Мухитдинов на печать indd
Нәжіс سجن – шариғат бойынша лас, таза емес деп есептелген зат. Мысалы: қан, өлексе, қи мен зәр. Нәзір
жүктеу/скачать 3,18 Mb. Pdf көрінісі
|
ИСЛАМ ТАРИХЫ
- Бұл бет үшін навигация:
- Нәмимә
- Нәпсі
- Несібе
- Ниет
- Нисаб әт-туһр
| Нәжіс سجن – шариғат бойынша лас, таза емес деп есептелген зат. Мысалы:
қан, өлексе, қи мен зәр. Нәзір رذن – адамның әлдебір жағдайда «егер ойымдағы не қалағаным бол- са, былай етемін» деп серт беріп атаған садақасы, ғибадаты т.т. Мәселен, ауырып жатқан адамның «осыдан айығып кетсем, бір қой садақа» деп атап серт қабылдауы. Нәмимә ةميمن – өсек, бір адамның сыртынан сөз тасу. Шариғатта өсек айту күнә саналады. Нәпақа ةقفن – жұмсалған қаржы-қаражат, қажетке арнап ажыратылған қара- жат. Ер адам ата-анасын және жұбайы мен бала-шағасын киім-кешекпен, ас-сумен және баспанамен қамтамасыз етуі «нәпақа» деп аталады. Нәпсі سفن – адам жанының бір атауы. Нәпсі қалауы дегенде – жан қалауы, сезім құмарлығы меңзеледі. Нәпіл لفن – парыз амалдардан тыс орындалатын қосымша ғибадат түрі. Мы- салы, духа намазы, дүйсенбі мен бейсенбі күндері нәпіл ораза ұстау. Несібе – адам баласына берілген үлес мөлшері. Ол байлықты, мансапты, үрім-бұтақты т.с.с. қамтиды. Нибәз ذابن – сатушының сауда-саттық жасамай тұрып, алушыға тауарды тас- тап кетуі, бұдан кейін алушы міндетті түрде оны сатып алуға тиіс болатын. Мұндай жағдайда сатып алушының тауарды ұстап көруіне де, анықтап тексеруіне де мүм- кіндік берілмейді. Ниет ةين –бір амалды істеуге жүректі бекіту, байламға келу. «Ниет» сөзі араб тілінде іс-амалға, бір нәрсеге ұмтылу ретінде мақсат қою деген мағыналарды бе- реді. Ниқаб باقن – әйелдердің жүзін жауып тұратын баскиім, пәренже. Нисаб باصن – шариғат бекіткен байлықтың зекет беруге жеткен ең аз мөл- шері. Басқа сөзбен айтқанда шариғат бекіткен байлықтың зекет беруге жеткен ең аз мөлшері. Ол байлықтың түріне қарай әртүрлі болады. Мысалы, қойдың ни- сабы қырық. Егер қойлардың саны отыз тоғыз болса, ол нисабқа толмаған бо- лып есептеледі де, зекет шығару міндет болмайды. Алтынның нисабы – жиырма мысқал. Бір мысқал шамамен бес грамды құрайды. Күмістің нисабы – 580 грамм. Ғалымдар «алтын динар мен күміс дирһамның қазіргі салмақ өлшемі граммен есептегенде қанша болады?» деген сұраққа қатысты әртүрлі пікірлер ұстанған 192 (Р.С. Мухитдинов, Фиқһ әл-ғибадат). «Нисаб» термині ислам құқығындағы шарғи жазалар «Худуд» тарауында ұр- лық жасаған адамға қол кесу жазасы бекітілуі үшін ұрланған мүліктің құнына да қатысты қолданылады. Ислам құқығы бойынша ұрланған заттың құны алтын ди- нардың төрттен бірінен немесе үш күміс дирһамға тең не одан көп болған жағдайда ұрының қолын кесу жазасы тағайындалады. Осы мөлшер де «нисаб» деп аталады. Нисаб әт-туһр رهطلا باصن – екі қайыз арасында әйел адамның жатырының қаннан таза болатын мерзімі. «Туһр» сөзі араб тілінде «тазалық» деген мағына- да, ал «нисаб» сөзі «мөлшер» деген мағынада. Сонда «нисаб әт-туһр» деген тіркес қазақ тілінде «тазалық мөлшері» деген мағына береді. Яғни хайыз қаны келерден бұрын кем дегенде он бес күн таза болу керек. Осы мерзімді фақиһтар «нибас әт- туһр» деп атайды. Истихада қаны болса, ол да нисаб әт-туһрға жатады. жүктеу/скачать 3,18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|