207
картаны құру үдерісінің барысында туындайтын қағаздың де-
формациялануы жəне оның нəтижесінде болатын бұрмалануды
азайту үшін қажет.
Қорыта айтқанда, картаның математикалық негізінің
нүктесінен оның мазмұнын құруға қолданылатын ірге алына-
ды. Оптикалық приборлар картографиялық тор құрылған қатты
негізге картаматериалдарды жобалайды. Негіздің тораптық
нүктелері мен картаматериалдар үйлестіріледі. Бастапқы ма-
териалдары географиялық негіздері бар тақырыптық мазмұны
негізге көшіріліп сызылады. Жұмыс барысында жаңа картаның
масштабы мен атқаратын қызметіне сəйкес келетін элементтері
жинақталып, саралау нұсқаулары ретке келтірледі.
Картаны құрудың бұл кезеңінің нəтижесінде жоғары дəлдікпен
сызылған құратын түпнұсқа дайын болады. Кестеасының сапа-
сы жоғары болмауына байланысты құру түпнұсқа картаны басып
шығаруға негіз бола алмайды. Құру түпнұсқасы саралау карта-
сында тексеріледі.
3. Картаны басып шығаруға дайындау
басып шығару
түпнұсқасы мен баспа қалыптарын алудан тұрады. Басып
шығару түпнұсқасын алу үшін құрылған түпнұсқадан қағазда
немесе арнайы жылтыр металл табақшаға жарық өтпейтін
нақышты қабатты
көгілдір көшірмелер
дайындалады. Оларға кар-
та мазмұнының құрамдас бөліктері жоғарғы дəлдіктегі кестепен
қағазға сызылады немесе металл табақшаға нақышталады.
Содан кейін қағазда орындалған басып шығару түпнұсқасы
суретке түсіріліп негативі алынады. Фотохимиялық пленка
көгілдір сəулені сезбейтіндіктен сызу үдерісінде сызықтың тегіс
болмауына, артық штрихтардың болуына, тағы басқа себеп-
термен қара сыя көтерілмей қалған көгілдір суреттің бір бөлігі
негативте алынбайды. Картаның металл табақшада нақыштау
əдісімен алынған басып шығару түпнұсқасының өзі негатив бо-
лып табылатындықтан суретке түсіру үрдісі жүргізілмейді. Не-
гативтен алюминий табақшадағы басып шығару қалыбы дай-
ындалады. Олардың саны картаны басып шығару барысында
қолданылатын бояуларының сандарымен бірдей болады.
4. Одан ары баспа қалыбы
Достарыңызбен бөлісу: