Мухитдинов на печать indd
жүктеу/скачать 3,18 Mb. Pdf көрінісі
|
ИСЛАМ ТАРИХЫ
- Бұл бет үшін навигация:
- Тәхмид
- Теберік
- Тиләлуәт сәждесі
- Тиуал сүрелер
| Тәхияту әл-мәсжид (тахиятул-мәсжид) دجسملا ةيحت – мешітке кіргенде отыр-
мастан бұрын оқылатын екі ракағатты мешіттің сәлем намазы. Бұл намаз «мешіт ақысы» деп те аталады. Тәхмид ديمحتلا – Аллаһты мадақтау, мақтау. «Алхамду лилләһ» (Аллаһқа ма- дақ) деп айту. Тәхник كينحتلا – жаңа туылған сәбидің әкесі немесе бір игі адамның құрманы шайнап, оны сәбидің аузына салып, жайлап жағу. Тәһлил ليلهتلا – «Лә иләһә иллаллаһ» (Аллаһтан басқа құдай жоқ) деп айту. «Сармолла осы сырттағы халық арасында болып, мешіт ішінде қарт имам бастаған намаздың әр кезек «тәкбир-таһлилін» сыртта ұйыған саптарға, ашық үн- мен әсемдей ескертіп тұр: «Аллаһуәкбар!», «Самиғоллаһу лимән хамидә!», «Әсса- ламуағалайкум уарәхметолла» деген ауық-ауық намаз бөлімдерін дауыстап, сырт- тағы қауымды іштегі михраптағы имамның намазына қалт еткізбей ұйытып тұрды» (М.Әуезов, Абай жолы). Тәяммум مميتلا – су жоқ немесе сумен дәрет алуға шамасы келмеген кезде тазалану ниетімен екі алақанмен жерді ұрып, бетті және екі қолды сүрту. Тәям- 230 мум соққанда таза жер қыртысына алақанды сүйкейді де, саусақтарының ұшын бір-біріне ұрып, шаңын қағып тастап, екі қолмен бетке және екі қолдың шынтаққа дейінгі аралығына мәсіх тартылады. Теберік – қараңыз: тәбәрік. Тепшу – денеге инемен шаншып өрнек немесе бейнелер салу. Жәһилият дәуірінде араб әйелдері қай руға жататынын білдіру үшін денелеріне тепшу салды- ратын. Тиләлуәт сәждесі ةولاتلا ةدجس – сәжде аяттарын оқығанда не естігенде жасала- тын қиямсыз, рукуғсыз бір реттік сәжде.Құран кәрімнің он төрт жерінде үсті сы- зылған сөздер бар және сол сөз келген аяттың соңында ерекше белгі кездеседі. Осы аяттарды оқыған не естіген кезде бір рет сәжде жасау – уәжіп. Бұл сәжде «тиләуәт сәждесі» (яғни Құран оқу) деп аталады. Тиуал сүрелер لاوطلا روسلا – ұзын сүрелер. Ғалымдар сүрлердің ұзын-қысқа- лығына қарай бірнеше топқа бөлген. Тиуал сүрелердің қатарына Құран кәрімдегі ең ұзын жеті сүре кіреді. Олар: «Бақара», «Әлі Имран», «Ниса», «Мәидә», «Әнғам», «Ағраф» сүрелері және «Әнфәл» сүресі. Бірақ ғалымдар арасында соңғы сүрені тиуал сүрелердің қатарына қоспайтындар да бар. жүктеу/скачать 3,18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|