П у бли ка сы м әдениет, а қ п а ра т ж ә н е қ о ға м д ы қ к е л іс ім м и н и с т р л іг ін щ м ем л е к етт ік тілді дам ы ту бағдарламасы



Pdf көрінісі
бет68/497
Дата14.10.2023
өлшемі38,54 Mb.
#113886
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   497
Байланысты:
kazak grammatikasy fonetika sozzhasam morfologiia sintaksis

Жасалым белгілері: 
тіл ұшы, ж айы лы ңқы
жуы сы ңқы , ілгерінді, тербеліңкі (ұяң), езулік 
дауыссыз дыбыс.
Айтылым белгілері: 
босаң ж уы сы ңқы , ауыз 
қуысты дауыссыз дыбыс.
Естілім белгілері: 
босаң лепті, ұяң, жіңішке, 
езу әуезді дауыссыз дыбыс.
Жалпы сипаттамасы: 
тіл ұш ы , ж и н ақы
ж уы сы ңқы , ұяң, ілгерінді (ж ің іш ке), езулік 
дауыссыз дыбыс.
Ж уан еріндік түрі: Ж Ұ РТ, ЖОЛ т.б. 
(20-3-
сурет)
Жасалымы: 
тіл ұшы мен қы зыл иек өзара 
жайылыңқы жуысады (2-3), жасалу орнына қарай 
тіл ұшы; тіл ауыз қуысында кейін шегініп жатады 
(8), тілдің ж аты сы н а қар ай кей ін ді; дауыс 
желбезегі жартылай тербеледі (5-3), желбезек 
қаты сы на қарай тербеліңкі; ерін дөңгеленіп 
(сүйірленіп) барып (1-2) жасалады, ерін қатысына 
қарай еріндік дыбыс болып табылады.
Айтылымы: 
тіл ұшы мен қызыл иек өзара 
босаң жуысады, жуысым күш іне қарай босаң 
жуысыңқы; ауыз қуысы үлкейіп, көмей қуысы 
кішірейеді, үстеме жасалым орнына қарай көмей 
қуысты дыбыс болып табылады.
Е стілім і: 
тіл ұш ы м ен қ ы зы л и е к т ің
жуысымы босаң леппен аяқталады , жуысым 
бітіміне қарай босаң лепті; дауы ссы з ызың 
дыбысталады, үн қаты сы на қарай ұяң; әуез 
қатысына қарай жуан және ерін әуезді дыбыс 
болып табылады.
Ж° жуан еріндік түрінің айырым белгілері
Жасалым белгілері: 
тіл ұшы, ж айы лы ңқы
ж уы сы ңқы , кейінді, тербеліңкі (ұяң), еріндік 
дауыссыз дыбыс.
Айтылым белгілері: 
босаң жуысыңқы, көмей 
қуысты дауыссыз дыбыс.
Естілім белгілері: 
босаң лепті, ұяң, жуан, 
ерін әуезді дауыссыз дыбыс.
Жалпы сипаттамасы: 
тіл ұшы, жайылыңқы 
жуысыңқы, ұяң, кейінді (жуан), еріндік дауыссыз 
дыбыс.
Ж іңіш ке еріндік түрі: Ж Ү З, Ж Ү РЕ К т.б. 
(20-4-сурет)
Жасалымы: 
тіл ұшы мен қызыл иек өзара 
жайылыңқы жуысады (2-3), жасалу орнына қарай 
тіл ұшы; тіл ауыз қуысында ілгері итініп жатады 
(6), тілдің ж аты сы на қараи ілгсрінді; дауыс 
желбезегі жарты лай тербеледі (5-3), желбезек 
қаты сы на қарай тербеліңкі; ерін дөңгеленіп 
(сүйірленіп) барып (1-2) жасалады, ерін қатысына 
қарай еріндік дыбыс болып табылады.
Айтылымы: 
тіл ұшы мен қызыл иек өзара 
босаң жуысады, жуысым күшіне қарай босаң 
жуысыңқы; ауыз қуысы кішірейіп, көмей қуысы 
үлкейеді, үстеме жасалым орнына қарай ауыз 
қуысты дыбыс болып табылады.
Е стіл ім і: 
тіл ұш ы м ен қ ы зы л и е к т ің
жуысымы босаң леппен аяқталады, жуысым 
күш іне қарай б осаң лепті; дауы ссы з ы зы ң 
ды бы сталады , үн қаты сы на қарай ұяң; әуез 
қатысына қарай жіңішке және ерін әуезді дыбыс 
болып табылады.
Ж'°жіңішке еріндіктүрінің айырым белгілері


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   497




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет