84
Шынымен де, күнделікті өмірдің өзінде бір емес, екі рет
қайталанып айтылған сөз есте жақсы сақталып,
алынған ақпараттың
сапасы да анағұрлым жоғары болатыны сияқты публицистикада да
тілдік қайталама ақпаратты дұрыс сарында таратып, оның оқырман
тарапынан қалай қабылданатындығына сәйкесінше әсер етеді.
Н.Ж. Дәулеткереева
публицистикалық
мәтіндерде
тілдік
қайталамалардың қолданылу ерекшеліктерін зерттей келе, осы
тақырыпта «Газет тақырыпатындағы қайталамалық қолданыстың
прагматикалық мәні» атты еңбегін жазады.
Аталмыш еңбекте автор
газет тіліндегі қайталамалардың дыбыстық (фонетикалық), морфологиялық,
лексикалық және синтаксистік түрлерін бөліп көрсетеді [143].
Дыбыстық (фонетикалық) қайталаулар
– мақала атауында
жекелеген бір (кейде екі-үш) дыбыстың қайталанып келуі. Мұндай
қайталаулар тақырыпаттың экспрессивтілік табиғатында өз көрінісін
табады: фонетикалық бірліктердің қайталануы
негізінде туындайтын
«ырғақтылық» реципиенттің оны қабылдауын жеңілдетеді. Газет
тақырыпаттарында аллитерация, ассонанс, анафора, эпифора сынды
дыбыстық қайталау түрлері мейлінше көп кездеседі.
Морфологиялық қайталаулар
– газет тақырыпатында өзара
ұқсас морфемалары бар бірліктердің қайталанып келуі. Мысалы: «
Мен
қазақ
Достарыңызбен бөлісу: