Химиялық қасиеті Сутек пен оттектің химиялық қосылысы.
Массалық құрамы: Н —11,19%, О — 88,81%.
Молекулалық массасы 18,0153. Су планетамыздағы ең кӛп
тараған заттардың бірі; ол үш түрде — бу, су және мұз күйінде
ұшырасады; күшті еріткіш.
Су айдауыш мұнара- елді мекендерді сумен қамтамасыз ету
жүйесіндегі су ӛтімі (шығыны) мен қысымын реттеп отыруға
арналған құрылыс. Ол цилиндр тәрізді етіп арнайы болаттан немесе
темір-бетоннан жасалған шаннан және оны кӛтеріп тұратын тіреуіш
құрылымнан тұрады. Мұнараның биіктігі 25—30 м-ге, шанының
сыйымдылығы ондаған текшелерге жетеді. Тіреуіш кірпіш не
ағаштан жасалады. Шан ішіндегі судың қыста катып қалмауы және
ластанбауы үшін ол жылу ӛткізгіштігі тӛмен жеңіл материалдармен
қапталып, үсті шатырмен жабылады. Судың сапалық құрамы сутек
пен оттектен тұратыны, ал сандық құрамы екі сутек атомы мен бір
оттек атомынан тұратындығы мәлім. Судың айырылуы электр
тогының әсерінен жүреді, бұл реакциямен сендер сутекті алу әдісі
бойынша таныссыңдар:
2H
2
O→2H
2
↑+O
2
↑
Күрделі заттың құрамдас бӛліктеріне айырылуы - анализ деп
аталады.
Жай заттармен әрекеттесуі: I. Судың металдармен әрекеттесу реакцияларын сутегін ал
әдістерінде қарастырған болатынбыз:
2Na + 2НОН = 2NaOH + Н
2
↑
Са + 2НОН = Са(ОН)
2
+ Н
2
↑
Белсенділігі тым жоғары емес металл сумен әрекеттескенде оның
оксиді түзіледі:
Mg + НОН = MgO + H
2
Белсенділігі тӛмен металдар сумен әрекеттеспейді.
II. Бейметалдармен әрекеттесуі: Су кейбір бейметалдармен де
әрекеттесе алады. Қыздырға кӛмірге су қоссақ екі түрлі газ қоспасы
түзіледі - ол «су газы» деп аталады:
С + НОН=СО↑+Н
2
↑
Кӛмірді жағарда оған су қосып шылайтынын білесіңдер, сонда
түзілген екі газ да жанғыш екен. Хлорды суға жібергенде екі
қышқылдың қоспасы түзіледі.
Сl
2
+ НОН = НСlO + HCl