Развитие образовательной среды в школе

355 

 

түсіндірмесі жоқ.  Ассоциация әр адамда өте-мөте жеке болуына байланысты, 

балалар қателесуден қорықпайды және өзін еркін сезінеді, сабақты айтарлықтай 

белсенділік танытады. Тиісінше, оқу үрдісіне  қызығушылық жоғарлайды және 

оқудағы мотивация күшейеді[2, 72 б.]. 

Оқу  қызметінде  ассоциативтік  қызметін  қолдану  тиімділігіне  әсер  ететін 

маңызды  фактор  мұғалімнің  эмоциональдылығы  –  оның  бет  қимылы,  дене 

қимылы,  сөз  мәнерлілігі болып  табылады.  Есте  болған  маңызды,  балаларға өз 

ассоциацияларыңызды таңуға болмайды. Кез келген жұмыс белгілі бір мақсатқа 

ие болуы, танымдық қызметті белсендетуі және жүйелі түрде өткізілуі тиіс.  

Ассоциативтік әдіс материалды жақсы есте сақтау үшін шақыру кезеңінде 

де,    жұмыс  үрдісінде  де  сабақта  қолдануы  мүмкін.  Ол  бағдарламаның  барлық 

пәндерінің  кез  келген  тақырыбын  зерттеген  кезінде  қолдануы  мүмкін.  Кейбір 

жағдайларда  мұғалім  белгілі  бір  физикалық  заңдардың  қасиеттерін  ғана 

қаралуға алынатын алдын ала айта алады.  

Шақыру  кезеңінде  оқушылар  белгілі  бір  терминге,  ұғымға,  құбылысқа 

өзінің    ассоциацияларын  ұсынады.  Өзара  байланыстар  мұғаліммен  тақтада 

жазылады.  Қорқынышты  ештене  жоқ,  егер  ассоциацияның  кейбір  мөлшерінің  

қисынды түсініктемесі болмаса. Есте сақтаған жөн, бұл техниканы қолданудың 

негізгі мақсаты сабақ тақырыбына қызығушылықты шақыру, ес механизмдерін 

күшейту.  Тақырыпты  зерттеп  болғаннан  кейін  оларға  оралу  және  олардың 

ішінен субъективті мен объективтіні ерекшелеу ұсынылады.  

Мысалы, физика сабағында құбылыстар әлемімен танысу болады. Мұғалім 

жұмыс  тақырыбын  жариялайды  және  баларларды  «Физикалық  құбылыстар» 

сөзімен  өз  ассоциацияларын  атауды  сұрайды.  Оқушылар:  қуат,  күш,  кеңістік, 

уақыт, найзағай, серпін, тоқ, кемпірқосақ, дененің құлауы, қозғалыс, молекула, 

үйкеліс  деп  айтады.  Барлық  немесе  тақырыпты  зерттеуге  шынымен  мәні  бар 

ғана  ұғымдарды әбден айқындап қоюға болады. Екінші жағдайда осы жағдайда 

қате  пікірлер  жоқ,  бірақ  сөздер  көп  болғандықтан,  осы  сабақта  керек 

болатындарын ғана жазылатынын балаларға түсіндіру қажет. Алынған сызбаға 

негізделіп  мұғалім  құбылыстардың  түрлері  –  механикалық,  электрлік, 

магниттік және жылулық туралы айтады [3, 81 б.].  

Ассоциация әдісі ең кең материалды жақсы есте сақтау үшін қолданылады. 

Бірнеше жаттығуларды ерекшелеуге болады. 

Ассоциативтік  тізбек  өзімен  ұғымдар  жиынтығын  танытады,  онда  кез 

келген  келесісі  негізгі  ұғыммен  емес,  алдындағымен  байланысты.  Балаларға 

оны  толық  құрастыруы  (бірінші  сөзді  мұғалім  береді)  немесе  өткізіліп  алған 

кемшіліктерді толтыруы ұсынылуы мүмкін.  

Мысалы, физика сабағында, «Тоқ» тақырыбын зерттегенде мұғалім негізгі 

ұғымнан  ассоциативтік  тізбек  құруды  ұсынады.  Жұмыста  қатысуға  ниет 

білдіргендердің  бәрі  бір  сөзден  атап  қатыса  алады.  Әр  жағдайда  нәтиже  жеке 

болады, ақырғы сөз тіпті күтпеген болуы мүмкін [4, 93 б.]. 

Ассоциативтік әдісті қолданумен екінші жаттығу шартты белгімен білдіру 

болып табылады. Оның мәні балалар түс, белгілер мен символдар арқылы оқу 

үрдісінің жеке элементтерін суреттеуінде жатыр.  

356 

 

Ойлау  бейнелілігіне  негізделген    ассоциативтік  есте  сақтау  амалы  ең 

кеңінен таралған. 

Ассоциация  әдісін  қолдану  сабақты  қызық  және  әр  кезде  жаңадан  қызық 

қылады, назарды, шығармашыл және қисынды ойлауды дамытады, материалды 

жақсы есте сақтауға септігін тигізеді 

Ассоциацияларды қолданумен 7 сыныпта "Диффузия" және 8 сыныпта "Будың 

пайда болуы мен суға айналуы" сабақтардың фрагменттері келесі нәтиже берді: 

диффузия  туралы  жауап  бергенде  оқушылардың    98%-ы  молекулалардың 

қозғалысы  өзінен  өзі  болатындығын  еске  түсіріп  кетті,  диффузия  құбылысын 

дәстүрлі зерттеу барысында осы жағдайды белгілегенде оқушылардың  42%-ы 

молекулалардың  қозғалысы  өзінен  өзі  болатындығын  белгілеп  кетті.  Будың 

суға  айналу  орталықтары  олар  туралы  ақпаратты  қисынды  түсіндіру 

құрылымына  қосқан  кезінде  будың  суға  айналу  туралы  сұраққа  мектеп 

оқушыларының  9%  жауаптарында  ескеріледі,  ассоциативтік  байланысты 

қолданған кезінде  — оқушылардың 87%. 

8  сыныпта  ("Оптикалық  құбылыстар"  бөлімі  соңында)  көрінетін  сәулені 

(күн  сәулесін),  жылу  (инфрақызыл)  сәулесін,  радиотолқындарды  және 

"электрсимагниттік  толқындар"  объектілерінің  бір  тобына  жататын  рентген 

сәулелерін  талқылауды  ұйымдастырған  кезінде,  оқушылар  жағдайлардың 

73%-ында  0.5  жылдан  кейін  (9  сыныптың  II  тоқсанында)  ассоциативтік 

экспериментте  "электрлік-магниттік  толқындар"  стимулына  талқылауда 

олардың  барлық  еске  түсірілген  түрлерін  атады,  ал  жағдайлардың  9%-ында 

оларға  ᵞ-сәулені  қосты,  бұл  ассоциациялар  негізінде  ұйымдастырылған 

пікірталастар  барысында  танымдық  қызметті  белсендетуіне  көрсетеді.    

Ассоциативтік негізде "Физикалық лото", "Есеп құрастыр", "Себебін табу" және 

басқа  физикалық  ойындар  барысында  оқушылар  көбісінде  ассоциациялардың 

кеңдігі  мен    қозғалмалылығымен  шарттасқан  ой  вариативтілігін  дамытады. 

Физикалық  шамалардың  әріптік  белгілерін  қабылдаудың  біркелкі  еместігі 

оқушылармен  жақсырақ  игеріледі,  егер  оны  ұғыну  олардың  қызметінің 

мақсатына енсе – физикалық белгілерінің осы жиынтығы бойынша белгілі бір 

нақты  физикалық  жағдайларды  суреттеу  кезінде  "мәнмәтінін"  анықтау. 

Осындай 

түрде 

бейнелі 

және 

сөздік-қисынды 

ойлау 

саласында 

ассоциациялардың кеңдігі мен  қозғалмалылығы дамиды. 

Белгілеу  экспериментте  алға  жетелеуші  әдіс  мұғалімдер  арасында 

сауалнама  өткізу  болып  табылды,  ол  физика  сабақтарында  ассоциацияларды 

қолдануға респонденттердің екі тобында да оң қатынасты анықтауға мүмкіндік 

берді;  сол  уақытта  сабақтар  жоспарларына  оқушылардың  ассоциативтік 

қорымен  жұмысты  қосатын  мұғалімдер  пайызы  жоғары  болмай  шықты. 

Ұстаздар  бұл  мәселе  бойынша  әдістемелік  әдебиеттер  жоқтың  қасы  екендігін 

белгілеп айтты.  

Мұғалімдерге сауалнама қою келесі сұрақтар бойынша өткізілді: 

1.  Сіз  өз  сабақтарыңызда  ассоциативтік  байланыстарды  қолданасыз  ба? 

Егер "иә", онда қай қалаларда? 

2. Сіз сабақтарда ассоциацияларды қаншалықты жиі қолданасыз? 

357 

 

3. Сіз ассоциативтік байланыстарды қандай мақсатпен қолданасыз?  

4.  Сіз  сабақта  оқушылардың  өзінде  пайда  болатын  ассоциацияларды 

қолданасыз  ба?  Сіз  оқу  жоспарын  құрастырған  кезінде  олардың  пайда  болу 

мүмкіндігін ескересіз бе? 

5.  Сіздің  пікіріңіз  бойынша  оқу  үрдісінде  оқушыларда  пайда  болатын 

ассоциациялар  қандай  рөл  (жағымды  немесе  жағымсыз)  ойнайды?  Өзіне 

сенімділік дәрежесін 1-ден 3-ке дейін балмен жауапта білдіріңіз. 

6.  Ассоциацияларды  қолдану  сабақтың  қандай  дидактикалық  міндеттерін 

шешуге  мүмкіндік  береді?  Өз  жауаптарыңызды  1-ден  5-ке  дейінгі  балдармен 

бағалаңыз. 

7.  Сіз  физикаға  оқытуда  ассоциацияларды  қолдану  бойынша  қандай 

әдістемелік  амалдарға  иесіз?  Маңыздылық  пен  тиімділікке  байланысты  бұл 

амалдарды 1-ден 5-ке дейінгі балмен бағалаңыз. 

8. Сіз оқыту үрдісінде ассоциацияларды қолдану мәселесі бойынша қандай 

әдебиетті оқисыз? 

9. Оқу үрдісіне ассоциацияларды еңгізу кезінде Сізде қандай қиындықтар 

пайда болады? 

10. Сіздің тәжірибеңізде өзін ең жағымды ұсынған ассоциациялардың 1-2 

мысалын келтіріңіз. 

Біздің  зерттеуіміздің  нәтижелері  негізінде  келесі  қорытындылар  жасауға 

болады: 

1.  Физиканың  мектептік  курсында  ассоциативтік  байланыстарды 

қолданудың өзектілігі дәлелденді. 

2.  Ассоциативтік  байланыстарды  қолдану  негізінде  физика  сабағында  

дидактикалық  міндеттер  мен  олардың  шешу  әдістері  арасында  сәйкестікті 

анықтау. 

3.  Физикаға  оқытудың  тиімділігін  жоғарлатудың  ұсынылып  жатқан 

әдістеменің мәнісі мынада: 

• өмірлік тәжірибенің материалдарына негізделген оқушылардың ғылымға 

дейінгі түсініктерін қолдануда; 

•  сабақта  және  сабақтан  тыс  уақытта  қалыптасқан  физикалық 

ассоциацияларды жүйелеуде және оқушылар қызметіне белсенді араластыруда; 

• дұрыс емес және жалпылаулардың дамуына алып келетін пайда болатын 

ассоциациялар  бойынша  жалған  физикалық  түсініктерді  талдауда  және 

өткеруде; 

•  физика пәніне танымдық қызығушылықты жоғарлату, зияткерлік дамыту 

және  тұлғаның  шығармашылық  белсенділігін  қалыптастыру  мақсатында 

оқушылар санасының ассоциативтік үрдісін белсендетуде жатыр. 

Оқушыларда пайда болатын ассоциациялар бойынша сауалнамаларды талдау 

кейбір мұғалімдер ғана мұндай ассоциациялардың 

пайда болу және оларды сабақта қолдану мүмкіндігін 

жиі ескеретінін көрсетті (3.2.11 сур. қар.). 

Сабақта ассоциацияларды қолданатын мұғалімдердің 

пайызы: 

358 

 

1 — әрқашан (2%) 

2 — жиі (6%) 

3 — сирек (21%)) 

4 — қолданбайтын (62%) 

5 — болашақта қолдануды болжамдайды (9%) 

 

Әдебиеттер тізімі: 

1.

 

Пономарев Я.А.  Психология  творчества  и  педагогика.  —  М.: 

Педагогика, 1976. 

2.

 

Петросян Г.П. Викторина к вечеру занимательной физики на тему 

"Влажность, тепло, холод, погода". //Физика в школе, 1990, № 5, с.72. 

3.

 

Самарин Ю.А. 

Системность 

и 

подвижность 

ассоциаций 

в умственной деятельности  школьников.  //Докл.  на  совещ.  по  вопр. 

психол. — М.: Изд-во АПН РСФСР, 1954. 

4.

 

Янюшкина Г.М.  Групповая  форма  деятельности  учащихся  на 

уроках  физики,  //в  сб.  Проблемы  преподавания  физики  в  современной 

школе.СПб.: Образование, 1993. 

 

 

Омарова Ж.М.

1

, Беккожин М.Н.

2

 

1.Ғылыми жетекшісі, аға оқытушы, жаратылыстану ғылымдарының 

магистрі 

2. Студент 4 курста, физика-математика және жалпы техникалық пәндер 

кафедрасы, мамандықтың «Физика» 

 

ЭЛЕКТРОННЫЙ УЧЕБНИК КАК ЭЛЕМЕНТ ОБРАЗОВАТЕЛЬНОЙ 

СРЕДЫ 

 

  Актуальность  применения  информационных  технологий  в  современной 

школе  уже  не  вызывает  сомнений.  Это  позволяет  индивидуализировать 

учебный  процесс  за  счет  предоставления  возможности  учащимся  как 

углубленно  изучать  предмет,  так  и  отрабатывать  элементарные  навыки  и 

умения.  

  Использование информационных технологий на уроках способствует: 

1.

 

повышению уровня профессиональной культуры учителя; 

2.

 

снижению трудоемкости процесса контроля успеваемости; 

3.

 

повышению 

уровня 

функциональной 

грамотности 

в 

сфере 

информационных технологий; 

4.

 

переходу от роли учителя-транслятора знаний к роли учителя-тьютора. 

  Преподавание 

физики,  в  силу  особенностей  самого  предмета, 

представляет  собой  наиболее  благоприятную  сферу  для  применения 

современных  информационных  технологий.  В  процессе  преподавания 

физикиинформационные технологии  используются в различных формах.  

359 

 

  Использование 

новых 

информационных 

технологий 

способно 

существенно  углубить  содержание  материала,  а  применение  нетрадиционных 

методик  обучения  может  оказать  заметное  влияние  на  формирование 

практических умений и навыков учащихся в освоении нового материала. 



 

повышают интенсивность обучения; 



 

позволяют достигнуть индивидуализации обучения; 



 

обеспечивают объективность оценивания результатов; 



 

увеличивают долю самостоятельной работы. 



 

формируют  высокую  степень  мотивации,  повышают  интерес  к  процессу 

обучения; 

  В  настоящее  время  существует  множество  способов,  методов  и  средств 

использования  информационных  технологий  в  учебном  процессе,  которые 

позволяют  реализовать  различные  формы  проведения  занятий.  Это  касается  и 

всевозможных 

комплектов 

иучебных 

программ, 

целью 

которых 

являютсяобучение, контроль, моделирование. В нихотражены основынаучного 

содержания учебного предмета.[1, стр. 45-55] 

  Традиционно  электронные  учебники  вербальны  по  своей  природе.  Они 

излагают теорию в текстовой или графической форме. Это является наследием 

полиграфических изданий,  вербальных  по  своей природе. Вербальные  методы 

изложения  информации  после  определенного  порога  приводят  к  перегрузке 

ученика.  Ведь  он  должен  сначала  усвоить  учебный  материал,  запомнить  и 

обработать  информацию,  затем  научиться  применять  новые  знания  для 

решения проблем, сначала учебных, а затем и реальных. При этом много сил и 

времени тратится на усвоение словесных описаний знаний и навыков. 

Однако  не  все  современные  электронные  учебники  обеспечивают 

творческую  работу  учащегося  с  объектами  изучения  и  с  физическими 

моделями.  В  этом  случае  не  учитывается  творческая  работа,  которая  бы 

способствовала формированию и закреплению комплекса навыков и умений у 

учащегося.  Также  электронный  учебник  должен  быть  адаптируем  к  учебному 

процессу.  То  есть  позволять  учитывать  особенности  конкретной  школы, 

конкретного класса, конкретного ученика.[2, стр. 18-42] 

  Данные  требования  мы  учли  при  создании  электронного  учебника  по 

курсу  механики  9  класса.  Для  создания  электронного  учебника  мы 

использовали 

специальный 

язык 

разметки 

гипертекста 

- 

HTML 

(HypertextMarkupLanguage).Основное 

назначение 

языка 

состоит 

в 

представлении  текстовой,  графической,  видео-  и  аудиоинформации  в  виде, 

обеспечивающем минимальный объем передаваемой в сеть информации. 

 

Составные части электронного учебника: 

Титульный лист. Содержит название учебника. Для этого можно оформить 

ее с помощью графических вставок, фонов и анимации (рисунок 1). 

 

360 

 

 

Рис. 1.Титульный лист электронного учебника «Механика. 9 класс» 

 

Содержание  обеспечивает  доступ  к  органам  управления,  позволяющие 

переходить к любым разделам учебника.Каждая страница оформлена шаблоном 

единого дизайна. 

  Вторая из важных страниц - это содержание. В нем написано оглавление 

(содержание)  учебника  и  каждый  пункт  оглавления  является  гиперссылкой, 

чтобы переходить на ту или иную страницу (рисунок 2). 

 

 

Рис. 2. Страница электронного учебника 

 

В  главах  электронного  учебника  темы  содержатся  в  строгой  логической 

последовательности.  Содержание  обеспечивает  прямое  обращение  к  темам  по 

их названиям. 

  Далее  следуют  страницы,  которые  предназначены  для  изучения.  Каждая 

страница  -  это  отдельный  подпункт.  Приведем  пример  из  нашего  учебника 

(рисунок 3): 

361 

 

 

 

Рис. 3. Страница электронного учебника 

 

Для каждой темы есть элементы проверки усвоенных знаний:  физические 

задачи и тесты. 

 

 

 

Рис.4. Страница электронного учебника с задачами 

 

 

Рис.5. Страница электронного учебника с тестами. 

 

362 

 

Также  имеются    справочник  и  программы  для  удобства  вычисления, 

которые обеспечены всплывающими подсказками (рисунок 6): 

 

 

Рис. 6. Страница электронного учебника 

 

  Преимущества данного электронного учебника: 

1. Повышение уровня использования наглядности на уроке; 

2. Повышение производительности урока; 

3. Легко доступен  как на стационарных, так и мобильных устройствах. 

  Таким образом, использование  данного электронного учебника позволит 

более  эффективно  учащимся  изучать  новый  материал,  самостоятельно 

готовиться к занятиям, отрабатывать практические знания и умения.   

 

Список использованных источников 

1.

 

Дахин 

А.Н. 

Образовательные 

технологии: 

сущность, 

классификация, эффективность/ А.Н. Дахин // Школьные технологии. - 2007.  

2.

 

Захарова  И.Г.  Информационные  технологии  в  образовании/  И.Г. 

Захарова. - М.: Академия, 2007. 

 

 

Абдимоминова Д.К.

1

, Боранбаева С.Қ.

2

 

1.Ғылыми жетекшісі, аға оқытушы, жаратылыстану ғылымдарының 

магистрі 

2. Физика-математика және жалпы техникалық пәндер кафедрасы, «Кәсіптік 

оқыту» мамандығының 4 курс студенті 

 

АҒАШ ДІҢІНЕН ЖАСАЛАТЫН ӘСЕМДІК БҰЙЫМДАР 

 

363 

 

Бүгінде адамның тұрмысы өзгерді. Мәдениеттің дамуына байланысты адам 

ағаш  материалын  өңдеу  тәсілдерін  жетілдіре  түсті.  Ағаш  табиғатта  өте  жиі 

кездесетін өсімдіктердің бірі болғандықтан, адам өміріне тигізетін пайдасы көп, 

алар  орны  да  бөлек.  Ағашсыз  құрылыс  өз  жұмысын  бастай  алмайды.  Басқа 

шикізаттарға қарағанда әр түрлі мүліктер жасауға да өте қолайлы, тез өңделетін 

жұмсақ,  жас  күйінде  былқылдақ,  июге,  тоқуға,  ойып  шабуға  келгенде  теңдесі 

жоқ материал. 

Ағаш  -  табиғаттың  тамаша  туындысы.  Халық  шаруашылығында 

пайдаланбайтын бірде-бір сала жоқ. Ағаш негізінен 3бөліктен тұрады: тамыры, 

ұшар  басы,  діңі.  Ағаш  діңінен  көптеген  материалдардың кесінділері өңделеді. 

Ағаштың  барлық  бөліктері  өндірісте  пайдаланылады:  бұтақтарынан  лак, 

шайыр,  жібек,  киноүлдір,  тамырынан  медициналық  тұнбалар  алынады.  Діңді 

дөңгелек  түрінде-бағана,  кемелердің  діңгегіне,  көпірлерге,  сондай-ақ  кесілме 

материалдар өндірісі үшін де пайдаланылады  

Ағаштың негізгі бөлігі-діңі. Дің негізгі, өте құнды сүрек беретін құрылым. 

Діңнің  қабығы,  сүрегі  және  нашар  білінетін  өзегі  болады.  Қарағай  діңдерінің 

өзегі  әзер  байқалады.  Діңнің  сыртқы  бөлігі  қабық  деп  аталады,  ол  ағаш  және 

бұта тұқымдарын табиғаттың қолайсыз жағдайларынан қорғайды және ағаштың 

сыртқы әлпетін көрсетеді[1]. 

Қазақстанда  объективті  түрде  алғанда  ағаш  діңімен  жұмыс  жасау 

өнеркәсібі  үшін  шикізат  базасы  жоқ,  дәстүрлі  түрде  қажетті  сүректің    70%-на 

дейін  сырттан  әкелінеді.  Алайда,  Қазақстанның  ағаштың  діңімен  жұмыс 

жасайтын  кәсіпорындарында  өндірістің  өсуі  өткізу  нарықтарының  кеңейтілуі 

есебінен,  сондай-ақ  өнімнің  өзіндік  құнының  азаюы  жаңа  технологияларды 

енгізу есебінен болды. 

Қазақстанда  ағаш  діңінен  жасалатын  әсемдік  бұйымдарды  жасауды 

дамыту  үшін  отандық  тауарларды  сыртқы  нарықтарға  ілгерілетудің  салалық 

бағдарламасын  әзірлеу  және  инвестициялық  шығындарды  оңтайландыру  үшін 

еркін  индустриялық-өндірістік  аймақтар,  қосылған  құн  тізбегі  бойынша 

белсенді  кооперация    құру    қажет.  Импорттық  өнімнің  өсе  түскен 

бәсекелестігіне  қарамастан,  мемлекет  қолдау  көрсеткен  және  мамандардың 

барлық  ұсыныстарын  іске  асырған  кезде    Қазақстанда  саланың  дамуы  және 

өндірістің өсуі нақты мүмкін[2]. 

Қазіргі  кезде  қандай  дүкенге  барсаңызда  ағаштан  жасалған  сувенирлік 

бұйымдар,  суреттер  көздің  жауын  алып  тұрады.  Ал,  ағаш  діңінен  жасалатын 

әсемдік  бұйымдар  одан  әрі  бұйымдарды  ерекшелендіріп,  көркейтіп  тұрады. 

Ағаш діңінен жасалатын әсемдік бұйымдар сыйлыққа беруге таптырмас бұйым 

болып  табылады.  Ағаш  діңінен  жасалатын  қабырғалық  суреттерді  және  де 

сувенирлік  бұйымдар  естелік  ретінде  ұзақ  мерзімге  төзімді.  Сонымен  қатар, 

оларды үйдің кез келген жеріне іліп немесе сувенир есебінде қойып, әрі ұсақ-

түйек керек заттарды қойып қоюға да болады. Ағаш діңінен жасалатын әсемдік 

бұйымдар  ағаштің  сыртқы  қабығымен-ақ  өзіндік  ерекшелігі  артық  көрініп 

тұрады. Сондықтан, ағаш діңінен жасалатын әсемдік бұйымдарды үйде, жұмыс 

орнында,  мейрамхана,  дүкенде  яғни,  қандай  жерде  болмасын  қабырғаға  ілініп 

364 

 

тұрса, не сувенирлік бұйым ретінде үстел, жиһаздарда тұрса, тек қана әсемдік 

бұйым ғана емес, керекті құтыша ретінде де қолдануға болады. Сонымен, ағаш 

діңінен  көптеген  әсемдік  бұйымдар  жасауға  болады.  Олардың  бір  тізбегі  1-

суретте көрсетілген. 

 

 

 

 

 

1-сурет. Ағаш діңінен жасалған әсемдік бұйымдар 

 

Ағаш діңінің кесінділерінен күрделі емес тәсілдерді пайдаланып, көптеген, 

бірегей  әсемдік  бұйымдар  жасауға  болады.  Ол  үшін  кептірілген  жөке,  терек, 

қандағаш,  көктеректі  пайдаланған  дұрыс.  Қазіргі  кезде  ағаш  діңінің 

кесінділерінен көптеген әсемдік бұйымдар жасауға болады. Солардың бірі-ағаш 

діңі  кесінділерінен  панно  жасау.  Панно-  мүсіндік  бейнелер  немесе  түрлі 

суреттермен  әшекейленген  ағаш  діңінің  кесінділерінен  жасалған  әсемдік 

бұйымдар. 

365 

 

Қабырғалық  мүсін  гүлдерге  арналған  қыш  құмыраларға  негіз  болуы 

мүмкін,  сондай-ақ  алдын  ала  бұрғыланған  тесіктерге  ағаш  өзектерді  орнатса, 

ілгіш қызметін атқаруы мүмкін.  

Тас суреттер - қазіргі кездегі ағаш діңі кесінділеріне сурет салудың жаңа 

бағыты.  Табиғи  тастардан жасалған  суреттер  - бүгінде ол бейнелеу  өнеріндегі 

жаңа тренд болып табылады, және ол тез танымалдыққа ие жеткілікті. 

Тас  фишкалардың  үлгісінің  негізі  Орал  тауларының  өте  орталығынан 

өндірілген  мәрмәр  мен  катушкалар  жасалады  және  суретші  үшін  бояулар 

табиғи  тастардан  түрлі  реңктері  қиыршық  тастар  болып  табылады.  Табиғи 

тастардан  суреттерді  жасау  үшін  серпантин,  яшма,  родонит,  малахит  және 

басқа  да  көптеген  тастар  пайдаланылады.  Тас  сурет  -  бұл  шеберлігі  асқан 

талант  шебердің  жұмысы,  сондай-ақ  уақытты  көп  жұмсайтын  жұмыс  және  де 

көркемдік  талғамды  көп  талап  етеді.  Тас  суреттерді  кез  келген  үйге  немесе 

кеңсеге  әшекейлеп  қойса,  бөлме  интерьерінің  әсем  көрінісін  толықтырады,ал 

сыйлық ретінде сыйласаңыз, ұлы мерекелік сыйлық болуы мүмкін. 

Ағаш діңі кесіндісіне салынатын суреттің бірі-дудлинг. Дудлинг ағылшын 

тілінен  аударғанда(  "Doodle"-"түсініксіз  жазу")  деген  мағынаны  білдіреді.  

Дудлинг-бейсаналық сурет, қандай да бір сабақ үстінде немесе қол бос кезде бір 

ғана  бояудың  көмегімен  салынатын,  шимайланған  бейнелер  болып  табылады. 

Яғни, дудлинг кәсіби суретші шеберлер, мамандар үшін арналмаған.  

Менің ойымша, ағаш діңінің кесінділеріне дудлинг бояуқаламмен салатын 

болса, өте әдемі болады. Ағаш діңі кесіндісіне сурет салынатын болғандықтан, 

кейбір  қатты  із  түсіретін  жерлеріне  пирография  қолдануға  болады.  Мұндай 

суреттер өте әдемі болып шығады. 

Ағашты  күйдіріп  әрлендіруді пирография  (грекше  "пир"-от,  "графия"-

жүктеу/скачать 11,58 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: