ҔЮеЮҕ әвгЯжгпіліҗ пЮржты Н. Келімбесов едгйбі вәрір әвгЯжгпі Смйыҕпырыйын, гиілші ргп яюоыйры алмасы “ана сілі> 1991п
ДЮопЮллыҗ ИЯан елінде біЯ ҕаЯс пасча болъпсъ. Онъң ҕыоҕЮшЮ
жүктеу/скачать 1,11 Mb. Pdf көрінісі
|
Ezhelgi dauir adebieti Kelimbetov (1)
| ДЮопЮллыҗ ИЯан елінде біЯ ҕаЯс пасча болъпсъ. Онъң
ҕыоҕЮшЮ ФҰрЯат деген жалғъз Ұлъ баЯ екен. ФҰрЯат кЮекҰлы. кҲп оҕъп, еЯ жесіп әдепсі жігіс болъпсъ. Пасча Ұлънъң ЦаптЯ деген біЯ ртЯесчі доръ баЯ екен. БіЯ күні ол ФҰрЯатға әділ пасча Мефинбант және онъң жиені рҰлт ЦъЯън жайънда әңгіме айсъп беЯеді. Ронда ФҰрЯат ЦъЯънға ғачъҕ болъп ҕаладъ. Дорън елчілікке жібеЯеді. ЦаптЯ алърсағъ АЯмениь еліне баЯъп, ЦъЯън 1 А .Ибасов. ҔҰсбсъң “ФҰрЯат та ЦіЯін” поамарънъң рҲздігі. Алмасъ, 1974. 213 реЯтендейсін баҕсағъ біЯ ағачҕа ФҰрЯатдъң ртЯесін іліп ҕоьдъ. Жігіссің ртЯесін кҲЯген ЦъЯън оған ғачъҕ болъп ҕаладъ. АҕъЯъ ЦаптЯ біЯ күні ЦъЯънмен оңача ръЯларъп, оған ФҰрЯатдъ маҕсайдъ. ЦъЯънға жігіссің жібеЯген жүзігін беЯеді. АҕъЯъ екі ғачъҕ екі елдің чекаЯарънда кездереді. БіЯаҕ наҕ рол рәссе ФҰрЯатдъң әкері ҕайсър болғанъ стЯалъ фабаЯ келеді. ФҰрЯат деЯет Ҳз еліне ассанъп кестге мәжбүЯ боладъ. Алайда еліне келгенде дҰчпандаЯъ оған ҕаЯръ чъғъп, әкерінің сағъна осъЯғъзбай ҕоьдъ. ФҰрЯат амалръздан сағъ да ҕъздъң еліне — АЯмениьға ҕайсадъ. ЦъЯън ҕъз сойға аръҕпат кеЯексігін, алдъмен ИЯан сағъна иеленіп алт ҕажессігін айсъп, ФҰрЯатға кеңер беЯеді. ФҰрЯат жәЯдем алт үчін Ртмға (Визансиь) баЯъп, Ртм пасчарънан әркеЯ аладъ, әЯі онъң ҕъзъ МаЯиьмға үйленіп ҕайсадъ. ФҰрЯат әкерінің сағъна осъЯған кезде Мефинбант дүниеден Ҳсіп, пасча сағъна ЦъЯън осъЯадъ. ЦъЯън мемлекессі әділдікпен, білгіЯлікпен барҕаЯадъ. ҔалалаЯ бҰЯычғъдан да гүлдене сүреді. Елдің дәтлесі аЯсадъ. Пасча ЦъЯън рол кезде УаЯфад деген асаҕсъ Ұрса жігіссі чаҕъЯъп, чел-далалаЯдъ ртландъЯасън каналдаЯ ҕаздъЯадъ. РҲйсіп жүЯгенде УаЯфад ЦъЯънға ғачъҕ болън ҕаладъ. БҰған ҕассъ ачтланған ФҰрЯат ҕалайда УаЯфадсъ ҕҰЯспаҕ боладъ. Дарсанда ФҰрЯат мен УаЯфад аЯаръндағъ рҰЯаҕ-жатап диалогъ саЯсъмдъ есіп беЯілген. УаЯфад рҰЯаҕ ҕоьдъ, ал ФҰрЯат оған жатап беЯіп осъЯадъ. Оръ диалогсан біЯнече бәйіссі мъралға келсіЯейік: БтЯтн рүЯді: не иеЯлікрін ран? Айссікім: ачъҕләЯ чаһаЯіден мен. Айсси: анда не ранаас ҕилтЯләЯ? Айсси: жан расіб, ҕазғт олтЯлаЯ. Айсси: жонни расмоҕлик фасо ол, Айсси: ачъҕ иолънда һәм Яата ол, Айсси: не ҕадаЯ ретдіхг ран анъ? Айсси: рҲзгә ріғмаз фец байанъ. Айсси: гаЯ иолтҕрәңг ктЯра рени? Айсси: ктзга ртЯгтм сүпЯакини. Мазмүнъ: Алдъмен рҰЯадъ: ҕай жеЯлікрің рен? Жатап беЯді: ғачъҕсаЯ ҕаларънан мен. 214 Айссъ: ренің ҕандай ҲнеЯің баЯ? Айссъ: жан расъп, жеЯ ҕазамън. Айссъ: жан раст ҕаселік ҕой ол, Айссъ: ғачъҕсъҕ жолънда ем ғой ол. Айссъ: Рен онъ не үчін рүйерің? Айссъ: Онъ айсъп жескізесін рҲз жоҕ. Айссъ: егеЯ жолъҕраң ҕайсеЯ едід? Айссъ: барҕан сопъЯағън кҲзіме рүЯсеЯ едім. УаЯфад пен ФҰрЯат аЯаръндағъ әңгіме орълайча жалғара беЯеді. ФҰрЯат пасча біЯ күні УаЯфадҕа мънадай чаЯс ҕоьдъ. — Ей, УаЯфад, рен ронат сҲбері кҲк сіЯеген Беросън сатън ҕаҕ жаЯъп әркеЯім Ҳсесін жол рал. Ронда ғана ЦъЯън рҰлт рецікі боладъ,— дейді. УаЯфад пасчанъң бҰл чаЯсън оЯъндайдъ. МҰнъ кҲЯген ФҰрЯат зәЯері ҕалмай, УаЯфадҕа біЯ жалматъз кемпіЯді жібеЯіп, ЦъЯън Ҳлді деп фабаЯ айсҕъзадъ. БҰған чъдай алмаған УаЯфад Ҳзін-Ҳзі ҲлсіЯеді. БҰл аЯада МаЯиьм да ҕайсър боладъ. Ал, рол аЯада деЯет ФҰрЯат ЦекеЯ деген рҰлтға үйленіп аладъ. БіЯаҕ кҲп Ұзамай ЦекеЯ де дүниеден еседі. Рол кезде ФҰрЯат ЦъЯънға баЯъп, кечіЯім рҰЯанадъ, әлі де оған бҰЯънғъдай ғачъҕ екенін айсадъ. Оған үйленбек ниесі баЯ екенін білдіЯеді. БіЯаҕ ЦъЯън аръҕпайдъ. ФҰрЯатға кҲп аҕъл-кеңер айсадъ. ЦъЯъннъң кеңері бойънча, ФҰрЯат созъп кескен Ҳз мемлекесін сәЯсіпке келсіЯе барсайдъ. ҔалалаЯдъ гүлдендіЯеді, әділессі билік оЯнасадъ. БіЯаҕ ғачъҕсаЯдъң ғҰмъЯъ үзаҕ емер екен. ФҰрЯатдъң МаЯиьмнан стълған баларъ ЦеЯть раЯай әкімдеЯімен арсъЯсън рҲз байларъп, ФҰрЯатдъ ҕапълърса ҲлсіЯеді. Әкерін ҲлсіЯген роң ол ЦъЯънға үйленбекчі боладъ. БіЯаҕ ЦъЯън Ҳзінің ФҰрЯатға деген мафаббасън аьҕ-арсъ еспейді. ЦъЯън Ҳз ҕол арсъндағъ ҕҰлдаЯдъҕ баЯлъғън азас есіп, мал-мүліксеЯін кедейлеЯге үлерсіЯіп беЯеді де, ФҰрЯат ҕабіЯіне келіп Ҳзіне-Ҳзі ҕанжаЯ ралъп Ҳледі. 215 жүктеу/скачать 1,11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|