2.
G. W. Leibniz, ‘Meditationes de cognitione, veritate et ideis’ in Opuscula Philosophica Selecta
(Paris: Boivin, 1939), pp. 1–2 (сондай-ақ,
қараңыз
: «
Discours de Métaphysique»
, par. 24).
«Айқын, бірақ түсініксіз» деген идеяны түсіндіру үшін Лейбниц «түсті, дəмді, иісті ажырату
сезімге байланысты екенін, мамандар жақсы-жаманды ажырата алуы мүмкін екенін»
айтады, бірақ «je ne sais quoi» деп сілтеме жасауының өзі сезімді меңзегені екені де
айтылады.
3.
Генетикалық əлеуметтанудың мақсаты – мүмкіндіктің болуы мен болмауын, қолжетімділік
пен қолжетімді болмаудың айырмашылығын анықтау.
4.
Бірегейлік пен көптүрліліктің арасындағы қарама-қайшылық – тарихтағы үстемдік
көзқарастың негізінде жатқан нəрсе, яғни өзгерген түрі. Көзге ұрып тұрған айқын, анық
белгілері мен көзге түспейтін көмескі, күңгірт белгілерінің арасындағы айырмашылық –
əлеуметтік қатынастарды түсінудегі ең басты критерийлердің бірі.
5.
See G. Duby, Les trois ordres ou l’imaginaire du féodalisme (Paris: Gallimard, 1978).
6.
E. Durkheim, Elementary Forms of the Religious Life (London: Allen and Unwin, 1915), p. 17.
7.
A more detailed account of the theoretical context of these analyses will be found in P. Bourdieu,
«Symbolic Power» in Identity and Structure, ed. D. Gleeson (Driffield: Nafferton Books, 1977),
pp. 112–19; also in
Critique of Anthropology
, 4 (Summer 1979), 77–85.
8.
Cf. J.–P. Sartre, Being and Nothingness (London: Methuen, 1969), pp. 557–65, esp. 562.
9.
See H. Giles, «Accent Mobility: A Model and Some Data», Anthropological Linguistics, 15
(1973), 87–105.
10.
See G. Lenski, «American Social Classes: Statistical Strata or Social Groups?»,
American Journal
of Sociology
, 8 (September 1952), 139–44.
11.
11
. Мұндай айырмашылықты респондентке алдымен өзінің
тұрып жатқан қаласындағы,
сосын мемлекеттің көлеміндегі əлеуметтік таптарды белгілеу туралы тапсырма беру арқылы
анықтауға болады; əсіресе екінші тапсырмада жауапсыз қалған сұрақтарыңыз бен таптар
санының көбейгенін байқайсыз.
12.
12
. Тар не кең, шексіз я болмаса шектеулі мағынада қолданылатын қабылдау схемаларында
адамның физикалық тəні орналасқан кеңістік пен сол адамның əлеуметтік
кеңістігінің
арасындағы ара-қатынас əлеуметтік психологияның бейнесі ретінде көрсетіледі. Бұл туралы
қараңыз
: S. Fisher and C. E. Cleveland, Body Image and Personality (New York: Van Nostrand,
1958).
13.
Бұл – қарапайым мағынадағы шындық, бірақ Кафка тілінде қол жеткізу қиынға түсетін
əлеуметтік біртектілікті бейнелейтін құбылыс.
14.
Софизм мен физикалық континуумнің бұл сипатын пуанкаре A = B, B = C and A < C немесе
A
1
= A
2
, A
2
= A
3
, … A
99
= A
100
and A
1
< A
100
деп сипаттаған. Басқаша айтқанда, бір дəннен
екінші өскін шықпайтынын айтады.
15.
See P. Bourdieu and M. de Saint Martin, ‘Les catégories de l’entendement professoral’, Actes, 3
(1975), 68–93.
16.
See Duby,
Les trois ordres
, esp. pp. 422–3.
17.
Сонда, pp. 63–4, and ‘Les «jeunes» dans la société aristocratique dans la France du Nord‐Ouest au
XIIème siècle’,
Annales
, 19 (September–October 1964), 835–46.
18.
Əйелдер туралы да дəл осылай айтуға болады. Себебі əйелдер де буржуазиядан алған
артықшылықтарын пайдаланып отыр.
19.
M. Billing and H. Tajfel, ‘Social Categorization and Similarity in Inter‐group Behaviour’,
European Journal of Social Psychology, 3 (1973), 27–52.
20.
Қараңыз
: H. Tajfel, ‘Quantitative Judgement in Social Perception’, British Journal of Psychology,
50 (1959), 16–21, and H. Tajfel and A. L. Wilkes, ‘Classification and Quantitative Judgement’,
Сонда, 54 (1963), 101–4; and for an overview
of research in this area, W. Doise, L’articulation
psychosociologique et les relations entre groupes (Brussels: A. de Boeck, 1976), pp. 178–200.
21.
«Топ пен тап бір жүйеге келген жерде олардың мəні мен орны да жүйеленеді. Олардың
арасында құндылық
қайшылықтары орын алып, əлеуметтік тəртіпке жəне əлеуметтік
жіктелуге тигізетін əсері болады». L. Copeland, «The Negro as a Contrast Conception» in E.
Thompson (ed.), Race Relations and the Race Problem (Durham, NC:
Duke University Press,
1959), pp. 152–79.
22.
« … le pouvoir unificateur du nom, du mot d’ordre» – атаудың біріктіруші күші.
23.
Бұл жерде əлеуметтік физика мен позитивті көзқарастағы жіктеуге ерікті көзқарастың
ұқсастығын атап өту қажет (мысалы, жас ерекшелігіне, табыс мөлшеріне байланысты
жіктелу).
24.
Əлеуметтік маргинализмді жақсы бір бейнелеу бар (мұны тіпті метафора деуге болады):
«Əркім өзінің жүріс-тұрысы үшін, басқаларға көрсеткен құрметі үшін жауапты, сондықтан
адамның мүмкіндігін толық ашу үшін бірігу қажет, сонда ғана бірі-біріне көмек бере алады.
E. Goffmann, «The Nature of Deference and Demeanour»,
American Anthropologist, 58 (June
1956), 473–502». «Əдетте қайсысының пікірі жақсырақ, қайсысының пікірі мəжбүрлеу
сипатында екеніне, қай мəселеде қай пікірді ұстану қажет екені туралы мəселе туып жатады.
Бұл айтулы жайттың əрбірінің əлеуметтік жағдайда тигізетін əсері мол. Əлеуметтік
жағдайда үстемдік пен бағыныштылық танытудың көрінісіне əлеуметтік иерархиядағы жай
ғана символдық немесе рəсімдік көрініс ретінде қарауға болмайды. Бұл, негізінен, иерархия
туралы сөз еді». Е. Goffmann, «Gender Display». (Үшінші
халықаралық симпозиумда
айтылған, «Female Hierarchies», Harry Frank Guggenheim Foundation, April 3–5, 1974.)