§3 Органикалық қосылыстардағы химиялық байланыс

Органикалық заттар қасиеті оның құрамына кіретін негізгі элемент көміртектің электрондық құрылысына тәуелді.

Көміртек атомдарының арасындағы байланыстар сипаттамалары кестеде берілген.

Кесте 12.1. Әр түрлі гибридтену жағдайындағы көміртек атомдарының арасындағы байланыстардың сипаттамалары

Гибридтену типі	Байланыстың түрі	Байланыс ұзындығы, (нм)	Байланыс бұрышы	Байланыс энергиясы, кДж/ моль
SP3	C - C	0,154	109028/	348
SP2	C = C	0,134	1200	614
SP	C ≡ C	0,120	1800	810

Органикалық заттарда сутектік байланыстың атқарар ролі зор: ол заттардың суда ерігіштігін, балқу, қайнау температуралары олардың құрылысын анықтайды.

R ─ O ←H … O ← H

↑

H

Өсімдік пен жан-жануар, адам ағзасына кіретін органикалық заттармен судың арасында түзілетін байланыс оларда жүретін алмасу үдерістеріне себепші болады. Көптеген полимерлі материалдар синтезінде, заттарды бояу кезінде және құрылыста пайдаланатын байланыстырушы заттар мен су арасында да осы сутектік байланыс түзіледі.