кӛрсетеді.
Ластағыштардың
кӛбі
(пестицидтер,
полихлордифенилдер, пластмассалар) табиғи жайдайда ӛте баяу
ыдырайды, ал улы қосылыстар (сынап, қорғасын) мүлде
залалсыздандырылмайды. Әр түрлі ластағыштардың табиғи ортаға
түсуі бірқатар зардаптарға ұшыратады: ӛсімдіктер мен жануарлар
әлеміне зиян келтіреді (ормандар мен мәдени ӛсімдіктердің
ӛнімділігі азаяды, жануарлар қырылады және т.б.); табиғи
биогеоценоздың түрақтылығы бүзылады; металдар коррозияға
ұшырайды, соулет имаратгары бүлінеді; адам денсаулығына зиян
келеді жоне т.б. 1940 жылдары табиғи ӛнімдер (мақта, жібек, жүн,
сабын, қоспасыз азық-түлік, кӛксағыз) басым болса, қазіргі кезде
олар ӛнеркәсібі дамыған мемлекеттерде қоршаған ортаны
ластайтын, қиын синтетикалық ӛнімдермен алмастырылған. Олар
— синтетикалық талшықтар, жуғыш түрлі заттектер, ағартқыштар,
жасанды азық - түлік, минерал тыңайтқыштар, синтетикалық
кӛксағыз және т.б. Әсіресе қазба отынды энергия алу мақсатында
пайдаланғанда қоршаған ортаға кӛп ластағыштар түседі. Ӛндіріс
қалдықтары
мен
атмосфераны
ластағыштар
(кӛміртек
оксидтері, азот оксидтері, кӛмірсутектер, қатты бӛлшектер және
т.б.) кӛміртектің табиғи айналымын бүзады. Соның салдарынан
кӛшетхана эффектісі, фотохимиялық у тутін пайда болады.
Онеркосіптің түрлі салалары ластағыштар кӛзі болып табылады.
Әсіресе
дүние
жүзіндегі
металлургиялық
кәсіпорындар
атмосфераға жыл сайын 150 мың т-дан астам мыс., шамамен 120
мың т мырыш, 90 мың т никель, кобальт, сынап және т.б.
ластағыштарды
шығарады.
Олардан
шығатын
зиянды
қалдықтар ӛсімдіктермен тірі организмдердің қырылуына себепші
болады.
Достарыңызбен бөлісу: