motivational activities, experiment technique

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің ХАБАРШЫСЫ, «Педагогика ғылымдары» сериясы, № 3(51), 2016 ж. 
 
74
 
 
Мырзаханова А.Б. – магистрант, Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті 
e-mail:kyralai_94_94@mail.ru 
 
Мақалада  қазіргі  заманның  өзекті  мәселесі  құзыреттілікті  студенттің  ақыл-ойына  мәдениет  және  педагогика 
арқылы ендіртудің маңызы, оның педагогикалық бақылау түрлері қарастырылған. 
Еліміздің  егемендік  алып,  басқа  елдермен  саяси,  экономикалық  және  мәдени  байланыстарға  түсуі  шет  тілін 
оқытудың маңыздылығын көрсетіп, оның мақсатын анықтап  беретіндігі және шет  тілін оқыту  барысында оқушы-
ларды өздеріне жат әлемді түсіне білуге үйрету керектігі сипатталған. 
Әрбір тілді үйренушілер тек сол тілдің жүйесінде кездесетін ерекшеліктерге ғана емес, сондай-ақ сол тілді қолда-
нушы  елдің  мәдениетіне  тән  үлкен  ерекшеліктерге  де  жолығады.  Жат  мәдениетті  түсініп,  өз  мәдениетін  меңгеру, 
басқа мәдениет өкілдерінің әрекеті мен сөзін түсіне білу үшін өз мәдениеті мен басқа мәдениетті салыстырып, ұқсас-
тықтары мен айырмашылықтарын ажырата білуге үйренетіндігі айқын көрсетілген. Олар өз әлемін, тілін, мәдениетін 
білмей,  мәдениетаралық  қарым-қатынас  біліктілігіне  қол  жеткізу  мүмкін  емес.  Басқа  тілді  қоғамда,  мәдениетте  өз 
орнын таба білу үшін сол елдің тілін ғана меңгеру аз, сол тілде сөйлейтін халықтың мәдениетін де меңгеру керек. 
Студенттер  жаңа  шығармашылық  іс-әрекетке,  жаңа  ақпараттық  технологияларды  үйренуге,  жеке  тұлғалық  және 
мәдениетаралық  қарым-қатынаста  туындайтын  қарама-қайшылықты  болдырмауға  және  оларды  шешуге  икемді 
болуы қажет. 
Түйін сөздер:  мәдениет, құзыреттілік, бағалау, жүйе, кредиттік жүйе, бақылау, білім, білік, дағды, баға. 
 
Өркениетті елдер қатарына жету деңгейінде жастарды қазіргі қоғамда ізгілікке, парасаттылыққа баули-
тын  жалпы  мәдениеттілігі,  болашақ  мамандағына  деген  кәсіби  құзыреттілігі  мен  білімділігін  арттыру 
өзекті мәселенің бірі болып отыр. Жалпы рухани құндылық, ұлттық мәдениет пен дәстүрді қорғау мәсе-
лесі білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың ұстанымдары болып келеді. Демек,  еліміздің қоғамда 
болып жатқан әлеуметтік – экономикалық және саяси, мәдени өркендеуі өндірістің барлық салаларында 
қызмет жасайтын мамандарды даярлаудың сапасын жетілдіруді қажет етеді. Бұлар білім беру мен тәрбие-
леу ісін жаңаша сипатта жаңғырту, жетілдіру міндеттерін қамтитын білім беру жүйелерінің қабылданған 
жаңа  мазмұнды  заңдар  мен  тұжырымдамаларда  т.б.  көрсетілген.  Жоғары  оқу  орындарындағы  студент 
тұлғасын  қалыптастыру,  олардың  кәсіби  маман  есебіндегі  көрінісін  білдіретін  құзыреттілігін  мәдени 
тұрғыда  қалыптастыру  білім  беру  саласындағы  түйіткілді  мәселе.  Бұл  мәселені  теориялық  талдауды 
алдымен  арнайы  ұғымдарды,  түсініктерді  анықтаудан  бастаған  дұрыс  деп  есептедік.  Сондықтан  бұл 
ұғымдардың ғылыми – педагогикалық, әдістемелік т.б. әдебиеттердегі  талдануын зерделеу маңызы. 
Әрбір тілді үйренушілер тек сол тілдің жүйесінде кездесетін ерекшеліктерге ғана емес, сондай-ақ сол 
тілді қолданушы елдің мәдениетіне тән үлкен ерекшеліктерге де жолығады. Жат мәдениетті түсініп, өз 
мәдениетін меңгеру, басқа мәдениет өкілдерінің әрекеті мен сөзін түсіне білу үшін өз мәдениеті мен басқа 
мәдениетті салыстырып, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын ажырата білуге үйренеді. Ал, кейде екі 
мәдениет өкілі арасында белгілі бір дәрежеде қиындықтар болуы мүмкін. Ол , әрине, тілдегі ерекшеліктер 
ғана  емес,  мәдениетке  тән  өзгешеліктерге  де  байланысты  болып  келеді.  Өйткені,  әрбір  тіл  мен  оны 
қолданушы  тіл  иелерінің  өздеріне  тән  ерекшеліктері  болады.  «Тіпті  адамдар  бір  тілде  сөйлесіп  жүріп, 
әрқашан бірін-бірі түсіне бермейді», - деп көрсетеді Е.М. Верещагин [1, 514]. 
Студенттердің дидактика бойынша білім, білік, дағды яғни құзыреттіліктерін бақылау және есепке алу 
ерекшеліктерін  педагогика  бойынша  студенттердің  оқу-танымдық  әрекетінің  нәтижелерін  тексеру.  Бұл 
мәселеге педагогикалық көп көңіл бөлінеді. Зерттеулерде оның: 
-  оқу-таным әрекетінің спецификасы, әрдайым тексеру мен бағалаудың қажеттілігі; 
-  тексерудің оқыту және тәрбиелеу сипатында болуы; 
-  білім беру міндеттері мен сипатын, оқу пәні мен міндеттердің спецификасын есепке алу; 
-  тексерудің  оқу  процесін  ұйымдастыру  және  оның  сипатымен  тығыз  байланыстылығы  жақтары 
көрсетіледі; 
-  Бұл қағидалар оқу-танымдық әрекетін тексеруді белгілейді. Міне, сондықтан, теориялық материал-
дың  білімін  анықтаумен  қатар  түрлі  жаттығулар,  практикалық  тапсырмалар,  есеп  шығару  әдістері 
ұсынылады. 
Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартында келесі мәліметтер 
көрсетіледі: 
- Барлық жұмыс түрлерін бағалау ережесі (максималды балл, айыптық және көтермелеу балдары). 
- Қорытынды (емтихан) бағасын қою критериялары және аппеляция ережесі. 

ВЕСТНИК КазНПУ имени Абая, серия «Педагогические науки», № 3(51), 2016 г. 
 
75 
- Сабаққа кешігу, сабақты қалдыру, дәрісханадағы тәртіп, жұмысты кеш тапсыру, емтиханға қатыспау, 
т.б. мәселелер [2]. 
Жоғары оқу орнындағы бақылау жүйесін емтихандар, сынақтар, ауызша жауаптар, жазбаша бақылау, 
реферат, коллоквиум, семинарлар, курстық жұмыстар, зертханалық бақылау жұмыстары, жобалар, күнде-
лікті жазбалары, бақылау журналдары құрайды. Ауызша бақылау барысында тек білім тексеріліп қоймай-
ды, сонымен қатар, ауызша сөйлеуге жаттығады, педагогикалық қарым-қатынас дамытылады. Жазбаша 
жұмыстар материалдың меңгерілуі деңгейін құжат түрінде көрсетуге мүмкіндік береді, бірақ оны өткізуге 
көп уақыт жұмсалады. 
Емтихан студенттердің психикасына қосымша әсер етеді. Курстық және дипломдық жұмыстар бола-
шақ маманның шығармашылық тұлғасын қалыптастыруға жағдай жасайды. Бақылау түрлерін үйлесімді 
біріктіру – ЖОО-дағы оқу үдерісін ұйымдастырылу деңгейінің көрсеткіші және оқытушының педагогика-
лық біліктілігінің маңызды көрсеткіші. 
Уақыты бойынша педагогикалық бақылау ағымдық, тақырыптық, аралық, қорытынды, соңғы болып 
бөлінеді. Ағымдық бақылау студенттерді үлгерімі төмен және үлгерімі жоғары деп ажыратуға мүмкіндік 
береді,  оқу  мотивациясын  тудырады  (сұрау,  бақылау,  тапсырмалар,  өзін-өзі  бақылау  мәліметтерін 
тексеру). Тақырыптық бақылау – бағдарламаның нақты тақырыбын және тарауының нәтижелерін баға-
лау. Аралық бақылау  – оқу материалының бір бөлігінен келесі сатысын  өту үшін әрбір студенттің оқу 
жетістіктерін тексеру. Қорытынды бақылау – курс бойынша емтихан. Өтілген пәнді оқытудың нәтижесі, 
бұнда студенттің әрі қарай оқуға қабілеті анықталады. Соңғы бақылау – мемлекеттік бақылау, дипломды 
жұмысты  немесе  ғылыми  жұмыстар  мен  жобаларды  қорғау,  мемлекеттік  емтихан  комиссиясының 
біліктілік беруі [3, 205]. 
Бағалау және баға – өтілген педагогикалық бақылаудың нәтижелері. Бағалау  – студенттердің білімі, 
іскерлігі,  дағдысының  оқытудың  мақсаты  мен  міндеттеріне  сәйкестігінің/сәйкессіздігін  бекітетін  тәсіл 
және нәтиже. Ол үлгермеушіліктің себептерін анықтау, оқу әрекетін ұйымдастыру мүмкіндіктерін береді. 
Оқытушы  жауаптағы  қателердің  себептерін  анықтайды,  студентке  қайта  тапсыру,  қайта  қарау  үшін  не 
нәрсеге көңіл аударатынын көрсетеді  [4]. 
Баға – бағалаудың сандық анадогы. Білімді бағалауда мына ұсыныстардан шығу керек: 
- «Өте жақсы» берілген көлемдегі материалдық нақты және берік білген жағдайда қойылады. Жазбаша 
жұмыста қате болмауы тиіс. Ауызша сұрау кезінде студенттің сөзі қисынды негізделген және граммати-
калық қатесіз болуы тиіс. 
- «Жақсы» елеусіз қателіктер,  дәлсіздіктер (екі-үштер артық емес) барында  пәнді берік білгені үшін 
қойылады. 
- «Қанағаттанарлық» - елеулі қателіктері бар пәндік білім үшін қойылады, бірақ ол қателер әрі қарай 
оқуды жалғастыруға кедергі болмауы тиіс. 
- «Қанағаттанарлықсыз» - ауызша жауабында немесе жазба жұмыстарында қате көп жіберілетін болса, 
пәнді білмесе қойылады. 
Бұнда шкаланың артықшылығы – оның қарапайымдылығы, сондақтан ол кең таралған. Кемшіліктері: 
1) оқытушы студенттің үлгерімін жеке түсінеді. Мұнда оқытушының субъективтілігі, ағымдық үлгерімге 
реакциясы, студенттің сабаққа қатысуы, іс-әрекеті, сыртқы түрі, өзін-өзі ұстауы, киім киісі және сөйлеу 
әсер етеді. Бірақ сабаққа келмей-ақ жаттап алуға, конспект жазбай-ақ өте жақсы жауап беруге болмайды 
ма?! 2) әлсіз саралау қабілеті. Бұл жүйе (бес баллдық жүйе деп аталғанмен, төрт бағалау категориялары 
қолданылады) тек төрт топқа жіктеуге мүмкіндік береді. 
Білімді  бағалау  мәселесі  өзектілікке  ие.  Көптеген  оқытушылар  бес  баллдық  жүйеге  «+»  немесе    «-»  
белгісін қосып, нәтижесінде 10 баллдық жүйе алады.  
Кредиттік білім беру жағдайында, білімді бағалау 100 балдық жүйеде жүріп, бағалау саясатына байла-
нысты мәліметтер силлабустың арнайы бөлімінде көрсетіледі. 
Білім  бағалау  мәліметінде  білім  бағалау  шкаласы,  критериясы,  жұмыс  түрлерінің  тізімі  және  осы 
жұмыстарды орындау талаптары беріледі. 
Құзыреттілік  әдіс  –  бұл  білім  беру  нәтижесіне  баса  көңіл  бөлетін  әдіс,  оның  үстіне  нәтиже  ретінде 
меңгерілген ақпарат жиынтығы емес, адамның әр түрлі мәселелік жағдаяттарда әрекет етуге қабілеттілігі. 
Басқаша  айтқанда,  компетенцияларды  меңгерген  түлектің  қабілеттерін,  яғни  оның  қандай  іс-әрекет 
тәсілдерін игергенін, не істей алатынын, неге дайын екенін анықтау [5, 32].  
Құзіреттілікті іс-әрекетте, қарым-қатынаста, әдіскерлік, белсенділікте және т.б. қызмет барысында бай-
қауға болады. Сонда да зерттеулерде «құзіреттілік» ұғымының маңызды сипаттамасын ашуда айтылған 
пікірлерде бірауыздық немесе біркелкілік жоқ. Сондықтан «құзіреттілік», «құзірет» ұғымдары мен «сту-

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің ХАБАРШЫСЫ, «Педагогика ғылымдары» сериясы, № 3(51), 2016 ж. 
 
76
 
 
денттердің мәдениетаралық құзіреттілігі» деген мазмұны терең ұғымның мәніне ерекше көңіл бөлу қажет 
етіледі. 
«Құзіреттілік» ұғымына жасалған сипаттамаларын талдау жалпы мәдени құзіреттіліктің мазмұны мен 
мәнін  ашуға,  оның  құрылымын  бөлшектерге  бөліп,  оны  тиімді  қалыптастыруға  ықпал  жасайтын  педа-
гогикалық  кешенді  шарттарды  сынақ  тәжірибеде  тексеріп,  теорияда  негіздеуге,  тәжірибеде  тексеруге 
мүмкіндік береді. Құзіреттілік туралы жалпы айтылған ұсыныстарды ғылыми тұрғыда немесе дәрежеде 
әр  түрлі  бастамалардан  алынған  «құзірет»,  «құзіреттілік»  ұғымдарына  жасалған  кейбір  анықтамаларға 
талдау жасау негізінде қарастырамыз. 
Құзыреттілік (лат. Competence – үйлесімді, сәйкес, тиісті, қабілетті, білуші) белгілі бір саладан жан-
жақты білім меңгерген, абыройлы адамның сапасы  [6, 137]. 
Құзыреттілік  –  «істі  білетін»  деген  ұғымды  білдіретін  жалпы  бағдарлаушы  термин,  ол  тұлғаның  
қызмет жасай білетін қабілетін білдіреді. Әдетте, бұл термин белгілі бір әлеуметтік-кәсіби лауазымы бар 
тұлғаларға қолданылады, айталық, шешімі табылатын мәселелер мен міндеттердің орындалу деңгейінің 
күрделі  болуына  байланысты  ол  тұлғаның  түсінігі,  білімі  мен  қабілетінің  соңы  орындауға  сәйкес 
болуымен сипатталады  [7, 21]. 
Құзырет  –  1.  Белгілі  бір  тұлғаның  мәселелер  шеңберінен  жақсы  хабардар  болуы.  2.  Белгілі  бір 
тұлғаның өкілеттігі мен құқығының шеңбері. 
Құзырет  –  орасан  көлемде  білімді  және  тәжірибеде  шеберлігі  шыңдалған  белгілі  бір  тұлғаның 
тәжірибесі немесе білімінің аймағы [8, 7]. 
Педагогика мен психологияда «құзыреттілік» және «мәдени құзыреттілік» терминдері жиі қолданылса 
да,  оларды  әр  түрлі  жағдайда  әр  қалай  түсіндіреді.  Маңызды  деген  ғылыми  жұмыстарда  құзыреттілік 
төмендегідей тұрғыда қарастырылған: 
Өз ісін түбегейлі толық білетін, орындайтын жұмысының мәнін, күрделі байланыстардың, құбылыстар 
мен  үдерістердің  мәнін  білетін,  жоспарланған  жұмыстарға  қол  жеткізудің  тәсілдері  мен  құралдарының 
мәнін білетін тұлға [9, 37]; 
Күнделікті қызметтегі міндеттер мен мақсаттарын орындай алатын субъектінің еңбекке қабілеттілігі 
мен кәсіби дайындылығы [10, 99]; 
Алуан түрлі әлеуметтік және кәсіби қызметтерге еркін бағдарланған мамандағының қабілеті [11, 48]. 
Оқудың  нәтижесінде  қол  жеткізілген  білімділіктер,  құндылықтар,  тәжірибе  мен  білімге  негізделген 
ерекше қабілеттілік [12, 19]. 
Философиялық,  психологиялық  және  педагогикалық  әдебиеттерге  жасалған  талдаулар  «мәдениет» 
ұғымының  бейнесі  тым  көп  екендігі  көрсетеді.  Біз  «мәдениет»  дәрежесін  талдаймыз.  Алайда,  шешімін 
іздеп  отырған  мәселеге  байланысты  біз  мәдениеттанымдық  білімдерді  ортаға  саламыз  немесе  тікелей 
пайдаланамыз. «Мәдениет» ұғымын анықтайтын көптеген  анықтамалардан біз, біріншіден, мақаламызға 
сәйкестерін,  екіншіден,  адамның  субъективті  жасампаздық  қызметін  өзекті  ететінін  таңдадық,  Ресей 
ғалымы мәдениеттің мазмұнын төмендегі ретпен ашады: 
Мәдениет адамның қабілеті мен шығармашылық қуатын, қоғам дамуының қадір-қасиетін және қызмет 
түрлерін түгел қамтиды, сондықтан ол адам болмысының бірегей тәсілі. 
Адамның өзін дамыту тәсілі, қоғамдағы сан қилы іс-әрекеттерде оның маңызды қуатын жүзеге асыру 
әрі кеңейту. Адамның өмір сүру тәсілі. Бойында біртұтастық пен жан-жақтылық қасиеттері бар шығарма-
шылық, жасампаз іс-әрекеттер жасайтын адамның сипаты [13, 77]. 
Ұстаздың міндеті тәрбиеленушінің мәдениетке қажеттілігін ояту, әрі оны қалыптастыру, әрекет жасау-
ға  ынталандыру,  қоршаған  ортаны,  мәдениетті,  өзін  бағалауды  және  түсінуді  үйрету,  мақсатқа  жетуге 
және өзінің тұлғалық ұстанымын жүзеге асыруға жетелеу, жалпы айтқанда, өзін мақлұдату әрі оны мәде-
ниетті етіп жасау. Ұстаз өзі жаңа мәдениетті жасайтын тәсілдерді меңгергенде ғана студентті жоғарыда 
аталған  дәрежеге  жеткізе  алады.  Ал  бұл  жаңа  жағдай  туғызады:  әр  бір  тұлға  қандай  да  бір  дәстүрлі 
тыйымдармен  шектелген  жаңа  мәдениет  үлгілерін  игеріп  әрі  оны  жаңа  іс-әрекеттерде  орындауды  мең-
гереді. Сонда мәдениетаралық құзыреттілік терең мазмұнды, сапалы болып, тұлғаны жекелендіреді, оған 
жеке тұлғалық бейне береді. Жеке тұлға оқу, білім  арқылы рухани, интеллектуалды дамиды мәдениет-
тілікті меңгереді және бұл тек ата – тегіне немесе қандай да бір әлеуметтік, этникалық немесе конфессия-
лық топтарға қатынасы барына байланысты болмайды. 
Ресейлік  ғалымдар  К.А.  Абульханова  -  Славскойдың,  Б.Г.  Ананьвтің,  А.Н.  Леонтьевтің,                              
Б.Г.  Рубинштейннің  зерттеулері  және  Қазақстандық  А.Қ.  Рысбаева,  Р.Дюсупова  олардың  арасындағы 
мазмұндық  ерекшеліктердің  бар  екенің  көрсетеді.  Ғалымдардың  зерттеулерінде  «индивидті»  адамның 

ВЕСТНИК КазНПУ имени Абая, серия «Педагогические науки», № 3(51), 2016 г. 
 
77 
ерекше кескіні деп қарастырса, басқа ғалымдардың пікірінше, индивит адамды оның жасына, жынысына, 
жеке тұлғалық сипатына, психологиялық және физиологиялық іс-әрекетіне, тіршіліктегі қажеттілік құры-
лымдарына қарай  танытады немесе белгілейді.  «Субъект» ұғымына тоқталар  болсақ, педагог ғалымдар 
бұл  ұғымды  адами  қалыптағы  құзіреттілікті  көрсетуге  арналған  деп  қарастырады.  Адамды  субъект 
ретінде оның өмірінің біртұтас күйі, оның сипатының қоры немесе жиынтығы деп келтірген. Қоғамдық 
қатынастар жүйесінде өзінің өмір тіршілігін саналы басқаратын субъектіні өзін көрсету, белгілеу деп атап 
көрсеткендерде  болған.  Педагогикада  өте  көп  қолданылатын  сөз  тіркесі  «іс-әрекеттің  субъектісі»  деп 
қарастыру  теориясының  негізін  қалаушы  С.Л.  Рубинштейн.  Оның  тұлға  іс-әрекеттің  субъектісі  деген 
тұжырымын  К.А.  Абульханова  –  Славская  терең  жетілдірді.  Ол  субъект  ұғымын  тек  іс-әрекетті  орын-
даушы  ғана  емес,  ол  алғашқы  кезеңнен  бастап  субъектінің  іс-әрекеттерді  қалай  жүзеге  асыратынын 
сипаттады  және  субъектінің  қоғамдық  пәнін  әлеуметтік  тұрғыдан  белгілеуіне  және  оның  әлеуметтік 
ұстанымдарына байланысты әлемді сезінуіне де сипаттама жасағанын еңбектерінен көруімізге болады. 
«Тұлға»  ұғымын  адамның  жан-жақты  дамыған  деңгейі  деп  түсіну  түрлі  жағдай.  «Тұлға»  дәрежесін 
«жеке тұлғалық» дәрежесі ұғымымен байланыстыруда Б.Г. Ананьев: егер тұлға дегеніміз адамның ең биік 
даму деңгейі болса, онда жеке тұлғалық ұғымы оның терең өлшемі. Өмірдің біртұтас субъектісі «тұлға» 
ұғымымен  орындалады»,  дейді.  Ол:  «Тұлға  болып  өмірге  келмейді,  тұлға  болып  қалыптасады»  -  деп 
есептейді [14, 50]. 
Мәдениетаралық  қатысымда  басты  мәселе  –  әр  түрлі  мәдениеттер  өкілдерінің  өзара  түсінісудің 
қатысым  кезіндегі  түсініспеушіліктердің  алдын  алу.  Тілдер  мен  мәдениеттер  арасында  қаншалықты 
айырмашылықтар  көп  болса,  соншалықты  деңгейде  тілді  мәдениетаралық  қатысым  құралы  ретінде 
меңгеру күрделі болады. Әр түрлі қарым-қатынас жағдаяттарындағы тілдік тұлғаның іс-әрекеті мәселесі-
мен көптеген ғалымдар айналысуда. Олардың ойынша қатысым барысында жетістікке қол жеткізу үшін 
мынадай міндеттерді іске асыру маңызды: 
- Әр  түрлі  мәдениеттер  өкілдерінің  өзара  әрекеттесуі  мен  тіл  табысуы  үшін  қажетті  дағдылар  мен 
іскерліктерді қалыптастыру. 
- Мәдениет ерекшелігіне байланысты түсініспеушіліктерді боллдырмау. 
- Басқа мәдениетке, мінез-құлыққа төзімділік, құрмет қалыптастыру. 
Ұлы ғалым Вильгелм фон Гумбольдт: «Тілдің алуан түрлілігі біз танып білетін әлем байлығына есік 
ашады;  адами  болмыс  біз  үшін  ауқымды  болуда  сондықтан  тіл  нақты  жағдайларда  ойлау  мен  қабыл-
даудың әр түрлі жолдарына мүмкіндік береді» [15, 94]. 
Ағылшын  тіліне  оқытуда  мәдениетарлық  құзыреттілікті  қалыптастыру  үшін  интернеттің  алатын 
орнына  тоқталсақ,  студенттер  электронды  пошта  арқылы  хат  алысып,  виртуалды  қатынас  клубтары, 
конференцияларға қатыса алады. Интернет шетел тілін үйренушіге аутентті мәтіндерді қолдану, сол тіл 
өкілін тыңдау, олармен қарым-қатынас жасау табиғи тілдік ортаны қалыптастырады. Студенттер бойында 
мәдениетарлық қарым-қатынас біліктілігін дамытудың тиімді әдістеріне ойын технологиясын, проблема-
лық оқытуды жатқызуға да болады. 
Жоғарыда айтылғандарды қорытындыласақ, қазіргі заманауи техникалық құралдардың мүмкіндіктері 
мен инновациялық мүмкіндіктерін ұштастырып оқыту мәдениетаралық қарым-қатынас біліктілігін үйре-
туді ұйымдастырудың ұтымды тәсілі болмақ. 
 
1. Верещагин Е.М., Костомарова В.Г. Язык и культура: Лингвострановедение и преподавание русского языка как 
иностранного. – М. : Русский язык, 1990. – 1308 с. 
2.  Қазақстан  Республикасының  мемлекеттік  жалпыға  міндетті  білім  беру  стандарты.  –  Негізгі  ережелер. 
ҚРМЖБС 2.003-2009. Ресми басылым. ҚР Білім және ғылым министрлігінің №566/1 бұйрығымен 22.11.2007 жылы 
бекітілген. 
3. Скаткин М.Н. Проблемы современной дидактики.  – 1955. – Б. 287. 
4. Қазақстан Респулликасында 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасы. – 2002. 
5.  Леонтович  О.А.  международное  обучение  на  базе  Центра  американистики  ВГПУ  //  Модернизация 
содержания и  методов иноязычного обучения  как приоритетное направление в условиях  непрерывного языкового 
образования» : Тез. Докл. ІІ регион науч. – практ. Конференции, Волгоград 17-18 января, 2003. Сост.: С.А. Пятаева. 
М.А. Железнякова. – Волгоград: Перемена, 2003. – С -32-33. 
6.  Плужник  И.Л.  Формирование  межкультурной  коммуникативной  компетенции  студентов  гуманитарного 
профиля в процессе профессиональной подготовки» : автореф. Докт. Пед. Нпук. – Тюмень, 2003. – 326 с. 
7. Привалова И.В. Ранообразие подходов в развитии теоретических основ межкультурного общения. Вестник 
МГУ. Серия 19. Лингвистика и межкультурная коммуникация . – 2004. - №3. – С. 18-38 
8.  Тарасов  Е.Ф.  межкультурное  общение  –  новая  онтология  анализа  языкового  сознания.  //  Этнокультурная 
специфика языкового сознания. – М., 1996. – С.  22 

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің ХАБАРШЫСЫ, «Педагогика ғылымдары» сериясы, № 3(51), 2016 ж. 
 
78
 
 
9. Шиян О.М. Аутопедагогическая компетентность учителя  // Педагогика. – 1999. – № 1. – С. 63. 
10. Сластенин В.А., Подымова Л. С. Педагогика: Инновационная деятельность. – М., 1997. 
11. Ситаров В.А. Дидактика: Учеб. пособие для студ. высш. пед. учеб. заведений.  
12.  Шишов С.Е., Кальней В.А.,  Гирба  Е.Ю.  Мониторинг  качества образовательного  процесса  в  школе 
(монография). – М.: Издательский дом ИНФРА-М., 2013. 
13. Каган М.С. ФИЛОСОФИЯ КУЛЬТУРЫ. Учебное пособие. – Санкт-Петербург, 1996 г.  
14. Ананьев Б.Г. Избранные психологические труды: в 2 т. / Акад. пед. наук СССР.  – М.: Педагогика, 1980.  — 
(Труды действительных членов и членов-корреспондентов Акад. пед. наук СССР) 
15. Вильгельм фон Гумбольдт «Язык и философия культуры» Издательство: "Прогресс" (1985) 
 
Резюме 
Торгаева К.Б. – магистрант, Казахский государственный женский педагогический университет 
Мырзаханова А.Б. –  магистрант, Казахский государственный женский педагогический Университет 
 
Обучение студента компетентности для видов кортроля 
В статье рассматривается актуальная проблема современности: значимость внедрения компетенции в сознание 
студента  через  культуру  и  педагогику,  также  рассмотрены  виды  ее  педагогического  контроля.  С  получением 
суверенитета  в  нашей  стране  стали  укрепляться  политические,  экономические  и  культурные  связи  с  другими 
государствами, что и явилось показателем важности изучения иностранного языка, определив его цели и указав на 
необходимость обучения учеников пониманию чужого мира в процессе обучения иностранному языку.
 Изучающие 
иностранный язык не должны обращаться только к особенностям, встречающимся в изучаемой языковой системе, 
но,  наряду  с  ними,  необходимо  прибегать  и  к  языковым  особенностям  своего  родного  языка.
  Понимая  чужую 
культуру, осваивать свою собственную, для понимания действий и слов представителей других культур, необходимо 
сравнивать свою культуру с культурой других народов, умея четко находить их сходства и различия. 
 
Они не зная свой мир, свой язык, свою культуру, не могут достичь компетентности межкультурного общения. 
Для  того,  чтобы  уметь  находить  место  другого  народа  в  обществе,  культуре,  мало  овладеть  языком  того  народа, 
необходимо освоить культуру народа, говорящего на этом языке. Для того чтобы приучить студентов к творческой 
деятельности,  новым  информационным  технологиям,  личностным  и  межкультурным  взаимоотношениям, 
необходимо не допускать возникновение противоречий и пути их решения должны быть гибкими.  

жүктеу/скачать 8,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: