Оқулық o p s 3 философия негіздері


туралы”, “Әлемнің жэне заттардың шексіздігі туралы” т.б



Pdf көрінісі
бет69/525
Дата15.09.2022
өлшемі13,05 Mb.
#39158
түріОқулық
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   525
туралы”, “Әлемнің жэне заттардың шексіздігі туралы” т.б.
62


Бруноның пікірінше, табиғаттан тыс ешкандай күш жоқ. Ол 
кеңістікте де, уакытта да шексіз, ал козғалыс оның өмір сүру тәсілі. 
Табиғат өз зандылығымен дамиды. Әлем мен кұдай бір. Әлем -  
универсум (әмбебап бастама), жалғыз ғана мэнділік. Сондыктан ол мэңгі 
жэне өзгермейді. Ал әлемге кіретін денелер сансыз көп, олар үздіксіз 
қарапайым және өзгерісте болады. Барлык заттар өшпейтін, мэңгі, 
қозғалыста бөлшектерден тұрады. Оларды Бруно - монада деп атайды. 
Монаданың материалдык денелерге ғана емес, психикаға да катысы бар. 
Ал психикалык кұбылыс барлык заттраға тэн болғандыктан әлемде 
жансыз денелер жок. Осыдан келіп бруно әлемде шексіз жэне сансыз 
көп тіршілік түрлері болуы әбден ыкгимал деген тұжырым жасайды. 
Бруноның көзкарасынан жүйеленген түрде колданылған Демокрит пен 
Гераклиттің ілімдерінің ыкпалын байкаймыз.
Коперник пен Бруноның ілімдерін эрі карай жалғастырған итальян 
астрономы, физигі, математигі, философы Г.Галилей (1564-1642 жж.) 
“Ғылымның 
жаңа 
екі 
саласына 
байланысты 
математикалык 
дэлелдемелер мен пайымдаулар”, “Табиғат туарлы кітап”, т.б. еңбектер 
жазған. Галилейдің тылымда ашкан екі жаңалығы: 1) қатты жэне 
серпілмелі заттардың сыртқы күштерге карсылығы; 2) денелердің кұлау 
зандылыктары - оның философиялык көзкарасының калыптасуына 
үлкен эсер етті. Оның пікірінше, философия алфавит әріптерінен 
басқаша эріптермен жазьшған табиғат кітабын окуы керек. Табиғатшң 
кітабы үшбұрыш, квадрат, дөңгелек, шар, т.б. тәріздес. Оларды оқу үшін 
схоластикалык ойланып-толғанудың кажеті жок, керісінше, 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   525




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет