Сборник статей (часть 2) общественные и гуманитарные науки алматы 2011 ббк 73 и 66

269
зывается с более или менее организованной группой людей, объединенных общей целью, цен-
ностями, интересами [2, с.9].
Нынешнее молодое поколение очень многолико, что, во многом, обусловлено открывши-
мися  возможностями  приложения  своих  сил.  Каждый  человек  не  только  индивидуален,  но  и 
уникален по набору своих личностных качеств. Реализация своего жизненного потенциала яв-
ляется для многих сверхзадачей, но не многие знают ответ на вопрос «Как?», «Какие механиз-
мы задействовать, чтобы проявить свою уникальность и неповторимость, как развить навыки 
лидера и руководителя?», «Как добиваться поставленных целей?», «Как создать команду едино-
мышленников, вдохновлять и мотивировать их на достижение целей?». Многие молодые люди, 
имея высокий коэффициент интеллекта, совершенно беспомощны в межличностном общении, 
разрешении конфликтных ситуаций, выработке и принятии решений. Период детства и юности 
– время становления личности, её активной социализации. Именно поэтому проявиться индиви-
дуальной неповторимости личности может помочь только коллектив сверстников. Потребность 
детей и подростков в общении при отсутствии подобного коллектива, приводит их в различного 
рода группировки, многие из которых имеют асоциальную направленность. Во многом по этой 
причине наблюдается рост детской преступности, бродяжничества, наркомании и других асоци-
альных проявлений.
В последнее десятилетие заметно изменение в отношении к молодежи, ее чаще стали рас-
сматривать как активного участника социальных преобразований, а не только как группу, вызы-
вающую общественное беспокойство и нарушающую общепринятые правила. Это происходит, 
отчасти, благодаря усилиям неправительственных молодежных организаций во всем мире и из-
менению социального качества молодого поколения, отчасти, из-за проблемы глобального ста-
рения населения на планете.
Молодежь – это люди, которые пребывают на стадии становления собственной индивиду-
альности, поэтому для них принципиально важно иметь возможность общаться с такими же как 
они. Посредством этого они могут определить черты, которые выделяют конкретного человека 
из толпы, а значит, формируют в себе личность, которая выгодно отличается от остальных. До-
ступность информации и возможность сравнения этому всячески способствует. Абсурдность и 
несхожесть со всеми остальными в молодежном обществе только приветствуется, а поэтому не 
редко в роли лидера могут выступать неординарные личности, которые уже заработали авторитет 
у большинства людей и могут отстоять свою точку зрения. Это похоже на машины – все из них 
имеют шины, но не все ездят быстро и бесшумно. Человек, который умеет добиваться призна-
ния у других, может направить действия людей в определенном направлении, что впоследствии 
может привести к ожидаемому результату. Такой человек обладает хорошими интуитивными 
способностями и может сплотить коллектив ради единой цели. А целью в большинстве случаев 
выступает возможность общаться с такими же молодыми людьми в неформальной обстановке. 
Именно большинство молодежных организаций отстаивают свое право организовывать разного 
рода мероприятия [4, с.17].
Стать лидером можно на любом этапе своей жизни, поэтому каждый может перейти на сту-
пень выше как в подростковом, так и в более зрелом возрасте. Все зависит в первую очередь от 
ситуации. Ко всему прочему необходимо разобраться, кого же могут называть «лидерами»:
- лидер может быть формальным, то есть занимать определенную должность в организации 
и назначаться решением руководителей более высоких кругов;
- лидер может быть и неформальным, то есть управлять группой людей, которые избрали 
его по собственной инициативе; 
- лидер может быть в спорте.
Если в двух первых случаях лидеры могут иметь подчиненных, то в случае со спортом это не 
обязательно, так как, показав хороший результат в соревнованиях, спортсмен может быть лиде-
ром по достижениям, но в то же время оставаться одиночкой, и здесь не играет роли возрастная 
категория. Зачастую формальный лидер – это более зрелый человек, который сумел научиться 

270
чему-то и стать на ступень выше остальных. К статусу формального лидера приходят благодаря 
наличию опыта и осведомленности в конкретной сфере работы. С неформальным лидерством 
все немного по-другому. Неформальным лидером можно быть еще как в школе, так и в детском 
саде, а это значит, что молодежные лидеры в большинстве случаев именно неформальные [6, 
с.13].
 Одно из основных качеств лидера, не только среди молодежи, но и в мире бизнеса, это быть 
на шаг впереди всех. Быть в курсе новых веяний моды, новостей, обладать знаниями не доступ-
ными для других. То есть иметь большую осведомлённость,  обладать большей информацией. 
Обладание информацией – ресурс, имея который человек получает преимущество перед дру-
гими. Лидер знает, где и как получить такой ресурс. Недостаток подобной информации многие 
подростки компенсируют за счёт собственных домыслов и фантазий. Они делятся друг с другом 
приукрашенными  примерами  из  собственной  жизни,  или  вообще  несуществующих  событий, 
которые легко принимаются в их среде. Таким образом, лидерские качества подростка проявля-
ются еще и умением свободно выражать свои фантазии, принимая их за реальность. При  этом, 
молодежный лидер умеет подкреплять свои домыслы частичкой реальных фактов. Тогда дове-
рие к такому лидеру резко возрастает [3, с.10].
Лидер увлекает за собой своих последователей. Значит, он должен отвечать высоким требо-
ваниям, руководствоваться не только узко прагматическими ценностями. Настоящее лидерство 
– благодать для последователей и тяжкое бремя для лидера [5, с.74].
Как правило, лидеры, это люди, которые обладают тем, что, является потребностью и ценно-
стью для других. Какие потребности есть у подростков? Потребность в самоутверждении, при-
нятии в определенной среде, выделении из общей массы. Для молодежного лидера необходимо 
быть ярким, смелым, уверенным в своих словах и поступках. Лидерство в молодежных кругах 
ориентировано, в основном, на процесс. Хорошо провести время одна из главных ценностей 
подростка. Это общение, которое порой не имеет каких-либо конкретных целей, кроме самого 
процесса общения. Во время этих коммуникаций юноши и девушки получают подтверждение 
собственной  значимости  от  сверстников  и  выясняют  свой  статус.  Для  них  важна  поддержка, 
так как часто нет прочно сформированной собственной системы ценностей. Их система цен-
ностей часто складывается под воздействием средств массовой информации, Интернета, обще-
ния с другими сверстниками, или людьми на которых они хотят быть похожи. При этом, уходя 
из-под влияния родительской опёки, они стараются отрицать ту систему ценностей, которая на-
саждается им родителями, или вообще людьми другого поколения (учителями, воспитателями, 
тренерами). Одно из основных качеств лидера, не только среди молодежи, но и в мире бизнеса, 
это быть на шаг впереди всех. Быть в курсе новых веяний моды, новостей, обладать знаниями не 
доступными для других. То есть иметь большую осведомлённость,  обладать большей информа-
цией. Обладание информацией – ресурс, имея который человек получает преимущество перед 
другими.
Молодежный лидер – это человек, который отстаивает интересы людей в той же возрастной 
категории. Система ценностей молодого человека значительно отличается от важных аспектов 
жизни более зрелых людей. Молодые люди стремиться развлекаться, отдыхать, веселиться и по-
лучать заряд позитивной энергии, поэтому для роли лидера отлично подойдет человек, обладаю-
щий яркой харизмой, смелостью и уверенностью в собственных силах. Такой человек наиболее 
способен представить и защитить интересы молодого поколения. По сути это должна быть яркая 
личность, которая умеет притягивать людей, находить общий язык с большинством представи-
телей своего и более старшего поколения. Обычно такие люди обладают большей информацией, 
нежели их сверстники и могут решить важные вопросы. Если лидер более взрослого поколения 
настроен в первую очередь на результат, то для молодежного лидера более важен процесс до-
стижения той или иной цели. Молодежь стремится веселиться, поэтому не редко мы слышим об 
организации студенческих съездов, форумов, конференций. Конечно, цель таких мероприятий 
прослеживается довольно ярко, но в большей мере это символические цели, которые не требуют 
строгого результата [4, с.18].

271
Ещё одна отличительная черта молодёжного лидера – умение быть нестандартным, ори-
гинальным,  даже  ортодоксальным,  нешаблонно  преподносить  стандартные  мысли.  Облекать 
собственные идеи в нечто интересное, интригующее. И конечно, мотивировать других на реа-
лизацию этих идей. Здесь проявляется одно из важных качеств молодежного лидера – смелость. 
Лидерам, обладающим этим качеством, доверяют, к ним тянутся, за ними идут. Оправданный 
риск и смелость – неотъемлемая черта лидерства вообще. С другой стороны, чрезмерная сме-
лость и бесшабашность (ощущение вседозволенности) позволяет подростку переступить некую 
черту, за которой находятся такие асоциальные проявления, как алкоголизм, проституция, нар-
котики и т.д. Поэтому, для  молодежи, особенно с ярко выраженным лидерским потенциалом, 
необходимо прививать моральные устои и навыки, а также учить осознавать последствия своих 
действий. Это позволяет из молодёжного лидера формировать зрелого, незаурядного человека 
[3, с. 11].
Среди подростков и молодежи важно иметь статус «включенности» в разные социальные 
группы. Не случайно молодым людям так важно совместное время провождение, ощущение со-
причастности, поддержка окружающих. Они формируют свой мир, в котором им легче проявить 
себя и удовлетворить ряд базовых потребностей, таких как самоактуализация, внимание, уни-
кальность. Сейчас в среде Интернет очень популярно создание живых журналов и различных 
сообществ по интересам, форумов, чатов.
Наглядный пример: формирование определенного сленга для конкретных групп. В таких 
группах также появляются лидеры, при этом они могут меняться в зависимости от темы об-
суждения. Некоторые группы имеют определённую направленность. Например, в спортивной 
секции по борьбе лидером становится самый сильный участник секции, а по бегу самый бы-
стрый. Поскольку подростки всё время проверяют свои силы – соревнуются. Но в тех же груп-
пах ситуация коренным образом может измениться если изменить контекст. Лидером станет со-
вершенно другой участник. К сожалению, направления актуализации некоторых подростковых 
групп является совершенно асоциальной. И если у подростка нет возможности быть лучшим 
или, по крайней мере, признанным в спорте, учёбе и т.д. Он идёт по другому пути и часто этот 
путь  оказывается  тупиковым.  Например,  для  подростков  важно  чувствовать  себя  взрослыми. 
Курение служит возможностью доказать всем окружающим, что этот рубеж достигнут. Это тоже 
доказательство собственной значимости, которое собирает вокруг себя людей, имеющих такую 
возможность реализоваться.
список использованных источников:
1. Евтихов О. В. Тренинг лидерства: Монография. – СПб.: Речь, 2007.
2. Евтихов О. В. Стратегии и приемы лидерства: теория и практика. – СПб.: Речь, 2007.
3. Морозов А. В. Психология аномальных социальных проявлений в современном обществе, как дефект пра-
восознания // Юридическая психология. – № 1. – 2006. – С. 10-14
4. Морозов А. В. Чернилевский Д.В. Креативная педагогика и психология. М.: Академический Проект, 2004.
5. Чуйкин А.М. Основы менеджмента: учебное пособие – 1996. 106 c.
6. Абашкина Е. Б. Косолапов Ю.И. О теориях лидерства в современной политической психологии // США: 
экономика, политика, идеология. 1993 №4. С.13-21.
7. http//www.psyfactor.org/lider3.htm

272
Күзжанова Динара Тұрсынбайқызы
әл-Фараби атындағы ҚазҰУ
«Әлеуметтік жұмыс» мамандығының магистранты
ҚазаҚстан республикасыныҢ ЖҰмысбастылыҚ саясатыныҢ 
ЖастардыҢ кӘсІби ӘлеуметтенуІне ӘсерІ
Жұмыспен қамту әлеуметтануда экономикалық құбылыстарды, процестерді зерттеуде ба-
сты  назарды  адам  факторына  аударды.  Қоғамның  өндіргіш  күштерінің  басты  элементі  деп, 
өнімді  еңбекке  қабілетті,  талап-тілегі,  мүддесі  және  денсаулығы,  тәжірибесі  бар  қоғамның 
белгілі бір жас мөлшеріндегі адамдардың тобын айтамыз. Тиімді табысты еңбекету үшін әрбір 
еңбек  етуші  субъектінің,  яғни  тұлғаның  белгілі  бір  көзқарасы,  білімі,  мамандық  дайындығы, 
тәжірибесі,  тәрбиесі,  жоғары  санасы,  психологиясының  болуы  аса  маңызды.  Осыған  орай 
әрбір  еңбеккердіңжұмысты  ойдағыдай  тиімді  жүргізуі  үшін  оның  жоғары  әлеуметтік  – 
адамгершілік  қасиеттері  де  болуы  қажет.Бұған  жататын  жоғары  қасиеттер:  терең  мамандық, 
білімдар, маманданған тәжірибе, жұмысқа дағдылану, саналық, әділеттілік, сөз бен істің бірлігі, 
жауапкершілік,  белсенділік,  тәртіптілік,  дербестік,  т.б.  Бұлардың  әрқайсысы  адамға,  оның 
ішінде, әсіресе, еңбеккерге, жоғары мамандарға, кәсіпкерлерге, қызметкерлерге, т.б. тән қасиет. 
Бұл  қасиеттерді  әрбір  адам  бойына  сіңіріп,  қалыптастыруы  қажет.  Бұл  қасиеттер  қоғамдық 
өндірісті дамытудың, өндірісті тиімді жүргізуін, сапалы тауарларды шығарудың негізгі фактор-
лары болып саналады.
Қазіргі жастардың экономикаға бейімделуі, еңбек адамына жұмыс күші ретінде ғана қарама, 
оның көңіл күйімен, мүддесі мен санасу.
Жұмысбастылық  әлеуметтанудың  маңызды  мәселелерінің  бірі  –  адамдардың  еңбекке 
қатынасы және олардың еңбек сүйгіш деңгейін зерттеу. Ал, экономикалық қатынастар жағдайында 
ғылыми-техникалық жоспарға сәйкес жоғары кәсіби маманданған, білімді, компьютерді жақсы 
меңгерген, шет тілдерін білетін, жоғары адамгершілік қасиеттері бар кадрлар қажет. Өндірістегі 
әр  түрлі  қоғамдық  топтардың  құрылымын,  олардың  жіктерге  бөлінуін,  сапалық  өзгешелігін 
талдап, анықтау қажет, өйткені олар экономикалық дамудың негізгі әлеуметтік жағын құрайды. 
Өндірістіктегі барлық топтарлың мұң-мұқтажын, мүддесін, қабілетін, белсенділігін ескеріп от-
ыру – бүгінгі күннің басты талабы [1].
Шын мәнінде, биылғы жылы Қазақстан жаңа онжыл дық қа экономикалық дамудың қомақ ты 
әлеуеті мен халықтың, әрбір отбасының тұрмыс жағдайының жақсаруымен аяқ басқалы отыр. 
Демек, 2009 жылы әлемдік эконо ми ка үшін өте күрделі жыл бол ға нына қарамастан, Қазақстан оң 
өзгерістерді қамтамасыз етіп, банк секторындағы жағдайды тұрақтан дыра білді, жұмыссыздыққа 
жол бермей, халықтың нақты кіріс те рін, әлеуметтік төлемдердің өсімін қамтамасыз етті, тұрғын 
үй құры лысында үлескерлердің проблема ла рын шешіп, елдің инвестиция лық тартымдылығын 
сақтап қалды.
