 

құрдастар тобында осыған қол жеткізуге болатынын Мерсер дәлелдеген [4,137-б.]. Ендеше өз 

орталарында еркін қарым-қатынас жасауға, тапсырмаларды ойлантуға бағыттап берсек, онда 

мәселеміз  өз  шешімін  табады.  НЕГЕ  бұл  тақырыпты  алғанымызды  нақтылайын.  Мектепті 

дамыту жоспарындағы негізгі басымдықты анықтап алдық:

•  Топтық жұмысты ұйымдастыру барысында оқушы мен мұғалімнің іс-әрекетке деген 

мүмкіндіктерінің өзіндік ерекшелігін анықтау және ашу;

•  Оқу  мен  оқыту  сапасын    қалыптастыратын  әдіс-тәсілдерді  дұрыс  таңдап,  топтық 

жұмыстарға, өзіндік жұмыстарға, жүргізілетін зерттеулерге қатысты қолдану;

•  Өз сабақтарында оқушыларды сыни ойлауға бағыттау;

•  Тұлғаның  жеке  өзіндік  ерекшелігіне,  бейіні  мен  қабілетіне  сәйкес  мүмкіндігінше 

жоғары деңгейде сапалы білім алу керектігін түсінеді.

•  Бұл басымдықтың жүзеге асуындағы нәтижесі мен табыс критерийлеріне:

•  Мұғалімдер оқытуда даралау қағидатын ұстанады;

•  Жаңа  әдіс-тәсілдерді  пайдалана  отырып,  топтық  жұмыс  барысында  өзара  қарым-

қатынас  жасайды,  өзін-өзі  таниды,  басқаларды  қолдайды,  бақылайды,  өзін-өзі 

реттейді, дарындылық қабілеттері қалыптасады;

•  Кәсіби  қоғамдастық  мүшелерімен  бірге,  мұғалімдер,  мектеп  қызметкерлері,  ата-

аналар, оқушылар  сын тұрғысынан ойлауды белсенді қолданады;

•  Тұлғаның  жеке  өзіндік  ерекшеліктеріне  сәйкес  мүмкіндігінше  жоғары  деңгейде 

сапалы білім алуын қамтамасыз етеді                                                                         

Ендігі мәселе осы басымдықтарды ҚАЛАЙ іске асырамын? деген ой туды. 

Осы  ретте  Бірінші  деңгей    бағдарламасы    бойынша  оқыған  мұғалімдер  мектептің 

даму  жоспарын  құрып,  әріптестерге  қолдау  көрсетіп,  нәтижелерін  бағаласа,  ал  екінші 

деңгей мұғалімдері коучинг арқылы өздерінің басқа әріптестерінің тәжірибелеріне деңгейлі 

бағдарламаның жеті модулін ықпалдастыруға көмектеседі. Сондықтан да, кәсіби қоғамдастық 

мүшелерімен  бірге  бірнеше  коучинг  өткізуді  жоспарладық.  Мақсатым:мұғалімдерді, 

шығармашылық  топ  мүшелерін  оқытудағы  Кембридждік  тәсілдің  теориялық  негіздерімен 

таныстыру, сын тұрғысынан ойлауға үйретудің өзіндік ерекшелігі мен оқушының қажеттілігін 

өтеудегі маңыздылығын анықтап, қолдану. Нәтижесінде мектеп ұжымы өзгерістің қажеттігін 

ұғынып,  әр  деңгейдегі  балалардың  іс-әрекетін  зерделеді,  мұғалімдер  өз  тәжірибелерінде 

сын тұрғысынан ойлауға үйретуді кеңінен қолданды. Сын тұрғысынан ойлау «ойлау туралы 

ойлану» деп сипатталған. Сын тұрғысынан ойлау көбінесе бір нәрсені елестетуге, баламалы 

шешімдерді  қабылдауға,  ойлау  және  іс-әрекеттің  жаңа  немесе  түрлендірілген  тәсілдерін 

енгізуді көздейді. Ендеше, мұғалімдер сабақтарында сын тұрғысынан ойлауға үйрету арқылы 

оқушының бойындағы түрлі қабілетті танып, дамыта алады.

Мектепті дамыту жоспарында іске асырылатын бағыт - коучинг. «Коучинг- әріптестердің 

құпия,  белсенді  және  жасампаз  өзара  әрекеттестік  үдерісі.  Оның  барысында  қолданыстағы 

оқыту  тәжірибелерін  бірлесіп  ойластыру,  идеялармен  алмасу,  коуч  тарапынан  рефлексивтік 

диалогқа тарту негізінде екінші мұғалім өз жұмысының жекелеген салаларын жетілдіру, оларды 

391

тереңірек  дамытып,  анағұрлым  жоғары  сапалық  деңгейге  көтеру  және  іске  асыру  жөнінде 

шешім қабылдау мақсатында кәсіби білімін, игерген дағдылары мен тәжірибесін жетілдіреді. 

Ендеше, қоғамдастық мүшелері сын тұрғысынан ойлау арқылы  оқушылардың дарындылық 

қабілетін  танып,  дамыту  жолдары  жайлы  әдістемелік-теориялық  білімдерін  тереңдетуде 

коучинг тиімді құрал болмақ. Коучинг жұмысын жоспарлауда мына мәселелерді қарастыруды 

жөн  көрдім.  Мектептің  даму  жоспарының  тақырыбына  байланысты  «Сын  тұрғысынан 

ойлау-  «ойлау туралы ойлану», «Дарынды және талантты балаларды тану жолдары», «Сын 

тұрғысынан ойлауға жетелейтін әдіс-тәсілдер» тақырыбында коучингтер өткізілді. Мақсаты: 

сын  тұрғысынан  ойлау  модулі  жайлы  түсініктерін  кеңейтіп,  дарынды,  талантты  балаларды 

танып, дамытудағы бұл модульдің тиімді әдіс-тәсілдерін меңгерту.

Сыныптағы іс-әрекетті зерттеуді мектеп үдерісіне енгізу үшін «Lesson study-тәжірибені 

жақсартудың демократиялық жолы»тақырыбында дөңгелек үстел ұйымдастырдық. Мақсатым: 

«Lesson study» форматындағы сабақтардың сапалы өтудегі рөлін анықтау, нәтижесінде Lesson 

study тәсілін меңгеріп, зерттеу тәсілін үйренеді.

Қоғамдастық  мүшелерімен  ақылдаса  келе,  Lesson  study  сабағын  бастауыш  сыныптан 

бастап ұйымдастыруды жөн санадым. Себебі, топ мүшесі: «дарындылықты танып, дамытуды 

бастауыштан бастау керек, өйткені бала бойындағы қабілетті кішкентайынан танып, дамытсақ, 

өсе келе шыңдалып, жетіле түседі», - деді. Содан өзгерісті біртіндеп енгізу дұрыс деп тауып 

және  Lesson study «мұғалімдерді оқыту және олардың тәжірибесін дамытудағы  ынтымақтастық 

тәсілі болып табылады және де іс-әрекеттегі зерттеу сияқты бірқатар циклдарды қамтиды»[2, 50-

б.] деп көрсетілгендей, бұл мұғалімдердің бірлескен ынтымақтастық әрекетін ұйымдастыруда 

тиімді екенін білдім.

Ендігі міндетім коучингте талқыланған мәселелер тәжірибеде ҚАЛАЙ іске асып жатқанын 

қадағалау. Ол үшін ІІ, ІІІ деңгей мұғалімдерінің сабақтарына қатысып, орта мерзімді және қысқа 

мерзімді  жоспарлардың  орындалуын  қадағаладым.  Мақсатым:  сабақтарда  7  модуль  қалай 

ықпалдасып  жатыр,  соның  ішінде  оқушыларды  сын  тұрғысынан  ойлауға  үйрету  қалай  іске 

асырылып жатқанын бақылау. Сабақтарды ұйымдастыруда мұғалім мен оқушының іс-әрекетін 

бақылау барысында «Мектебімдегі мұғалімдер қаншалықты өзгерді?», «Бұл өзгеріс оқушыға 

қалай әсер етті?» деген сұрақтарға жауап іздедім. Өйткені,  мен үшін деңгейлік курстан өткен 

мұғалім әр оқушыға инклюзивті білім берсе, дарынды және талантты оқушылардың дамуына 

әсер етсе, оқушының еңбегін оқыту үшін бағаласа маңызды болар еді. Ал осының бәрін бір 

сабақта іске асыру үшін мұғалім сабағына орта, қысқа мерзімді жоспарын құру керек. Ол үшін 

SMART мақсат қойып, модульдерді дұрыс ықпалдастыра білу керек. Сондықтан, әр мұғалімнің 

сабағында осы айтылғандар сапалы орындалуы үшін кездескен қиындықтар мен жетістіктерді 

қоғамдастықтың отырысында талқылап, ынтымақтастық қатынаста көмектестік.

Мектепті дамыту жоспарының тағы бір бағыты - тәлімгерлік. «Тәлімгерлік -ұзақ уақытқа 

созылатын, тәлімгер мен тәлім алушы арасындағы сенімді, жеке тұлғаға бағытталған қарым-

қатынас  құру  үдерісі.  Ол  тәлім  алушының  педагог  ретінде  қалыптасуы  мақсатында  өзінің 

білімін,  ойлауын,  тәжірибелік  іс-амалдарының  тиімділігін  жетілдіруде  айтарлықтай  қарқын 

алуына  көмектеседі.  Тәлімгерлік  ету  барысында  тәлімгер  өзінің  білімімен,  тәжірибесімен 

бөліседі, ал тәлім алушы еңбек жолында айтулы жетістіктерге жету мақсатында өзінің кәсіби 

дағдыларын  дамытып,  проблемаларды  шешу  жолдарын  іздейді»  [2,  40-б.].  Мен  үшінші 

деңгейдің курсынан өткен әріптесіме тәлімгерлік еттім. Мақсатым: әріптесіме қиындықтарды 

бірлесіп  шешуге  мүмкіндік  беру,  өз  тәжірибеммен  бөлісу  және  тәлім  алушыма  қолжетімді 

мақсат қойғызып, оған жету басымдықтарын жоспарлап үйрету. Нәтижесінде ынтымақтастықта 

мәселені бірге шешеміз. Кейбір әріптестеріміздің «өз мектебіңнен тыс серіктестіктің не қажеті 

бар?»  деген  сауалына  жауап  таптым:  «мектептер  арасындағы  ынтымақтастық,  мектептерде 

оқитын оқушылардың ғана емес, барлық балалардың мүддесі үшін мектептердің «Білім беру 

желілеріне» бірігуі уақыт өткен сайын маңызды болуда. Білім беру желілері біздің санамызда 

392

жүктеу/скачать 11,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: