Оқулық Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі оқулық ретінде бекіткен



Pdf көрінісі
бет8/160
Дата17.10.2023
өлшемі2,45 Mb.
#117673
түріОқулық
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   160
кәсіпкер
табылады. Бірақ, кәсіпкер – жалғыз субъект 
ғана емес. Бҧл категорияға тҧтынушы (негізгі контрагент ретінде), мемлекет, 
сонымен қатар жалдамалы қызметкерлер мен бизнес жҥйесіндегі әріптестер де 
жатқызылады. 
Кәсіпкер мен тҧтынушының ӛзара қарым-қатынастарында алғашқысы 
белсенді субъект категориясына, ал тҧтынушы пассивті рӛль атқарады.
Тҧтынушы кәсіпкерлік ҥрдістің индикаторы рӛлін атқарады. Оның себебі, 
кәсіпкер қызметінің нәтижесі, тек дайын ӛнімді сатып алатын нақты 
тҧтынушының оң эксперттік бағалауынан кейін ғана жҥзеге асырылады. Ӛз 
қызметін жоспарлау және ҧйымдастыру барысында кәсіпкер тҧтынушының 
кӛңіл-кҥйін, қалауларын, мҥдделерін, кҥтетін нәтижелерін ескеруі керек. 
Нарықтық жҥйе қатынастары жағдайында кәсіпкер ҥшін тҧтынушы 
мҥдделеріне қарай қызмет етуден басқа жол жоқ. Бірақ, мҧндай жағдай 
кәсіпкер тҧтынушының мҥдделерін ғана ескеріп қатаң тҥрде солармен жҥруі 


14 
керек дегенді білдірмейді. Тҧтынушының ӛзі тҧтынушы сҧранысынын 
қалыптастырып, жаңа сатып алушылық қабілеттерді қҧруы керек. Демек, 
кәсіпкердің негізгі мақсаты болып ӛзіндік тҧтынушылар ортасын қҧру, 
тҧтынушыны «жаулап алу» қажеттілігі болып табылады.
Егер қоғамдық ӛндіріс тҧрғысынан қарағанда белсенді субъект рӛліне 
кәсіпкер шығатын болса, кәсіпкерлік ҥрдіске деген кӛзқарас жағынан, оның 
мазмҧны мен тиімділігіне тҧтынушы белсенді рӛлді атқарады, ал кәсіпкер осы 
жағдайды ескеруі керек.
Кәсіпкерлік ҥрдістің субъектісі ретінде 
мемлекеттің
рӛлі іскерлік 
белсенділік аясында қалыптасқан, нақты жағдайға және мемлекеттің алдына 
қойылған мақсаттарға байланысты алуан тҥрлі болуы мҥмкін. Осы тҧрғыдан 
алғанда мемлекет:

кәсіпкерліктің дамуы ҥшін қолайсыз жағдайды қалыптастыратын 
жағдайда, 
кәсіпкерлік дамуының тежеуіші
болуы мҥмкін


кәсіпкерліктің дамуына қарсы болмаса және оның дамуына септігін 
тигізбесе 
сырттай бақылаушы ретінде
болады;

кәсіпкерліктің «жандануына» әкелетін, жаңа агенттерді кәсіпкерлік 
ҥрдіске тартуға бағытталған шараларды тҧрақты және белсенді іздеп, жҥзеге 
асыратын отырған жағдайда, 
кәсіпкерлік ҥрдісті жеделдетуші
болады.
Кәсіпкерлік ҥрдістің жеделдетушісі ретінде мемлекет келесі функцияларды 
атқарады: 

кәсіпкерлік жҥйесінің кадрларын кәсіби тҧрғыдан даярлау мен 
тәрбиелеу аясы бойынша білім беру;

іскерлік белсенділік аясында жаңадан қосылған кәсіпкерлерді қаржылық 
тҧрғыдан қолдау; 

кәсіпкерлер ҥшін жобаларды тиімді жҥзеге асыруға қажетті қызметтерді 
кӛрсете алатын кәсіпкерлік инфрақҧрылымды қҧру функцияларын атқарады. 
Жалдамалы қызметкер, 
кәсіпкер идеясын жҥзеге асырушы ретінде 
кәсіпкерлік ҥрдіс субъектілерінің тобына жатқызылады. Кәсіпкерлік идеяны 
жҥзеге асырудың сапасы мен тиімділігі жалдамалы қызметкерге байланысты. 
Кәсіпкерлердің жоспарлары мен қызметкерлердің мҥдделері сәйкес болуы 
керек. Нәтижесінде, пайда жоғары болған сайын, жалақы мен әлеуметтік 
тӛлемдер де жоғары болады. Жалдамалы қызметкерді кәсіпорынның 
коммерциялық мҥддесіне тарту барысында қызметкер тек ӛзінің жеке 
нәтижелерімен қатар, ҧжымдық қызмет нәтижелеріне де мҥдделі болатын 
жағдайды қалыптастыру керек. Қызметкердің мҧндай екі жақты мҥддесін 
материалдық және моральдық тҧрғыдан ынталылығын ҥйлестіре отырып 
жҥргізуге болады. 
Қазіргі кезде, әрбір кәсіпкер еңбек бӛлінісі нәтижесінде пайда болған, 
ӛндірістің жеткілікті тҥрде терең мамандануы жағдайында қызмет етеді.
Нәтижесінде кез-келген кәсіпкер ӛзара тиімді 
әріптестік байланыстарды
қажет етеді. Тек осы жағдайда ғана ол біртҧтас ӛндірістік ҥрдістің белгілі бір
сегментінің шектерінде ғана іс-әрекет ете алады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   160




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет