П у бли ка сы м әдениет, а қ п а ра т ж ә н е қ о ға м д ы қ к е л іс ім м и н и с т р л іг ін щ м ем л е к етт ік тілді дам ы ту бағдарламасы



Pdf көрінісі
бет76/497
Дата14.10.2023
өлшемі38,54 Mb.
#113886
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   497
Байланысты:
kazak grammatikasy fonetika sozzhasam morfologiia sintaksis

Жасалым белгілері: 
тіл ортасы, тоғы сыңқы , 
ілгерінді, тербелімді (үнді), езулік дауыссы з 
дыбыс.
Айтылым белгілері: 
бос тоғы сы ң қы , ауыз 
қуысты дауыссыз дыбыс.
Естілім белгілері: 
бос лепті, үнді, жіңіш ке, 
езу әуезді дауыссыз дыбыс.
Ж алпы 
си п а т т а м а с ы : 
тіл 
о р т а с ы , 
тоғы сы ң қы , үнді, ілгерінді (жіңіш ке), езулік 
дауыссыз дыбыс.
Жуан еріндік түрі: ОҢ, МҰҢ т.б. 
(18-3 -сурет)
Жасалымы: 
тіл түбі мен тілш ік жымдаса 
тоғысады (4-2), жасалу орнына қарай тілшік; тіл 
ауыз қуысында кейін шегініп жатады (8), тілдің 
жатысына қарай кейінді; дауыс желбезегі мол 
тербеледі (5 -2 ), ж е л б езе к қаты сы н а қарай
тербелімді; ерін дөңгеленіп (сүйірленіп) барып 
(1-2) жасалады, ерін қаты сы на қарай еріндік 
дыбыс болып табылады.
Айтылымы: 
тіл тү б і м ен т іл ш ік бо с 
т о ғ ы с а д ы , т о ғ ы с ы м к ү ш ін е қ а р а й б о с
тоғы сы ңқы ; ауыз қуысы үлкейіп, көмей қуысы 
кішірейеді, үстеме жасалым орнына қарай көмей 
қуысты дыбыс болып табылады.
Естілімі: 
тіл түбі мен тілш іктің тоғы сымы 
бос леппен аяқталады , тоғы сы м бітіміне қарай 
бос лепті; дауы ссы з ыңыл дыбысталады, үн 
қатысына қарай үнді; әуез қатысына қарай жуан 
және ерін әуезді дыбыс болып табылады.
Ң° жуан еріндік түрінің айырым белгілері
Ж асалым белгілері: 
тілш ік то ғы сы ң қ ы , 
кейінді, тербелім ді (үнді), еріндік дауы ссы з 
дыбыс.
Айтылым белгілері: 
бос тоғы сы ңқы , көмей 
қуысты дауыссыз дыбыс.
Естілім белгілері: 
бос лепті, үнді, жуан, ерін 
әуезді дауыссыз дыбыс.
Жалпы сипаттамасы: 
тілшік, тоғы сы ңқы , 
үнді, кейінді (жуан), еріндік дауыссыз дыбыс.
Ж іңіш ке еріндік түрі: ҮҢ ГІР, ӨҢ т.б. 
(18-4
-сурет)
Жасалымы: 
тіл ортасы мен таңдай жымдаса 
тоғысады (3-1), жасалу орнына қарай тіл ортасы; 
тіл ауыз қуысында ілгері итініп жатады (6), тілдің 
жатысына қарай ілгерінді; дауыс желбезегі мол 
тербеледі (5 -2 ), ж ел б езек қаты сы н а қарай
тербелімді; ерін дөңгеленіп (сүйірленіп) барып 
(1-2) жасалады, ерін қаты сы на қарай еріндік 
дыбыс болып табылады.
Айтылымы: 
тіл ортасы мен таңдай бос 
т о ғ ы с а д ы , т о ғ ы с ы м к ү ш ін е қ а р а й б о с 
тоғысыңқы; ауыз қуысы кішірейіп, көмей қуысы 
үлкейеді, үстеме жасалым орнына қарай ауыз 
қуысты дыбыс болып табылады.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   497




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет