п
п
па
ші және кер-
с
ты болады? Оны қа
ныс тапты?
және кер-
ы
ы
ты болады? Оны қалай
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17
мая
2019
года
№
217
173
жылғыэлектрэнерги сыныңтарифы,
т
Вт
Қала
деңгей
деңгей
деңгей
Қо ста най
17,60
21,95
27,44
Ал ма ты
16,65
21,99
27,48
Тал ды қор ған
16,45
19,86
24,82
Көк ше тау
15,46
19,33
24,16
Та раз
14,41
17,94
22,43
Шым кент
14,49
18,88
23,61
Пет ро пав л
12,09
16,30
20,37
Орал
10,46
13,23
16,53
Пав ло дар
10,69
13,72
17,15
Аста на
9,61
15,59
19,49
Ак тө бе
9,79
12,42
15,52
Қа ра ған ды
10,12
13,37
16,72
Өс ке мен
10,19
13,97
17,46
Аты рау
5,67
7,13
8,93
Ақ тау
19,42
Алматы облысы бойынша электр энергиясының 2018 ж.
арналған тарифы. Жеткізуші «Жетісу Энерготрейд» ЖШС.
Критерийлер
Лимитдеңгейібойынша
тұтынунормасы,
Вт
сағ адамға
Тариф
Вт
сағқа
Электр пештерін қолданбайтын
тұрғындар үшін
1деңгей
70
16,45
2деңгей
70тен 130ға
дейін
19,86
3деңгей
130дан жоғары 24,82
Электр пештерін қолданатын
тұрғындар үшін
1деңгей
80
16,48
2деңгей
80нен 150ге
дейін
19,86
3деңгей
150ден жоғары 24,82
АР
Р
РРР
М
М
М
ММ
М
Электр пештерін
тұрғындар үшін
А
А
А
пештерін қолданбайтын
тұрғындар үшін
пештерін
Н
Н
Н
Критерийлер
қолданбайтын
-
-
-
П
П
облысы
облысы
бойынша
бойынша
тарифы.
тарифы.
Жеткізуші
Жеткізуші
П
ПППВ
В
ВВВВВ
10,19
5,67
19,42
б
ббббббббб
12,42
13,37
а
ааа
13,23
13,72
15,59
12,42
с
с
сссссссс
16,30
п
п
пппппппп
22,43
а
аааа
27,48
24,82
24,16
с
с
с
с
с
с
деңгей
деңгей
деңгей
27,44
27,48
ы
ы
ыыыы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17
мая
2019
года
№
217
174
§ 28. Электр то гы ның жы лу лық әсері,
Джоуль – Ленц за ңы
I Электр то гы ның жы лу лық әсері.
Джоуль –
Ленц за ңы
Тіз бек тен ток өт кен кез де өт кіз гіш тер қы за
ды. Бұл за ряд тал ған бөл шек тер дің крис талдық
тор дың ион да ры мен соқтығысуы нә ти же сін де
жү ре ді. Элект рон дар өздері нің энер гия сы ның бір
бө лі гін жы лу энергиясы ре тін де ион дар ға бе ре ді.
Егер өт кіз гіш қоз ғал май тын бол са, он да ғы
бар лық электр энер гия сы жы лу энер гия сы на
ай на ла ды. Қыз ған өт кіз гіш ал ған энер гия сын ай
на ла сын да ғы де не лер ге бе ре ді. Өт кіз гіш бө ле тін
жы лу мөл ше рі бұл жағ дай да ток жұ мы сы мен
анық тала ды:
Q
=
A
не ме се
Q
=
IUt
.
=
Ом за ңын қол да нып, кер неу ді алмас
ты ра мыз, сон да:
Q
=
I
2
Rt
.
Тогыбарөткізгішбөлетінжылумөлшері
ток күшінің к адратының өткізгіш кедергі-
сініңж неуақыттыңкөбейтіндісінетең.
Бұн дай нә ти же ні тә жі ри бе жү зін де бір
бі рі нен тәу ел сіз ағыл шын ға лы мы Джей мс
Джоуль мен орыс ға лы мы Эми лий Ленц ал ған
дықтан, өр нек
Джоуль
–
енц за ңы
деп аталды.
Егер өт кіз гіш ток жұ мы сы ның нә ти же сін де
қоз ға лысқа түссе, он да бөлінген жылу мөлшері
ток жұмысынан төмен болады
Q
A
. Бұл жағ
дай да жы лу мөл ше рі электр энер гия сының
шығынын анық тай ды. Мы са лы, жұ мыс іс те ген кез де электр дрель қы зып
ке те ді, әри не бұл – құ рыл ғы үшін тиімсіз құ бы лыс.
II Электр тіз бе гін де гі электр то гы ның жы лу лық әсерін реттеу тә сіл де рі
Қа зір гі кез де жұмыс істеу тәртібі реттелетін электр ас пап та ры бар,
мы са лы: үтік, кір жуу ма ши на сы. Электр аспаптарының жұмыс тәртібін
ау ыс ты ру ар қы лы жы лу бе рілу ді кү шей ту ге не ме се бә сең де ту ге бо ла ды.
Оны қа лай іс тей ді? Ре зис тор дан бө лі нген жы лу мөл ше рі өт кіз гіш тің ке дер
гі сі не тәу ел ді. Сон дық тан элект рқыздырғыш ас пап тардың жұмыс тәртібін
бір қа лып ты реттеп отыру үшін ай ны ма лы сым ре зис тор лар ды пай да ла ну ға
Күтілетіннәтиже
а ра ра ты қып с д р
ул
а ы
с пт р ы ар у да
қ л да уды р
с д р
Лен
Эмилий
рис
тианович
8
8
орыс
і лектрте н к етер-
бур А ака ем і л 8
ылы н ук лық токтың
бағытын анықтауға арналған
ере ені қорытып ығар ы
8 ылы нақты т ір -
бе арқылы лектр тоының
ылулық сері аңын бекіт-
ті ен
м аңын металл
ке ерілерінің температураға
т уел іліін анықтауға қатыс-
ты мыстар ыңа торы
А
174
174
Оны
Оны
гі сі не
гі сі не
бір
бір
қа лып ты
қа лып ты
Р
Қа зір гі
Қа зір гі
мы
мы
са лы:
са лы:
үтік,
үтік,
а
а
у ыс ты ру
у ыс ты ру
а
аа
ар
ар
Оны
Оны
қа
қа
лай
лай
гі сі не
гі сі не
тәу
тәу
М
шығынын
шығынын
М
әри не
әри не
бұл
бұл
II Электр тіз
II Электр тіз
бе
бе
гін
гін
Қа зір гі
Қа зір гі
к
к
ез де
ез де
үтік,
үтік,
А
тауға
А
анық
анық
тай ды.
тай ды.
бұл
бұл
–
–
құ рыл ғы
құ рыл ғы
А
мыстар ың а торы
Н
қоз
қоз
Н
бекіт-
металл
емператураға
тауға қатыс-
а торы
-
Дж
Дж
дықтан,
дықтан,
П
т
т
ок
ок
кү
кү
сінің
сінің
ж не
ж не
Бұн дай
Бұн дай
бі
бі
рі нен
рі нен
бі
бі
бі
оуль
оуль
ПВ
ты ра мыз,
ты ра мыз,
сон да:
сон да:
Тогы
Тогы
бар
бар
өт
өт
кү
кү
шінің
шінің
ж не
ж не
уақыттың
уақыттың
б
ше рі
ше рі
бұл
бұл
тала ды:
тала ды:
Q
Q
=
=
A
A
не ме се
не ме се
Ом
Ом
за
за
ңын
ңын
а
кіз гіш
кіз гіш
не лер ге
не лер ге
б
б
е ре ді.
е ре ді.
бұл
бұл
жағ
жағ
дай да
дай да
с
ре тін де
ре тін де
ғал май тын
ғал май тын
гия сы
гия сы
жы
жы
лу
лу
кіз гіш
кіз гіш
а
а
л ған
л ған
е ре ді.
е ре ді.
п
соқтығыс
соқтығыс
уы
уы
дері нің
дері нің
энер
энер
гия сы ның
гия сы ның
ре тін де
ре тін де
ион дар ға
ион дар ға
ғал май тын
ғал май тын
бо
бо
а
кіз гіш тер
кіз гіш тер
шек тер дің
шек тер дің
крис
крис
талдық
талдық
уы
уы
нә
нә
ти же сін де
ти же сін де
гия сы ның
гия сы ның
с
кіз гіш тер
кіз гіш тер
қы
қы
ы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17
мая
2019
года
№
217
175
бо ла ды. Жұмыс тәртібінің түрлерін таң даудың
тағы бір жолы – бір не ше ре зис тор ларды қол
да ну. Ас пап тың жұ мыс іс теу тәртібін таң дап,
біз же лі ге тізбектей немесе параллель жалғанған
ре зис тор лар дың бі рін қо са мыз. Ас пап тың жы лу
бе руі жә не қу аты өт кіз гіш тер ді па рал лель жал
ғау ке зін де мак си мал ды, ал тізбектей жалғағанда
минималды бо ла ты нын дә лел деу қи ын емес.
III Ток қу аты ның тіз бек тің әр түр лі
бө лі гін де та ра луы
Ток қу аты ның фор му ла сын
P
=
UI
жә не Ом
за ңын
I
U
R
=
пай да ла на оты рып, қу ат ты анық
тай тын та ғы бір фор му ла ала мыз:
P
U
R
=
2
.
Алын ған фор му ла дан ас пап тың қу ат ы мен
ке дер гісі арасында ке рі про пор цио нал тәу ел ділік
бар екен ді гі шы ға ды. Барлық элект рас пап тар кер
неу і 220 В желіге қо сы ла ты нын ес кер сек, қу ат ы
жоғары ас пап тар дың ке дер гі сі қу аты тө мен ас пап
тар ға қа ра ған да азы рақ бо ла ды деп бол жау ға
бо ла ды. Қу ат ы жоғары ас пап тар да ғы ток әсе рі
қар қын ды бо ла ды, өйт ке ні он да ғы ток кү ші көп.
Әр түр лі қу ат ы жоғары ас пап тар ды бірбі рі не
тіз бек теп қо са мыз. §26да өт кіз гіш тер дің тіз бек
тей қо сы лу заң ды лы ғын қо ры тып шы ғар ған бо
ла тын быз. Ток тың бір дей мә нін де ке дер гі сі үл кен
өт кіз гіш те кер неу де жо ға ры бо ла ды. Сон дық тан
қу ат ты лы ғы тө мен, ке рнеудің түсуі аз ас пап тар ға
қарағанда, қу ат ты лы ғы тө мен, ке дер гі сі үл кен
ас пап тар ға кө бі рек күш тү се ді.
Жауабықандай
л т па рал л л
ал а а т т р
ы лу м л р
Q
U
R
t
=
2
р му ласы
б ы а с п т
д рыс
р с т л
р му ла
б ы а
ул
а ы б ы а
а сал а с п т у л р д
а ыр ма ы лық та ры
б ла ма
Тапсырма
Ж мысістеут ртібі
а нымалыре стормен
реттеліпотыратын
т рмыстыққ рал ар ы
атаң ар рмыстық
қ рал ар ыңқа сы-
сын а мыст ртібі
секірмеліт р е еріп
отыра ы
нерк сіптік еліе
қосылғанқуатты
қ рал ар атокк інің
к бірекболатынын
лел ең ер
кіре сторті бекте
алғанғанке е лектр-
аспаптыңқуатым н -
мал ы алпараллел
алғанғанке емакс -
мал ыболатын ығын
лел ең ер
Өзтәжірибең
-қаесептелен қуаттары
т не текі ам ы арапараллел алғап
лектр елісінеқосың ар ам ар ың ану арықтығынана арау арың ар ам ар ы
ті бекте алғап қа та еліеқосың ар та қуатты амнеліктен
т амға
қараған а арығырақболатын ығынт сін ірің ер
Достарыңызбен бөлісу: |