170
интеллектуалды даму үдерісін қамтамасыз ету; тұлға санасында
тұтас әлем бейнесін қалыптастыру.
Болашақ мұғалімдердің шығармашылық қабілеттерін дамыту
әдістерін меңгеруінің
өзі оның тұлғалық өсуінің, тұлғалық
жетілуінің маңызды белгісі болып табылады.
Шетел ғалымдарының «Тұлғалық жетілуі» түсінігіне жүргізген
ғылыми зерттеулерін талдаудағы ой-пікірлері келесі кестеде
көрсетілген (кесте 2).
Мұғалім
тұлғасының
педагогикалық
іс-әрекет
пен
педагогикалық қарым-қатынас барысында дамуының ерекше-
ліктерін
қарастыру
қажеттілігін
көрсетеді
(А.К.Маркова,
Л.М.Митина). Ал
бұл болса, субъектінің тұлғалық сапаларына
ерекше талаптар қояды және оның педагогикалық ұстанған жолын
айқындайды.
Субъектілердің бойынан табылуға тиіс кәсіби сапалар
қатарында мыналарды атауға болады: 1. Басқара алу, оқыту,
тәрбиелеу
икемділігі, «адамдардың түрлі қажеттіліктеріне керек
пайдалы әрекеттер жасау»; 2. Тыңдай алу икемділігі; 3. Дүние-
танымның кеңдігі; 4. Сөйлеу мәдениеті; 5. «Ақыл-ойдың
жанға
бағытталуы»,
адамның
мінезін,
әрекеті
мен
сезімдерін
байқағыштық, өзінің немесе басқаның тәжірибесі арқылы таныс
емес адамның ішкі әлемін ойша елестете алу біліктілігі мен
қабілеті; 6. «Адам үнемі бұдан да жақсы бола алады» түсінігіне
негізделген жобалау бағдары»; 7. Өзге адамның көңіліне ортақтасу
біліктілігі; 8. Байқағыштық; 9. «Халыққа қызмет ету түсінігінің
дұрыстығына сенімділігі»; 10. Стандартты
емес жағдаяттарды
шеше алу біліктілігі; 11. Өзін жоғары деңгейде реттей алуы.
Аталғандармен қатар, зерттеуші «адам-адам» жүйесіндегі
мамандардың ерекшелігін: тұлғааралық қарым-қатынасқа бағытты-
лығы; қарым-қатынасшылдықтың жоғары деңгейі; өзгенің көңіліне
ортақтаса алуы (эмпатия); адамдарды дұрыс қабылдау және бағалау
қабілеті; сөйлеудің тазалығы, нақтылығы,
анықтығы; өзін басқара
алу икемділігі және адамдармен бірігіп өзара әрекет ете білуімен
сипаттайды.
Тұлғалық-кәсіби қасиеттің бірі -
Достарыңызбен бөлісу: