17
1-тарау
•
Әлеуметтану теориясына тарихи шолу: ерте кезең
маңызды тұжырымдама), нәтижесінде индивидуалистер өздерінің алдында өт-
кен аристократтарға қарағанда аса үлкен «қоғамдастықтың» әл-ауқатына жете
назар аудармады.
Нақ осы себепке байланысты Токвиль демократияны, әсіресе социализмді
сынға алады. Демократияның еркіндікке деген ұмтылысына және орталықтан-
дырылған үкіметке қатысты үрдісі қауіп әкеледі. Әрине, Токвильдің көзқарасы
бойынша, социализм кезінде жағдай анағұрлым мүшкіл болады, өйткені тең-
дікке деген ұмтылыс пен биліктің орталықтандырылуы
секілді сипатты белгі-
лері еркіндік үшін мейлінше қауіпті. Социализм үшін және социализмнің туы
астында әрекет еткен Кеңес Одағы мен басқа қоғамдарда орын алған жағдайды
ескеретін болсақ, соңғы пікір әбден орынды болып шығады.
Осылайша, Токвиль теориясының күшті жақтары – бұл еркіндік, теңдік
әсіресе орталықтандыру туралы өзара өзектес идеялар. Оның орталықтанды-
рылған үкіметтерді бақылауды күшейту туралы «үлкен әңгімесі» өзге теория-
ларды, соның ішінде Вебердің бюрократия жөніндегі
еңбегін және Мишель
Фуко жаз ған «басқару жүйесі» мен оның біртіндеп таралуы жайлы заманауи
жұмысын, бақыланатын адамдардың «жанына» кіру шеберлігі мен бейімділігін
арттыра отырып басып озды.
Достарыңызбен бөлісу: