Ж аһандану дҽуіріндегі



Pdf көрінісі
бет20/35
Дата20.02.2017
өлшемі4,7 Mb.
#4555
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   35

ҼДЕБИЕТТЕР
 
1.
 
Білім заңы. Алматы, 2010 ж. 
2.
 
С.Т.Мҧхаметжанова, Ж.Ә.Жартынова, Интерактивті жабдықтармен жҧмыс жасаудың         
 әдіс-тәсілдері. Алматы, 2008ж. 
3.
 
А.Иманбаева, Оқу-тәрбие ҥрдісін ақпараттандыру ділгірлігі. Қазақстан мектебі, №2, 2000 
4.
 
Орта мектеп жаршысы. Республикалық оқу-әдістеме журналы, № 2, 3, 2011 ж. 
5.
 
Оқыту –тәрбиелеу технологиясы  Республикалық ғылыми-әдістемелік журнал, №3, 2010ж. 
 
 
 
ФОРМИРОВАНИЕ ПРОФЕССИОНАЛЬНОЙ КОМПЕТЕНТНОСТИ УЧИТЕЛЯ 
 
Омарова А.О. 
Учитель английского языка СШ№33, город  Актобе 
 
Модернизация  общеобразовательной  школы-  неотъемлемая  часть  кардинального 
обновления  всей  системы  казахстанского  образования.  При  этом  центральной  фигурой  в 
осуществлении  школьных  реформ  был  и  остается  Учитель.  Социальный  заказ  государства, 
обращенный к учителю, прежде всего, заключается в том, чтобы школа формировала высоко 
образованных,  компетентных  людей,  которые  могут  самостоятельно  принимать 
ответственные  решения  в  ситуации  выбора,  прогнозируя  их  возможные  последствия, 
способны  к  сотрудничеству,  отличаются  академической  и  социальной  мобильностью, 
динамизмом,  конструктивностью,  обладают  развитым  чувством  ответственности  за  судьбу 
страны.  
Также  в  стратегии  модернизации  казахстанского  образования  заявлено  о 
необходимости  введения  компетентностного  подхода  в  образовании,  потому  что  он 
предполагает  не  простую трансляцию  знаний, умений и  навыков от учителя  к учащимся, а 
формирование  у  педагогов  профессиональной  компетентности.  Это  в  свою  очередь 
предъявляет 
особые 
требования 
к 
подготовке 
квалифицированного 
работника 
соответствующего уровня и профиля, конкурентоспособного на рынке труда, компетентного, 
свободно  владеющего  своей  профессией  и  ориентирующегося  в  смежных  областях 
деятельности,  готового  к  постоянному  профессиональному  росту,  социальной  и 
профессиональной 
мобильности. 
Следует 
отметить, 
что 
понятийный 
аппарат, 
характеризующий  смысл  компетентностного  подхода  в  образовании,  трактуется  в 
зависимости от соотношения понятий компетенция и компетентность.  
Компетенция  –  первичное  понятие,  обозначающее  процесс  образования, 
выражающийся  в  освоении  определенной  предметной  области,  в  умении  мыслить  ее 
категориями.  Компетентность  определяется  как  владение,  обладание  соответствующей 
компетенцией, включающей его личностное отношение к ней и предмету деятельности; как 
качество  личности,  проявляющееся  в  способности  и  готовности  ее  к  деятельности, 
основанной  на  знаниях  и  опыте.  Профессиональная  компетентность  учителя  –  понятие 
многогранное  и  вместе  с  тем,  поддающееся  измерению  в  системе  образования.  Понятие 
профессиональной  компетентности  учителя  можно  определить  как:  «владение  учителем 
необходимой  суммой  знаний,  умений  и  навыков,  определяющих  сформированность  его 
педагогической  деятельности,  педагогического  общения  и  личности  учителя  как  носителя 
определенных ценностей, идеалов и педагогического сознания».   
Педагогическая  деятельность  —  процесс  постоянного  творчества.  Но  в  отличие  от 
творчества в других сферах (наука, техника, искусство) творчество педагога не имеет своей 
целью создание социально ценного нового, оригинального, поскольку его продуктом всегда 
остается  развитие  личности.  Конечно,  творчески  работающий  педагог,  а  тем  более  педагог 

157 
 
новатор,  создает  свою  педагогическую  систему,  но  она  является  лишь  средством  для 
получения наилучшего в данных условиях результата.  
Однако  творчество  творчеству  рознь.  Оно  обусловлено  творческим  потенциалом 
личности,  который,  если  вести  речь  о  педагоге,  формируется  на  основе  накопленного  им 
социального опыта, психолого-педагогических и предметных знаний, новых идеи, умений и 
навыков, позволяющих находить и применять оригинальные решения, новаторские формы и 
методы  и  тем  самым  совершенствовать  исполнение  своих  профессиональных  функций.  С 
другой стороны, опыт убеждает, что творчество приходит только тогда и только к тем, для 
кого  характерно  ценностное  отношение  к  труду,  кто  стремится  к  повышению 
профессиональной  квалификации,  пополнению  знаний  и  изучению  опыта  как  отдельных 
педагогов, так и целых педагогических коллективов.  
Нередко  творческую  природу  труда  педагога  выводят  из  умозаключения: 
педагогический труд по преимуществу умственный, а умственный — значит творческий. Но 
умственный  труд  нельзя  прямо  отождествлять  с  творческим.  Без  специальной  подготовки, 
знаний,  представляющих  собой  отражение  обобщенного  социального  опыта,  накопленного 
предшествующими  поколениями,  педагогическое  творчество,  кроме  как  на  уровне  проб  и 
ошибок, невозможно.  Только  эрудированный  и  имеющий  специальную подготовку педагог 
на основе глубокого анализа возникающих ситуаций и осознания сущности проблемы путем 
творческого воображения и мысленного эксперимента способен найти новые оригинальные 
пути  и  способы  ее  решения.  Однако  творческий  характер  педагогической  деятельности 
нельзя  свести  только  к  решению  педагогических  задач,  ибо  в  творческой  деятельности  в 
единстве  проявляются 
познавательный,  эмоционально-волевой 
и 
мотивационно- 
потребностный  компоненты  личности.  Тем  не  менее  решение,  специально  подобранных 
задач,  направленных  на  развитие  тех  или  иных  структурных  компонентов  творческого 
мышления  (целеполагание;  анализ,  требующий  преодоления  барьеров,  установок, 
стереотипов;  перебор  вариантов,  классификация  и  оценка  и  т.п.),  является  важнейшим 
условием  развития  творческого  потенциала  личности  педагога.  Итак,  педагогическое 
творчество  само  по  себе  --  это  процесс,  начинающийся  от  усвоения  того,  что  уже  было 
накоплено  (адаптация,  репродукция,  воспроизведение  знаний  и  опыта),  к  изменению, 
преобразованию существующего опыта. Путь от приспособления к педагогической ситуации 
до ее преобразования составляет суть динамики творчества учителя (А.К. Маркова).  
На  сегодняшний  день  для  реформ  образования  существенным  является  определение 
ключевых  компетенций,  которыми  должны  обладать  обучающиеся  как  для  успешной 
работы,  так  и  для  дальнейшего  образования.  Остановимся  детальнее  на  ключевых 
компетенциях  учителя.  Хуторской  А.В.  выделяет  семь  ключевых  образовательных 
компетенций.  
Ценностно-смысловая  компетенция.  Это  компетенция  в  сфере  мировоззрения, 
связанная  с  ценностными  представлениями  учителя,  его  способностью  видеть  и  понимать 
окружающий  мир,  ориентироваться  в  нѐм,  осознавать  свою  роль  и  предназначение,  уметь 
выбирать  целевые  и  смысловые  установки  для  своих  действий  и  поступков,  принимать 
решения.  Эта  компетенция  обеспечивает  механизм  самоопределения  учителя  в  ситуациях 
учебной или иной деятельности.  
Общекультурная  компетенция  –  круг  вопросов,  в  которых  учитель  должен  быть 
хорошо  осведомлѐн,  обладать  познаниями  и  опытом  деятельности.  Это  особенности 
национальной и общечеловеческой культуры, духовно-нравственные основы жизни человека 
и  человечества,  отдельных  народов,  культурологические  основы  семейных,  социальных, 
общественных явлений и традиций, роль науки и религии в жизни человека, их влияние на 
мир, компетенции в бытовой и культурно-досуговой сфере.  
Учебно-познавательная  компетенция.  Это  совокупность  компетенций  учителя  в 
сфере  самостоятельной  познавательной  деятельности,  включающей  элементы  логической, 
методологической,  общеучебной  деятельности,  соотнесѐнной  с  реальными  познаваемыми 

158 
 
объектами. Сюда входят знания и умения целеполагания, планирования, анализа, рефлексии, 
самооценки учебно-познавательной деятельности.  
Информационная 
компетенция. 
Эта 
компетенция 
обеспечивает 
навыки 
деятельности  учителя  с  информацией,  содержащейся  в  учебных  предметах  и 
образовательных областях, а также в окружающем мире.  
Коммуникативная  компетенция  включает  знание  необходимых  языков,  способов 
взаимодействия  с  окружающими  людьми  и  событиями,  навыки  работы  в  группе,  владение 
различными социальными ролями в коллективе.  
Социально-трудовая  компетенция  означает  владение  знанием  и  опытом  в 
гражданско-общественной  деятельности,  в  социально-трудовой  сфере,  в  области  семейных 
отношений  и  обязанностей,  в  вопросах  экономики  и  права,  в  профессиональном 
самоопределении.  Компетенция  личностного  самосовершенствования  направлена  на  то, 
чтобы  осваивать  способы  физического,  духовного  и  интеллектуального  саморазвития, 
эмоциональную саморегуляцию и самоподдержку.  
Общепредметные  (базовые)  компетенции  учителя  моделируются  на  основе 
общепредметного содержания образования, которое начинается с определения его места на 
каждом  этапе  –  начальном,  основном,  среднем.  Цели  образования  на  каждом  этапе 
определяются  особенностями  функционирования  образовательного  учреждения  и 
представляют  собой  прогнозируемые  и  диагностируемые  комплексы  образовательных 
результатов,  общих  учебных  умений  и  навыков,  обобщенных  способов  учебной 
деятельности  и  образовательной  компетенции,  т.е.  уровня  развития  личности  учителя, 
связанного  с  качественным  содержанием  образования.  В  соответствии  с  компетентностной 
идеологией  современного  образования  формирование  информационной  компетентности 
учителя эффективно реализуется посредством технологий обучения.  
Педагогическая  технология  –  это  последовательная,  взаимосвязанная  система 
действий  педагога,  направленная  на  решение  педагогических  задач,  или  планомерное  и 
последовательное  решение  на  практике  заранее  спроектированного  педагогического 
процесса.  Это  строго  научное  проектирование  и  точное  воспроизведение,  гарантирующее 
успех педагогических действий. ( В.А.Бухванов, Рига, 1997)  
Наиболее  адекватными  технологиями  формирования  информационной  культуры 
учителя  в  условиях  инновационной  деятельности  является  метод  проектов  и 
исследовательские методы обучения, опирающиеся на поисковую активность личности. При 
этом особое значение имеет информатизация образовательного процесса по формированию 
информационной  культуры  учителя,  освоение  и  использование  новых  информационно-
коммуникативных технологий. Информационно-коммуникационные технологии (ИКТ) – это 
совокупность  методов,  производственных  процессов  и  программно-технических  средств, 
интегрированных  с  целью  сбора,  обработки,  хранения,  распространения,  отображения  и 
использования информации в интересах ее пользователей.  
Использование  ИКТ,  отход  от  традиционных  схем  учебного  процесса,  его  все 
большая  технологизация,  в  социально-психологическом  смысле  делают  абсолютно 
необходимым более глубокое и более конкретное понимание сути самого учебного процесса. 
Представляется важным его рациональное структурирование, осмысление места каждой его 
составляющей, первичное описание процесса в целом. ИКТ, важно отметить, не дополняют 
сложившийся традиционный учебный процесс, с их помощью (на их базе, под их влиянием, 
ими  самими,  наконец)  создается  иной  учебный  процесс  с  другой  целевой  ориентацией, 
иными ролевыми функциями участников, иной средой обучения.  
В  определенной  мере  можно  говорить,  что  в  начале  XXI  века,  заканчивается  этап 
знакомства с информационными и коммуникационными технологиями (ИКТ), а начинается 
их  освоение  в  условиях  реального  учебного  процесса,  выпуска  принципиально  новых 
мультимедийных  учебных  продуктов.  На  сегодняшний  день  учителя  следует  готовить  к 
использованию в образовательном процессе компьютеризированного учебно-методического 
комплекса, который может включать в себя: специализированный электронный учебник по 

159 
 
предмету,  который  предоставляет  учащимся  возможность  выбрать  уровень  сложности, 
объем и характер подсказок; интерактивный справочник-глоссарий по курсу предмета; базу 
тренировочных  задач,  тестов  с  системой  поиска  по  разным  параметрам;  тренажер  устного 
счета;  систему,  которая  ведет  учет  успехов  обучающихся,  дает  рекомендации  по  порядку 
изучения тем, позволяет один из трех возможных уровней сложности учебного материала по 
выбору  пользователя. 
Грамотное,  рациональное  использование  информационно-
коммуникационных  технологий  позволит  поднять  уровень  нашего  образования  на 
качественно новый уровень.  
 
ЛИТЕРАТУРА: 
 
1.
 
Афанасьев В. Г. Общество: системность, познание и управление. М., 1981. 
2.
 
Генисаретский 
О.И., 
Носов 
Н.А., 
Юдин 
Б.Г. 
Концепция 
человеческого 
потенциала//Человек. 1996. № 4. 
3.
 
Завьялов  В.Е.,  Петров  А.  В.,  Тихомиров  М.М.  Системы  информационно-аналитической 
поддержки кадровых решений. М., 1999. 
4.
 
Кадровый  менеджмент:  Научно-методическое  пособие  к  пилотному  семинару  по 
программе  «Законодательство  о  государственной  службе  —  кадровый  менеджмент».  М., 
1997. 
5.
 
Кноринг В.И. Искусство управления. М., 1997. 
6.
 
Королев  М.Ф.,  Полле  А.Б.,  Романькова  Н.В.  Образовательные  стандарты  и  контрольно-
оценочная деятельность. М., 1996. 
7.
 
Кунц  Г.,  О'Доннел  С.  Управление:  системный  и  ситуационный  анализ  управленческих 
функций: В 2 т. Т. II. М., 1989. 
8.
 
Пряжников Н. С. Профессиональное и личностное самоопределение. М.; Воронеж, 1996. 
 
 
 
АҒЫЛШЫН  ТІЛІ  САБАҒЫНДА  АҚПАРАТТЫҚ 
ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ  ҚОЛДАНУДЫҢ ТИІМДІЛІГІ 
 
Отарбаева Қ.С. 
№ 51 гимназия, Ақтӛбе қаласы 
 
Оқытудың  жаңа  ақпараттық-  коммуникациялық  технологияларын  меңгеру  –  қазіргі 
заман талабы. ХХІ ғасыр – ақпараттық технология ғасыры. Қазіргі қоғамдағы білім жҥйесін 
дамытуда  ақпараттық  –  коммуникациялық  технологиялардың  маңызы  зор.  Білім  беруді 
ақпараттандыру  және  пәндерді  ғылыми–технологиялық  негізде  оқыту  мақсаттары  алға 
қойылуда. Ақпараттандыру  технологиясының  дамуы  кезеңінде  осы  заманға  сай  білімді, әрі 
білікті  жҧмысшы  мамандарын  даярлау  оқытушының  басты  міндеті  болып  табылады. 
Қоғамдағы ақпараттандыру процестерінің қарқынды дамуы жан-жақты, жаңа технологияны 
меңгерген жеке тҧлға қалыптастыруды талап етеді. 
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңында «Білім беру жҥйесінің басты міндеті – 
ҧлттың  және  жалпы  адамзаттың  қҧндылықтар,  ғылым  мен  практика  жетістіктері  негізінде 
жеке  адамды  қалыптастыруға  және  кәсіби  шыңдауға  бағытталған  біілім  алу  ҥшін  қажетті 
жағдайлар  жасау,  оқытудың  жаңа  технологияларын  енгізу,  білім  беруді  ақпараттандыру, 
халықаралық ғаламдық коммуникациялық желілерге шығу» деп білім беру жҥйесін одан әрі 
дамыту міндеттерін кӛздейді. [1]   
 
Қазіргі  білім  жҥйесінің  ерекшілігі  –  тек  біліммен  қаруландырып  қана  қоймай, 
ӛздігінен білім алуды дамыта отырып, ҥздіксіз ӛз бетінше ӛрлеуіне қажеттілік тудыру. Бiлiм 
беру  саласында  инновациялық  ҥрдiстi  жҥзеге  асыру  мҧғалiмдерден  ӛз  мінез  –  қҧлықтарын, 
ҧстанымдарын, мҥмкіндіктерін тҥрлендiрудi талап eтедi. 

160 
 
 
Қазақстан  Республикасының  Президенті  Нҧрсҧлтан  Назарбаевтың  «Болашақтың 
іргесін бірге қалаймыз» атты Қазақстан халқына Жолдауында «Біз  білім беруді жаңғыртуды  
одан  әрі  жалғастыруға тиіспіз. Бҥгінде мектептерді компьютерлендіру толықтай аяқталды. 
Орта  білім  берудің  12  жылдық  моделі  енгізілуде.  «Ӛмір  бойы  білім  алу»  әрбір 
қазақстандықтың жеке кредосына айналуы тиіс» делінген. [3]    
 
Ал  Қазақстан  Республикасы  Президентінің  2010  жылғы  7  желтоқсандағы  №1118 
Жарлығымен  Қазақстан  Республикасындағы  білім  беруді  дамытудың    2011-2020  жылдарға 
арналған  мемлекеттік  бағдарламасы  қабылданды.  Бағдарламада  «Е-learning»  электронды 
оқыту  жҥйесі  бойынша  білім  беру  сапасын  және  басқару  тиімділігін  арттыру  ҥшін  оқу 
процесін  автоматтандыру,  педагогтар  мен  оқушыларды  ең  жақсы  білім  беру  ресурстарына 
және технологияларына тең қол жеткізуін қамтамасыз ету мақсаты атап кӛрсетілді.  
 
Дамыған  елдердегі  білім  беру  жҥйесінде  ерекше  маңызды  мәселелердің  бірі  – 
оқытуды  ақпараттандыру,  яғни  оқу  ҥрдісінде  ақпараттық  –  коммуникациялық 
технологияларды  пайдалану.  Қазіргі  таңда  елімізде  білім  беру  жҥйесінде  жаңашылдық 
қатарына  ақпараттық  кеңістікті  қҥру  енгізілді.  Ақпараттандыру  жағдайында  оқушылар 
меңгеруге  тиісті  білім,  білік,  дағдының  кӛлемі  кҥннен  кҥнге  артып,  мазмҧны  ӛзгеріп  отыр. 
Білім  беру  саласында  ақпараттық  –  коммуникациялық  технологияларды  пайдалану  арқылы 
білімнің  сапасын  арттыру,  білім  беру  ҥрдісін  модернизациялаудың  тиімді  тәсілдері 
пайдаланылуда және одан әрі жетілдірілуде. 
 
Оқушылардың  ақпараттық  қҧзырлылығы  мен  ақпараттық  мәдениетiн  қалыптастыру 
қазiргi  таңда  ҥздiксiз  педагогикалық  бiлiм  беру  жҥйесiндегi  ең  кӛкейтестi  мәселелердiң 
бiрiне айналып отыр.  
 
Шетел тілін оқытудағы негізгі мақсат – шет тілді коммуникативті қалыптастыру және 
дамыту,  оны  еркін  игеру.  Шет  тілі  –  қазіргі  заманның  талабына  сай,  қоғамның  әлеуметтік-
экономикалық,  ғылыми–техникалық  және  мәдениет  дамуының  қайнар  кӛзі.  Тілді  оқытуда 
интерактивтік  тәсіл,  ойындар,  екеуаралық  пікірталастар,  сонымен  бірге  ақпараттық 
технология,  интернет,  компьютер  қолданылуда.  Оқытудың  ақпараттық  технологиясы  –  бҧл 
ақпаратпен  жҧмыс  жасау  ҥшіін  арнайы  тәсілдер,  педагогикалық  технологиялар, 
бағдарламалық және техникалық қҧралдар.  
 
Ағылшын  тілі  сабақтарында  ақпараттық–коммуникациялық  технологияларды 
пайдаланудың тиімді жолдары:  
-  Оқушы  дербес  компьютер,  аудио,  видео  қҧрылғылардың  кӛмегімен    мәтінді  тыңдайды, 
бейнесюжеттерді кӛре алады; 
- Аз уақытта оқушы кӛп ақпарат алып, уақытты ҥнемдейді; 
- Қашықтықтан білім алу мҥмкіндігін пайдаланады; 
- Ағылшын тіліндегі мәтіндерді оқу арқылы есте сақтау қабілеті артады; 
- Қажетті ақпаратты жедел тҥрде алады; 
- Аудио кассеталар мен CD дискке қажетті материалдарын кшіріп жазып алады; 
 
Оқытушы  сабағында  ақпараттық  –  коммуникациялық  технологияларды  пайдалану 
арқылы  оқушыға  ҥйретуге  тиісті  ақпараттар  мен  білім  қорын  жҥйелі  тҥрде  кӛрсете  біледі. 
Ақпараттық  – коммуникациялық технологияны пайдалану оқытудың тиімді әдістерінің бірі. 
Сабақ  барысында  светотехникалық  және  дыбысты-техникалық  қҧралдарды  пайдалану 
оқушылардың ағылшын тілінде сӛйлейтін адамдардың тілін тыңдап, оны кӛзбен кӛре отыра 
ақпарат алуына кӛмегі тиеді. Бҧл жағдай оқушылардың сӛйлеу деңгейін жақсартады. Тыңдау 
арқылы  олар  сӛйлеудегі  қателерін  жӛндей  алады.  Аудио  немесе  бейне  таспаларды 
тыңдағанда коммункативті жаттығулар жасалуы тиіс. Әрбір бейнефильмдерді кӛре отырып, 
жаңа  сӛздер  мен  сӛз  тіркестері  кездескен  кезде  оларды  қайталап,  әрбір  кӛріністен  кейін 
сҧрақтар қойып отырған жӛн.  
 
Мысалы:  ағылшын  тілін  ҥйретудің  тиімді  әдістерінің  бірі-шетел  тілінде  ән  және 
ӛлеңдер ҥйрету. 
 
Ән,  ӛлең  ҥйрету  арқылы  оқушылардың  тӛмендегідей  ақпараттық  қҧзіреттіліктерін 
қалыптасады: 

161 
 
 
Ағылшын тілі сабақтарында әндерді пайдаланар алдында,алдымен оны мҧқият таңдап 
алу қажет. Ӛйткені жаңа лексиканы немесе грамматикалық материалды бекіткен кезде әнге 
берілетін тапсырмалар оқушының деңгейіне қарай таңдалып алынады. 
Сонымен  бірге  ағылшын  тілі  сабақтарында  электрондық  оқулықты  пайдаланудың  маңызы 
зор.  Электрондық оқу қҧралы – бҧл оқу курсының ең маңызды  бӛлімдерін, сонымен бірге 
есептер  жинағы,  анықтамалар,  энциклопедиялар,  карталар,  атластар,  оқу  эксперименттерін 
жҥргізу  нҧсқаулары,  практикумға,  курстық  және  дипломдық  жобаларға  нҧсқау  және  т.б. 
білім  беруді  басқаратын  мемлекеттік  органдар  тағайындаған  арнайы  статусы  бар  берілген 
тҥрдегі  баспаларды  қамтитын  электрондық  оқу  басылымы.  Сонымен  қатар  электрондық 
оқулықтарды  сабақта  пайдалану  кезінде  оқушылар  бҧрын  алған  білімдерін  кеңейтіп,  ӛз 
бетімен  шығармашылық  тапсырмалар  орындайды.  Әрбір  оқушы  таңдалған  тақырып 
бойынша  тапсырмалар  мен  тарау  бойынша  тест  жҧмыстарын  орындап,  анимациялық 
практика  тапсырмаларымен  жҧмыс  жасауға  дағдыланады.  Электрондық  оқулық  арқылы 
тҥрлі суреттер, видеокӛріністер, дыбыс және музыка тыңдатып кӛрсетуге болады. Бҧл, әрине  
мҧғалімнің  тақтаға  жазып  тҥсіндіргенінен  әлдеқайда  тиімді,  әрі  әсерлі.  Меңгерілуі  қиын 
сабақтарды  компьютердің  кӛмегімен  оқушыларға  ҧғындырса,  жаңа  тақырыпқа  деген 
баланың қҧштарлығы оянады. 
 
Оқу  процесінде  оқытудың  ақпараттық  –  коммуникациялық  технологияларын  тиімді 
пайдалану  және қолдану айтарлықтай оң тәжірибе беріп отыр. Атап айтсақ, оқушылардың ӛз 
бетімен  ізденісі,  пәнге  деген  қызығушылығын  арттырып,  шығармашылығын  дамытуға,  оқу 
қызметінің мәдениетін қалыптастыруға, дербес жҧмыстарын ҧйымдастыруға ӛте маңызды. 
 
Қҧзірет  –  оқушының  жеке  және  қоғам  талаптарын  қанағаттандыру    мақсатындағы 
табысты  іс-әрекетіне  қажетті  білім  дайындығына  әлеуметтік  тапсырыс.  Қҧзыреттілік  – 
оқушының  әрекет  тәсілдерін  жан-жақты  игеруінен  кӛрінетін  білім  нәтижесі.  Ақпараттық 
қҧзыреттілік  –  бҧл  жеке  тҧлғаның  әртҥрлі  ақпаратты  қабылдау,  табу,  сақтау,  оны  жҥзеге 
асыру  және  ақпараттық  –  коммуникациялық  технологияның  мҥмкіндіктерін  жан-жақты 
қолдану қабілеті. Ақпараттық қҧзіреттілікті қалыптастырудың басты мақсаты – оқушыларды 
ақпаратты  беру,  тҥрлендіру  және  оны  қолдану  білімдерімен  қаруландыру,  олардың 
компьютерлік  технологияны  ӛз  қызметтеріне    еркін,  тиімді  пайдалана  алу  қабілеттерін 
қалыптастыру. 
Ақпаратты  қандай  да  арақашықтықта  тез  арада  жеткізу,  алыстағы  ақпарат  кӛздерін 
пайдалану  мҥмкіндігі  интерактивтік  іздеу  жҥйелері  мен  ӛз  бетімен  іздеу,  содай  ақ  алынған 
материалдарды  тҥрлі  тіл  тасушыларға  ауыстырып  салу  мен  т.б.сол  сияқты  интернеттің 
артықшылық  кӛздері  пайдаланылады.  Интернет  желісі  шетел  тілін  ҥйренушіге  аутентті 
мәтіндерді  қолдану,  тіл  тасушыны  тыңдау,  олармен  қарым-қатынас  жасау  табиғи  тілдік 
ортаны  қалыптастырады.    Е.С.Полат  «Қандай  да  болмасын  оқыту  қҧралы,  ақпараттық-
тақырыптық  ортаның  қандай  да  қасиеттерге  ие  болғанына  қарамастан  дидактикалық 
мәселелер,  білім  берудің  нақты  мақсаттарымен  шартталған  танымдық  қызметтің 
ерекшеліктері бірінші кезекте болып табылады» деп кӛрсетті. Демек, интернет ӛзінің барлық 
мҥмкіндіктері  және  қорларымен  қоса,  осы  мақсаттар  мен  міндеттерді  жҥзеге  асырудың 
қҧралы болып табылады. [8]   
Сондықтан,    ғаламдық  желінің  ақпараттық  ресурстарын  қолдануда  оларды  оқу 
ҥдерісіне енгізіп, дидактикалық тҥсініктеме беру арқылы дидактикалық мәселелерді шешуге 
болады. 
 - кҥрделі материалды тікелей пайдаланып оқу дағдылары мен біліктерін қалыптастыруға; 
 -желіден  алынған  материалдарды  мәселелік  талқылаудың  негізінде  монологтық  және 
диалогтық айтылым білігін жетілдіруге; 
 -жеке  тҥрде  немесе  жазбаша  серіктеріне  жауап  жазу,  реферат,  шығарма  және  серіктердің 
бірлескен қызметінің нәтижесінде ойлау дағдысы мен жазу дағдысын жетілдіруге; 
 -  актив  пен  пассив  сӛз  қорын  қоғамның  саяси-әлеуметтік    қҧрылысын,  мәдениет  дамуын 
білдіретін қазіргі шетел тілі лексикасымен толықтыруға; 

162 
 
 -  тҥрлі  халықаралық  қатынас  жасау  жағдайында  тілдік  ҥйретудің  ерекшеліктерін, 
оқытылатын  тіл  елінің  мәдениеті  мен  дәстҥрлерінің  ерекшеліктері    қамтылған  мәдени-
танымдық біліммен танысуға; 
 Бҧдан  біз  Интернеттің  оқу  бағдарламасына қатысты тәжірибелік  сабақтың  мазмҧнына желі 
материалдарын қосу арқылы ендірілуде қолданылатын келесі мҥмкіндіктерді атауға болады. 
 -        оқытушының  тәжірибелік  сабақ  ӛткізу  ҥшін  қандай  да  бір  аутентті  материалды  таңдай 
алу мҥмкіндігі; 
 -    дыбыстық ақпаратты жазып алу мҥмкіндігі; 
 -        желіден  алынған  тҥрлі  мәселелі  ақпаратты  ауызша  талқылау  арқылы  пікірталас  ӛткізу 
мҥмкіндігі; 
 -        тіл  тасушыларының  оқытылатын  тіл  халқының  мәдениетінде  оның  қызмет  ету 
ерекшеліктерін  кӛрсететін  идиомалар,  мәтелдер,  неологизмдер  және  т.б.  тҧратын  нақты 
хабарламаларына лингвистикалық талдау жҥргізу мҥмкіндігі; 
 -    тәжірибелік сабаққа қосу ҥшін электронды грамматикалық, лексикалық анықтамалардан, 
сӛздіктерден, елтанымдық анықтамалардан алынған материалдарды пайдалану мҥмкіндігі; 
Білім беру жҥйесіндегі ақпараттық технологияның мҥмкіндіктері: 
 -  Әр  бір  адамға    білім    алудың    ӛзіне    тиімді    жолын    таңдауға    мҥмкіндік    беретін    білім  
берудің  ашық  жҥйесін   орнықтыруға; 
 - Білім алудың техникасын  тҥбірімен   ӛзгертуге; 
 - Оқыту  ҥрдісінде  оқушылардың  танымдық  іс-әрекетін  тиімді  ҧйымдастыру; 
 - Электрондық  білім  беру  пайдалану  арқылы  даралып  оқытуға 
Ақпараттық – коммуникациялық  технологияларды пайдаланудың тиімділігі: 
 1.Мультимедиялық    мҥмкіндіктерді    қолдау  (  музыкалық  немесе    дикторлық    дайындау, 
анимация  бейне- клиптер,слайд –шоу). 
 2.Жҥйенің    басқару    қҧрылымы  –  оқытушы    ӛз    ойын,кӛзқарасын,ӛз  кезегіндегі   
материалдық      ҧсынылымын,әртҥрлі    аудиторияға    бір  ғана    оқу    мәлеметтерін    ҧсынуға  
мҥмкіндік алды . 
 3. Білімді бақылау арқылы нәтиже алу, бағалау. 
  
Ақпараттық  технологияны  шетел  тілі  сабақтарында  пайдалану  нәтижесінде 
тӛмендегідей жетістіктерге қол жеткізуге болады 
 1.  Сӛзжҧмбақ,  кроссвордтарды,    кестелерді  қҧру    ҥшін    дербес    компьютерді      қолдану  
арқылы  грамматикалық және  лексикалық  оқу  материалдарды ӛңдеу. 
 2. Ағылшын  тіліндегі  сӛздерді  сауатты жазу мен  кӛркемдеп  безендіруді  ҥйретеді. 
 3. Дербес  компьютерді  пайдалану арқылы   оқушылардың   ӛзіндік және  жҧмыс жасауды  
игеру мен білім  алуды кеңейту. 
 4.  Интернет    желісін    пайдалану    арқылы        оқушылар    электрондық    пошта    арқылы  
оқушылар  хат-хабарлама алмасу және ӛзінің ойын еркін  жеткізу. 
 
Қазақстан  Республикасының  мемлекетаралық  тілі  –  ағылшын  тілін  жаңа 
технологиялар  арқылы  оқыту  ісі  кҥннен-кҥнге  ӛзекті  болып  келеді.  Тілді  ақпараттық-
коммуникативтік  технология  арқылы  оқыту  –  тіл  ҥйренушінің  ӛз  бетімен  тіл  ҥйрену 
қабілеттерін жетілдіруіне игі ықпал ететін тиімді жҥйе болып табылады. [5]   
  
Сонымен  қатар  оқушылар  интелектуалдық,  шығармашылық  және  коммуникативтік 
істерін  дамыта  алады,  оқушының  оқу  белсенділігі  артады,  сабақтың  негізгі  кезендерінің 
бәрінде оқушыларға шығармашылық жҧмысты ҧсынуға болады. 
Сонымен  бірге  ағылшын  тілі  сабақтарында  электрондық  оқулықты  пайдаланудың  маңызы 
зор.  Электрондық  оқу  қҧралы-бҧл  оқу  курсының  ең  маңызды  бӛлімдерін,сонымен  бірге 
есептер  жинағы  ,анықтамалар,  энциклопедиялар,  карталар,  атластар,  оқу  эксперименттерін 
жҥргізу нҧсқаулары,практикумға ,курстық және дипломдық жобаларға нҧсқау және т.б білім 
беруді басқаратын мемлекеттік органдар тағайындаған арнайы статусы бар берілген тҥрдегі 
баспаларды  қамтитын  электрондық  оқу  басылымы.  Оқу  процесінде  оқытудың  ақпараттық–
коммуникациялық  технологияларын  тиімді  пайдалану  және  қолдану  айтарлықтай  оң 
тәжірибе  беріп  отыр.  Атап  айтсақ,оқушылардың  ӛз  бетімен  ізденісі,пәнге  деген 

163 
 
қызығушылығын 
арттырып,шығармашылығын 
дамытуға,оқу 
қызметінің 
мәдениеті 
қалыптастыруға, дербес жҧмыстарын ҧйымдастыруға ӛте маңызды. 
 
Сонымен, интеративтік тақта сабаққа қатысушылардың барлығының ойын бір ортаға 
жинақтап,  қажет  ақпаратты  ӛңдеу  арқылы  жалпыланған  ақпараттық  біліктілікті 
қалыптастыратын тиімді қҧрал болып табылады. Алдын ала дайындалған оқу материалдар-
презентациялар,  мәтіндік,  графикалық  ақпараттық  объектілер-сабақтың  жақсы  ӛтуін  және 
барлық ақпарат тҥрлерін қолдануды қамтамасыз етеді. [5]   
Біз бейбіт елде, мемлекеттік білімді жетілдіруге аса мән берген елде тҧрамыз. Жалпы білім 
берудің мақсаты –терең білімнің, кәсіби дағдылардың негізінде еркін бағдарлай білуге, ӛзін-
ӛзі  дамытуға  адамгершілік  тҧрғысынан  жауапты  шешімдерді  қабылдауға  қабілетті  жеке 
тҧлғаны  қалыптастыру,  яғни  жеке  тҧлғаны  қалыптастыруға  негізделген,  ақпаратты 
технологияны терең меңгерген, жылдам ӛзгеріп жататын бҥгінгі заманға лайықты, жаңашыл 
тҧлғаны  қалыптастыру.  Бәсекеге  қабілетті  болу  тікелей  білімге  байланысты.  Біз  жаңа 
технологияға,  жаңа  ӛркениетті  дамуға  байланысты  басқа  ӛркенді  елдердің  кӛптен  бері 
пайдаланып  келе  жатқан  ақпараттық-коммуникациялық  технологиялар  қҧралдардың 
қолданып  отырмыз.  Бҧл-біздің  Қазақстанның  алға  қарай  жылжуының  нышаны  болып 
табылады.  Ғылыми  білім  беруде  интеративті  тақтаның  мҥмкіндігі  мол.  Интеративті 
қҧралдарды  қолдану  арқылы  оқушы  білім  кеңістігіне  еркін  бойлай  алады.Оқу 
процесінде,оның 
ішінде 
практикалық 
сабақтарда 
ақпараттық 
коммуникациялық 
технологиялар. 
 
Қҧралдарды  қолдану  мҧғалімнің  жеке-тәжірибесіне,  шығармашылық  ізденісіне 
байланысты. Интеративті қҧралдар оқыту формасын ҧйымдастыруды тҥрлендіруге, дәстҥрлі 
оқыту  әдістеріне  жаңа  элементтер  енгізуге  мҥмкіншіліктер  жасайды.  Бҧл  оқушылардың 
пәнге деген қызығушылығын арттырады. 
Қорытындылай  келе  интерактивті  қҧралдарды  орынды  қолдану  оқыту  сапасын 
жетілдіруге  кӛмектеседі.  Ақпараттық  технологияны  оқу-тәрбие  ҥрдісінде  қолдану 
оқушылардың ӛз мамандығына деген қызығушылығын арттырып, шығармашылық шабытын 
шыңдап,  ғылыми  кӛзқарасын  қалыптастырып,  мамандық  сапасын  арттырып,  еңбек 
нарығындағы бәсекеге қабілетті мамандар даярлауда ҥлесі мол.  
 
 «Қазіргі  заманда  болашақ  мамандарды  ақпараттық  технологиямен  байланысты 
әлемдік стандартқа сай мҥдделі жаңа білім беру ӛте қажет» деп, Елбасы атап кӛрсеткендей 
жас ҧрпаққа білім беру жолында ақпараттық технологияны оқу ҥрдісінде оңтайландыру мен 
тиімділігін  арттырудың  маңызы  зор    екендігі  біздің  кӛздеген  мақсатымызды  айқындап 
тҧрғандай. 
 

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   35




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет