Оқулық физика 9 проект башарұлы Р. т б
жүктеу/скачать 5,74 Mb. Pdf көрінісі
|
| абсолют жұлдыздық шама
( а.ж.ш. ) деген түсінік енгізілген. Бір абсолюттік жұлдыздық шама деп бақылаушыдан 10 парсек қашықтықта орналасқан шырақтың жарықтылығын айтады (мұндағы 1 парсек жарықтың бір жылда жүріп өтетін жолы). Бұндай өлшем бойынша Сүмбіленің а.ж.ш. -сы М = +1,41; Күн-нің а.ж.ш. -сы М = +4,8 т.с.с. 5. Ежелгі «халық астрономиясында», бір жағынан, ұланғайыр маң далада немесе айдынды теңіз бетінде адасып кетпеуге бағдар табу үшін, екінші жағынан, жыл мезгілдерін белгілеп, уақытты күнтізбе түрінде бі- ліп отыру үшін аспан күмбезін аймақтарға бөліп, оларда орналасқан көз- ге айқын көрінетін шырақтарды шоқжұлдыз шоғырларына біріктірген. Шоқжұлдыз деп аспанның белгілі бір жұлдыздар шоғыры енетін шегарасы анықталған бөлігін айтады. Жұлдыздардың шоғырлануына қарай аспан күмбезін бөліктерге бөлу тәсілі ғылыми астрономияда да қолданыс тапты. Осылайша аспан күм- безі бірнеше бөліктерге бөлініп, бұл бөліктерде 88 шоқжұлдыз орналасқан. Бұлардың ішінен 12 шоқжұлдызға халық астрономиясы ерекше мән беріп, орналасу пішіндеріне қарай оларға әртүрлі жануарлардың немесе ертегі аңыздардың кейіпкерлерінің аттарын беріп отырған (сурет 2.3). 12 шоқжұл- дызға айрықша мән берудің себебі мы- Сурет 2.3. Үлкен Аю шоқжұлдызы 51 ПРОЕКТ наған саяды: ескі түсінік бойынша Жерді айнала қозғалатын Күн ас- пан күмбезінде бір жылда бір рет әрбір 12 шоқжұлдыздың тұсынан өтеді- мыс (сурет 2.4). Зодиакальдік шоқжұлдыздар деп аталып кеткен мұн- дай жұлдыздар шоғырларына мыналар кіреді: жыл басы – наурызға сәйкес келетін жүктеу/скачать 5,74 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|