Қазақстандық өнеркәсіп өнімділігі мен жеке сауда айналы мы төмендеген, ел тұрғындарының 
жұмыссыз қалу қаупі күшейіп кеткен болатын. Бірінші жарты жыл дықта ішкі жалпы өнім 3 пай-
ызға төмендеп, жұмыссыздық дең гейі 6,8 пайызға жетті. Прези дент 2009 жылдың басында Үкі-
мет тің алдына қазақстандықтар дың әлеуметтік тұрмыс жағдайын сақ тап қалуды, тұрғындарды 
жұ мыс пен қамту, жұмыссыздық дең гейінің өсуін болдырмауды нақты міндет етіп қойған болатын. 
Осы тапсырмаға сәйкес Үкімет аймақ тық жұмысбастылық және кадр лар ды қайта даярлаудың 
Прези дент стратегиясын іске асы ратын “Жол картасын” әзірледі. 2009 жылғы “Жол картасын” 
жүзеге асыру 258 мың жаңа жұмыс орнын ашуға мүмкіндік берді. 124 мыңнан астам жас аза-
мат әлеумет тік жұмыс орындарына жіберілді, 100 мыңдай адам қайта даярлаудан өтті. Жалпы 
алғанда “Жол кар та сы” қайта даярлаумен қоса, 400 мыңнан астам жұмыс орнын ашуға жағдай 
туғызды. Бұл шаралар жұмыссыздықтың деңгейін соңғы жылдардағы ең төменгі көрсеткіш – 6,3 
пайызға дейін қысқартуға мүмкіндік берді.

273
Халықты жұмыспен қамту орталықтары азаматтардың әлеуметтік келісімшарттың талап-
тарын  орындауына  бақылау  жүргізеді  және  ұсынылған  көмектің  тиімділігін  бағалайтын  бо-
лады.  Халықты  жұмыспен  қамтудың  жылдарға  арналған  бағдарла масы ның  негізгі  мақсаты  – 
жұмыссыздар санын азайту, олардың тұрақты және нәтижелі жұмыс орындарына ие болуы на 
жәрдемдесу  арқылы  халықтың  табы сын  арттыру  болып  табылады.  Осыған  қол  жеткізу  үшін 
Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі мен басқа да мемлекеттік органдардың ал-
дына мынадай шараларды жүзеге асыру міндеті қойылып отыр:
біріншіден,  өз  бетінше  жұмыспен  айналысушыларды,  жұмыссыздарды  жә не  табысы  аз 
адамдарды анықтап, оларды жұмыспен қамтудың белсенді бағдарламаларына тарту;
екіншіден,  ауылда  кәсіпкерлікті  дамытуға  жәрдемдесу,  елімізді  индустриялан дыру 
бағдарламаларын жүзеге асыру үшін кадрлар әлеуетін дамыту;
үшіншіден, еліміздің атаулы әлеу меттік көмек көрсету жүйесін алдыға қойылып отырған 
жаңа  міндеттер  аясында  жетілдіру,  еңбек  ресурстары ның  ұтқырлығын  арттыру.  Сөз  болып 
отырған осы мәселелер ескеріле келе жұмыспен қамту бағдарла масын іске асыру үшін бірінші 
кезекте халықты оқытуға, жұмысқа орналасты руға, тұрғылықты жері бойынша өзінің жеке ісін 
ашуды ұйымдастырып, осы іске жәрдемдесуге мән беріледі, ал мұндай мүмкіндіктер болмаған 
жағдайда, эконо микалық өсу орталықтарына өз еркімен көшулеріне қолайлы ахуал тудырылады [2].
  Сөз  болып  отырған  осы  мәселелер  ескеріле  келе  жұмыспен  қамту  бағдарламасын  іске 
асыру үшін бірінші кезекте халықты оқытуға, жұмысқа орналастыруға, тұрғылықты жері бой-
ынша өзінің жеке ісін ашуды ұйымдастырып, осы іске жәрдемдесуге мән беріледі, ал мұндай 
мүмкіндіктер  болмаған  жағдайда,  экономикалық  өсу  орталықтарына  өз  еркімен  көшулеріне 
қолайлы жағдай туғызылады. Елімізде 2,7 млн. халық өз бетінше күн көреді. 16 млн. халқы бар 
мемлекет үшін айтарлықтай жоғары көрсеткіш. Жаңа бағдарлама сол өзін-өзі асырап жүрген 
азаматтарды қамтиды. Оның ішінде, ізденушілер, аз қамтылған азаматтар мен жұмыссыздардың 
да  мүддесі  ескерілген.  Қазір  елімізде  кедейлік  деңгейі  8,2  пайыз  көрсеткішін  көрсетіп  отыр. 
«Мұншалықты ауқымды бағдарламаны іске асыру үшін жұмыспен қамту органдарын институ-
ционалды жетілдіру көзделетіні сөзсіз. Соған орай еліміздің барлық өңірлерінде аудандар мен 
қалалар деңгейінде қосымша Жұмыспен қамту органдары құрылады. Бұдан бөлек, бағдарламаны 
тиімді іске асыру үшін құқықтық база қалыптасатын болады. Бұл ретте «Жұмыспен қамту ту-
ралы» заңға Үкімет пен орталық атқарушы органның құзыретіне сәйкес толықтырулар енгізу 
қарастырылады.  Оның  ішінде  жаңадан  «әлеуметтік  келісімшарт»,  «жалақыны  субсидиялау», 
«жұмыспен қамтуға жәрдемдесудің белсенді шаралары», «өз бетінше жұмыспен айналысушы-
лар» секілді ұғымдар нақтыланатын болады. «Жұмыспен қамту бағдарламасын талқылау және 
түсіндіруге  үкіметтік  емес  ұйымдар  да  белсенді  түрде  тартылатын  болады.  Жалпы  алғанда 
Үкімет 2016 жылға қарай бағдарламамен бір жарым миллионға жуық адамды қамтуды жоспарла-
уда. Соның нәтижесінде еліміздегі кедейлік деңгейін 6 пайызға дейін төмендетіп, жұмыссыздық 
деңгейін  5,5  пайыздан    асырмай  ұстап  отыру  міндеті  көзделуде.  Мұндай  көрсеткіштерге  қол 
жеткізу  азаматтарымыздың  әл-ауқатын  арттыруға  оң  ықпал  етіп,  алдымыздағы  стратегиялық 
міндеттерді  тиімді  іске  асыруға  мүмкіндік  берeді.  Жеделдетілген  экономикалық  жаңғырту  – 
үдемелі инновациялық индустрияландыру бағдарламасының жалғасы. Әлеуметтік жаңғырту – 
жас әлеуметтік саясат. Оның ішінде: білім беру, денсаулық сақтау, тілдерді дамыту, жұмыспен 
қамтудың жаңа стратегиясы, тұрғын-үй коммуналдық шаруашылықты жаңғырту, сапалы ауыз 
су, табыстардың артуы және өмірдің жаңа сапасы туралы.
Жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар басқармасы іс-әрекетінің мақсаттары:
жұмыспен  қамту  және  әлеуметтік  бағдарламалар  саласындағы  мемлекеттік  саясаттың 
•
негізгі бағыттарының жүзеге асырылуын қамтамасыз ету;
жұмыссыздық және кедейшілік деңгейін төмендету және халықтың тұрмыс дәрежесін 
•
көтеру жөніндегі мемлекеттік саясаттың жүзеге асырылуына қатысу;
зейнеткерлер, жұмыссыздар, мүгедектер, кәмелетке толмаған балалары бар көпбалалы 
•
отбасылар және әлеуметтік көмекті мұқтаждық еткен еңбекке қабілеттері жоқ адамдарды қолдау 

274
және оларға көмек көрсету мақсатында ұйымдармен, мекемелермен, қоғамдық бірлестіктермен 
жасалған өзара әрекетті үйлестіру [3].
Қазіргі  таңда  Қазақстанда  өзін-өзі  жұмыспен  қамтығандар  саны  жалпы  еңбекпен 
қамтылғандардың 33,3 пайызын құрайды. Яғни 2,7 миллион адам нақты бекітілген еңбекақысыз, 
өз  бетімен  күн  көруде.  Сондықтан  ұзақ  мерзімді  мемлекеттің  бағдарламасы  8,2  пайыздық 
кедейліктің көлемін 6 пайызға дейін қысқартуды көздеп отыр. Ал, жұмыссыздық деңгейі 5,5 
пайыздан аспауын қадағалайды. Елімізде тұңғыш рет қолға алынып отырған жұмыссыздықпен 
күрестің ауқымды жобасын іске асыру үшін өз кезегінде 40 млрд. теңге қарастырылған. Тағы 
бір айта кетерлігі, үнемі үкіметтің қадағалауында болатын аталмыш жоба аясында ауыл жаста-
рына да көп көңіл бөлінген. Өз алдына кең де ауқымды зор міндеттер жүктеп, елімізде күннен 
күнге көбейіп келе жатқан түйткілді проблемаларды шешудің кілтіне айналып отырған осынау 
бағдарлама  қажет  болған  жағдайда  инженерлік-коммуникациялық  инфрақұрылымды  дамыту 
үшін  жолдар,  жылумен  және  сумен  жабдықтау,  телефон  және  электр  желілеріне  жетіспейтін 
инфрақұрылымды салу сынды қосымша қолдау да көрсетеді.
Қысқаша айтқанда, жастардың экономикалық әлеуметтенуі өндірістегі басты тұлға-еңбек 
адамы екендігін естен шығармауымыз керек. Еңбек адамына жұмыс күші ретінде ғана қарама, 
оның  көңіл  күйімен,  мүддесі  мен  санасу  керек.  Жұмысшылар  мен  қызметкерлердің  еңбегін 
бағалау  –  басты  мәселе.  Өндірісте,  фирмалар  мен  корпорацияларда  еңбек  адамын  өндірісті 
ұйымдастыру,  тіпті  басқару  істеріне  де  араластырып  отыру–әлемдік  тәжірибе  көрсеткендей, 
жоғары нәтижеге қолжеткізеді. Бұл –әлеуметтік еңбек қатынастарының “әлеуметтік әріптестік” 
деген түріне жатады.
Жастарды  әлеуметтік-экономикалық  өзін-өзі  дағдыландырудың  негізінде  жұмыспен 
қамтуды  мемлекеттік  қолдаудың  негізгі  өлшеміне  бүгінгі  нарықтық  қатынастың  жағдайына 
икемдей отырып, олардың кәсіби деңгейін қалыптастыруы жолында жеке кәсіпкерлікті дамыту 
жатқызылады. Осыған байланысты бизнес-орталықтарын құру, жастардың білім алуы мен не-
сие алулары бойынша шұғыл жобаларын жасау қажет. Жастарды жұмыспен қамту мәселесінің 
басты шешімі сапалы білім мен жастардың елдегі ғылыми-оқу процестеріне белсенді қатысуы 
болып табылады [4].
Жастардың әлеуметтенуі барысында ХХІ ғасырда құндылықты  бағдардың болуы нәтиже 
береді.  Себебі,  жер  шарының  бірмүшесі  ретінде  Қазақстан  әлемдік  жаһандану  процесінен 
тұмшаланып алмайтын болса, еліміздің жастары әлемдік аренада бәсекеге қабілетті болуы тиіс 
деп санаймын.  Демек, әрбір жастың Отанын шексіз сүюінің астары бос қуыс болмауы керек. 
Елдің  саяси,  экономикалық,  әлеуметтік  және  т.б.  түрлі  сферасының  өрге  басуына  әржастың 
қосатын өзіндік үлесі бар.

жүктеу/скачать 2,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: