ТАРАЗ ҚАЛАСЫ
ТАРАЗ ҚАЛАСЫ
24
25
өзен», хакас тілінде Талакан (кан – «өзен» тава Азас) ас – «өзен, су», казас (ас –
«өзен»). Егерде аталған сөздердің лексикалық мəн-мағыналарына жүгінсек, Та-
лас – «таудан құлай аққан өзен», «тау өзені» деген мағынаға ие сияқты.
Талас ауданы, Талас өзенінің атының шығуы туралы əр түрлі жорамал бар.
Мы салы: М. Қашқари еңбегінде «талас» деп ат үстінде доп қуалап ойнауды ай-
тады екен (Қашқари М. Түрік сөздігі. Алматы, І-ІІІ тт. 1996-1998). Бұған қарап
кейбіреулер осы ойынға байланысты шықты дейді. Талас атауының тым ерте,
ежелгі замандардан біздің дəуірімізге жеткені тарихи еңбектерден белгілі. Та-
лас пен Тараз ескі заманнан бірге аталады. «Қаратаудың құшағында қырық
бұлақ бар болса, Талас өзенінің қырық сағасы бар», – деп айтады халық. Атақты
Майкөт ақын Құлмамбет ақынмен айтысқанда: «Аса, Талас екі өзен, Ат бауы-
рынан саз алған, балдырғанын жегенде, баланың көңілі мəз болған», – деп жер
байлығын жырға қосады.
V-VIII ғғ. көне ескерткіштерде talas, argu talas – географиялық Талас қа ласы-
ның бір аты екені аталады. Сол көне түркі жазбаларында Ертіс, Іле өзендерінің
ат тары да аталады. Бұлардың арасында Іле өзенінің, яғни Іле атауының мұнан
екі мың жылдан бұрын қытай жазба ескерткіштерінде бары ғылымда белгілі.
Демек, Талас өзен аты, қала аты ретінде де ежелгі заманнан, шамамен біздің
дəуірімізден бұрынғы 2000-2500 жыл шамасы болса керек. Көне түркі, парсы
тілдерінде тал – «шың, құз», ал екінші сыңардағы аса көне түркі тілдерінде
«өзен», «су». Бұған қарағанда, Талас – «биік шың, құзды таудағы өзен» деген
мəнді атауға жуықтау сияқты.
Тараз атауының мағынасын дəл, анықтап басып айтпағанымызбен, Тараз
(Талас) атауы туралы талдауда өз ой-пікірлерімізді келтірдік.
Жамбыл атауына қатысты пікірді Т. Жанұзақ пен А. Əбдірахмановтың ең бек-
терінен оқуға болады.
Ежелгі Тараз қаласы ХІХ ғ. мен ХХ ғ. басы аралығында «Əулиеата» деп
ат ал ғандығы мəлім. Жамбылдың ақындық атағы жер жарып, бүкіл елдің «абыз
ата сына» айналады. Мəскеуге барып, үкіметтің құрметіне бөленеді. Үкімет
«Əулиеата» ойкониміне Жамбылдың атын береді. Ақын үкіметтің мұнысын
іш інен қабыл көрмей тұрса да, үндемейді. Мəскеуден қайтып келе жатқан жолда
пойыздың жайлы төсегінде көз іле алмайды. Өзінің атын алған қала тұсынан
өтіп бара жатқанда ақын жүгініп отырған қалпы, «Əулие Атаның» аруағына си-
ынып, құран оқып, толғау айтады. Ақынның қасындағы серіктері мынандай екі
жол сөзді ғана естиді:
«Аруағыңнан айналайын, Əулиеата
Атымды ап қойдың деп болма қапа», – деген екен.
Жамбыл есіміне байланысты халық арасындағы əңгіме. Жоңғар шапқын шы -
лығына ұшыраған қазақ ауылы қақаған қыста қоныс аударып, тау-тауды са ғалап
көшіп келе жатыпты. Көшті қорғап келе жатқан сарбаздар қарсы кездес кен
жау ды жолатпай, жанқияр ерлікпен шайқасады. Бір жағынан жау, бір жағынан
ТАРАЗ ҚАЛАСЫ
ТАРАЗ ҚАЛАСЫ
26
27
бет қаратпай бұрқаған қарлы боран көшіп келе жатқан жұртты қатты қысады.
Көш қысқы боранға оранып, жаудың тосқауылшыларынан аман өтіп келе жа-
тады. Бірнеше күн, бірнеше түн боран құшағында келе жатқан жұрт шаршап-
шал дығады. Көшбасының бəйбішесінің аяғы ауыр, айы-күні жеткен екен. Түйе
үстінде толғақ басталады. Көш иесі жүк артқан түйелерді айнала шөгеріп жі бе-
ріп, айналасын, үстін киізбен қымтап жауып тастайды.
Бұл кəдімгідей үй болып шығады. Толғақ қысқан ана осы үйдің ішінде таңға
жуық босанады. Боран да басылып, жарқырап күн шығады. Елдің бойы жа-
зылып, көш адамдарының қуанышында шек болмайды. Көшбасы айналасы-
на көз салып тұрып, өздерінің бір таудың бауырында тұрғанын көреді. Ауыл
ақсақалдары бұл таудың «Жамбыл тауы» екендігін айтысып əңгіме-дүкен
құрысады. Көшбасы жаңадан туған баласының атын Жамбыл деп қояды.
Жамбыл атауы – 1. а) фитоним; ə) қорған; б) ороним; 2. антропоним; 3. ой-
коним ретінде қызмет етеді. Яғни ол қазақ тілі ономастикалық кеңістігіндегі
бірнеше секторларға тəн [35].
Жалпы ойконимдік материалдарды жинап, оны тарихи-лингвистикалық жақ-
тан түсінік беріп талдаудың тіл тарихы мен қоғам тарихы əрі этнография, геогра-
фия ғылымдары үшін мəн-маңызы аса зор. Ойконимдер құрамында көне дəуірдің
куəсі ретінде сақталған атам заманғы көне атаулармен қатар, жаңа дəуір атаула-
ры да мыңдап кездеседі. Қысқасы ойконимдік материалдар – халқымыздың мол
қазынасы, мəдени байлығы, тілі мен тарихының қайнар бұлағы, атадан қалған
мұрамыз.
Қазақ даласын мекен еткен ежелгi ру мен тайпалардың сонау ықылым заман-
нан басталатын ұзақ тарихы болғанымен, сол халықтар туралы, олар қоныстанған
жер, қала туралы жазба деректер тым аз. Сондықтан да біз, мүмкіндігімізше
жұмысымыздың бұл бөлімінде ойконимдерге халықтық этимология жəне
ғылыми негіздегі тарихи-линвистикалық түсінік беріп, талдау жасадық.
Сонымен Тараз, Талас – бұрынғы Жамбыл қаласының орнында болған
көне қа ла. Бұл жайындағы алғашқы тарихи жазба дерек грек елшісі Земархтың
ха бар намасында айтылады. Тараз қаласының қалай орналасқандығын алғаш
В.В. Бартольд дəлелдеген. Кейінгі археол. зерттеулер (М. Е. Массон. А.Н. Берн-
штам, Е. И. Агеева, Г.И. Пацевич, Т. Н. Сенигова) қаланың көлемін, ішкі құрылыс
орындарын жəне мəдени қабаттарының қалыңдығын анықтады. Соның нəти-
жесінде Тараздағы өмір б.з. I ғасырында басталғандығы анықталды. Х-XII ға-
сырларда Таразда сəулет өнерінің бірнеше тамаша туындылары тұрғызылады.
Бұлардың ішіндегі ең ірілері Қарахан мазары жəне қалаға жақын орналасқан
Айша бибі күмбезі, Бабаджа – Хатун мавзолейі. Қала ішінде су құбырлары жүр-
гізіліп, моншалар салынған. Тараз моншасы – Орта Азия мен Қазақстандағы ең
алғашқы моншалардың бірі. XI-XII ғасырларда қалада теңгелер де шығарылды.
Қазба лардан табылған дүниелер əр алуан. Олар қыш ыдыстар, күміс т.б. ме-
талл бұй ымдар. Көптеген бұйымдардың беттері аса мəнерлі өрнектермен
əшекейленген. Тараздан та былған бұйымдар Жамбыл облысының өлкетану
музейі мен Алматыдағы археологиялық музейге қойылған. Қала туралы дерек-
тер А.Н. Бернштамның «Памятники старины Таласской долины», А.-А.,
1941 ж. жəне Т.Н. Сенигова «Сре дне вековый Тараз» (А.-А., 1972 ж.) атты
еңбегінде жазылған.
ТАРАЗ ҚАЛАСЫНЫҢ ГИДРОНИМДЕРІ
Зербұлақ көлі
(Зербулак) – бұрынғы Комсомол көлінің өзгерген атауы. Комсомол көлінің
маңында көптеген бұлақтар болған. Сол бұлақтардың бірі Зербұлақ деп аталған
екен. Бұл бұлақ қасиетті бұлақ, бұрындары Зербұлақтың тұщы суынан көптеген
халық сусындаған, сол себепті 2006 жылы Тараз қаласының əкімдігі мен Тараз
қалалық мəслихаты Комсомол көлінің атауын Зербұлақ көлі деп өзгерткен.
Түйте арығы
(Туйте арык) – ол жоғары Талас өзенінен бастау алып, Шомансұр мазарының
сол жағынан өтіп, қаланың орталық бөлгін суландырады.
Талас
(Талас) – Қырғыз Республикасы жерінен өтіп, Қазақстан Республикасына ке-
ле тін өзен. Ұзындығы 661 шақырым, Қырғыз тауларынан бастау алып, Талас да-
ласы арқылы ағып, Мойынқұм құмына сіңіп кетеді. Жазба ескерткіштерде Та лас
өзені V ғасырдан белгілі. Өзен бойына қала салынып, VI ғасырдан бастап жаз-
ба ескерткіштерде Тараз деген атпен белгілі болады. Зерттеуші ғалымдар Тараз
атауы Талас өзені атауының дыбыстық (фонетикалық) тұрғыдан өзгерген түрі
екенін дəлелдеді. Яғни сонор үнді л дыбысы сонор үнді р дыбысы на қатаң дау-
ыссыз с дыбысы ұяң дауыссыз з дыбысына алмасқан.
Тілдік табиғаты тұрғысынан Талас атауы дербес мағыналы: тал жəне ас сөз-
де рінің бірігуі арқылы жасалған. Оның тал сыңары түркі-моңғол тілдерінде ды-
быстық жағынан мағыналас екен.
Талас бөгені
(Талас водохр.) – қаланың оңтүстік-шығыс жағында, Талас өзенінің темір жол-
мен түйіскен жерінде. 1942 жылы салынған, социалистік құрылыс дəуіріндегі
өн дірістің сəулетті ескерткіші. Темірбетонмен құрсауланған су көтеретін төрт
кө пірлі бөген 25 мың га. Байзақ ауданы мен Таразды техникалық сумен қам та ма -
сыз етуге арналған. Есепті жіберу мүмкіндігі секундына 265 текше м. Бөген ұз -
ын дығы – 65 м, максимальді биктігі – 5 м. Сол жəне оң жағалау каналдары суды
бө геннен алады. Бөген үстімен автомобиль жолы өтеді.
ТАРАЗ ҚАЛАСЫ
28
Тараз қаласындағы Тас көпір – 13 ғ. қаланың оңтүстік-шығыс бөлігінде,
Самарқан жəне Жангелдин көшелеріне шығар жерде, Талас өзені бас арнасына
қарай Тектұрмас кешеніне жақын орналасқан. Көпірдің жасалу құрылысы сақ-
талмаған. Облыс аумағында көне көпірдің орналасқан сол жағалауына қорғау
тақ тасы орналасқан. Оң жағалауда қираған, ірі құмтас блоктерінен жасалған кө-
пірдің қыры сақталған. Орта Азияда сақталған осы сияқты көпірлерді зерттеу
Талас көпірін бір, екі, тіпті үш өткелді аркалы конструкция түрінде қайта жаб-
дық тауға мүмкіндік береді.
Көпірлер сауда жолдарын дамытуда маңызды роль атқарады, əсіресе, жиі
қатынайтын Жібек жолының Талас, Сырдария, Шу өзендерінен өтетін Қазақстан
аумағының маңызы зор. Осы учаске аумағында 48 ағаш жəне тас көпір тіркеледі,
олар жүргіншілерді екі бағытта өткізіп отырған. Тараз қаласындағы тас көпір
жайлы хабарды Қытай саяхатшысы Чань-Чунь қалдырған. 1864 жылы қорғаныс
кезінде бұзып тастаған бөрене көпірлер болған. Орта ғасырдағы авторлардың мə-
ліметтерінде келтірілген қаланың өзенмен екі бөлікке бөлінгендігі жөніндегі ой-
лары ескі арнаның Қапал бұлағы ағатын, Мирзоян көшесі аумағында жатқанын
дəлелдейді. Екінші Үшбұлақ бұлағы қаланың солтүстік бөлігінен ағады. Осыған
қарап, Таразда аз дегенде қазір жоғалып кеткен тағы 2 көпір бол ған.
Тараз қаласында халық қажеттілігіне орай салынған гирдроним түрі «Су ай-
дау мұнарасы» бар. Ол вокзал ғимаратының солтүстік-шығысындағы бос жерде
орналасқан. 1914 жылы күйдірген кірпіштен салынған. Шеңбер тəрізді ғимарат
20 ғ-дың бас кезінде кең қолданылған готикалық формада орындалған. Мұна-
ра ның биіктігі вокзал маңындағы ауданның сəулетіне елеулі мəн береді. Биік
іргетасты, тұғыры мықты цилиндрлі нысан 12 қырлы негізге қойылған, төмен
жа былған шатыры бар, 6 қырлы жарық фонарь қойылған. Мұнараның биіктігі
20 м. Шатыры ағаш, іргетасы 4 м, арка тəрізді үлкен терезелері бар.
Ата-бабаларымыз жаз жайлауда өзен, су, бұлақтарды сағалай қоныстанып, мал
шаруа шылығы мен егінжайдың да сумен байланысты болғаны, қазіргі жағдайда
да осылайша болып жатқаны таң емес. Қазақ жеріндегі барлық өзен, көл, бұлақ,
т.б. судың тіршілік көзі болғандығы анық. Бұл су атауларының бəрінің қазақша
атау ға ие болғандығына қарағанда бұл өлкені ерте заманнан-ақ қазақ жұртының
ием деніп, құтты қоныс, қасиетті мекен еткендігінің дəлелі.
БАЙЗАҚ АУДАНЫ
БАЙЗАҚ АУДАНЫ
30
31
ОЙКОНИМДЕР, ГИДРОНИМДЕР, ОРОНИМДЕР
Əкімшілік орталығы – Сарыкемер ауылы
Халық саны – 93, 9 мың адам
Аудан аумағы 4500 шаршы шақырымды құрайды
Аудандағы ауылдық округтер саны: 18
Құрылған жылы: 14 ақпан, 1938 жыл.
Ерекшеліктері мен көрнекті орындары
Аудан аумағында Төменгі Барысхан қалашығы (Төрткөл), Түймен қа ла -
шығы, Оқым қалашығы орналасқан.
Қалалар, жергілікті маңызы бар сəулет өнерінің ескерткіштері мен архео ло-
гия лық нысандар – Байзақ батыр жерленген жері, Ақтөбе жəне Ақмола мұ ра жа-
йы, А. Сухамбай ескерткіші, Зəуірбектөбе, Аймантөбе мұражайлары орна лас-
қан. Жайлаутөбе қалашығы, темір дəуірінің қорымы бар.
Байзақ ауданы Байзакский район
Орталығы – Сарыкемер ауылы Центр – аул Сарыкемер
Əкімшілік-аумақтық бірліктер
Административно-территориальные единицы
р/с
Ауылдық (ауыл,
кент) округтердің
атауы
Наименования
аульных округов
(аулов (аул), кент)
Ауылдық
округтің
бұрынғы атауы
Прежнее
наименование
округа
Округ атауларының
(орталығының)
орыс тіліндегі атауы
Наименования округов
(центров)
на русском языке
Округ
орталығының
атауы
Наименование
центра округа
1
2
3
4
5
1.
Ботамойнақ
ауылдық округі
Кеңес ауылдық
кеңесі
Ботамойнакский
аульный округ – аул
Байзак
Байзақ ауылы
2
Бурыл
ауылдық округі
Ровный
ауылдық кеңесі
Бурылский аульный
округ – аул Бурыл
Бурыл ауылы
3
Диқан
ауылдық округі
Ленин ауылдық
кеңесі
Диканский аульный
округ – аул Дикан
Диқан ауылы
4
Жалғызтөбе
ауылдық округі
Жаңадан
құрылған
Жалгызтобинский
аульный округ – аул
Жетибай
Жетібай ауылы
5
Жаңатұрмыс
ауылдық округі
Жаңадан
құрылған
Жанатурмысский
аульный округ – аул
Тегистик
Тегістік ауылы
6
Көптерек
ауылдық округі
Жаңадан
құрылған
Коптерекский аульный
округ – аул Кенес
Кеңес ауылы
7
Көктал
ауылдық округі
Бурыл а/о
құрамынан
бөлініп шыққан
Кокталский аульный
округ – аул Коктал
Көктал ауылы
8
Қостөбе
ауылдық округі
Жаңадан
құрылған
Костобинский аульный
округ – аул Талас
Талас ауылы
9
Қызыл жұлдыз
ауылдық округі
Қостөбе а/о
құрамынан
бөлініп шыққан
Кызылжулдызский
аульный округ – аул
Кызыл жулдыз
Қызыл жұлдыз
ауылы
10
Мырзатай
ауылдық округі
Жалғызтөбе
а/о құрамынан
бөлініп шыққан
Мырзатайский аульный
округ – аул Мырзатай
Мырзатай ауылы
11
Сазтерек
ауылдық округі
Мырзатай а/о
құрамынан
бөлініп шыққан
Сазтерекский аульный
округ – аул Абай
Абай ауылы
12
Сарыкемер
ауылдық округі
Михайлов
ауылдық кеңесі
Сарыкемерский
аульный округ – аул
Сарыкемер
Сарыкемер ауылы
13
Ақəділ
Сухамбаев
ауылдық округі
Түймекент а/о
құрамынан
бөлініп шыққан
Акадиль
Сухамбаевский
аульный округ – аул
Жакаш
Жақаш ауылы
14
Темірбек
ауылдық округі
Комсомол
ауылдық
кеңесі
Темирбекский аульный
округ – аул Тегистик
Тегістік ауылы
15
Түймекент
ауылдық округі
Буденнов
ауылдық
кеңесі
Туймекентский
аульный округ – аул
Туймекент
Түймекент ауылы
16
Үлгілі
ауылдық округі
Киров ауылдық
кеңесі
Ульгилинский аульный
округ – аул Ульгили
Үлгілі ауылы
17
Ынтымақ
ауылдық округі
Жалғызтөбе
а/о құрамынан
бөлініп шыққан
Ынтымакский
аульный округ – аул
Мадимар
Мəдімар ауылы
18 Бəйтерек
Жаңадан
құрылған
Байтерекский
аульный округ
Бəйтерек ауылы
БАЙЗАҚ АУДАНЫ
БАЙЗАҚ АУДАНЫ
32
33
Гидронимдердің
қазақша атауы
Гидронимдердің
орысша атауы
Гидронимдер
түрі (қаз)
Гидроним-
дер түрі
(орысша)
Аудан
Сүленбай
Суленбай
өзен
р.
Байзақ ауд.
Қырсаз
Кырсаз
өзен
р.
Байзақ ауд.
Көшеней
Кошеней
өзен
р.
Байзақ ауд.
Сарыөзек
Сарыозек
өзен
р.
Байзақ ауд.
Қарасу
Ванцетти
Карасу
Ванцетти
өзен
р.
Байзақ ауд.
Қусақ
Кусак
өзен
р.
Байзақ ауд.
Көкөзек
Кокозек
өзен
р.
Байзақ ауд.
Қарасу
Карасу
өзен
р.
Байзақ ауд.
Қызылқайнар
Кызылкайнар
өзен
р.
Байзақ,
Жамбыл ауд.
Дуанасай
Дуанасай
өзен
р.
Байзақ,
Жамбыл ауд.
Дайырдың
Сайы
Дайырдын Сайы өзен
р.
Байзақ ауд.
Өтемiссай
Отемиссай
өзен
р.
Байзақ ауд.
Абыз
Абыз
өзен
р.
Байзақ ауд.
Соркөл
Сорколь
көл
оз.
Байзақ ауд.
Шатырлы
Шатырлы
көл
оз.
Байзақ ауд.
Қайла
Кайла
көл
оз.
Байзақ ауд.
Жыланды
Жыланды
көл
оз.
Байзақ ауд.
Сарпылдақ
Сарпылдак
көл
оз.
Байзақ ауд.
Шеңгелдi
Шенгельды
көл
оз.
Байзақ ауд.
Сарыайғыр
Сарыайгыр
көл
оз.
Байзақ ауд.
Жүзгендi
Жузгенды
көл
оз.
Байзақ ауд.
Селеулi
Селеули
көл
оз.
Байзақ ауд.
Төлеп
Толеп
көл
оз.
Байзақ ауд.
Тахир
Тахир
көл
оз.
Байзақ ауд.
Сандыбай
Сандыбай
көл
оз.
Байзақ ауд.
Белқұдық
Белькудык
көл
оз.
Байзақ ауд.
Үдербай
Удербай
көл
оз.
Байзақ ауд.
Қараматау
Караматау
көл
оз.
Байзақ ауд.
Сасықкөл
Сасыкколь
көл
оз.
Байзақ ауд.
Аяқкөл
Аякколь
көл
оз.
Байзақ ауд.
Қосқұдық
Коскудык
көл
оз.
Байзақ ауд.
Жыландыкөл
Жыландыколь
көл
оз.
Байзақ ауд.
Аламбайкөл
Аламбайколь
көл
оз.
Байзақ ауд.
Қарайқызыл
Карайкызыл
көл
оз.
Байзақ ауд.
Баскөл
Басколь
көл
оз.
Байзақ ауд.
Беке
Беке
көл
оз.
Байзақ ауд.
Ағанаскөл
Аганасколь
көл
оз.
Байзақ,
Рысқұлов ауд.
шек-да
Сарытөбе
Сарытобе
көл
оз.
Байзақ ауд.
Сайынқұдық
Сайынкудык
құдық
к.
Байзақ ауд.
Дөңгелек
Донгелек
құдық
к.
Байзақ ауд.
Шарбақ
Шарбак
құдық
к.
Байзақ ауд.
Мұрғамбай
Мургамбай
құдық
к.
Байзақ ауд.
Қылшалы
Кылшалы
құдық
к.
Байзақ ауд.
Толарай
Толарай
құдық
к.
Байзақ ауд.
Мұратқұдық
Мураткудык
құдық
к.
Байзақ ауд.
Əбдi
Абди
құдық
к.
Байзақ ауд.
Асылбек
Асылбек
құдық
к.
Байзақ ауд.
Iшкерi
Ишкери
құдық
к.
Байзақ ауд.
Ағашақ
Агашак
құдық
к.
Байзақ ауд.
БАЙЗАҚ АУДАНЫ
БАЙЗАҚ АУДАНЫ
34
35
Селеулi
Селеули
құдық
к.
Байзақ ауд.
Өтелтойлаған
Отельтойлаган
құдық
к.
Байзақ ауд.
2-шi
Терiскендi
Терискенды 2-й
құдық
к.
Байзақ ауд.
Жетiмола
Жетымола
құдық
к.
Байзақ ауд.
Сарысулы
Сарысулы
құдық
к.
Байзақ ауд.
Кəрiмбай
Каримбай
құдық
к.
Байзақ ауд.
Сайбек
Сайбек
құдық
к.
Байзақ ауд.
Ортааяқ
Ортааяк
құдық
к.
Байзақ ауд.
Жалпаққұрақ
Жалпаккурак
құдық
к.
Байзақ ауд.
Балқыбек
Балкыбек
құдық
к.
Байзақ ауд.
Ақбалшық
Акбалшык
құдық
к.
Байзақ ауд.
Ақпар
Акпар
құдық
к.
Байзақ ауд.
Жаманшилi
Жаманшили
құдық
к.
Байзақ ауд.
Шымболат
Шымболат
құдық
к.
Байзақ ауд.
Қолтықтой
Колтыктой
құдық
к.
Байзақ ауд.
Салдықұдық
Салдыкудык
құдық
к.
Байзақ ауд.
Аққұдық
Аккудык
құдық
к.
Байзақ ауд.
Шиқұдық
Шикудык
құдық
к.
Байзақ ауд.
Тасқұдық
Таскудык
құдық
к.
Байзақ ауд.
Майқұдық
Майкудык
құдық
к.
Байзақ ауд.
Қосқұдық
Коскудык
құдық
к.
Байзақ ауд.
Мырзақұл
Мырзакул
құдық
к.
Байзақ ауд.
Миялықұдық
Миялыкудык
құдық
к.
Байзақ ауд.
Бақи
Баки
құдық
к.
Байзақ ауд.
Солтүстiк
Шығыс
Қосқұдық
Солтустик
Шыгыс
Коскудык
құдық
к.
Байзақ ауд.
Тамабай
Тамабай
құдық
к.
Байзақ ауд.
Қарабатыр
Карабатыр
құрғақ арна сух. р.
Байзақ, Талас
ауд.
Ақарық
Акарык
құрғақ арна сух. р.
Байзақ ауд.
Көкөзек
Кокозек
құрғақ арна сух. р.
Байзақ, Талас
ауд.
Қарасу
Карасу
құрғақ арна сух. р.
Байзақ ауд.
Белқожа
Белькожа
арық
ар.
Байзақ ауд. Т.
Төреарық
Тореарык
арық
ар.
Байзақ ауд. Т.
Қаражон
Каражон
арық
ар.
Байзақ ауд.
Кеңес
Кенес
арық
ар.
Байзақ ауд.
Жақсыбай
Жаксыбай
арық
ар.
Байзақ ауд.
Оспангүл
Оспанкул
арық
ар.
Байзақ ауд. Т.
Сенкібай
Сенкибай
арық
ар.
Байзақ ауд. Т.
Жаңасаз
Жанасаз
арық
ар.
Байзақ ауд. Т.
Қарсыбай
Карсыбай
арық
ар.
Байзақ ауд. Т.
Ақберді
Акберды
арық
ар.
Байзақ ауд. Т.
Зылиха
Зылика
арық
ар.
Байзақ ауд.
Шолақ
Шолак
арық
ар.
Байзақ ауд.
Сырғабай
Сыргабай
арық
ар.
Байзақ ауд.
Донсор
Донсор
арық
ар.
Байзақ ауд.
Байөзек
Байозек
арық
ар.
Байзақ ауд.
Араша
Араша
арық
ар.
Байзақ ауд.
Қырғызбай
Кыргызбай
арық
ар.
Байзақ ауд.
Сатыбалды
Сатыбалды
арық
ар.
Байзақ ауд.
Байсақал
құрама
Байсакал
Курама
арық
ар.
Байзақ ауд.
Соқыр
Сокыр
арық
ар.
Байзақ ауд.
|