168
болуы керек. Ұзын-сонар дәлелдемелер саны оқушыны кажытатынын, әрі есінде
сақталмайтынын ескеру керек. Тереңдетіп окытуда да нақты, түйінді дүниелерге назар
аудару, берілетін білім мөлшерін де нактылау ең басты мәселелердің бірі екенін
ұмытпаған жөн.
в)
Тереңдетіп оқытуда да, мысалы, жоғарыда айтылғандай, көркем сөз иесінің
барлық бітімін тұтастай қарастыра отырып, мұғалім автордың қай туындыларын шолу
керек
екенін
ойластырғаны
дұрыс.
Мысалы,
«М.Әуезов
және
Шығыс әдебиеті» деп қарастырсақ, бүл тақырыптың өзі - әдебиеттану ғылымындағы шетсіз,
шексіз бір әлем. Мұғалім шолу жасай отырып, ішінара ең негізгі деген қадау-қадау
дүниелерге басты назарды аударып, тұжырымды етіп қана білім беруді ойластыруы керек. Ал
енді Әуезовтің «Абайың»,қазақ прозасын «еуропалық проза дәрежесіне көтерген» алғашқы
әңгімелерін оқыту - даусыз дүние.
2. Тереңдетіп оқытудың келесі бір белгісі - көркем туындыны әдебиеттану ғылымы
түрғысынан терең талдау. Терең талдауда мына мәселелерге ерекше көңіл бөлген жөн: көркем
туынды негізінде жатқан ой, авторлық көзкарасты, яғни көркем туынды негізінде жаткан
идеялық проблематиканы, сөз айшықтарын, тқжырымдап айтқанда, «сырты күміс, іші
алтын» түр мен мазмұн бірлігін жанды бірлікте талдау, көркем сөз иесінің стилі, әдісіне
барлау жасау. Мысалы, осы жұмысты төменгі сыныптардың өзінде қалай жүргізуге
болады, баланың көркем туындыны талдау дағдыларын қалай қалыптастыру керек,
соның бір жолын мына бағандардан көруге болады:
Достарыңызбен бөлісу: