Семинар жəне практикалық сабақтардың жоспары

143
4.3. Бөбек жасы
Жоспары:
1. Бөбек кезеңінің сипаттамасы
2. Бөбектің заттар мен əрекеттерді меңгеруі
3. Баланың сөйлеу-тілінің дамуы
4. Бір жастағы дағдарыс
1. Бөбек кезеңінің сипаттамасы
Бөбек жасы 1-3 жас аралығын қамтиды. Бұл кезеңде бала 
дамуының əлеуметтік жағдайы өзгереді. Бөбек жасының басына 
қарай бала ересектен тəуелсіз болу ұмтылысына ие болып, ере-
секпен байланысын сақтап қалады, өйткені оның көмегі, назары 
жəне бағасы қажет. Мұндай қарама-қайшылық бала мен ересектің 
ынтымақтастығын немесе біріккен іс-əрекетін білдіретін бала 
дамуының жаңа əлеуметтік жағдайында шешімін табады.
Баланың жетекші іс-əрекеті де өзгеріп, оның заттарды 
əлеуметтік құралдар ретінде меңгеруіне бағытталған заттық-
манипулятивті іс-əрекет түріне ұласады. Егер нəресте затпен 
əрекет ету тəсілін жəне оның қызметін айыра білмесе, екі жастағы 
баланың ересекпен зат арқылы қызметтестігінің мазмұны заттар-
ды пайдаланудың қоғамдық тəсілдерін меңгереді. Ересек баланың 
қолына затты беріп қана қоймай, затпен бірге онымен əрекет ету 
тəсілін де меңгереді. Мұндай ынтымақтасқан қарым-қатынас 
жетекші іс-əрекет болудан қалады, ол заттарды қолданудың 
қоғамдық тəсілдерін меңгеру құралына айналады.
Бөбек жасына тəн жағдаяттық-іскер қарым-қатынас оның 
ересекпен ынтымақтастығына деген қажеттілігіне жауап береді. 
М. И. Лисина баланың ынтымақтастыққа мұқтаждығының негізгі 
төрт белгісін көрсетеді:
●
өз іс-əрекетіне назар аудартуға тырысады;
●
өз жетістіктерінің бағаланғанын қалайды;
●
сəтсіздіктерде жəрдем сұрайды;

144
●
«таза» мейірімді өз жетістіктерінің мақұлдануы ретінде 
шын көңілмен қабылдағанымен, бас тартуға тырысады.
Бөбек жасында баланың психикалық дамуы қауырт дамиды, 
оның негізгі компоненттері төмендегідей:
1) заттық іс-əрекет жəне ересекпен іскер қарым-қатынас;
2) белсенді сөйлеу;
3) ерікті мінез-құлық;
4) құрдастарымен араласу қажеттілігінің қалыптасуы;
5) символдық ойынның басталуы;
6) сана-сезім жəне тəуелсіздік.

жүктеу/скачать 7,97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: