Ўзбекистон республикаси


ойдан  кейин сайргоҳнинг чимзорида саллали ҳинду Яна пайдо бўлди .  (Шарқ юлдузи) 2.  Орадан кўп  кун



Pdf көрінісі
бет112/303
Дата03.12.2023
өлшемі3,07 Mb.
#133510
түріМонография
1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   303
Байланысты:
9690089a-e551-4f56-b4a9-9a2e62630397

ойдан
 кейин сайргоҳнинг чимзорида саллали ҳинду Яна пайдо бўлди

(Шарқ юлдузи) 2. 
Орадан кўп 
кун
 ўтди. Соҳиб Лаъл менга эътиборлироқ 
бўлиб қолди
. (А.Мухтор). Гапдаги ой ва кўп сўзи бирлик сон шаклида. 
Лекин ноаниқ миқдор билдирувчи 
беш-олти
ва 
кўп
сўзи ёрдамида кўплик 
ва унинг «ноаниқ» кўриниши воқеланган.


231 
Мисолдан маълум бўладки, бирлик сон шакли ўрни билан, матн ва 
қуршовга боғлиқ равишда кўплик маъносини ҳам ифодалаши мумкин. 
Бироқ бу маъно бирлик сон шаклининг мустақил ҳолда ифодаланадиган 
маъносидан фарқли равишда бирикувчи сўз ёрдамидагина юзага чиқади. 
Демак, бирлик сон шаклининг баъзи маъносини синтактик омил (сўзнинг 
эркин бирикуви) юзага чиқаради.
Бирлик ифодалаш
. Бирлик сон шаклининг «бирлик» маъноси унинг 
типик ифодаланувчиси эмас. Биринчидан, бу маъно мазкур шакл 
имкониятидан бири. Иккинчидан, у бу маънони ифодалаш учун баъзан 
битта, якка, ягона, ёлғиз, танҳо
каби сўз, айрим олмошнинг кўмагига ҳам 
эҳтиёж сезади. Мисол: 1. -
Ҳа, мен уни 
битта
ошга туширганман

(Т.Малик.) 2.
Бир вақтлар невараси Мўмин мирзонинг ўлдирилишига сабаб 
бўлган Хадичабегим, эҳтимол, келажакда Бадиуззамон мирзони ҳам йўқ 
қилиш ва ўғлини якка 
подшоҳга
 айлантириш мақсадида.
(П.Қодиров) 3. 
У 
кейинги кунларнинг, шубҳасиз, ягона 
қаҳрамонига
айланди.
(Н.Эшонқул) 
4.
Бундан бир ярим йил аввал Хонзода бегим ёлғиз 
ўғилчаси
 билан Балхдан 
Қундузга келаётганида унинг юрагини титратган номаълум хавф-
хатарлар гўё манна шу оғир чекиниш пайтини кутиб ётган эди

(П.Қодиров) 5. 
Ҳозир уйда Отабек бўлмагани учунми, нимадан бўлса ҳам, 
ҳар нечук Зайнаб ўз уйида куймаланишиб ётар ва меҳмонларни Ўзбек 
ойимнинг танҳо 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   303




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет