Құрылтайшы жəне шығарушы: «Қазақ газеттерi» Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiгi Редакторлар кеңесiнiң

Қарлығаш  ҮСЕНҚҰЛОВА. «Өлеңге əркімнің-ақ бар таласы...» 

Бабаларым мұны ерте ұққан екен.

Өз туына өздері қоқыс салған

Пенделерім əдептен тысқары екен (9 бет);

енді бірде: 

Адамдар бар қаншама сөзі маржан,

Сөзі маржан болғанда өзі маржан.

Адамдар бар қаншама сөзі құнсыз,

Сөзі  арзанның  болады  өзі  де  арзан (13  

бет);

не болмаса:

Басқа есік еді ашпағым,

Ашылды алдан басқа есік.

Ырым қып аштым, жаппадым,

Бұл-дағы қонған бақ десіп (50 бет); 

əйтпесе:

Бақыттымын, мен бүгін бақыттымын,

Ашты өмір  өлеңмен  бақыт сырын.

Айқындалып күн сайын келе жатыр

Мынау  ғажап  əлемге  ғашықтығым (64 

бет); 

енді  бірде:

Өлең бердің, бір жағы қинап қойдың,

Жоғалттым мен бəрін де жинақты ойдың.

Қу өлеңнің соңынан сенделем деп

Тұрмыс, тірлік бір шетке жинап қойдым 

(71 бет);

не болмаса:

Сағына атқан жағымды таңға алданам,

Жадыратқан жанымды əнге алданам.

Ұшырамын үкілеп арманымды

Биігіне биіктің жан бармаған (84 бет);  

тағы бірде:

Неге жетім көбейді, кім айыпты,

Кімге апарып таңамыз сұм айыпты?

Періштедей бейкүнə сəбилердің

Барлығы  да  бақытты  болуға  лайықты! 

(103 бет)

деген өлең шумақтарындағы «құрметте», 

«құрметке», «кірлетуге», «кірлетпе», «тіліңді», 

«тілім», «ортақ» (бес  рет),  «өзіңнен», «өз», 

«өздер», «екен» (үш  рет), «адамдар  бар» (екі 

рет), «қаншама» (екі  рет), «сөзі» (төрт  рет), 

«маржан» (үш рет), «болғанда», «болады», «өзі» 

(екі  рет), «арзанның», «арзан», «басқа  есік» 

(екі  рет), «ашпағым», «ашылды», «аштым», 

«бақыттымын» (екі  рет), «бақыт», «өлең», 

«өлеңнің»,  «бір» (екі  рет), «жинақты», «жи-

нап», «алданам» (екі рет), «жанымды», «жан», 

«биігіне», «биіктің», «айыпты» (екі рет), «кім», 

«кімге»    сөздері  тым орынсыз   қайталанған 

сыңайлы.

Ал  ақынның  «ашық  жатыр,  батып  жа-

тыр, шашып жатыр» (30 бет), «сыр жатыр, жыр 

жатыр» (32 бет), «жайлауда жүр, байлауда тұр» 

(36 бет), «күтіп жатыр, тұтып жатыр, бітіп жа-

тыр» ( 42 бет), «əн сап жатыр, шаршап жатыр, 

тарқап  жатыр» (43 бет), «шөгіп  жатыр,  бөгіп 

жатыр,  төгіп  жатыр» (44 бет), «түйіліп  тұр, 

құйылып тұр, иіліп тұр» (64 бет), «төгіп жатыр, 

сөгіп жатыр, шөгіп жатыр» (65 бет), «ұрып ке-

лем, күліп келем, жүріп келем» (69 бет), «айым 

да тұр, жайып жатыр» (84 бет) деуіне жол бол-

сын!  Мұндай  сөз  тіркестері  негізінде  ауызекі  

тілдескенде болмаса өлеңге өрнек салмайтыны 

баршаға түсінікті ғой.

Немесе:

Қайда жылдар, қайда сол сəтті күндер,

Қиялданған армандап  тəтті күндер?

Қалғандаймын қанатым жараланып,

Боран ұлып, көңілді басты құм, жел 

(54  бет), –  деген  шумақтағы  «сəтті 

күндер», «тəтті күндермен» «басты құм, жел» 

онша ұйқасып тұрмағандай. 

Осындай 

азын-аулақ 

кемшіліктерін 

сөз  етпегенде,  ақынның    жаңа  жыр  жинағы 

көпшілікке ой салатындай көркем дүние екен. 

Қарлығаш  ҮСЕНҚҰЛОВА,

Мұхтар Əуезов атындағы Оңтүстік 

Қазақстан мемлекеттік университеті фило-

логия факультетінің  IV курс студенті.

Шымкент қаласы.

 *«Үркер»*№5* 2016

Редакция мекенжайы:

050009. Алматы қаласы. 

Абай даңғылы, 143, 6-қабат. 

Телефондар: 

бас редактор    – 394-41-34, 

бөлім  

  – 394-37-27

компьютер 

бөлiмi  

 – 394-37-87

 

     

 

      www.urkerkaz.kz

E-mail: Urker_2010@mail.ru, 

 

     

Журнал Қазақстан Респуб-ли-

касы  Мəдениет    жəне    ақпарат  

министрлiгiнде 06.04.2009 ж. 

қайта  тiркелiп,  № 10017-ж  

куəлiк  алған.  Айына  бір  рет 

шығады.

 ***

Басуға  қол  қойылды:  .  .2016 

Қағазы  офсеттiк. 4,2 баспа 

табақ.  Форматы    84х108/16. 

Таралымы          .  Тапсырыс  №1000. 

Бағасы келiсiмдi.

***

Редакцияға  түскен шығарма-

лар  рецензияланбайды. Қолжазба 

қайтарылмайды. Көшiрiп  басқан  

жағдайда  «Үркерге»  сiлтеме жа-

сау мiндеттi.

 ***

Жарияланған  дүниелердегi  де-

ректердiң  нақтылығына  автор-

лар жауап бередi.

 ***

«Үркер»  журналында  жар- 

ияланған    материалдардың  ав-

торлық   құқы  «Қазақ газеттерi»  

ЖШС-не тиесiлi.

 ***

Журнал  «Қазақ  газеттері» 

ЖШС-нің 

компьютер 

орта-

лығында    терiлiп,  беттелiп, 

«Дəуір» ЖШС-нiң Республикалық 

полиграфиялық  баспа  комплек-

сінде  басылып  шықты.  Алматы 

қаласы, Гагарин даңғылы 93.

***

Тел.   394-39-22,  394-39-24

«Үркер», №5 (93), 2016 ж.

«Қазақ газеттері» ЖШС-ына қарасты 

жастардың әдеби-мәдени, қоғамдық-саяси 

«Үркер» журналы Тәуелсіздіктің 25 жылдығына 

орай шығармашылық жастарды қолдау 

мақсатында проза, поэзия, публицистика 

жанры бойынша бәйге жариялауды 

жалғастырады. Осы уақытқа дейін 

шығармашылық бәйгеде бақ сынаған 10 талант 

жеңімпаз деп танылып, «Үркердің» арнайы 

дипломдарымен қоса бағалы сыйлықтармен 

марапатталған болатын. Сондай-ақ жүлдегер 

шығармалар «Үркер» жаққан он шырақ» деген 

атпен жеке кітап болып жарық көрді. 

Бәйге шарттары: 

Үміткерлер 

проза 

жанры 

бойынша                                          

1  әңгіме, поэзия жанры бойынша 5-7 беттік 

шағын жанрдағы туындылар (дастандар мен 

толғаулар қабылданбайды), публицистикалық 

бағытта                  1-2 мақаламен (көлемі 7 беттен 

аспауы тиіс) қатыса алады. 

Шығармалар  Urker_2010@mail.ru 

электронды мекенжай арқылы қабылданады. 

Байланыс телефондары: 

394-41-34, 394-37-27

Мобильдік байланыс

8-702-655-42-68.

Бәйге қортындысы 

жыл аяғында Тәуелсіздік 

күні қарсаңында жария-

ланатын болады. 

Іске сәт, жас талант!   

Бәйге       Бәйге   Бәйге 

«Үркер» – 

Үміт» бәйгесі 

Мазмұны

Серік БЕРДІБЕКОВ

Жаңа заң – жаңа тəртіпті талапты етеді ....................................................... 1

Айжан ҚОЖА-АХМЕТ

Толғауы тоқсан Ана тіліміз .................................................................................. 5

Əлия   ІҢКƏРБЕК

...Мен болып сені күтті үміт ................................................................................. 8

Нұрлан ҚҰМАР

Айнамкөлдің айтылмаған сыры ............................................................................ 12

Алпамыс ФАЙЗОЛЛА

Бақбақ гүл сезім ...................................................................................................... 16

Динара МƏЛІК

Қалжырап қалған қаладан,

Тұнжырап ауып бара ма əн... ................................................................................ 19

Салтанат ҚАЖЫКЕН

Шашта кие бар... .................................................................................................... 22

Кітап оқу – өзіңді оқу ............................................................................................. 25

Наурызбек САРША

Қазақ блогерлерінің қарымы қуантады ................................................................ 32

Камила БОРАШОВА

Бір адам жаман болса, оған замандасының бəрі «виноват ............................... 37

Жеңісбек КӨКЕНОВ

Иірім ......................................................................................................................... 39

Нұрғайша ЕРЕЖЕПОВА

Бесік баласы бес түлейді  ...................................................................................... 43

Қарлығаш  ҮСЕНҚҰЛОВА

Өлеңге əркімнің-ақ бар таласы... .......................................................................... 44