Бөкеев, Әубәкір Кердері, Нұржан Наушабасв, Ақан сері Қорамсаұлы, Ақылбай, Мағауия Құнанбаевтар сияқты
ақындар да болды.
Сондай-ақ аттары аса алысқа жайылмағанмен, әлеуметтік
үндері болған Нысанбай, Досқожа, Қашқымбай, Досжан, Қашаған, Құлмамбет, Қубала, Күдері т.б. тәрізді ақындар
да сөз өнерінде, көркем тіл әлемінде орын алды. Ақындық
ауқымдары әр дәрежеде болғанмен, бұлардың баршасы қазақ-
тың ауызша дамып келген әдеби тіл үлгісін әрі қарай дамыту-
шылар болды.
Бірақ бұл дәуірде қазақтың бұрынғы поэтикалық мектебі
өзгеріссіз қалмады. Ақындар шығармашылығының тақырып
аясы да, мазмұны да, жырлау стильдері де өзгеріске ұшырады.
Әрине, ілгергі дәстүрден қол үзушілік жоқ: бұрыннан келе
жатқан кәнігі теңеу, метафора, эпитет сияқты көркемдеуіш
құралдарды көп өзгертпей жиі пайдалану XIX ғасырдың II
жартысындағы ақындарға да тән. Өлең өлшемінде де жаңалық
жоқ: 7-8 буынды жыр ағымы мен 11 буынды қара өлең бо-
лып келеді. Сөйте тұра алдыңғы кезеңдермен салыстырғанда,
байқалатын өзгешеліктер едәуір.
Ең алдымен, ендігі ақындарда шындық суреті, нақтылық
басым. Бұл кезде арнау өлеңдер мен портреттер, енді-енді
көріне бастаған пейзаждық өлеңдер молырақ орын алады.
Бұларда затты, құбылысты, адамды, оның мінез-құлқын, іс-
әрекетін, сын-сипатын нақты суреттеу көзге түседі. Мысалы,
осы кезең ақындары «жақсы қатын», «жаман қатын» туралы өз
бағасын өлеңмен білдіргенде, сол қатын айналысатын қазан-
ошақ, үй ішінің нақты суреттерін береді. Ақан серінің осы
тақырыптас өлеңдерінде құман жатыр кұл болып домаланып,
күлде жатқан қалашты жеңмен сүртіп, жаулығы желкесіне
233
кетер қашып, тұзы жоқ көжесінің төгіп-шашып сияқты жол-
дар кездеседі. Бұл – әдеби тілдің сөздік қазынасына көптеген
лексикалық топтардың молынан ене бастауы деген сөз. Әсіресе
тұрмыстық лексика мен жалқы есімдер және адамның әр алуан
қимыл-әрекетін білдіретін етістіктер өлең тіліне еркін арала-
сады, осының нәтижесінде сөз мағыналарының саралана түсуі
немесе мағына ауыстыру процесі активтенеді.
Екіншіден, аталған ақындардың біразы (Жанақ, Шөже,
