С. Сейфуллин. Шығармалар, б-том. Қазақ әдебиеті

б а с т ы р у ш ы л а р д ы ілтипатпен а т ай келіп, бұл 
ж а н р д ы ң
т аб иғ ат ы н , ә д еб и - әл еу метті к мәнін а ш а д ы. «Ең а л д ым е н ,
әл еуметті к ж а ғ ы н а н а л ғ а н д а , м а қ а л — үл кен т ол ғ ау, о б ­
р аз а р к ы л ы берілген л о г и к а л ы қ ой қ ор ыт ы н д ыс ы болып 
келеді, — дейді профессор 
М. Ғ а б ду л л ин , — ол 
а д а м
өмірінде, 
тұрмыс- тіршілі гі нде,
қ о ғ а м д ы қ ж а ғ д а й л а р д а
кездесетін қ ұ б ы л ы с т а р ғ а , т ари хи у а қ п ғ а л а р ғ а
берілген 
д а н а л ы қ баға, б ай с а л д ы т ұ ж ы р ы м есебінде қ о л д а н ы л а -
ды. М. Гор ьк ий д і ң « М а қ а л мен мәтел еңбекші х а л ы қ т ы ң
тари х ын, әлеуметті к, б а р л ы қ өмір т ә ж і р иб ел ер і н үлгілі, 
к ы с к а тү р де айтып береді» деуі де с о д а н » 1.
Ең бе кт е х а л ы қ т ы ң м а л ш ы л ы қ , а ң ш ы л ы қ , д иқ а н шы -
л ы к кәсіптерін көрсететін м а қ а л - м ә те л д е р д ен м ы с а л д а р
келті ре отырып, о л а р д ы ң өмір т а н ы т қ ы ш т ы қ мәні, кыз- 
меті т а р т ы м д ы б ая н д а л ғ ан .
Фо л ь к л о р ды ң б ас қ а т үрлері си я қ т ы м а қ а л - м ә т е л д е р — 
х а л ы қ о кулығ ы, өсиеті. О л а р ж а с т а р д ы тәрбиелейді, ж а -
ма нд ық т а н с а кт а н д ы р а д ы . Ең а л д ым е н
қ а р а п а й ы м д ы -
л ы к к а , к а й ы р ы м д ы л ы қ қ а , ү й ы м ш ы л д ы қ қ а мегзейді, ең- 
бекке, ерлі кке баулиды. А д а л д ық т ы, а д ам ге р ші л і к т і мак- 
тап, н ас и ха т та й отырып, оған 
к а р а м а - қ а р с ы
а р а м д ы қ ,
к а р а у л ы қ , өтірік-өсек, ж а л қ а у л ы қ , ұ рл ық , екі ж ү з д і л і к
секілді ж а р а м с ы з мі не з - қ ү л ық т а р с ы на л ад ы.
Х а л ы қ т үр м ы сы ны ң ай н асы м а қ а л - м ә т е л д е р д е қоғ ам-
д ы к топ тард ың , т а п т а р д ы ң а р а с ы н д а ғ ы қ а р ы м - к а т ы н а с -
т а р , қ а й ш ы л ы қ т а р , т а р т ы с т а р
бейнеленеді. 
Про фе ссор
М. Ғ аб д ул л ин ні ң мо н о г р а фи яс ын да осының б а р л ы ғ ы да 
т а л д а н ғ а н , қ о р ыт ы л ғ ан . Автор өзінің п е д а г о г и к а л ы қ ой- 
пікі рлеріне л а й ы қ п а р а с а т т ы л ы қ т ы , мәдениетті лі кті , са- 
н а л ы л ы қ т ы
уа ғ ыз д ай тын , өнер-білімге, ерлі к- еңбекке,
б ір л і к - ын т ы м а қ қ а ш а қ ы р а т ы н м а қа л - м ә т е л д е р д і ң мағы- 
насын ашып, н а с их ат т а у ғ а е ре кше көңіл бөлген, м а қ а л -
мә тел де р ді ң ә д еб и - э с т е т и ка лы қ мәнін а й қ ы н д а й түскен.
Бұл еңбекте де қ а з а қ м а қ а л - м ә т е л д е р і н і ң д а м у тари- 
хы, ж а с а л у ж о л д а р ы , п о э т и к а л ы қ қ ү р ы л ы с ы қ а р а л м а ғ а н ,
қ а мт ы л м а ғ а н .
С. Н ұр ыш е вт і ң « Қ а з а қ т ы ң х а л ы қ м а қ а л д а р ы н ы ң д а ­
му т а р и хы н а н» деген атпен 1959 ж ы л ы « Қ өр ке м әдебиет» 
баспас ынан ш ы қ қ а н к і т а п ш а сы н д а да бұл мәселе л ай ық -
ты шешімін т ап п ай ды, ж а н р сыры 
а ш ы л м а й д ы .
Автор 
к і та п ша сы нд а қ а з а қ м а ка л - м әт е л д е р і н і ң кенелігі, көптігі, 
х а л ық т ың тұ р мы с ы ме н б а й л а н ы ст ы л ы ғ ы т у р а л ы белгілі

жүктеу/скачать 4,19 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: